USD 2.7558
EUR 3.1259
RUB 3.2753
თბილისი
31 აგვისტო - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  163

31 აგვისტო — გრიგორიანული კალენდრის 243-ე დღე (ნაკიან წლებში – 244-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 122 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1876 : ოსმალეთის სულთანი მურად V ჩამოაგდეს ტახტიდან. იგი შეცვალა მისმა ძმამ აბდულ-ჰამიდ II-მ.
  • 1897 : თომას ედისონმა დააპატენტა კინეტოსკოპი, პირველი კინოპროექტორი.
  • 1907 : თავადი ალექსანდრე იზვოლსკი და სერ არტურ ნიკოლსონი ხელს აწერენ სანქტ-პეტერბურგის კონვენციას, რომლითაც სამმაგი ანტანტის ალიანსი შეიქმნა.
  • 1920 : პოლონეთ-ბოლშევიკთა ომი: პოლონელები დამაჯერებლად იმარჯვებენ კომაროვის ბრძოლაში.
  • 1920 : პირველი რადიო პროგრამა გადაიცა დეტროიტში, მიჩიგანი.
  • 1939 : ნაცისტები გლენოვიცის რადიოსადგურზე თავდასხმის ინსცინირებას ახდენენ, რაც მათ პოლონეთზე თავდასხმის საბაბს აძლევს მომდევნო დღეს, იწყებს რა მეორე მსოფლიო ომს ევროპაში.
  • 1957 : მალაიის ფედერაცია დიდი ბრიტანეთისგან დამოუკიდებელი გახდა.
  • 1962 : ტრინიდადი და ტობაგო დამოუკიდებელი გახდა.
  • 1991 : ყირგიზეთმა საბჭოთა კავშირისგან დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
  • 1997 : უიელსის პრინცესა დაიანა ავტოავარიაში გარდაიცვალა პარიზში.
  • 1999 : პირველი ქართული სამშვიდობო ოცეული კოსოვოში სამშვიდობო მისიის შესასრულებლად გაემგზავრა. 2016 წლიდან — ქართველი მშვიდობისმყოფელის დღე.
  • 2005 : ალ-ააიმას ხიდზე ჭყლეტაში 1199 ადამიანი დაიღუპა ბაღდადში.
  • 2006 : 2004 წლის 22 აგვისტოს მოპარული ედვარდ მუნკის განთქმული ტილო „კივილი“ აღმოაჩინა ჩხრეკისას ნორვეგიის პოლიციამ.
  • 2010
    • არგენტინელი ფეხბურთელი ფრანსისკო ვარალო, ფეხბურთის პირველი მსოფლიო ჩემპიონატის უკანასკნელი მონაწილე, 100 წლის ასაკში გარდაიცვალა.
    • გამოცხადდა დინოზავრების ახალი გვარის ბალაურის აღმოჩენა, რომელიც ახლოს დგასველოცირაპტორთან.
    • ერაყის ომში, ოპერაცია „ერაყის თავისუფლება“ დასრულდა და დაიწყო ოპერაცია „ახალი განთიადი, რითაც დასრულდა გარე ძალების საბრძოლო ოპერაციები ერაყში.
  • 2011 : იაპონიის დემოკრატიული პარტიის წევრი იოშიჰიკო ნოდა აირჩიეს ქვეყნის პრემიერ-მინისტრად.
  • 2016 : ბრაზილიის სენატმა პრეზიდენტი დილმა რუსეფი თანამდებობიდან გადააყენა.
  • 2021 : ალარ კარისი ესტონეთის პრეზიდენტად აირჩიეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 12 : გაიუს იულიუს ცეზარ კალიგულა — რომის იმპერატორი
  • 161 : კომოდუსი — რომის იმპერატორი
  • 1569 : ჯაჰანგირი — ინდოეთის იმპერატორი
  • 1821 : ფონ ჰელმჰოლცი, ჰერმან — გერმანელი ფიზიკოსი
  • 1880 : ვილჰელმინა I — ჰოლანდიის დედოფალი
  • 1899 : გრიგოლ ფერაძე — ქართველი თეოლოგი, ისტორიკოსი, არქიმანდრიტი, საქართველოს ეროვნული გმირი
  • 1945 : პერლმანი, იცხაკ — ებრაელი მევიოლინე
  • 1948 : რუდოლფ შენკერი — გერმანელი გიტარისტი, (Scorpions)
  • 1949 : პოლიტცერი, ჰ. დევიდ — ამერიკელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1056 : თეოდორა — ბიზანტიის იმპერატორი
  • 1234 : ჰორიკავა — იაპონიის იმპერატორი
  • 1422 : ჰენრი V — ინგლისის მეფე
  • 1867 : ბოდლერი, შარლ—ფრანგი მწერალი
  • 1919 : ცახელი — ქართველი პოეტი
  • 1941 : ცვეტაევა, მარინა — რუსი პოეტი
  • 1997 : დაიანა — უელსის პრინცესა
  • 1997 : ნანა მესხიძე — ქართველი ფერმწერი
  • 2002 : პორტერი, ჯორჯ — ინგლისელი ქიმიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
  • 2005 : როტბლატი, ჯოზეფ — ინგლისელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • ქრისტოდულე ფილოსოფოსი
    • თადეოზ სტეფანწმინდელი
    • ფლოროსი და ლავროსი
    • ერმი, სერაპიონი და პოლიენი
    • მღვდელმოწამენი: ემელიანე ეპისკოპოსი და მის თანა ილარიონი, დიონისე და ერმიპე
    • იოანე და გიორგი - კონსტანტინოპოლელი პატრიარქები
    • მაკარი პელიკიტელი
    • იოანე რილელი
კულტურა
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.