3 ნოემბერი - ეს დღე ისტორიაში

3 ნოემბერი - ეს დღე ისტორიაში

თარიღი: 471

3 ნოემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 307-ე დღე (ნაკიან წლებში – 308-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 58 დღე.

დღის მოვლენები

1493 : ქრისტეფორე კოლუმბი პირველად ამჩნევს კუნძულ დომინიკას კარიბის ზღვაში.
1783 : კონტინენტური არმია დაშლილ იქნა.
1817 : მონრეალის ბანკი, კანადის უძველესი ქარტია მინიჭებული ბანკი, გაიხსნა მონრეალში, კვებეკი.
1838 : ტაიმს ოვ ინდია, გავრცელებით მსოფლიოს უდიდესი ინგლისურენოვანი ყოველდღიური ფართოთაბახიანი გაზეთი დაარსდა როგორც ბობეი ტაიმსი და ჯორნალ ოვ კომერსი.
1903 : აშშ-ის წაქეზებით პანამა კოლუმბიისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.
1911 : შევროლე ავტომანქანების წარმოებას იწყებს და ფორდის მთავარი კონკურენტი ხდება.
1913 : აშშ-ში შემოიღეს საშემოსავლო გადასახადი.
1918 : ავსტრია-უნგრეთი პირველი მსოფლიო ომის მოკავშირეებთან ზავს დებს და ჰაბსბურგის იმპერია იშლება.
1918 : პოლონეთი რუსეთისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.
1928 : თურქეთი არაბულიდან ლათინურ დამწერლობაზე გადადის.
1936 : აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში ფრანკლინ დელანო რუზველტი მეორე ვადით აირჩიეს.
1954 : გოძილას სერიის პირველი ფილმი გამოვიდა იაპონიაში.
1957 : საბჭოთა კავშირმა ორბიტაზე სპუტნიკ 2 გაუშვა, რომლის ბორტზე იმყოფებოდა ძაღლი ლაიკა - პირველი ცხოველი ორბიტაზე.
1967 : ვიეტნამის ომი - დაკ ტოს ბრძოლა იწყება.
1970 : სალვადორ ალიენდე ჩილეს პრეზიდენტი ხდება.
1973 : ნასა კოსმოსში უშვებს მარინერ 10-ს, რომელიც პირველი აპარატი გახდა რომელმაც მერკურს მიაღწია.
1978 : დომინიკა დიდი ბრიტანეთისგან დამოუკიდებელი ხდება.
1986 : ირან-კონტრას სკანდალი - ლიბანური ჟურნალი აშ-შირაა აქვეყნებს მასალას აშშ-ის მიერ საიდუმლოდ ირანისთვის იარაღის მიყიდვის შესახებ ლიბანში პრო-ირანულ დაჯგუფებათა მიერ შვიდი ამერიკელი მძევლის განთვაისუფლების სანაცვლოდ.
1992 : აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დემოკრატი ბილ კლინტონი ჯორჯ ბუშ უფროსსა და როს პეროს ამარცხებს.
2009 :
- ჩეხეთის პრეზიდენტმა ვაცლავ კლაუსმა ხელი მოაწერა ლისაბონის ტრაქტატს, მას შემდეგ რაც ის დაამტკიცა კონსტიტუციურმა სასამართლომ, რითაც შესრულდა რატიფიკაციის პროცესის ბოლო ნაბიჯი ევროპის კავშირის მასშტაბით.
- კლოდ ლევი-სტროსი, თანამედროვე ანთროპოლოგიის მამა, გარდაიცვალა პარიზში, 100 წლის ასაკში.

ამ დღეს დაბადებულნი

1850 : დავით გივიშვილი — ძველი თბილისის ქალაქური პოეზიის წარმომადგენელი (გ. 1916)

1852 : მუცუჰიტო — იაპონიის იმპერატორი (გ. 1912)
1900 : მიხეილ ასტანგოვი — რუსი საბჭოთა მსახიობი. (გ. 1965)
1909 : თეოდორ ტოლსდორფი — ვერმახტის გენერალ-ლეიტენანტი (გ. 1978)
1967: სტივენ უილსონი — ინგლისელი მუსიკოსი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1896 : იაკობ ალხაზიშვილი — ქართველი სამხედრო მოღვაწე (დ. 1826)
1913 : ანტონ ფურცელაძე — ქართველი მწერალი (დ. 1839)
1954 ანრი მატისი — ფრანგი მხატვარი (დ. 1869)
1960 : ჰაროლდ სპენსერ ჯოუნზი — ინგლისელი ასტრონომი. (დ. 1890)
2003 : რასულ ჰამზათოვი — დაღესტნელი პოეტი. (დ. 1923)
2007 : ალექსანდრე დედიუშკო — თეატრისა და კინოს რუსი მსახიობი (დ. 1962)
2009 : დოდო ჭიჭინაძე — ქართველი კინოსა და თეატრის მსახიობი. (დ. 1924)

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

- ილარიონ დიდი
- ფილოთეოზ ათონელი
- დასი, გაიოზი და ზოტიკე
- გადასვენება ნაწილთა წმიდისა ილარიონ მეგლინელისა (1206 წელი)

კულტურა

პარიზის წიგნის ფესტივალზე საქართველოს მწერალთა სახლი ეროვნული სტენდით პირველად არის წარმოდგენილი

კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით 12-14 აპრილს საქართველოს მწერალთა სახლი 2024 წლის პარიზის წიგნის ფესტივალზე ეროვნული სტენდით პირველად მონაწილეობს.

Grand Palais Éphémère–ში ფესტივალისა და საქართველოს ეროვნული სტენდის გახსნას მწერალთა სახლის დირექტორი ქეთევან დუმბაძე, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილი და ლიტერატურული სფეროს წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.

საქართველოს ეროვნული სტენდის პრეზენტაცია გაიმართა ღონისძიებით - „ჰაგიოგრაფიიდან პოსტმოდერნიზმამდე“. მწერალთა სახლის სტენდის სტუმრებს, ქართული მწერლობის გაცნობასთან ერთად, საინტერესო კალიგრაფიულ აქტივობაში ჩართვის შესაძლებლობა ჰქონდათ. კალიგრაფმა გიორგი სისაურმა მათ ქართული ანბანით დაუწერა სასურველი სიტყვები, გამონათქვამები, ფრაზები, სახელები და ა. შ. ასევე გაიმართა ღონისძიება, სახელწოდებით, „თექვსმეტსაუკუნოვანი უწყვეტი ლიტერატურული პროცესი“, რომელიც განიხილავს ქართულ ლიტერატურას, ქართულ-ფრანგულ ლიტერატურულ ურთიერთობებსა და ქართული და ევროპული ლიტერატურის კავშირს.

პირველ საფესტივალო დღეს გამართულ პანელ-დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილმა და ფრანგული ფილოლოგიის დოქტორმა, პროფესორმა, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რომანული ფილოლოგიის ფაკულტეტის ხელმძღვანელმა ბელა ხაბეიშვილმა. შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ უცხოელი გამომცემლები, ლიტერატურული აგენტები, მედიის წარმომადგენლები და ქართული სათვისტომოს საპატიო წევრები.

ფესტივალის მსვლელობისას ქართულ სტენდზე დაგეგმილია არაერთი აქტივობა და საქმიანი შეხვედრა - PUBLISHERS MATCHMAKING. შეხვედრის მონაწილეები იქნებიან საქართველოს მწერალთა სახლი, ქართული გამომცემლობები: „სეზან ფაბლიშინგი“, „მედუზა,“ „ბაკმი“ და მთარგმნელები - მაია ვარსიმაშვილი და მაია გიორხელიძე. შეხვედრაზე განიხილავენ ქართული ლიტერატურის კატალოგს. მთარგმნელი დალი იაშვილი წარადგენს მიხეილ ჯავახიშვილის მოთხრობას - „ლამბალო და ყაშა“ და მოთხრობების კრებულს. მთავარ სცენაზე გაიმართება წიგნის - „მზე, მთვარე და პურის ყანა“ წარდგენა. წიგნს წარადგენენ ავტორი - მწერალი და კინორეჟისორი თემურ ბაბლუანი და ეროვნული კინოცენტრის წარმომადგენელი ევროპაში სოფიო ბაბლუანი. ქართველ გამომცემლებთან ერთად საქართველოს სტენდთან იქნებიან ფრანგული გამომცემლობები: LE CHERCHE MIDI, GINGKO, EDITIONS DES CARNETS DU DESSERT DE LUNE, MEDUZA, და იტალიური გამომცემლობა MODERN TIMES, რომლებიც წარმოადგენენ ფრანგულად თარგმნილ კლასიკურ და თანამედროვე ქართულ პროზასა და პოეზიას.

საქართველოს ეროვნულ სტენდზე წარმოდგენილი იქნება ბუკლეტი ქართველი ავტორების 50-ამდე ნამუშევრის სინოპსისითა და ამონაბეჭდებით ისეთი ცნობილი ნაწარმოებებიდან, როგორიც არის „შუშანიკის წამება“, „ვეფხისტყაოსანი“ და სხვა.

აღსანიშნავია, რომ პარიზის წიგნის ბაზრობა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კულტურული მოვლენაა, რომელიც ყოველწლიურად გაზაფხულზე იმართება და მასში მონაწილეობას 1 200 გამომცემელი და 2 000 ავტორი იღებს. საქართველოს წელს პირველად მიეცა საშუალება, საკუთარი სტენდით ჩაერთოს საფესტივალო აქტივობებში.

ფესტივალში ეროვნული სტენდით მონაწილეობა საქართველოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

საფესტივალო აქტივობები მწერალთა სახლს, ქართველ მწერლებსა თუ გამომცემლებს დაეხმარება ლიტერატურული ურთიერთობების წარმართვაში, ქართული მწერლობის პოპულარიზაციაში, ახალი კონტაქტების მოძიებასა და მთარგმნელობითი საქმიანობის ხელშეწყობაში.

სრულად

გამოკითხვა

ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?

უკრაინა

რუსეთი

არ მაქვს პასუხი

ხმის მიცემა

სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.

კულტურა

სრულად

თბილისის თანამედროვე ხელოვნების ბაზრობა გაიხსნა

სრულად

კულტურის სამინისტრომ ანსამბლ „ერისიონს“ ტრადიციული სასცენო სამოსი გადასცა

სრულად