USD 2.6797
EUR 2.8684
RUB 2.9172
თბილისი
29 ოქტომბერი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  363

29 ოქტომბერი — გრიგორიანული კალენდრის 302-ე დღე (ნაკიან წლებში – 303-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 63 დღე.

დღის მოვლენები

  • 437 : ვალენტინიანე III, დასავლეთ რომის იმპერატორი, ქორწინდება ლიცინია ევდოხიაზე, მისი ბიძაშვილი თეოდოსე II-ის (აღმოსავლეთ რომის იმპერატორი კონსტანტინოპოლში) ქალიშვილვზე, რითაც გაერთიადნა თეოდოსეს დინასტიის ორი შტო.
  • 969 : ბიზანტიის ჯარები ანტიოქიას იღებენ სირიაში.
  • 1618 : ინგლისელ მოგზაურს, მწერალსა და კურტიეს სერ ვალტერ რალეის თავი მოჰკვეთეს ინგლისის მეფე ჯეიმზ I-ის წინააღმდეგ შეთქმულების მზადების ბრალდებით.
  • 1675 : ლაიბნიცი პირველად იყენებს გრძელ თანხმოვან s, ∫, ინტეგრალისთვის.
  • 1787 : მოცარტის ოპერა დონ ჯოვანის პრემიერა გაიმართა პრაღაში.
  • 1863 : ჟენევაში შეკრებილი 16 ქვეყნის წარმომადგენელი საერთაშორისო წითელი ჯვრის შექმნაზე თანხმდება.
  • 1923 : გამოცხადდა თურქეთის რესპუბლიკა. მისი პირველი პრეზიდენტი გახდა ქემალ ათათურქი.
  • 1929 : ნიუ-იორკის სააქციო ბირჟა კრახს განიცდის, რასაც „შავი სამშაბათი“ ეწოდა და რაც დიდი დეპრესიის დასაბამი გახდა.
  • 1956 : დაიწყო სუეცის კრიზისი. ისრაელი შეიჭრა სინაის ნახევარკუნძულზე და ეგვიპტის ჯარები სუეცის არხისკენ განდევნა.
  • 1964 : მძარცველებმა ამერიკის ბუნების ისტორიის მუზეუმიდან, ნიუ-იორკი, მარგალიტების ფასდაუდებელი კოლექცია გაიტაცეს, მათ შორის იყო 565 კარატის (113 გ.) ინდოეთის ვარსკვლავი.
  • 1969 : ისტორიაში პირველი კავშირი განხორციელდა ორ კომპიუტერს შორის არპანეტ-ზე, რამაც ინტერნეტს დაუდო დასაბამი.
  • 2004 : რომში ევროპის ქვეყნების წარმომადგენლებმა ხელი მოაწერეს ხელშეკრულებას ევროპის კონსტიტუციის შესახებ.
  • 2007 :
    • კრისტინა ფერნადეს დე კირხნერი არგენტინის პრეზიდენტად აირჩიეს, შეცვალა რა ამ პოსტზე მისი მეუღლე ნესტორ კირხნერი.
    • ფეხბურთის ასოციაციათა საერთაშორისო ფედერაციამ ფიფას 2014 წლის მსოფლიო თასის გათამაშების მასპინძლად ბრაზილია გამოაცხადა.
  • 2012 : კარიბის ზღვის შემდეგ ქარიშხალმა „სენდიმ“ აშშ-ის აღმოსავლეთ სანაპიროს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენა და ნიუ-იორკის ნაწილი დატბორა.
  • 2013 : ბოსფორის სრუტის ქვეშ თურქეთის ევროპული და აზიური ნაწილების დამაკავშირებელი სარკინიგზო გვირაბი მარმარაი გაიხსნა.
  • 2015 :
    • არაბი ბლოგერი და აქტივისტი რაიფ ბადავი სახაროვის პრემიის ლაურეატი გახდა.
    • ჩინეთში ერთი ბავშვის პოლიტიკა გაუქმდა და იგი ორი ბავშვის პოლიტიკამ ჩაანაცვლა.
    • ბიდჰია დევი ბჰანდარი ნეპალის პირველი ქალი პრეზიდენტი გახდა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1656 : ჰალეი, ედმუნდ — ინგლისელი ასტრონომი და გეოფიზიკოსი
  • 1914 : მაქსიმე — ბულგარეთის მართლმადედებელი ეკლესიის პატრიარქი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1783 : დ'ალამბერი, ჟან ლერონ — ფრანგი მათემატიკოსი და ფილოსოფოსი
  • 1949 : გურჯიევი, გიორგი — მისტიკოსი, ფილოსოფოსი, ფსიქოლოგი (დ.1877)
  • 1950 : გუსტავ V — შვედეთის მეფე (დ.1858)
  • 1969 : აფაქიძე, ვალენტინ — ქართველი სამხედრო მოღვაწე
  • 2010 : კარლო საკანდელიძე — ქართველი მსახიობი (დ. 1928)

რელიგიური დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • ზენონ იყალთოელი;
    • ლონგინოზ ასისთავი.

 

სპორტი
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება. ეს გადაწყვეტილება დღეს ზაგრებში იქნა მიღებული მას შემდეგ, რაც მოცემულ ინიციატივას საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ დაუჭირა მხარი.
ძიუდოში წლევანდელ ევროპის ჩემპიონატს კი ხორვატიის დედაქალაქმა უმასპინძლა. ძიუდოში საქართველოს ნაკრებმა კონტინენტის პირველობა რვა მედლით დაასრულა. ინდივიდუალურ ასპარეზობაში ქართველმა სპორტსმენებმა ორი ოქრო, ორი ვერცხლი და სამი ბრინჯაოს მედალი მიიღეს და გუნდურ ჩათვლაში პირველი ადგილი დაიკავეს. ხოლო ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები ვიცე-ჩემპიონი გახდა.
ჩემპიონატზე ოქროს მედლები ვაჟა მარგველაშვილმა და ტატო გრიგალაშვილმა, ვერცხლი ილია სულამანიძემ და გურამ თუშიშვილმა, ბრინჯაო კი ეთერ ლიპარტელიანმა, ლაშა ბექაურმა და ლაშა შავდათუაშვილმა მოიპოვეს.
ევროპის ჩემპიონატს ზაგრებში საქართველოს კულტურისა და სპორტის მინისტრის პირველი მოადგილე იოსებ ბაღათურია, ხორვატიის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ზაზა გოგსაძე და საქართველოს ძიუდოს ფედერაციის პრეზიდენტი გიორგი ათაბეგაშვილი ესწრებოდნენ. იოსებ ბაღათურიამ ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში გამარჯვებული ნაკრებების დაჯილდოების ცერემონიაშიც მიიღო მონაწილეობა.
ზაგრებში გამართულ კონტინენტის პირველობაზე ევროპის ჩემპიონატის საქართველოში ჩატარების შესახებ ხელშეკრულებას მოეწერა ხელი. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი კობახიძის, მხარდაჭერით საქართველომ ევროპის ძიუდოს კავშირის შეთავაზება მიიღო 2026 წლის აპრილში ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატს უმასპინძლოს.
ზაგრებში ევროპის ძიუდოს კავშირმა 2023 წლის საუკეთესო მამაკაც ძიუდოისტად ტატო გრიგალაშვილი, წლის საუკეთესო ახალგაზრდა მამაკაც ძიუდოისტად შალვა გურეშიძე, წლის საუკეთესო გუნდად კი საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები დაასახელა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.