USD 2.6978
EUR 2.9112
RUB 2.9177
თბილისი
29 ივნისს დიდი ქართველი პოეტის პაოლო იაშვილის დაბადების დღეა
თარიღი:  2640

1924 წელს თბილისს ეწვია ცნობილი რუსი პოეტი სერგეი ესენინი. იგი ქართველ პოეტებს "ცისფერყანწელებს" დაუმეგობრდა. განსაკუთრებით  კი პაოლო იაშვილს.

ერთხელ პაოლოს ესენინი მთაწმინდის პანთეონში აუყვანია, დაუთვალიერებიათ ალექსანდრე გრიბოედოვის და ქართველ საზოგადო მოღვაწეთა საფლავები. შემდეგ გარეჯელის წყაროსთან მიუყვანია და უთქვამს - არის ასეთი ტრადიცია, ამ წყაროდან იღებ ქვას, მერე ეკლესიის შესასვლელის კარებთან მიგაქვს, მიადებ და რამდენი ხანიც ქვა გაჩერდება ეკლესიის კარზე, იმდენი წელი სიცოცხლე დაგრჩენიაო. სერგეი ესენინს მიუდია ქვა კარებზე, დაუწყია დათვლა, ერთამდეც ვერ ასულა, რომ ქვა ძირს ჩამოგორებულა. გაოცებულს უთქვამს - ნუთუ მხოლოდ ერთი წელი სიცოცხლე დამრჩაო.

ესენინის შემდეგ ქვა პაოლო იაშვილმა მიადო და 13-მდე მოსაწრო დათვლა, მერე კი უთქვამს, რაღაც სისიულელეა, მომავალ წელს რომ ამოვალთ, ნახავ ქვა 100 დათვლამდე გაჩერდებაო.

შეიძლება ეს მისტიკაა, მაგრამ ფაქტი ისაა, რომ 1925 წლის 28 დეკემბერს სანკტ-პეტერბურგის სასტუმრო "ანგლეცერში" სერგეი ესენინმა თავი ჩამოიხრჩო. 1937 წლის 22 ივლისს კი მწერალთა სახლში პაოლო იაშვილმა საკუთარი თოფით მოიკლა თავი. იმ თოფით, რომელიც 13 წლის წინ სერგეი ესენინისთვის უნდა ეჩუქებინა.

პაოლო იაშვილი აღმოჩნდა პირველი ქართველი მწერლებიდან, ვინც შეიწირა რეპრესიებმა.

მწერალთა კავშირის პრეზიდიუმი ხშირად მსჯელობდა პოეტის "მოღალატეობრივ საქმიანობაზე". გმობდნენ "ხალხის მტრის" საქციელს. 1937 წელს სტალინმა ცეკას პლენუმზე გამოაცხადა: "ჩვენ რაც წინ მივდივართ, მით უფრო ძლიერდება ანტიბოლშევიკური მოძრაობა საბჭოთა კავშირში. ამიტომ უნდა მოხდეს მათი ლიკვიდაცია".

მაშინ საქართველოში ცეკას პირველი მდივანი იყო ლავრენტი ბერია, რომელმაც 1937 წლის კომპარტიის მე-10 ყრილობაზე გაიმეორა ბელადის სიტყვები. ასევე სამი მწერალი, პაოლო იაშვილი, ტიციან ტაბიძე და მიხეილ ჯავახიშვილი გააკრიტიკა, რაც უკვე განაჩენი იყო. ასე მზადდებოდა საფუძველი ტრაგედიისთვის.

დღევანდელ სტატიაში ერთ ეპიზოდს გავიხსენებთ ამ ავბედითი დღიდან.

მწერალთა კავშირის შესასვლელში იდგა მილიციელი, რომელიც შენობაში ისე არავის შეუშვებდა, რომ არ შეემოწმებინა, მაგრამ პაოლოს მოუხერხებია და სანადირო თოფი დაშლილი შეუტანია.

"სხდომა დაწყებული იყო და პაოლო იაშვილი შემოვიდა. დაჯდა და ლაპარაკი დამიწყო, თან დრო და დრო მიმეორებდა, რომ "მე მართალი ვარ, იცოდეო".

"მერე სხვაგან გადაჯდა. მაშინ ამ სიტყვებისთვის ყურადღება არ მიმიქცევია, არ მახსოვს როდის დატოვა სხდომა.

"ცოტა ხანში სროლის ხმა გაისმა. სხდომიდან ყველა გამოვარდით. მეორე სართულზე მოიკლა თავი. თოფის ლულა პირში ჩაუდევს, ფეხის თითით გამოუწევია ჩახმახი, თავის ქალა ჰქონდა აგლეჯილი.

"ყველაზე ადრე ირაკლი აბაშიძე მივარდა და ტირილი დაიწყო. ამის გამო იგი შინსახკომშიც დაიბარეს - რატომ დასტირი ხალხის მტერსო. მწერალთა კავშირში ისტერია და მთელი ამბავი შეიქნა. წარმოიდგინეთ, კაცმა მოიკლა თავი და თანაც ისეთმა, როგორიც პაოლო იაშვილი იყო", - იგონებდა წლების შემდეგ სიმონ ჩიქოვანი.

ამ ტრაგედიის შემსწრეს, სულშეძრულ მიხეილ ჯავახიშვილს უთქვამს - "ნამდვილი ვაჟკაცი ყოფილა, ყველას გვაჯობაო".

თვითმკვლეობამდე რამდენიმე წუთით ადრე პაოლო მწერალთა კავშირის სასადილოში ჩასულა და ვალი გადაუხდია - 7 მანეთი, სახლში კი ორი წერილი დაუტოვებია მეუღლის და შვილის სახელზე.

"ჩემო საყვარელო მედიკო! ჩემო შვილო, ჩემო სიხარულო და ბედნიერებავ! მედა!

"მაპატიე, გემუდარები ეს უდიდესი დანაშაული შენს წინაშე, მთელი ქვეყნისა და ხალხის წინაშე. მთელი ღამე არ მიძინია, დაგჩერებოდი შენ მძინარეს, მაგრამ თავის მოკვლა უკვე გადაწყვეტილი მქონდა და ვერც შენ გადამარჩინე.

"არავის დააბრალო ჩემი სიკვდილი. გაიზრდები, დაუფიქრდები ჩემს ბედს და დარწმუნდები, რომ ჩემი სიკვდილი სჯობდა, შენ უფრო უბედური იქნებოდი, რომ მე დღეს თავი არ მომეკლა. გიყვარდეს დედა, ყველა ჩემი ახლობელი. მეტი წერა აღარ შემიძლია, შვიდობით მამიკო!"

საბჭოთა რეჟიმი, რა რეჟიმი იქნებოდა ტრაგედიისთვის ცინიზმით რომ არ ეპასუხა. ეს არ აკმარეს და ჯერ კიდევ სისხლშეუშრობელ პოეტს სასამართლო მოუწყეს:

"კონსტანტირება გაუკეთდეს, რომ პაოლო იაშვილის, გამოაშკარავებული ჯაშუშის და ხალხის მტრის, თვითმკვლელობა არის პროვოკაციული ქმედება, პარტიისა და საბჭოთა წყობის წინააღმდეგ და ამის გამო იგი დასაფლავდეს, როგორც ხალხის მტერი... ლავრენტი ბერიას დაევალოს საქართველოს საბჭოთა მწერალთა კავშირის პრეზიდიუმს მიაწოდოს ინფორმაცია პაოლო იაშვილის კონტრევოლუციურ, ჯაშუშურ და მავნებლურ საქმიანობაზე".

ამის შემდეგ პაოლო იაშვილის სახელის ხსენებაც კი აიკრძალა. ოჯახი აუწიოკეს, ხელნაწერები სახლიდან გაიტანეს, ახლობლებს საფლავზე ქვის დადების უფლებაც არ მისცეს.

 

ავტორი: ია აბულაშვილი

სპორტი
კახა კალაძე: ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს თარიღი საქართველოს უახლეს ისტორიაში ოქროს ასოებით იწერება

საქართველოს ფეხბურთელთა ეროვნული ნაკრების გამარჯვების შემდეგ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე, თბილისის მერი კახა კალაძე და ნაკრების წევრები პირველი რესპუბლიკის მოედანზე შეკრებილ გულშემატკივრებს შეუერთდნენ და გამარჯვება მათთან ერთად აღნიშნეს.

კახა კალაძემ მადლობა გადაუხადა ეროვნულ ნაკრებს და და კიდევ ერთხელ ხაზი გაუსვა პლეიოფის ფინალში გამარჯვების განსაკუთრებულ მნიშვნელობას.

„გილოცავთ! რთულია, ვისაუბრო იმაზე, თუ რამხელა გამარჯვება მოიპოვა ჩვენმა ქვეყანამ. ეს არის ის, რასაც ათეულობით წელი ველოდებოდით. ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს არის ისტორიის დაწერა. საქართველოს უახლეს ისტორიაში 2024 წლის 26 მარტი ოქროს ასოებით იწერება, იმიტომ, რომ ჩვენი ეროვნული ნაკრები ითამაშებს ევროპის ჩემპიონატზე“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

დედაქალაქის მერმა მადლობა გადაუხადა ეროვნული ნაკრების გულშემატკივარსაც.

„მადლობა ყველას, ვინც მოედანზე იმყოფებოდა, ვინც სახლიდან უყურებდა ამ თამაშს. ყოველთვის, როცა ჭირდებოდა საქართველოს ეროვნულ ნაკრებს, იდექით მის გვერდში. იყო უამრავი წაგება, იყო რთული პერიოდი, მაგრამ ყოველთვის იდექით იქ, სადაც ჭირდებოდა ქართულ ფეხბურთს, ქართულ სპორტს და ამისთვის მინდა მადლობა გითხრათ თითოეულ თქვენგანს“, - მიმართა გულშემატკივრებს კახა კალაძემ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.