USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
25 ივლისი - ეს დღე ისტორიაში
Date:  326

25 ივლისი — გრიგორიანული კალენდრის 206-ე დღე (ნაკიან წლებში – 207-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 159 დღე.

დღის მოვლენები

  • 306 : კონსტანტინე I-ს მისი მეომრები რომის იმპერატორად აცხადებენ.
  • 1261 : ნიკეის ჯარი მიქაელ VIII პალეოლოგოსის მეთაურობით იბრუნებს ქალაქ კონსტანტინოპოლს, რითაც აღდგენილ იქნა ბიზანტიის იმპერია. ბიზანტიელები ასევე წარმატებით იღებენ სალონიკსა და დანარჩენ ლათინურ იმპერიას.
  • 1547 : ჰენრი II კურთხუეულ იქნა საფრანგეთის მეფედ.
  • 1567 : დონ დიეგო დე ლოსადა აფუძნებს ქალაქ სანტიაგო დე ლეონ დე კარაკასს, ამჟამად თანამედროვე ვენესუელის დედაქალაქი.
  • 1593 : ჰენრი IV კათოლიკობას უარყოფს და პროტესტანტი ხდება.
  • 1799 : აბუქირთან ეგვიპტეში ნაპოლეონ I ამარცხებს მუსტაფა ფაშას ოსმალეთის 10.000-იან ჯარს.
  • 1812 : ვენესუელის პირველი რესპუბლიკა აცხადებს კაპიტულაციას და როიალისტები იბრუნებენ ქვეყნის მმარველობას.
  • 1814 : ინგლისელმა გამომგონებელმა ჯორჯ სტივენსონმა ორთქმავალის პირველი გამოცდა ჩაატარა.
  • 1853 : ხოაკინ მურიეტა, განთქმული კალიფორნიელი ბანდიტი, ცნობილი როგორც „ელ-დორადოს რობინ ჰუდი“ მოკლეს.
  • 1868 : უაიომინგი აშშ-ის ტერიტორია ხდება.
  • 1894 : პირველი სინო-იაპონური ომი იწყება იაპონელთა მიერ ჩინურ სამხედრო ხომალდზე ცეცხლის გახსნით.
  • 1897 : ჯეკ ლონდონი უერთდება კლონდაიკის ოქროს ცხელებას, სადაც ის თავის პირველ წარმატებულ ნაწარმოებებს წერს.
  • 1898 : კორეა იაპონიის პროტექტორატი ხდება.
  • 1909 : ლუი ბლერიომ მისივე კონსტრუქციით შექმნილი თვითმფრინავით ლა-მანშის სრუტეს გადაუფრინა.
  • 1919 : საქართველოში შეიქმნა სტატისტიკის პირველი ეროვნული სამსახური (საქართველოს სტატისტიკის დღე 2002 წლიდან)
  • 1920 : ტელეკომუნიკაციის ერა: პირველი ტრანსატლანტიკური ორმხრივი რადიო გადაცემა განხორციელდა.
  • 1943 : მეორე მსოფლიო ომი - ბენიტო მუსოლინი გადაყენებულ იქნა მმართველობიდან.
  • 1946 : პირველი წყალქვეშა ბირთვული გამოცდა განხორციელდა - წყნარ ოკეანეში ბიკინი ატოლთან აშშ-მა ჩაძირა ჩამოწერილი სამხედრო ხომალდი ”სარატოგა”.
  • 1957 : ტუნისში მონარქია გაუქმდა.
  • 1965 : ნიუპორტის ფოლკ ფესტივალზე ბობ დილანი პირველად გამოვიდა სცენაზე ელექტრო გიტარით. თუმცა მსმენელებმა მისი ექსპერიმენტი სათანადოდ ვერ დააფასეს და სტვენით გააძევეს.
  • 1978 : პირველი საცდელი სინჯარის ბავშვი, ლუიზ ბრაუნი, დაიბადა.
  • 1984 : სალიუტ 7 ხემალდის კოსმონავტი სვეტლანა სავიცკაია ხდება პირველი ქალი, რომელიც ღია კოსმოსში გადის.
  • 1992 : საქართველოს სახელმწიფო საბჭო გაუქმებულად აცხადებს აფხაზეთის უზენაესი საბჭოს 1992 წ. 23 ივლისის გადაწყვეტილებას 1978 წ. კონსტიტუციის გაუქმებისა და 1925 წ. კონსტიტუციის აღდგენის შესახებ.
  • 1992 : ბარსელონაში გაიხსნა 25-ე ოლიმპიური თამაშები.
  • 1993 : შვიდდღიანი ომი იწყება ისრაელსა და ლიბანს შორის.
  • 1994 : ისრაელი და იორდანია ხელს აწერენ ვაშინგტონის დეკლარაციას, რითაც ფორმალურად სრულდება 1948 წლიდან მოყოლებული საომარი მდგომარეობა ორ ქვეყანას შორის.
  • 1997 : კ. რ. ნარაიანანი ინდოეთის მე-10 პრეზიდენტი ხდება—პირველი დალიტი (ე.წ. „ხელშეუხებელი“) ამ პოსტზე.
  • 1999 : ლენს არმსტრონგი პირველად იმარჯვებს ტურ დე ფრანსში.
  • 2000 : ეარ ფრანსის რეისი 4590, კონკორდის ზესწრაფი სამგზავრო თვითმფრინავი F-BTSC კატასტროფას განიცდის პარიზიდან აფრენისას რამდენიმე წამში. დაიღუპა 109 მგზავრი და 4 აიერპორტის თანამშრომელი.
  • 2004 : ლენს არმსტრონგი ისტორიაში შედის ტურ დე ფრანსში ზედიზედ ექვსჯერ გამარჯვებით.
  • 2009 :
    • ესპანელი ველომრბოლელი ალბერტო კონტადორი 2009 წლის ტურ დე ფრანსის გამარჯვებული გახდა.
    • კანარის დიდი ტელესკოპი, მსოფლიოს უდიდესი ოპტიკური ტელესკოპი, საზეიმოდ გახსნა ესპანეთის მეფე ხუან კარლოს I-მა.
  • 2010 :
    • 18 ადამიანი დაიღუპა და 100 დაშავდა სიყვარულის აღლუმზე დუისბურგში, გერმანია.
    • ესპანელი ველომრბოლელი ალბერტო კონტადორი ტურ დე ფრანსის 2010 წლის შეჯიბრის გამარჯვებული გახდა.
  • 2012 : 42 ადამიანი დაიღუპა მთიან ბადახშანში, აჯანყებულებსა და ტაჯიკეთის სამთავრობო ჯარებს შორის მომხდარი შეტაკებების დროს.
  • 2014 : ქართველი სპორტსმენი და მოგზაური ჯუმბერ ლეჟავა 75 წლის ასაკში გარდაიცვალა.
  • 2017 : რამ ნათხ კოვინდი ინდოეთის მე-14 პრეზიდენტი გახდა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1109 : ალფონსუ I — პორტუგალიის მეფე
  • 1854 : კეზელი, დავით — მწერალი (გ.1907)
  • 1894 : პრინციპი, გავრილო — სერბი ტერორისტი. მისმა თავდასხმამ ფრანც ფერდინანდზე პირველი მსოფლიო ომი გამოიწვია
  • 1905 : კანეტი, ელიას — ავსტრიელი მწერალი (გ.1994)
  • 1920 : ფრანკლინი, როზალინდ — ბრიტანელი ქიმიკოსი (გ.1958)
  • 1929 : ინოლა გურგულია — ქართველი კომპოზიტორი, პოეტი, მომღერალი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1492 : ინოკენტი VIII — რომის პაპი
  • 1934 : დოლფუსი, ენგელბერტ — ავსტრიის პოლიტიკური მოღვაწე (დ.1892)
  • 1980 : ვისოცკი, ვლადიმირ— რუსი პოეტი (დ.1938)
  • 2014 : ჯუმბერ ლეჟავა — ქართველი სპორტსმენი, მოგზაური და რეკორდსმენი (დ. 1939)
  • 2019 : ბეჯი კაიდ ეს-სებსი — ტუნისის პრეზიდენტი (დ. 1926)

მსოფლიოს ქვეყნების დღესასწაულები

  • დანია - ისტედის ბრძოლის დღე
  • ესპანეთი - გალისიის დღე.
  • კოსტა-რიკა - გუნაკასტეს დღე.
  • ტუნისი - რესპუბლიკის დღე.
  • პუერტო-რიკო - კონსტიტუციის დღე.

საეკლესიო დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • იოანე ჩორდვანელი და გაბრიელ ქართველი
    • პროკლე და ილარიო
    • მიქაელ მალეინი
    • წმინდა გოლინდუხა
    • წმინდა ვერონიკა
  • აგრეთვე:
    • პუერტო რიკო : რევოლუციის დღე
    • ტუნისი : რესპუბლიკის დღე
analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way