USD 2.6942
EUR 3.1282
RUB 3.3717
Тбилиси
22 თებერვალი - ეს დღე ისტორიაში
дата:  530

22 თებერვალი — გრიგორიანული კალენდრის 53-ე დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 312 დღე (ნაკიან წელში - 313).

დღის მოვლენები

რამზეს II ძვ. წ. 1295 : რამზეს II ფარაონი გახდა.

1651 : რუსეთში პატრიარქი ნიკონის საეკლესიო რეფორმა დაიწყო.

1744 : ომი ავსტრიული მემკვიდრეობისათვის : ბრიტანეთის ხომალდები ესპანეთ-საფრანგეთის გაერთიანებულ ფლოტს ეხსმიან თავს ხმელთაშუა ზღვაში ქალაქ ტულონთან (საფრანგეთი).

1819 : 1819 : ადამს-ონისის ხელშეკრულებით ესპანეთმა ფლორიდა აშშს $5 მილიონად მიჰყიდა.

1848 : პარიზში ბურჟუაზიულ-დემოკრატიული რევოლუცია დაიწყო.

1855 : პენსილვანიის სახელმწიფო უნივერსიტეტი დაარსდა.

1856 : რესპუბლიკური პარტია პირველ ეროვნულ შეხვედრას მართავს პიტსბურგში, პენსილვანია.

1865 : ტენესი იღებს კანონს რომელიც აუქმებს მონობას.

1876 : ჯონს ჰოპკინზის უნივერსიტეტი დაარსდა ბალტიმორში, მერილენდი.

1921 : შეიქმნა საბჭოთა კავშირის გოსპლანი — სახელმწიფო დაგეგმვის კომიტეტი.

1943 : ადოლფ ჰიტლერის რეჟიმის უსისხლო წინააღმდეგობის მოძრაობის თეთრი ვარდი წევრები ჩამოახრჩვეს ნაცისტებმა.

1948 : ჩეხოსლოვაკიის რევოლუციის დასაწყისი.

1958 : ეგვიპტე და სირია ქმნიან გაერთიანებულ არაბულ რესპუბლიკას.

1979 : სენტ-ლუსია ბრიტანეთისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.

2002 : ანგოლის ანტიკომუნისტი მეამბოხე და პარტია უნიტა-ს ლიდერი ჟონას სავიმბი მოკლეს სამთავრობო ჯარებმა.

2008 : თურქეთი ქურთისტანის მშრომელთა პარტიის ლიდერთა გასანადგურებლად ერაყში შეიჭრა.

2009 : კინოფილმი „ღარიბი მილიონერი“ ამერიკის კინოაკადემიის რვა ოსკარით დაჯილდოვდა, მათ შორის საუკეთესო ფილმისთვის.

2011 :

მიწისძვრამ ნგრევა გამოიწვია კრაისტჩერჩში, ახალი ზელანდია. დაღუპულთა რაოდენობამ 145-ს გადააჭარბა.

საქართველოს პირველი პრეზიდენტის, ზვიად გამსახურდიას თვითმკვლელობის ვერსია ანულირებულია.

2014 :

მატეო რენცი იტალიის პრემიერ-მინისტრი გახდა.

უკრაინაში გამართული დემონსტრაციების შემდეგ უმაღლესმა რადამ აღადგინა 2004 წლის კონსტიტუცია, პატიმრობიდან გაათავისუფლა იულია ტიმოშენკო, თანამდებობიდან გადააყენა პრეზიდენტი ვიქტორ იანუკოვიჩი და პრეზიდენტის მოვალეობის შესრულება ალექსანდრე ტურჩინოვს დაავალა.

2021 : ირაკლი ღარიბაშვილი საქართველოს პრემიერ-მინისტრი გახდა.

ამ დღეს დაბადებულნი

1302  : გეგენ-ყაენი — იუანის დინასტიის მე-5 იმპერატორი (1320–1323)

1403 : შარლ VII — საფრანგეთის მეფე

1732 : ჯორჯ ვაშინგტონი — აშშ-ის პირველი პრეზიდენტი.

1788 : არტურ შოპენჰაუერი — გერმანელი ფილოსოფოსი

1824 : პიერ ჟანსენი — ფრანგი ასტრონომი

1829 : ედუარდ ფონ ლევინსკი — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე, პრუსიის არმიის არტილერიის გენერალი.

1840 : ავგუსტ ბებელი — გერმანელი პოლიტიკოსი

1857 : ჰაინრიხ რუდოლფ ჰერცი — გერმანელი ფიზიკოსი

1861 : კირილე ქუთათელაძე — ქართველი სამხედრო პირი.

1869 : ანდრე ჟიდი — ფრანგი მწერალი

1889 : რობინ კოლინგვუდი — ინგლისელი ისტორიკოსი, ფილოსოფოსი და არქეოლოგი.

1897 : ლეონიდ გოვოროვი — რუსი სამხედრო მოღვაწე

1900 : ლუის ბუნიუელი — ესპანელი რეჟისორი

1902 : თამარ ღვალაძე — ქართველი მკვლევარი-ბიბლიოგრაფი და პედაგოგი

1902 : ფრიც შტრასმანი — გერმანელი ფიზიკოსი, ქიმიკოსი.

1908 : რომულო ბეტანკური — ვენესუელელი პოლიტიკოსი.

1918 : რობერტ უოდლოუ — გინესის მსოფლიო რეკორდების წიგნის მიხედვით, მსოფლიო ისტორიაში ყველაზე მაღალი ადამიანი

1921 : ჯულიეტა მაზინა — იტალიელი მსახიობი

1921 : ჟან ბედელ ბოკასა — ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის პოლიტიკური მოღვაწე.

1923 : ნორმან სმითი — ბრიტანელი მუსიკოსი და პროდიუსერი.

1925 : მიხეილ ქვლივიძე — ქართველი პოეტი

1930 : ნოდარ ცინცაძე — ქართველი მეცნიერი, ფიზიკოსი.

1943 : ჰორსტ კელერი — გერმანელი ეკონომისტი და პოლიტიკური მოღვაწე

1944 : გიორგი (ხორხე) ბაგრატიონ-მუხრანელი — ბაგრატიონთა მუხრანის შტოს წარმომადგენელი

1944 : ჯონათან დემი — ამერიკელი კინორეჟისორი.

1948 : რომან პოკორა — უკრაინელი ფეხბურთელი

1949 : ნიკი ლაუდა — ფორმულა 1-ის სამგზის მსოფლიო ჩემპიონი,

1950 : ჯენესის პი-ორიჯი — ინგლისელი მომღერალი

1952 : ელგუჯა გვაზავა — ქართველი პოლიტიკოსი.

1953 : შმავონ შმავონიანი — სომეხი მხატვარი.

1959 : კაილ მაკლაქლენი — ოქროს გლობუსის მფლობელი ამერიკელი მსახიობი.

1962 : სტივ ირვინი — პოპულარული ავსტრალიელი ნატურალისტი, ტელეჟურნალისტი და მრავალი ფილმის ავტორი ბუნებაზე

1964 : მერაბ ჩუხუა — ქართველი ფილოლოგი.

1969 : მარკ ვილმოტსი — ბელგიელი ვეტერანი ფეხბურთელი

1969 : ბრაიან ლაუდრუპი — დანიელი ფეხბურთელი

1969 : კობა ნაყოფია — ქართველი პოლიტიკოსი

1973 : არჩილ არველაძე — ქართველი ფეხბურთელი

1973 : შოთა არველაძე — ქართველი ფეხბურთელი

1982 : ბუღრა გიულსოი — თურქი მსახიობი, არქიტექტორი, გრაფიკული დიზაინერი, რეჟისორი და ფოტოგრაფი.

1984 : ბრანისლავ ივანოვიჩი — სერბი ფეხბურთელი

1988 : გიორგი რეხვიაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი

1992 : ალექსანდრ მერკელი — გერმანული წარმოშობის ყაზახი ფეხბურთელი

1992 : ჰარის სეფეროვიჩი — შვეიცარიელი ფეხბურთელი

1993 : ტარონ ვოსკანიანი — სომეხი ფეხბურთელი

1995 : ისლამ მაშუკოვი — რუსი ფეხბურთელი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1371 : დავიდ II — შოტლანდიის მეფე

1512 : ვესპუჩი, ამერიგო — ფლორენტიელი მეზღვაური

1797 : მიუნჰაუზენი, კარლ ფრიდრიხ იერონიმ ფონ — გერმენელი ბარონი, არაჩოულებრივი ისტორიების მომყოლი

1875 : კორო, ჟან ბატისტ კამილ — ფრანგი მხატვარი

1890 : ბაქრაძე, დიმიტრი — ქართველი ისტორიკოსი, არქეოლოგი და ეთნოგრაფი

1919 : ყიფშიძე, იოსებ — ქართველი ენათმეცნიერი, ფილოლოგი.

1942 : ცვაიგი, შტეფან — ავსტრიელი მწერალი.

1989 : თაქთაქიშვილი, ოთარ — ქართველი კომპოზიტორი

2002 : ჟონას სავიმბი — ანგოლის პოლიტიკური მოღვაწე (დ. 1934)

2005 : სინომ, სინომა — ფრანგი მსახიობი

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

წმინდა ნიკიფორე

მარკელ სიცილიელი, ფილაგრე კვიპრელი და პანკრატი ტავრომენელი

პეტრე დამასკელი

აგრეთვე:

სენტ-ლუსია : დამოუკიდებლობის დღე (1979).

аналитика
სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის დაახლოება სამხრეთ კავკასიისთვის კი ძალიან დიდი უპირატესობაა მაგრამ საქართველოზე გამავალი შუა დერეფნისათვის ეს ყველაფერი სერიოზული დარტყმა იქნება - გიორგი კობერიძე
თავს თუ არ მოვიტყუებთ დასავლეთის ჩართილობით სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის დაახლოება სამხრეთ კავკასიისთვის კი ძალიან დიდი უპირატესობაა და რეგიონის მიზიდულობასაც გაზრდის, მაგრამ საქართველოზე გამავალი შუა დერეფნისათვის ეს ყველაფერი სერიოზული დარტყმა იქნება. ამერიკის მცდელობა იშუამდგომლოს სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის, განპირობებულია ორი მარტივი და ერთმანეთზე დამოკიდებული მიზნით:
 
1. ზანგეზურის დერეფნის ირიბი კონტროლი: - აშშ-ს მიზანია არ დაუშვას ირანის, ჩინეთისა და რუსეთის გავლენა ამ ახალ საერთაშორისო ეკონომიკურ მიმართულებაზე. პირიქით, ამ დერეფნის ვაშინგტონზე დამოკიდებულებაა პრიორიტეტი. მეთოდურად, ამერიკული გავლენისა და არაპირდაპირი კონტროლის უკან უამრავი მექანიზმი არსებობს: ამერიკული კერძო კომპანიების მეშვეობით, ინვესტიციებით, გზის უსაფრთხოების ვალდებულებით, საერთაშორისო მისიით, სამმხრივი პარტნიორობით, რეჟიმების მხარდაჭერით, რაიმე სახის ხელშეკრულებით და ასე შემდეგ. მეთოდი ბევრია, გავლენებისა და ირიბი კონტროლის ზრდა კი ამ ყველაფრიდან გამომდინარეობს.
 
2. შუა დერეფნის შიგნით ალტერნატივების გაჩენა: - ამერიკელებს უყვართ გამოთქმა, რომ არასდროს უნდა ჩადო ყველა კვერცხი ერთ კალათაში. საქართველოზე გამავალი შუა დერეფანი თითქმის უალტერნატივო იყო. რუსული ანუ ჩრდილოეთის დერეფანი დახურულია. წითელი ზღვის საზღვაო დერეფანი ორი წელია საბრძოლო ზონადაა ქცეული, ირან-ისრაელის ომებმა ახლო აღმოსავლეთის საჰაერო გზაგამტარიც არასტაბილურად აქცია და კავკასიაზე გადმორთო. ამ ყველაფრიდან და სომხეთ-აზერბაიჯანული დაპირისპირებიდან გამომდინარე საქართველო ერთ-ერთ ძირითად ეკონომიკურ დერეფნად რჩებოდა. ყოველ შემთხვევაში ბოლო 25 წელიწადი ასე იყო მოაზრებული და საქართველოც ასე პოზიციონირებდა.
 
ახლა კი საქართველოსთან დაკავშირებით განწყობები იცვლება და სხვადასხვა კალათის მნიშვნელობა იზრდება: ამერიკელი და ევროპელი ანალიტიკოსები ღიად საუბრობენ რომ ზანგეზურის ალტერნატივა უნდა ამუშავდეს და დაიტვირთოს, რომლის მნიშვნელობა ეკონომიკურიც იქნება და პოლიტიკურიც. ეკონომიკურში იმას გულისხმობენ, რომ გზა მოკლდება აზერბაიჯანსა და თურქეთს შორის: სომხეთზე გამავალი გზა უფრო მოკლე იქნება ვიდრე საქართველოზე გამავალი. ამასთან, ზანგეზურის გზით სომხეთის სამხრეთული სიუნიქის პროვინციაც გამოცოცხლება და აზერბაიჯანის ნახიჩევანიც. სწორედ ამ უკანასკნელიდანაა ალიევების ოჯახი. შესაბამისად, ბაქოს დამატებითი მოტივაციაც აქვს ნახიჩევანის გასავითარებლად და იქ გზის დასატვირთად.
 
ეკონომიკური გასაგებია, მაგრამ შეფასებებში პოლიტიკური განზომილება ყველაზე სამწუხარო და თვალშისაცემია: დასავლური ანალიტიკური ორგანიზაციები ღიად აცხადებენ, რომ საქართველო რუსულ და ჩინურ ორბიტაზეა გადასული, შესაბამისად, მისდამი ნდობა აღარ არსებობს. ამიტომ, მათი არგუმენტებით, აუცილებელია შეიქმნას ახალი პოლიტიკური საყრდენი კავკასიაში, რომელიც რუსეთის გავლენების მიღმა იქნება.
ვახსენოთ თურქეთიც: ანკარასათვის სომხეთის ეკონომიკური მიბმა გავლენის ზრდასთანაა დაკავშირებული. რაც უფრო სუსტად იქნება წარმოდგენელი რუსეთი სომხეთში, ნიშნავს რომ თურქეთი მით უფრო გაძლიერდება იქ. სომხეთთან შედარებით თურქეთი ეკონომიკური გიგანტია და მისი შესვლა ახალ ბაზარზე დიდი ეფექტის მქონე იქნება და პოლიტიკურად გადათარგმნის პერსპექტივაც ექნება. ეს ერთ და ორ დღეში არ მოხდება, მაგრამ ფაქტია, რომ ამ ორ ქვეყანას შორის, ოფიციალურ დონეზე ხისტი რიტორიკა სრულიად შეცვლილია.
 
ცხადია, სომხეთის რუსეთისაგან სრულად ჩამოხსნაზე საუბარი ამ ეტაპზე გადაჭარბებულია, მაგრამ მოსკოვი რომ გავლენებს კარგავს ეს შესანიშნავია. კვლევითი ორგანიზაციები არაორაზროვნად საუბრობენ, რომ წაგებულებს შორის რუსეთი, საქართველო და ჩინეთია. თუმცა ეს უკანასკნელი თურქეთთანაც გამონახავს ენას. რუსეთს სომხეთში ბევრი სვლა არ აქვს საბოტაჟებისა და გადატრიალების გარდა (და ომებისაგან განსხვავებით ისინი მას ძალიან კარგად გამოსდის). ისიც მოსალოდნელია, რომ დასავლეთის ჩართულობის ხელის შესაშლელად მოსკოვი ყველა ღონეს იხმარს და მათ ნაწილს უკვე ხმარობს კიდეც - სომხეთში არეულობა და გადატრიალება სცადა მან - ამ თემაზე გამოძიება სომხეთში ახლაც მიმდინარეა. არც ჩინეთი იქნება გულხელდაკრეფილი.
 
რაც შეეხება საქართველოს: ახლა საქართველოში ჩატარებული ნატოს წვრთნები Agile Spirit სწორედ იმის მანიშნებელი იყო, რომ აშშ კვლავ ცდილობს კავშირების შენარჩუნებას აქ. საქართველოს რუსულ ბანაკში საბოლოო აღმოჩენა შავ ზღვაზე რუსეთის გაძლიერებას და კავკასიაში მოსკოვის გავლენების ზრდას მოასწავებს. ამასთან, ინფრასტრუქტურის თვალსაზრისით საქართველოში უკვე ბევრი რამაა მოწყობილი, თუმცა ისიც ვიხილეთ, რომ აზერბაიჯანში საგზაო ინფრასტრუქტურას ძალიან დიდი სისწრაფით აშენებენ ხოლმე. ჩვენ ისეთ რეგიონში ვართ, სადაც ცვლილებებისათვის საერთაშორისო პოლიტიკური ნება ყველაზე მნიშვნელოვანია ხოლმე. ეს პოლიტიკური ნება კი დასავლეთს როგორც ჩანს აქვს. პოლიტიკურ ნებას კი ინვესტიციები მიჰყვება ხოლმე, ინვესტიციებს კი დაცვა სჭირდება. შესაბამისად, ჩაანაცვლებს თუ არა საქართველოს ზანგეზურის დერეფანი საკითხავია, მაგრამ მნიშვნელობას კი ნამდვილად შეამცირებს.
 
более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати