USD 2.7374
EUR 2.9058
RUB 2.7753
თბილისი
22 მაისი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  570

22 მაისი — გრიგორიანული კალენდრის 142-ე დღე (ნაკიან წლებში - 143-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 223 დღე.

დღის მოვლენები

  • ძვ. წ. 334 : ბერძნები ალექსანდრე დიდის მეთაურობით ამარცხებენ დარიოს III-ს გრანიკოსის ბრძოლაში
  • 1841 : დაიწყო გლეხთა აჯანყება გურიაში
  • 1844 : სპარსი წინასწარმეტყველი ბაბი მისი გამოცხადების შესახებ აცხადებს, აფუძნებს რა ბაბიზმს. მას მიიჩნევენ ბაჰაულას წინამორბედად, რომელიც ბაჰაიზმის დამფუძნებლად ითვლება.
  • 1856 : მოსკოვში დაარსდა ტრეტიაკოვის გალერეა.
  • 1892 : ექიმმა ვაშინგტონ შეფილდმა გამოიგონა კბილის საწმენდი პასტის ტუბი
  • 1900 : ნიუ იორკში დაარსდა საინფორმაციო სააგენტო «Associated Press».
  • 1906 : ძმებმა რაიტებმა მიიღეს პატენტი აეროპლანის გამოგონებაზე.
  • 1926 : ბენიტო მუსოლინიმ იტალიაში აკრძალა სილამაზის კონკურსები და მათ ამორალური სანახაობა უწოდა.
  • 1939 : მეორე მსოფლიო ომი - გერმანია და იტალია რკინის პაქტს დებენ.
  • 1940 : საბჭოთა კავშირის უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებით დაწესდა სოციალისტური შრომის გმირის ორდენი.
  • 1947 : ცივი ომი - კომუნიზმის გავრცელებისთვის ხელის შეშლის მიზნით აშშ-ის პრეზიდენტი ჰარი ტრუმანი თურქეთსა და საბერძნეთს სამხედრო და ეკონომიური დახმარების სახით $400 მილიონიანი გრანტის აქტს აწერს ხელს.
  • 1960 : რიხტერის შკალით 9,5 ბალის მიწისძვრა მოხდა სამხრეთ ჩილეში, რაც დღემდე დაფიქსირებული ყველაზე მძლავრი მიწისძვრა იყო.
  • 1972 : ცეილონი ახალ კონსტიტუციას იღებს, და იცვლის სახელს შრი-ლანკად.
  • 1977 : განთქმული აღმოსავლეთის ექსპრესის, რომელიც პარიზსა და სტამბოლს შორის დადიოდა 1883 წლიდან, ბოლო რეისი შედგა.
  • 1990 : ჩრდილოეთი და სამხრეთი იემენი გაერთიანდა.
  • 1990 : ხანგრძლივი დაპირისპირებს შემდეგ ჩრდილოეთ და სამხრეთ იემენი ერთ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბდა და მას რესპუბლიკა იემენი ეწოდება.
  • ვინდოუს 3.0 ოპერაციული სისტემა გამოუშვა Microsoft-მა.
  • 1992 : ბოსნია და ჰერცეგოვინა, ხორვატია და სლოვენია გაეროს წევრები გახდნენ.
  • 2008 : ჩინეთის პროვინცია სიჩუანში განმეორებულმა მიწისძვრამ მსხვერპლის რაოდენობა 63 000-მდე გაზარდა.
  • 2010 :
    • Air India Express-ის რეისი 812, 166 ადამიანით ბორტზე, ჩამოვარდა მანგალორის, ინდოეთი, აეროპორტში დაფრენის მცდელობისას.
    • ფეხბურთში 2009–10 სეზონის უეფას ჩემპიონთა ლიგის ტურნირი დასრულდა მილანის ინტერის გამარჯვებით მიუნხენის ბაიერნზე.
  • 2011 :
    • ტერენს მალიკის ფილმმა „სიცოცხლის ხე“ კანის კინოფესტივალზე „ოქროს პალმის რტო“ მოიპოვა.
    • მისურის შტატში, ჯოპლინში მომხდარი ტორნადოს შედეგად 124 ადამიანი დაიღუპა, რაც 1947 წლის შემდეგ ყველაზე მომაკვდინებელი ტორნადოა აშშ-ში.
  • 2014 : ტაილანდის სამეფო არმიის ხელმძღვანელი პრაიუთ ჩან-ოჩა სამხედრო გადატრიალების შედეგად ხელისუფლებაში მოვიდა.
  • 2016 : ალექსანდერ ვან დერ ბელენი ავსტრიის პრეზიდენტად აირჩიეს.
  • 2017 : მანჩესტერის ტერაქტის შედეგად 23 ადამიანი დაიღუპა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1808 : ჟერარ დე ნერვალი — ფრანგი მწერალი და პოეტი
  • 1813 : რიხარდ ვაგნერი — გერმანელი კომპოზიტორი და დირიჟორი.
  • 1859 : ართურ კონან დოილი — ინგლისელი მწერალი.
  • 1907 : ოლივიე, ლოურენს — ინგლისელი მსახიობი და რეჟისორი.
  • 1924 : აზნავური, შარლ — ფრანგი მომღერალი.
  • 1946 : ბესტი, ჯორჯ — ინგლისელი ფეხბურთელი.
  • 1950 : ფარჯიანი, ირაკლი — ქართველი მხატვარი.
  • 1970 : ქემფბელი, ნაომი — მსახიობი და მოდელი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1864 : ემაბლ ჟან ჟაკ პელისიე — საფრანგეთის მარშალი
  • 1885 : ჰიუგო, ვიქტორ — ფრანგი მწერალი.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • შიო მღვიმელი
    • აღმოყვანება პატიოსანთა ნაწილთა წმიდისა ნიკოლოზ საკვირველთმოქმედისა მირონითგან ქალაქ ბარიში (1087)
    • ესაია წინასწარმეტყველი
    • მოწამე ქრისტეფორე
  • აგრეთვე:
    • ბიოლოგიური მრავალფეროვნების მსოფლიო დღე
    • ასტრონომიის საერთაშორისო დღე
    • იემენი - ეროვნული დღე (1990).
    • აშშ - საზღვაო ფლოტის ეროვნული ფლოტი.
ანალიტიკა
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „მლიქვნელობა, მოგების წყურვილი თუ მშვიდობა: უკრაინის შეთავაზება დონალდ ტრამპს“

ბრიტანულ გაზეთში „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მლიქვნელობა, მოგების წყურვილი თუ მშვიდობა: უკრაინის შეთავაზება დონალდ ტრამპს“ (ავტორები - ჰენრი ფოი და მაქს სედონი)

 გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„უკრაინა ცდილობს თავისი „გამარჯვების გეგმა“ დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტების ფონზე როგორმე განახორციელოს და იმედოვნებს, რომ ამაში თეთრი სახლის მომავალი ბინადარის საქმიანი მიდგომები დაეხმარება.

უკრაინელი და ევროპელი ჩინოვნიკების თქმით, უკრაინის დასავლელი მოკავშირეები კიევს რჩევებს აძლევენ, თუ როგორ უფრო კარგად შეიძლება იმ წინადადების ფორმულირება, რომელიც უკრაინა-დასავლეთის თანამშრომლობის სტიმულირებას მოახდენს. როგორც ცნობილია, უკრაინის „გამარჯვების გეგმის“ ერთ-ერთი პუნქტი ეხება კიევის შეთავაზებას დასავლეთისადმი ქვეყნის ტერიტორიაზე არსებული სასარგებლო წიაღისეულით სარგებლობის თაობაზე, რომელიც დონალდ ტრამპის გამარჯვების ფონზე, დადებითი როლის შესრულება შეუძლია. რესპუბლიკელი პრეზიდენტი ხომ ბიზნესმენია.

უკრაინელი მსხვილი მეწარმეები, მთავრობასთან ერთად, იხილავენ საკითხს, რომ დონალდ ტრამპს უფლება მისცენ ინვესტიციისათვის სასურველი სფერო ამოირჩიოს და თვითონ შეარჩიოს ის ბიზნესმენები, რომლებიც უკრაინაში ინვესტიციებს ჩადებენ.

განხილვის ერთ-ერთმა  მონაწილემ ეს იდეა გამოხატა როგორც „ყველა, მაგრამ ჩინეთის გარეშე“, რაც დონალდ ტრამპს, ალბათ, განსაკუთრებით მოეწონბა. ჩინურ ტექნოლოგიაზე დამოკიდებული უკრაინის დარგებს შესაძლებლობა ექნებათ სწრაფად გადაერთონ ამერიკულ მიმწოდებლებზე და მეტი დასავლური ინვესტიციები მიიზიდონ.

რას ნიშნავს ასეთი შეთავაზება - მლიქვნელობას, მოგების წყურვილს თუ მშვიდობის დამყარების სურვილის გამოვლენას? მართალია, არავინ იცის, თუ როგორ მოიქცევა თვითონ დონალდ ტრამპი, ან რას იზამს ვლადიმერ პუტინი, როგორ წარიმართება რუსეთ-უკრაინის ომი, რა დათმობები მოუწევს (ან არ მოუწევს) უკრაინას, მაგრამ მზადება მაინც მიმდინარეობს.

უკრაინის ვერხოვნა რადას (პარლამენტის) საგარეო საქმეტა კომიტეტის თავმჯდომარემ ალექსანდრე მერეჟკომ დონლად ტრამპისადმი სეთავაზებას „ბრძნული ნაბიჯი“ უწოდა და აღნიშნა, რომ „უკრაინა დასავლეთისათვის ზედმეტი ტვირთი და მუქთამჭამელა არ იქნება“.

საქმის კურსში მყოფი პირების თქმით, უკრაინა ცდილობს დონალდ ტრამპის ბანაკის წევრთა სურვილები კიდევაც დააკმაყოფილოს და მათ მიმართ გარკვეული კომპრომისები გასწიოს. ასე მაგალითად, კიევი თანახმაა თანამდებობიდან გაათავისუფლოს თავისი ელჩი აშშ-შო ოქსანა მარქაროვა, რომელმაც ვოლოდიმირ ზელენსკის აშშ-ში ვიზიტის დროს ისე მოაწყო საქმე, რომ იგი ჯო ბაიდენის მშობლიურ შტატში წაიკყვანეს და იქ არსებული სამხედრო ქარხანა აჩვენეს. დათვალიერების მომენტს მხოლოდ დემოკრატები ესწრებოდნენ - კამალა ჰარისის მომხრეები, რამაც რესპუბლიკელი კანდიდატის საარჩევნო შტაბის რისხვა გამოიწვია. ამბობენ, რომ ელჩის თანამდებობა ყოფილ მინისტრს დიმიტრი კულებას შესთავაზეს, მაგრამ მან უარი განაცხადა.

დონალდ ტრამპი ხშირად იკვეხნის, რომ მას ახლო ურთიერთობა აქვს რუსეთის პრეზიდენტთან, მაგრამ როგორც ხშირად ხდება ხოლმე პოლიტიკაში, შესაძლოა ტრამპისათვის პუტინთან სიახლოვემ ცუდი როლი შეასრულოს. იგივე შეიძლება მოუვიდეს ვოლოდიმირ ზელენსკისაც.

                წყარო: https://www.ft.com/content/623c197f-6952-4229-bfbc-0a96e43d6f2d

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.