USD 2.7561
EUR 3.0232
RUB 3.2005
Tbilisi
21 ნოემბერი - ეს დღე ისტორიაში
 697

21 ნოემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 325-ე დღე (ნაკიან წლებში – 326-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 40 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1272 : ჰენრი III-ის გარდაცვალების შემდეგ ინგლისის მეფედ პრინცი ედუარდი აკურთხეს.
  • 1386 : თემურლენგმა აიღო და გაძარცვა საქართველოს დედაქალაქი თბილისი, მეფე ბაგრატ V კი დაატყვევა.
  • 1789 : ჩრდილოეთი კაროლინა აშშ-ის მე-12 შტატი ხდება.
  • 1806 : ნაპოლეონი ინგლისს კონტინენტურ ბლოკადას უცხადებს.
  • 1877 : თომას ედისონი ხმის ჩამწერი აპარატის ფონოგრაფის გამოგონების შესახებ აქვეყნებს განცხადებას.
  • 1905 : გამოქვეყნდა ალბერტ აინშტაინის სტატია „ემყარება სხეულის ინერცია მის ენერგიას?“, რომელშიც აღწერილია ენერგიასა და მასას შორის დამოკიდებულება, რამაც საფუძველი ჩაუყარა განთქმულ ფორმულას e=mc².
  • 1920 : სისხლიანი კვირა ინგლის-ირლანდიის ომში.
  • 1922 : რებეკა ლატიმერ ფელტონი ჯორჯიიდან პირველი ქალი სენატორი ხდება აშშ-ში.
  • 1934 : ელა ფიცჯერალდის სასიმღერო დებიუტი შედგა აპოლოს თეატრში, ჰარლემში, ნიუ-იორკი.
  • 1962 : არადი ქალაქად გამოცხადდა.
  • 1995 : დოუ ჯონსის ინდუსტრიული საშუალო დაიხურა 5.000 ნიშნულს ზემოთ პირველად.
  • 2002 : ნატო იწვევს ბულგარეთს, ესტონეთს, ლატვიას, ლიტვას, რუმინეთს, სლოვაკეთსა და სლოვენიას გასაწევრიანებლად.
  • 2004 : პარიზის კლუბი თანხმდება ერაყის საგარეო ვალის 80%-ის ($100 მილიარდ) ჩამოწერას.
  • 2005 : საქართველოს ხელისუფლების ინიციატივით ეროვნული გმირის ქაქუცა ჩოლოყაშვილის ნეშტი 75 წლის შემდეგ პარიზიდან სამშობლოში ჩამოასვენეს და მთაწმინდის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში დაკრძალეს.
  • 2005 : ისრაელის პრემიერ-მინისტრი არიელ შარონი პარტია ლიკუდს ტოვებს და საკუთარ პარტიას, კადიმას, აყალიბებს.
  • 2006 : საერთაშორისო კონსორციუმმა ხელი მოაწერა ექსპერიმენტული თერმობირთვული რეაქტორის განვითარების პროექტს.
  • 2007 : საქართველოსა და თურქეთის პრეზიდენტებმა თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ ხელშეკრულებას და ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შეთანხმებას მოაწერეს ხელი.
  • 2017 : ზიმბაბვეში მომხდარი სამხედრო გადატრიალების შედეგად პრეზიდენტი რობერტ მუგაბე თანამდებობიდან გადადგა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1694 : ვოლტერი — ფრანგი მწერალი, ფილოსოფოსი (გ. 1778)
  • 1854 : ბენედიქტე XV — რომის პაპი (გ.1922)
  • 1862 : გაბაშვილი, გიორგი (გიგო) — ქართველი ფერმწერი
  • 1931 : რევაზ დოღონაძე — ქართველი მეცნიერი
  • 1938 : იზა ორჯონიკიძე — ქართველი პოეტესა
  • 1965 : ბიორკი — ისლანდიელი მომღერალი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 496 : გელასიუს I — რომის პაპი
  • 1844 : ივანე კრილოვი — რუსი მწერალი
  • 1916 : ფრანც-იოსები I — ავსტრიის იმპერატორი და უნგრეთის მეფე
  • 1969 : მუტესა II ბუგანდელი — უგანდის პრეზიდენტი
  • 1970 : ჩანდრასეხარა ვენკატა რამანი — ინდოელი ფიზიკოსი
  • 1983 : ჯაყელი, გაიოზ — ქართველი ინჟინერი
  • 1996 : აბდუს სალამი — პაკისტანელი ფიზიკოსი
  • 2001 : სალაჰუდინ აბდულ აზიზ შახ იბნ ალმარჰუმი სულთანი ჰისამუდინ ალამ შახ ალ-ჰაჯი — მალაიზიის სულთანი

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • მთავარანგელოზობა – კრება წმიდისა მთვარანგელოზისა მიქაელისა და სხვათა უხორცოთა ზეცისა ძალთა; მთავარანგელოზთა: გაბრიელისა, რაფაელისა, ურიელისა, სელაფიელისა, ეგუდიელისა, ვარახიელისა და იერომიელისა.
culture
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way