USD 2.7503
EUR 3.1249
RUB 3.3429
თბილისი
21 მარტი - ტყის საერთაშორისო დღეა
თარიღი:  576

გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ 2012 წელს 21 მარტი ტყის საერთაშორისო დღედ  გამოაცხადა. აღნიშნული დღე მიზნად ისახავს ცნობიერების ამაღლებას ყველა ტიპის ტყის მნიშვნელობის შესახებ. ქვეყნები ვალდებულნი არიან განახორციელონ ადგილობრივი, ეროვნული და საერთაშორისო ძალისხმევა ტყეების დაცვასთან დაკავშირებული ღონისძიებების ორგანიზებისთვის, როგორიცაა ხეების დარგვის კამპანიები.

ტყეს დედამიწის ხმელეთის მესამედი უკავია, ხოლო დაახლოებით 1,6 მილიარდი ადამიანისთვის იგი საარსებო და თავშესაფრის წყაროს წარმოადგენს. Გარდა ამისა, 750 მილიონი ადამიანისთვის ტყე საცხოვრებელი ადგილია, მათ შორის 60 მილიონი მკვიდრ, ადგილობრივ მოსახლეობას შეადგენს.1990-დან 2020 წლამდე მსოფლიომ დაკარგა დაახლოებით 178 მილიონი ჰექტარი ტყე, ფაქტობრივად, ლიბიის ტერიტორიის სიდიდის ტყე. ქალაქად მცხოვრები ადამიანებისთვის ტყე სუფთა ჰაერისა და წყლის მთავარი წყაროა. ტყე ბიოლოგიურად ყველაზე მრავალფეროვანი ეკოსისტემაა ხმელეთზე, სადაც ბინადრობს ხმელეთის ცხოველთა, მცენარეთა და მწერების 80%-ზე მეტი. მიუხედავად ყველა ამ ფასდაუდებელი ეკოლოგიური, ეკონომიკური, სოციალური და ჯანმრთელობის სარგებელისა, ტყეების საფარი საგანგაშო სისწრაფით ნადგურდება. 

ტყის მდგრადი მართვა და მისი რესურსების გონივრული გამოყენება საკვანძოა კლიმატის ცვლილებით გამოწვეულ პრობლემებთან საბრძოლველად და ასევე გადამწყვეტ როლს ასრულებს გაეროს მდგრადი განვითარების მიზნების (SDGs) მიმართულებით.

გარდა ამისა, ტყეები და ტყის ნიადაგები შთანთქავენ ტრილიონ ტონაზე მეტ ნახშირბადს. ამიტომ, ტყეები გადამწყვეტ როლს თამაშობენ კლიმატის კატასტროფულ ცვლილებებთან ბრძოლაში ნახშირორჟანგის დიდი რაოდენობით შთანთქმით და შენახვით. ხეებს შეუძლიათ ქალაქებში 8°C-მდე შეამცირონ ტემპერატურა, ხოლო ტრანსპორტის გამონაბოლქვი კი 40%-მდე. თუმცა, სამწუხაროდ, ხეების მოჭრის შედეგად ისინი კარგავენ გლობალური კლიმატის რეგულირების უნარს.

ძლიერი წვიმის დროს ხეები ბარიერის როლს თამაშობენ წყალდიდობების წინააღმდეგ; ასევე, ტყის საფარი ხელს უშლის ნიადაგის ეროზიას და ამარტივებს წყლის შეწოვას ნიადაგში. გარდა ამისა, მშრალ და გვალვიან ამინდებში ტყეები წყლის აორთქლებით ტემპერატურას არეგულირებენ. Საინტერესოა, რომ თანამედროვე მედიკამენტების მეოთხედზე მეტი, რომელიც წელიწადში დაახლოებით 108 მილიარდ აშშ დოლარს შეადგენს, ტროპიკული ტყის მცენარეებიდან მოდის.

Global Forest Watch-ის მიხედვით, 2010 წლისთვის მსოფლიოში იყო 3,92 გლობალური ჰექტარი (gha) ხის საფარი, რომელიც ვრცელდებოდა მისი ხმელეთის ფართობის 30%-ზე. 2021 წელს ხმელეთმა დაკარგა 25,3 მილიონი ჰექტარი(მჰა) ხის საფარი.
*გლობალური ჰექტარი (gha) არის საზომი ერთეული ხალხის ან საქმიანობის ეკოლოგიური ანაბეჭდისა და დედამიწის ან მისი რეგიონების ბიოტევადობისთვის State of the World’s Forests (SOFO)-ს 2022 წლის გამოცემის მიხედვით, მსოფლიომ დაკარგა 420 მილიონი ჰექტარი (მჰა), რაც ტყის მთლიანი ფართობის დაახლოებით 10,34 პროცენტია ბოლო 30 წლის განმავლობაში. 

ამიტომ, უნდა გვახსოვდეს, რომ ტყის მოჭრა მთელი ეკოსისტემის ნგრევას იწვევს, რასაც ყველა ჩვენგანისთვის მძიმე შედეგები მოაქვს.

 

კულტურა
კულტურის სამინისტრომ დათო დოიაშვილი თეატრის ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა

კულტურის სამინისტრომ დავით დოიაშვილი “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა. შესაბამის განცხადებას საქართველოს კულტურის სამინისტრო ავრცელებს.

კულტურის სამინისტრო გადაწყვეტილების მიზეზებს განმარტავს და აცხადებს, რომ სამინისტროს მხრიდან "არაერთგზის გაფრთხილების" მიუხედავად, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ "ვალდებულებას არ ასრულებდა", ხოლო თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

“ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრი” არის სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი.

სახელმწიფო პროფესიული თეატრი, ისევე, როგორც ნებისმიერი სხვა სსიპ-ი ანგარიშვალდებულია და აქვს კანონით დაკისრებული მოვალეობა, აღასრულოს მიზნები, რისთვისაც სახელმწიფომ დააფუძნა.

კერძოდ, თეატრში შემოქმედებითი საქმიანობა უნდა ხორციელდებოდეს ისევე უწყვეტად, როგორც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მისი დაფინანსება ხორციელდება.

საქართველოს კულტურის სამინისტროს მხრიდან არაერთგზის გაფრთხილების მიუხედავად, სამწუხაროდ, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ ამ ვალდებულებას არ ასრულებდა. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიღებული უწყვეტი დაფინანსების პირობებში, თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

აქედან გამომდინარე, კულტურის სამინისტრომ, როგორც სსიპ “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” დამფუძნებელმა უწყებამ, მიიღო კანონისმიერი გადაწყვეტილება, სსიპ-ის უწყვეტ და გამართულ ფუნქციონირებაზე პასუხისმგებელი პირის, თეატრის ხელმძღვანელის, დავით დოიაშვილის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ”, - აღნიშნულია განცხადებაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.