2023 წლის მსოფლიო თასი გარდამტეხი იქნება ქართული და ზოგადად ტიერ 2 სარაგბო ქვეყნებისთვის.
1987 წლიდან დღემდე, მსოფლიო თასი მე-10-ედ ტარდება და აქამდე არასდროს მომხდარა, რომ იქ ტიერ 2 სარაგბო ქვეყნის წარმომადგენელს ემსაჯა. ეს „ტრადიცია“ ჩვენმა ნიკა ამაშუკელმა დაუღალავი შრომით დაარღვია – მსოფლიო რაგბმა საქართველოს საუკეთესო მსაჯი საფრანგეთში გასამართ მსოფლიო თასზე მოედნის მსაჯად მიიწვია!
„მნიშვნელოვანია, რომ სისტემა ერთიანად იზრდება – როგორც მორაგბეები, ასევე მსაჯები და ქომაგები. ის ფენომენი, რაც მსოფლიო რაგბმა ნიკა ამაშუკელში იპოვა, რომელსაც ქვია ქართული წესიერება, თავდაჯერებულობა, სიმშვიდე, ამ ახალგაზრდა ბიჭში ერთად იყრის თავს. მისი ყოფნა მსოფლიოს საუკეთესო მსაჯებს შორის, ჩვენთვის დიდი მხარდაჭერაა. ის გამორჩეულია თავისი ინტელექტით და საჩვენებლი პიროვნებაა მოედანზე. დარწმუნებული ვარ, რომ ეს არა მხოლოდ ნიკას, არამედ მთლიანად ქართულ რაგბს წაადგება. მინდა მივოლოცო მას და ქვეყანას ეს უდიდესი აღიარება!“
„ხაზგასმით აღსანიშნავია ბატონი დავით შუბითიძის ღვაწლი საქართველოში სამსაჯო გუნდის ჩამოყალიბებაში, ასევე დევიდ მაკქიუ, რომელიც ქართული რაგბისა და ჩვენი ქვეყნისთვის ძალიან ბევრს აკეთებს და ეს ადამიანი ყველამ უნდა იცოდეს. უღრმესი მადლობა მათ ამისთვის. რაგბის კავშირში სამსაჯო რეფორმა ჩემს მოსვლამდე დაიწყო და ვთვლი რომ ის იყო ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული რეფორმა, რომელიც უკვე გვაძლევს შედეგებს“.
„ნიკამ უკვე აიღო პასუხისმგებლობა და ტიერ 1-ის გუნდების რამდენიმე შეხვედრა იმსაჯა. იყო მკაცრი და ზოგან 2 ყვითელი, ზოგან კი წითელი ბარათი გამოიყენა. მსოფლიო საზოგადოება მას პოზიტიურად უყურებს და მნიშვნელოვანია ამ მოლოდინების გამართლება. რაგბს მთელს მსოფლიოში 1,1 მილიარდი მაყურებელი ყავს და ნიკა ამაშუკელი მათ საფრანგეთიდან ეტყვის, რომ რაგბი ჩვენი, ქართველების თამაშია!“ – აღნიშნა საქართველოს რაგბის კავშირის პრეზიდენტმა იოსებ ტყემალაძემ.
მსოფლიო თასზე ნიკა ამაშუკელის მოედნის მსაჯად დანიშვნის მნიშვნელობაზე საუბრობს რაგბის კავშირის მსაჯთა კომიტეტის ხელმძღვანელი დავით შუბითიძე:
„ნიკა ამისთვის იბრძოდა, ფაქტობრივად ყველაფერი გადადებული ქონდა და ზღვა სიხარული მოგვანიჭა. ყველას გვქონდა მოლოდინი, რომ ეს აუცილებლად მოხდებოდა, რადგან ვხედავდით ნიკას შრომას და ვიცოდი დაუფასდებოდა. მსოფლიო თასზე მსაჯი ზოგიერთ ტიერ 1-ის ქვეყნებსაც არ ყოლია, რადგან ამ საქმეს დიდი გამოცდილება ჭირდება. იოლი არაა მოხვდე იმ ადამიანებს შორის, რომლებიც გამოირჩევიან რაგბის ცოდნით, სამართლიანობით და მსაჯისთვის აუცილებელი კრიტერიუმებით და ნიკამ ეს შეძლო“.
„მადლობა ყველას, რაგბის კავშირის ძველ და ახალ ხელმძღვანელობას, ყოფილ მსაჯებს თუ მასწავლებლებს, რადგან მათ გარეშე ეს შედეგი არ გვექნებოდა. 6-7 წლის წინ, მაშინდელმა ირლანდიელმა მასწავლებელმა დევიდ ო’ბრაიენმა მითხრა, რომ რუმინეთსა და იტალიაზე კი არა, ჩვენი სამსაჯო კორპუსი შოტლანდიის სამსაჯო სკოლაზე წინ იყო და ეს არაა მხოლოდ ლოკალური წარმატება, რადგან ქართული სამსაჯო სკოლის სიძლიერესა და პერსპექტიულობაზე მთელი მსოფლიო საუბრობს“.
„კარგი იქნება თუ ამ წარმატებას ახალგაზრდებიც გაიაზრებენ და შესაბამისი შრომის შედეგად, ყველას ექნება მაღალი დონის მსაჯად ჩამოყალიბების შესაძლებლობა“.
აღსანიშნავია, რომ მსოფლიო თასზე სულ 19 მსაჯი იქნება წარმოდგენილი – მათგან 12 მოედნის და 7 კიდის. ამაშუკელი სწორედ 12 რჩეულს შორის, მოედნის მსაჯადაა მიწვეული, რასაც რაგბის კავშირის მსაჯთა კომიტეტის მენეჯერი ლუკა კილასონია მოულოდნელობად მიიჩნევს:
„ბოლო პერიოდში ნიკას რეგულარულად იწვევდნენ ექვსი და ოთხი ერის, ასევე ჩემპიონთა თასის ფლეი ოფების მატჩების სამსაჯოდ, რაც იძლეოდა იმის საფუძველს, რომ ნიკას მსოფლიო თასზე მიიწვევდნენ. მაგრამ ის ჯერ ძალიან ახალგაზრდაა და მქონდა ფიქრი, რომ მომავალი მსოფლიო თასისთვის აკვირდებოდნენ, ან საფრანგეთში გვერდით მსაჯად დაუძახებდნენ. საბოლოოდ ყველაფერი საუკეთესო სცენარით განვითარდა ეს მთელი სამსაჯო კორპუსისთვის უდიდესი სიხარულია. ამ წარმატებაში უამრავ ადამიანს მიუძღვის წვლილი, ყველაზე დიდი შრომა კი თავად ნიკამ ჩადო, რომელიც იმდენს შრომობდა, დღე-ღამეში 24 საათი არ ყოფნიდა“.
„ოცნება ასრულდა“ – ასეთი იყო თავად ნიკა ამაშუკელის რეაქცია, როდესაც ამ დანიშვნის შესახებ შეიტყო. მას, შოთა თევზაძესთან ერთად, საერთაშორისო დონეზე პირველი გასვლა 2015 წელს ჰქონდა. გავიდა სულ რაღაც 8 წელიწადი და ამ პერიოდში ამაშუკელმა შეძლო თავისი უმთავრესი ოცნების ასრულება. აღსანიშნავია, რომ ნიკა ჯერ მხოლოდ 28 წლისაა, ყველაზე უმცროსია საფრანგეთში წამსვლელ მსაჯებს შორის და იმ იშვიათ სპეციალისტებს მიეკუთვნება, რომლებმაც ასე ადრეულ ასაკში მოახერხეს მსოფლიო თასზე მსაჯობა.
„ვინც თვალს ადევნებს ჩემს კარიერას, იცის რა სირთულეები გამოავიარე და ადამიანურად ბედნიერი ვარ. არა მხოლოდ შრომა, ყოველწამიერი ფიქრი დამიფასდა. მოხვდე მსოფლიო თასზე ცენტრალურ მსაჯად ტიერ 2-ის ქვეყნიდან, თანაც 28 წლის ასაკში, იოლი არ არის. თითქმის ყველა ტოპ-მსაჯი, რომელსაც მსოფლიო იცნობს, თავის პირველ მსოფლიო თასზე გვერდითი მსაჯის რანგში წავიდა. მხოლოდ უეინ ბარნსი მახსენდება, რომელმაც 28 წლისამ 2007 წლის მსოფლიო თასზე ცენტრში იმსაჯა. ალბათ სიმბოლურია, რომ ეს იყო პირველი მსოფლიო თასი რომელსაც ვუყურე და რომელმაც რაგბი ასე ძლიერ შემაყვარა“ – ამბობს ამაშუკელი და განაგრძობს:
„ეს არის არაერთი ადამიანის კოლოსალური შრომის შედეგი და არა მხოლოდ ჩემი, არამედ ჩემი ოჯახის, რომელმაც მთელი ეს პერიოდი ძალიან ბევრს გაუძლო. ასევე სამსაჯო სამსახურის უფროსის დავით შუბითიძის, მენეჯერი ლუკა კილასონიასი, პირადი მასწავლებლის დევიდ მაკქიუსი, რომელიც ფაქტობრივად ჩემი ოჯახის წევრია და ბაბუასაც კი ვეძახი, და რა თქმა უნდა რაგბის კავშირის, რომელიც მუდმივად მხარში მედგა ლოჯისტიკური, ფინანსური თუ სხვა საკითხების მოგვარებაში. მოემსახურო პლანეტის ერთ-ერთ ყველაზე მასშტაბურ სპორტულ ღონისძიებას, არა მხოლოდ ჩემი და ამ ადამიანებს, მთელი ქვეყნის გამარჯვებაა. მინდა მადლობა ვუთხრა ყველა ადამიანს, ვინც მთელი ეს პერიოდი გვერდში მედგა. მადლობა ჩვენი ფიზ. მომზადების მწვრთნელს ოლეგ კასოევს, რომელიც ყოველ დილით გვამზადებს მძიმე ფიზიკური დატვირთვებისთვის“.
„მოუთმენლად ველოდები ამ საოცარი მსოფლიო თასის დაწყებას, დიდი პატივია ჩვენი ქვეყნის სახელის დაცვა ეროვნულ ნაკრებთან ერთად, რომელიც ეცდება კიდევ უფრო მკაფიოდ აბრახუნოს ელიტური რაგბის კარზე. ჩემის მხრივ, ვეცდები ვიყო საკუთარი თავის საუკეთესო ვერსია. მწირი ადამიანური რესურსით, ქართულმა სამსაჯო კომიტეტმა ისტორიული ფურცელი ჩაწერა. ეს არა მხოლოდ ქართული, ზოგადად ტიერ 2 სარაგბო ქვეყნების დიდი გამარჯვებაა. წლების განმავლობაში მესმოდა, რომ რადგან ვიყავი ქართველი, დიდ ტურნირებს ვერ ვიმსაჯებდი, ახლა კი ეს სტერეოტიპი დაიმსხვა, გამოჩნდა, რომ შეუძლებელი არაფერია, რაც თამაშის გლობალიზაციისთვის მნიშვნელოვანი მოვლენაა“.
მსოფლიო რაგბმა 2023 წლის მსოფლიო თასისთვის კანდიდატების შერჩევა 3 წლით ადრე დაიწყო. გაფართოებული ჯგუფი ნელ-ნელა მცირდებოდა, საბოლოოდ კი, 24 კანდიდატიდან საფრანგეთში წამსვლელი 19 შეირჩა, საიდანაც 12 მოედნის მსაჯია, 7 კი კიდის. ამაშუკელი 12 ცენტრალურ მსაჯს შორისაა, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ გარკვეულ თამაშებში კიდის მსაჯი არ იქნება, ისევე, როგორც ნებისმიერი ამ 12-იდან:
„ეს არის მსაჯთა ძალიან ძლიერი ჯგუფი, რომელიც დაკომპლექტებულია საოცარი ინდივიდუალისტებისგან. აქ არიან გამოცდილი და შედარებით ახალგაზრდა მსაჯები. ეს ერთის მხრივ არის გამოცდილება და მეორეს მხრივ მოტივაცია. ეს ადამიანები უდიდეს წნეხს უმკლავდებიან და ყველა ეპიზოდზე აქვთ პასუხი. რაგბი ყველაზე რთულად სამსაჯო სპორტია და მოედანსა თუ მის მიღმა ბევრი რამ მოგეთხოვება. ბედნიერი ვარ, რადგან ამ ჯგუფის ნაწილი ვარ და ჩვენ აუცილებლად ვიტყვით ჩვენს სიტყვას“.
„მთავარი მიზანია, რომ მოედანზე შეუმჩნევლები ვიყოთ, რაც დღევანდელ რეალობაში ურთულესია. შეიძლება ისეც მოხდეს, რომ მთელი მსოფლიოს კრიტიკა დაგვატყდეს თავს, მაგრამ ასეთია ჩვენი პროფესია. წლევანდელ მსოფლიო თასზე მსაჯებს შორის ასაკით ყველაზე უმცროსი ვარ და პოტენციურად, მომავალი მსოფლიო თასებისთვის საკმარისი დრო მაქვს. მსოფლიო თასზე მოხვედრით სწავლა და განვითარება არ მთავრდება“.
„რეალისტი ვარ და მიყვარს იმ სირთულეებთან ჭიდილი, რაც ჩემს წინაშე დგას. ვეცდები ჯგუფური ეტაპის ყველა იმ თამაშზე, რომელსაც მანდობენ, თავი საუკეთესოდ წარმოვაჩინო და ვნახოთ ფლეი ოფების ეტაპზე რა იქნება. როგორც მინიმუმ, მაქვს იმედი, რომ იქ თანამსაჯის რანგში მაინც მოვხდები. ჩემი შრომა ყოველთვის დაფასდა და იმედი მაქვს ახლაც ასე იქნება“.
მსოფლიო თასამდე ნიკა ამაშუკელს სარაგბო გრანდების გასახურებელი თამაშები ელის. 28 წლის რეფერისთვის უპირველესი ამოცანა სწორედ ამ გასახურებელი მატჩების მაღალ დონეზე ჩატარებაა:
„ძალიან მაგარი თამაშები მელის, რომლებმაც საფრანგეთში გამგზავრებამდე უნდა შემახუროს. ასეთ თამაშებს „ბანანის ქერქსაც“ ეძახიან და კარგად უნდა მოვემზადო მსოფლიო თასზე დიდი წნეხის ქვეშ რომ არ აღმოვჩნდე. უკვე დაწყებული მაქვს ლოჯისტიკური და ფიზიკური მომზადება, რასაც ემატება ნუტრიცია და სხვა უამრავი დეტალი“.
„როდესაც ექვსი და ოთხი ერის თამაშებს მსაჯობ, ყველა შენს ქმედებას გამადიდებელი შუშით აკვირდებიან, მსოფლიო თასზე კი ეს წნეხი როგორც მორაგბეებზე, ასევე მსაჯებზე, გაასმაგებულია. აქ უკვე აღარ მუშაობს ადამიანური ფაქტორი, რის გამოც შესაძლოა შეცდომა მოგივიდეს და გაპატიონ. ძალიან მკაცრი გარემოა და საჭიროებს შესაბამის ფიზიკურ, ფსიქოლოგიურ და მენტალურ მზაობას. ეს აუცილებელია, რადგან ფაქტობრივად 3 თვის განმავლობაში უნდა ვიცხოვრო ოჯახისგან შორს, მუდმივ ლოჯისტიკურ პროცესებსა და დიდ თამაშებთან ჭიდილში, რასაც თან ერთვის კრიტიკა და ამ სირთულეებს მზად უნდა შევხვდე“.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.