20 ნოემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 324-ე დღე (ნაკიან წლებში – 325-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 41 დღე.
დღის მოვლენები
284 : დიოკლეტიანე არჩეულ იქნა რომის იმპერატორად.
1700 : ჩრდილოეთის დიდი ომი: ბრძოლა ნარვასთან - შვედეთის მეფე კარლ XII ამარცხებს პეტრე დიდს ნარვასთან.
1789 : ნიუ-ჯერსი ხდება პირველი ამერიკის შტატი, რომელიც რატიფიცირებას უკეთებს ადამიანთა უფლებების დეკლარაციას.
1820 : 80 ტონიანი თეთრი ვეშაპი თავს ესხმის ესექსს (ვეშაპზე მონადირე გემი ნანტაკეტიდან, მასაჩუსეტსი) 2000 მილში სამხრეთ ამერიკის დასავლეთ სანაპიროდან (ჰერმან მელვილის 1851 წლის რომანი მობი-დიკი ამ შემთხვევას ეყრდნობა).
1910 : მექსიკის რევოლუცია - ფრანცისკო მადერო უარყოფს პრეზიდენტ პორფირიო დიასს, თავს პრეზიდენტად აცხადებს და ხალხს მოუწოდებს მექსიკის მთავრობის გადაგდებას.
1917 : უკრაინა რესპუბლიკა ხდება.
1940 : უნგრეთი, რუმინეთი და სლოვაკეთი აქსისი ძალებს უერთდებიან.
1945 : ნიურნბერგის პროცესი - სასამართლო პროცესი 24 ნაცისტი ომის კრიმინალის წინააღმდეგ იწყება ნიურნბერგის იუსტიციის სასახლეში.
1947 : პრინცესა ელისაბედი ქონწინდება ლეიტენანდ ფილიპ მონბატენზე ვესტმინსტერის სააბატოში, ლონდონი.
1955 : ხმის ჩამწერი სტუდია არ-სი-ეი (RCA) ელვის პრესლის $35.000-იან კონტრაქტს სთავაზობს.
1962 : კუბის ქობინთა კრიზისი - სსრკ-ის კუბიდან ქობინთა დისლოკაციაზე თანხმობის საპასუხოდ აშშ-ის პრეზიდენტი ჯონ ფ. კენედი აუქმებს კარიბის კუნძულზე სანაოსნო კარანტინს.
1985 : Microsoft-ის ვინდოუს 1.0 გამოდის.
2010 : საქართველოს მორაგბეთა ეროვნულმა ნაკრებმა საერთაშორისო ტესტ-მატჩში ანგარიშით 22:15 დაამარცხა კანადის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები.
2011 : ესპანეთის საყოველთაო არჩევნებში გაიმარჯვა სახალხო პარტიამ მარიანო რახოის ხელმძღვანელობით.
2012 : ხორვატიის ყოფილ პრემიერ-მინისტრს ივო სანადერს ქრთამის აღების გამო ათწლიანი პატიმრობა მიესაჯა.
2013 : ირაკლი ღარიბაშვილი საქართველოს პრემიერ-მინისტრი გახდა.
2016 : მარიამ მამადაშვილის სიმღერა „მზეო“ 2016 წლის საბავშვო ევროვიზიის გამარჯვებული გახდა.
2018 : ინტერპოლის პრეზიდენტად კორეელი კიმ ჩონ იანი აირჩიეს.
ამ დღეს დაბადებულნი
270 : მაქსიმინუს II — რომის იმპერატორი
1761 : პიუს VIII — რომის პაპი
1841 : ლორიე, ვილფრიდ — კანადის პრემიერ-მინისტრი
1880 : ჯავახიშვილი, მიხეილ — ქართველი მწერალი
1886 : ფრიში, კარლ ფონ — ავსტრიელი ზოოლოგი
1889 : ჰაბლი, ედუინ — ამერიკელი ასტრონომი
1923 : გორდიმერი, ნადინ — სამხრეთ-ამერიკელი მწერალი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
1928 : ბატალოვი, ალექსეი — საბჭოთა მსახიობი
1925 : პლისეცკაია, მაია — რუსი პრიმა-ბალერინა
1926 : ვახტანგ ბალავაძე — ქართველი მოჭიდავე
1928 : ბატალოვი, ალექსეი — რუსი მსახიობი
1956 : დერეკი, ბო — ამერიკელი მსახიობი
ამ დღეს გარდაცვლილნი
870 : ედმუნდი — აღმოსავლეთ ინგლისის მეფე
1316 : ჟან I — საფრანგეთის მეფე
1695 : ზუმბი — ბრაზილიელი გაქცეული მონა
1910 : ტოლსტოი, ლევ — რუსი მწერალი (დ. 1828)
1925 : ალექსანდრა — დანიის დედოფალი
1945 : ასტონი, ფრენსის — ინგლისელი ფიზიკოსი
1975 : ფრანკო, ფრანსისკო — ესპანეთის დიქტატორი (დ. 1892)
1987 : რაიკინი, არკადი — საბჭოთა მსახიობი
2020 : ირინეოსი — სერბეთის პატრიარქი (დ. 1930)
დღესასწაულები
მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
33 მელიტინელი მოწამე: იერონი, ისიხიოსი, ნიკანდრე, ათანასე, მამაი, ბარაქიოსი, კალინიკე, თეაგენე, ნიკონი, ლონგინოზი, თეოდორე, ვალერიუსი, ქსანთე, თეოდულე, კალიმაქე, ევგენი, თეოდოხე, ოსტრიქიოსი, ეპიფანე, მაქსიმიანე, დუკიტე, კლავდიანე, თეოფილე, გიგანტი, დოროთე, თეოდოტე, კასტრიკიოსი, ანიკიტე, თემელიოსი, ევტიქი, ილარიონი, დიოდოტე და ამონიტე.
ლაზარე გალისიელი
წმინდა თეოდოტე
წმინდა მოწამენი: მელასიპე და კასინია და ძე მათი ანტონინე.
ავქტი, ტავრიონი და თესალონიკია
აგრეთვე:
ზუმბის დღე - ბრაზილია 1978-დან
რევოლუციის დღე - მექსიკა (1910)
ბავშვთა დღე - იუნისეფი
მასწავლებელთა დღე - ვიეტნამი
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.