USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
19 მარტი - ეს დღე ისტორიაში
дата:  211

19 მარტი — გრიგორიანული კალენდრის 78-ე დღე (ნაკიან წლებში – 79-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 287 დღე.

დღის მოვლენები

1812 : ესპანეთის პარლამენტმა კადისში მიიღო ქვეყნის პირველი კონსტიტუცია.

1859 : პარიზში გაიმართა შარლ გუნოს ოპერის „ფაუსტის“ პრემიერა.

1915 : პლუტონი პირველად გადაღებული იქნა.

1944 : ნაცისტურმა არმიამ დაიკავა უნგრეთი.

1972 : ბანგლადეში და ინდოეთი ამყარებენ მეგობრულ ურთიერთობას.

1982 : არგენტინასა და დიდ ბრიტანეთს შორის დაიწყო ფოლკლენდის ომი.

1999 : ვლადიკავკაზის ბაზარში მომხდარმა ძლიერმა აფეთქებამ 53 ადამიანი იმსხვერპლა.

2003 : აშშ-ისა და დიდი ბრიტანეთის ჯარები შეიჭრნენ ერაყში. დაიწყო ერაყის ომი.

2019 : კარენ ულენბეკი პირველი ქალი გახდა, რომელიც აბელის პრემიით დააჯილდოვეს.

2019 : ყაზახეთის პრეზიდენტი ნურსულთან ნაზარბაევი გადადგა. პრეზიდენტის მოვალეობას არჩევნებამდე ყაზახეთის სენატის თავმჯდომარე ყასიმ-ჟომართ თოყაევი ასრულებდა.

ამ დღეს დაბადებულნი

1206 : გუიუქი — მონღოლთა დიდი ყაენი (1246–1248)

1454 : ამერიგო ვესპუჩი — იტალიელი ვაჭარი, მკვლევარი და კარტოგრაფი.

1601 : ალონსო კანო — ესპანელი მოქანდაკე და ფერმწერი

1604 : ჟუან IV — პორტუგალიის მეფე (1640–1656)

1629 : ალექსი I — რუსეთის მეფე (1645–1676)

1792 : ხოსე მარია კარენიო — ვენესუელელი პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე.

1813 : დეივიდ ლივინგსტონი — შოტლანდიელი მოგზაური

1816 : ეკატერინე ჭავჭავაძე — სამეგრელოს სამთავროს უკანასკნელი დედოფალი (1853–1856)

1849 : ალფრედ ფონ ტირპიცი — გერმანელი სამხედრო და პოლიტიკური მოღვაწე

1851 : როკე საენს პენია — არგენტინელი პოლიტიკოსი

1872 : სერგეი დიაგილევი — რუსი ხელოვნებათმცოდნე

1872 : ალექსანდრა კოლონტაი — საერთაშორისო და რუსეთის რევოლუციური მოძრაობის მოღვაწე

1885 : მარგარეტ ჰარვუდი — ამერიკელი ასტრონომი

1888 : იოზეფ ალბერსი — გერმანელი მხატვარი, მათემატიკოსი

1895 : ვასო პატარაია — ქართველი მწერალი

1901 : პავლე აბრამიძე — საბჭოთა გენერალ-მაიორი

1901 : შოთა მანაგაძე — ქართველი კინორეჟისორი

1902 : ფუად შეჰაბი — ლიბანის პრეზიდენტი (1958–1964)

1905 : ალბერტ შპეერი — გერმანელი არქიტექტორი და სახელმწიფო მოღვაწე

1906 : ადოლფ აიხმანი — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე.

1909 : კოტე დაუშვილი — ქართველი თეატრისა და კინოს მსახიობი

1912 : ადოლფ გალანდი — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე.

1919 : პიტერ აბრაჰამსი — სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის მწერალი.

1922 : ჰიროო ონოდა — იაპონიის შეიარაღებული ძალების სამხედრო დაზვერვის უმცროსი ლეიტენანტი.

1926 : ბორის ბრეგვაძე — ბალეტის ქართველი მსახიობი

1931 : ნოდარ ტაბიძე — ქართველი მწერალი

1933 : ფილიპ როთი — ამერიკელი მწერალი.

1936 : ურსულა ანდრესი — შვეიცარიელ-ამერიკელი მსახიობი

1943 : ნოდარ მანაგაძე — ქართველი კინორეჟისორი

1943 : მარიო მონტი — იტალიელი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე

1947 : გლენ კლოუზი — ამერიკელი მსახიობი.

1949 : ვალერი ლეონტიევი — რუსული ესტრადის მომღერალი

1952 : ჰარვი ვაინსტინი — ამერიკელი კინოპროდიუსერი

1955 : ბრიუს უილისი — ამერიკელი მსახიობი

1963 : ნინო ანანიაშვილი — ქართველი პრიმა-ბალერინა

1965 : ზაზა ტყეშელაშვილი — ქართველი მოჭიდავე

1967 : ბიორგოულფურ თორ ბიორგოულფსონი — ისლანდიელი ბიზნესმენი და მეწარმე.

1971 : მარიკა ვერულაშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი

1974 : ვიდა გუერა — ამერიკელი მოდელი, მსახიობი და მომღერალი.

1976 : ალესანდრო ნესტა — იტალიელი ფეხბურთელი.

1979 : ემილ დიმიტრიევი — მაკედონელი პოლიტიკოსი

1981 : კოლო ტურე — კოტ-დ'ივუარელი ფეხბურთელი

1985 : მანუჩარ ცხადაია — ქართველი მოჭიდავე

1986 : კონსტანტინე სეფიაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი

1995 : ექტორ ბელერინი — ესპანელი პროფესიონალი ფეხბურთელი

1919 : ნინიკო ჩხეიძე — ქართველი თეატრისა და კინოს მსახიობი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1721 : კლემენტ XI — რომის პაპი 1700—1721 წლებში

1930 : ბალფორი, ართურ ჯეიმზ — დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი 1902—1905 წლებში

1955 : გოვოროვი, ლეონიდ — რუსი სამხედრო მოღვაწე

1993 : ჟორჟ გარვარენცი — სომეხი კომპოზიტორი

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

დოსითეოს ქუთათელი

წმინდა ელენე დედოფლის მიერ ძელისა ჭეშმარიტისა და სამსჭვალთა პოვნა

წმინდა 42 ამორეველი მოწამე - კონსტანტინე, თეოფილე, აეტი, თეოდორე, მილისენი, კალისტე, ვასოჲ და სხვა

ღირსმოწამე კონონი და ძე მისი, წმინდა კონონი

არკადი კვიპრელი

აგრეთვე:

ბელგია, ესპანეთი, პორტუგალია: მამის დღე

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати