USD 2.7143
EUR 3.2143
RUB 3.2694
თბილისი
17 ნოემბერი - ეს დღე ისტორიაში
 434

17 ნოემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 321-ე დღე (ნაკიან წლებში – 322-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 44 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1558 : ელიზაბეთანური ერა იწყება - ინგლისის დედოფალ მერი I-ის გარდაცვალების შემდეგ ტახტზე მისი ნახევარდა ელიზაბეთ I ავიდა.
  • 1603 : ინგლისელი მკვლევარი და მწერალი სერ ვოლთერ რალეის სასამართლო პროცესი იწყება ქვეყნის ღალატის ბრალდებით.
  • 1800 : აშშ-ის კაპიტოლიუმის შენობაში, ვაშინგტონი, კოლუმბიის ოლქი, აშშ-ის კონგრესის პირველი სხდომა ტარდება.
  • 1839 : ჯუზეპე ვერდის პირველი ოპერა, ობერტო, სან ბონიფაციოს კონტი, იხსნება მილანში.
  • 1869 : ეგვიპტეში სუეცის არხის, რომელიც ხმელთაშუა და წითელ ზღვებს აკავშირებს, გახსნის საზეიმო ცერემონია მოეწყო.
  • 1903 : რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია იყოფა ორ ჯგუფად: ბოლშევიკებად (უმრავლესობა) და მენშევიკებად (უმცირესობა). მოგვიანებით მენშევიკები უმრავლესობა, ხოლო ბოლშევიკები უმცირესობა ხდებიან.
  • 1922 : ოსმალეთის ყოფილი სულთანი მეჰმედ VI იტალიას აფარებს თავს.
  • 1941 : მეორე მსოფლიო ომი - ჯოზეფ გრიუ, აშშ-ის ელჩი იაპონიაში, სახელმწიფო დეპარტამენტს უგზავნის რადიოგრამას იაპონიის გეგმებზე პერლ ჰარბორზე იერიშის მიტანის შესახებ (მისი შეტყობინება უყურადღებოდ დარჩა).
  • 1962 : ჯონ ფ. კენედი ვაშინგტონის დალესის საერთაშორისო აეროპორტს ხსნის.
  • 1970 : მთვარის პროგრამა - სსრკ-ის ლუნოხოდ 1 ჯდება მთვარეზე. ეს იყო პირველი დისტანციურად მართვადი რობოტი, რომელმაც სხვა პლანეტაზე მოახდინა დაჯდომა და ორბიტული ხომალდი ლუნა 17-ის მიერ განხორციელდა.
  • 1970 : დაგლას ენგელბარტი აპატენტებს პირველ კომპიუტერულ მაუსს (თაგუნას).
  • 1973 : ვოთერგეიტის სკანდალი - ორლანდოში, ფლორიდა, აშშ-ის პრეზიდენტი რიჩარდ ნიქსონი უცხადებს ასოშეითედ პრესის 400 მმართველ რედაქტორს - „მე თაღლითი არა ვარ“.
  • 1973 : ათენში, საბერძნეთი სტუდენტთა მასობრივი საპროტესტო აქციები იწყება სამხედრო რეჟიმის წინააღმდეგ.
  • 1989 : ცივი ომი - ხავერდოვანი რევოლუცია იწყება - ჩეხოსლოვაკიაში სტუდენტთა დემონსტრაცია დარბეულ იქნა პოლიციის მიერ. დარბევა იწვევს საქვეყნო მასშტაბის საპროტესტო აქციებს კომუნისტური მთავრობის გადაყენების მოთხოვნით (რევოლუცია წარმატებას 29 დეკემბერს აღწევს).
  • 2000 : ალბერტო ფუხიმორი გადაყენებულ იქნა პერუს პრეზიდენტის პოსტიდან.
  • 2003 : არნოლდ შვარცენეგერის ინაუგურაცია შედგა კალიფორნიის გუბერნატორის პოსტზე.
  • 2006 : სეგოლენ რუაიალი იმარჯვებს მომავალი წლის საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნებში სოციალისტური პარტიის ნომინაციაში და ამ ქვეყნის პირველ ქალი კანდიდატი ხდება, რომელიც წამყვან პარტიას წარმოადგენს.
  • 2013 : ახლად არჩეული საქართველოს პრეზიდენტის, გიორგი მარგველაშვილის ინაუგურაციის ცერემონია გაიმართა.
  • 2018 : არგენტინული წყალქვეშა ნავი სან-ხუანი თითქმის ერთწლიანი გაუჩინარების შემდეგ ვალდესის ნახევარკუნძულთან ახლოს აღმოაჩინეს.
  • 2020 : მანუელ მერინოს გადადგომის შემდეგ პერუს პრეზიდენტი ფრანსისკო საგასტი გახდა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 9 : ვესპასიანე ფლავიუსი — რომის იმპერატორი
  • 1502 : ატაჰუალპა — ინკების უკანასკნელი იმპერატორი
  • 1755 : ლუი XVIII (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
  • 1790 : ავგუსტ ფერდინანდ მებიუსი — გერმანელი მათემატიკოსი
  • 1891 : გალაკტიონ ტაბიძე — ქართველი პოეტი.
  • 1906 : სოტიო ჰონდა — იაპონელი ინჟინერი
  • 1926 : კოტე მახარაძე — კომენტატორი
  • 1942 : მარტინ სკორსეზე — ამერიკელი კინორეჟისორი
  • 1944 : დენი დევიტო — ამერიკელი მსახიობი
  • 1966 : სოფი მარსო — ფრანგი მსახიობი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 375 : ვალენტინიანუს I — რომის იმპერატორი
  • 641 : ჯომეი — იაპონიის იმპერატორი
  • 1558 : მერი I — ინგლისის დედოფალი
  • 1562 : ბურბონი, ანტუან — ანრი IV მამა
  • 1796 : ეკატერინე II — რუსეთის იმპერატორი
  • 1917 : როდენი, ოგიუსტ — ფრანგი მოქანდაკე
  • 1947 : ჰუხი, რიკარდა — გერმანელი მწერალი
  • 1975 : ამირეჯიბი, ცაცა — ქართველი მსახიობი
  • 1977 : ასათიანი, გიორგი — ქართველი დოკუმენტური კინოს რეჟისორი და ოპერატორი
  • 2013: ლესინგი, დორის — ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატუის დარგში (დ. 1919)

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • იოანე, სტეფანე და ესაია
    • იოანიკე დიდი
    • ნიკანდრე და ერმე ხუცესი
თბილისი
თბილისის რომელ ქუჩებს გაეთიშებათ დენი 18 სექტემბერს?

სხვადასხვა სამუშაოების ჩატარების გამო 18 სექტებერს ელექტრომომარაგება დროებით შეიზღუდება

დიდუბის და ჩუღურეთის რაიონები

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: თამარ მეფის  გამზირის, წერეთლის გამზირის (ნაწილობრივ), ნორიოს აღმართის, ცაბაძის (ნაწილობრივ), ფიფიების, ვორონინის, თევდორე მღვდლის, გორის, ბათუმის, ფოთის, ბაგრატიონის, ევდოშვილის, აბასთუმნის, ჩუბინაშვილის, ფოცხვერაშვილის, გოგოლის, გროზნოს, მამრაძის, დონდუას, ქინქლაძის, ჩიტაიას, ცხრა ძმა ხერხეულიძის, თვალჭრელიძის, ცოტნე დადიანის, ართვინის, კაპანაძის, ფარავნის, მამარდაშვილის, თეთნულდის, კიკვიძის, პალიასტომის, მარუაშვილის და ზაზიშვილის ქუჩების მოსახლეობას.   

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 18:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: გარდაბნის სანერგე მეურნეობის (ნაწილობრივ), ლოტკინის სანერგე მეურნეობის (ნაწილობრივ), რეხის დასახლების, ხაჩატურიანის, რეხის, ენუქიძის, გაბისკირიას, ყუბანეიშვილის, ჟორდანიას, თამარ და აკაკი პაპავების, ჯინჭარაძე, ლოლაძის, მახათას, ცაიშის, დადიანი-ანჩაბაძის, აგიაშვილის, ივერთუბნის, ბარაკონის, კარტოზიას, ხორნაულის, ყანჩელის, დოლიძის, გაბუნიას, ბეთაშვილის, ალავერდის, ახალი რეხის, ვალერიან კანდელაკის,  მახათას, თამარ მამულაშვილის, მარინე უთმელიძის, გურამ გაბისკირიას, რაულ ეშბას, ალოიზ მიზანდარის და ანასტასია თუმანიშვილი-წერეთლის ქუჩების მოსახლეობას. 

კრწანისის რაიონი

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 18:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: რუსთავის გზატკეცილის (ნაწილობრივ), სოფელი ფონიჭალას, ფონიჭალის დასახლების, ქვემო ფონიჭალის დასახლების, ვაგზლის, გულიკო გოდოლაძის, ევსტათი მცხეთელის, შოთა ნიშნიანიძის და სადგურის ქუჩების მოსახლეობას. 

ვაკის რაიონი

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: ილია ჭავჭავაძის გამზირის (ნაწილობრივ), მოსაშვილის, ბერძენიშვილის, დარიალის, კავსაძის და ფალიაშვილის ქუჩების მოსახლეობას.   

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 19:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: ილია ჭავჭავაძის გამზირის (ნაწილობრივ), დიდიმ მირცხულავას, ირაკლი აბაშიძის, ფალიაშვილის, არაყიშვილის და ბაზალეთის ქუჩების მოსახლეობას. 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.