USD 2.6942
EUR 3.1282
RUB 3.3717
Tbilisi
17 მარტი - ეს დღე ისტორიაში
Date:  359

17 მარტი — გრიგორიანული კალენდრის 76–ე დღე (ნაკიან წლებში - 77–ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 289 დღე.

დღის მოვლენები

624 : მაჰმადის გადამწყვეტი გამარჯვება მექის მოწინააღმდეგეებთან ბადრის ბრძოლაში.

1756 : სენტ-პატრიკის დღე პირველად აღინიშნა ნიუ-იორკში.

1805 : იტალიის რესპუბლიკა ხდება იტალიის სამეფო, და ნაპოლეონი პრეზიდენტის ნაცვლად მეფე ხდება.

1845 : რეზინის ლენტა გამოიგონეს.

1931 : ნევადაში აზარტული თამაშების ლეგალიზაცია ხდება.

1941 : ვაშინგტონში პრეზიდენტი ფრანკლინ რუზველტი ოფიციალურად ხსნის ხელოვნების ეროვნულ გალერეას.

1959 : ტენზინ გიაცო, მე-14 დალაი ლამა, ტიბეტიდან დევნის გამო ინდოეთს აფარებს თავს.

1969 : გოლდა მეირი, ვისკონსინიდან, აირჩიეს ისრაელის მე-4 პრემიერ-მინისტრად.

2012 : საქართველოს მორაგბეთა ეროვნულმა ნაკრებმა რუსეთის ეროვნული ნაკრები ანგარიშით 46:0 დაამარცხა.

2020 : საქართველოს პარლამენტმა ნინო ქადაგიძე უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარედ აირჩია.

2023 : სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ უკრაინიდან ბავშვების გატაცებისათვის ვლადიმერ პუტინისა და ბავშვთა უფლებების საკითხებში რუსეთის კომისრის, მარია ლვოვა-ბელოვას დაპატიმრების ორდერი გასცა.

ამ დღეს დაბადებულნი

1473 : ჯეიმზ IV — შოტლანდიის მეფე (1488–1513)

1811 : კარლ გუცკოვი — გერმანელი მწერალი

1826 : ოსკარ ფერდინანდ პეშელი — გერმანელი გეოგრაფი, მწერალი

1856 : მიხეილ ვრუბელი — რუსი მხატვარი

1865 : გაბრიელ ნარუტოვიჩი — პოლონელი პოლიტიკური მოღვაწე

1866 : ანტონი (გიორგაძე) — ქართველი საეკლესიო და საზოგადო მოღვაწე.

1868 : სპირიდონ ვირსალაძე — ქართველი ექიმი

1885 : მიხეილ გიგოლოვი — ქართველი ქირურგი

1901 : ალფრედ ნიუმენი — ამერიკელი კინომუსიკოსი.

1904 : ვალენტინ აფაქიძე — ქართველი სამხედრო მოღვაწე

1914 : ხუან კარლოს ონგანია — არგენტინის პრეზიდენტი (1966–1970)

1916 : ალექსანდრე ასლანიკაშვილი — ქართველი გეოგრაფ-კარტოგრაფი

1919 : ნატ კინგ კოული — ამერიკელი მომღერალი

1920 : მუჯიბურ რაჰმანი — ბანგლადეშის პრეზიდენტი (1971–1972)

1922 : გურამ დონდუა — ქართველი გეოგრაფი

1927 : სულხან ნასიძე — ქართველი კომპოზიტორი

1939 : ჯოვანი ტრაპატონი — იტალიელი მწვრთნელი და ყოფილი ფეხბურთელი

1943 : ბაქილი მულუზი — მალავის (1994–2004)

1950 : გურამ ყიფიანი — ქართველი არქეოლოგი, არქიტექტორი

1951 : კურტ რასელი — ამერიკელი მსახიობი.

1967 : ბილი კორგენი — ამერიკელი მუსიკოსი

1969 : ალექსანდრ მაკ-ქუინი — ინგლისელი მოდის დიზაინერი.

1972 : ზენონი — დმანისისა და აგარაკ-ტაშირის ეპარქიის ეპისკოპოსი

1976 : ალვარო რეკობა — ურუგვაელი ფეხბურთელი

1979 : სამოა ჯო — ამერიკელი პროფესიონალი რესლერი

1983 : რაულ მეირელეში — პორტუგალიელი ფეხბურთელი

1986 : აკაკი ხუბუტია — ქართველი ფეხბურთელი

1987 : ფედერიკო ფასიო — არგენტინელი ფეხბურთელი

1988 : Grimes — კანადელი მომღერალი

1988 : გიორგი ედიშერაშვილი — ქართველი მოჭიდავე

1989 : შინჯი კაგავა — იაპონელი ფეხბურთელი

1992 : ჯონ ბოიეგა — ინგლისელი მსახიობი.

1993 : თამაზ მჭედლიძე —ქართველი მორაგბე.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

180 : მარკუს ავრელიუსი — რომის იმპერატორი 161—180 წლებში

1680 : ლაროშფუკო, ფრანსუა დე — ფრანგი მწერალი

1782 : ბერნული, დანიელ — შვეიცარიელი მათემატიკოსი

1846 : ბესელი, ფრიდრიხ — გერმანელი მათემატიკოსი და ასტრონომი

1853 : დოპლერი, კრისტიან — ავსტრიელი ფიზიკოსი და ასტრონომი

1862 : ჰალევი, ჟაკ ფრანსუა — ფრანგი კომპოზიტორი

1956 : კიური, ირენ ჟოლიო— ფრანგი ფიზიკოსი

1959 : ტაბიძე, გალაკტიონ — ქართველი პოეტი

1976 : ვისკონტი, ლუკინო — იტალიელი კინორეჟისორი

1978 : ანთელავა, ირაკლი — ქართველი ისტორიკოსი

2005 : კენანი, ჯორჯ — ამერიკელი ისტორიკოსი

2012 : შენუდა III — კოპტური მართლმადიდებელი ეკლესიის პაპი

2015 : ნაული ჯანაშია — ქართველი პოლიტიკოსი, საქართველოს პარლამენტის წევრი 2008-2015 წლებში.

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

ღირსი გერასიმე

წმინდა მოწამენი: პავლე და მისი დაჲ იულიანა, მათთან ერთად კვადრატი, აკაკი და სტრატონიკე

იაკობ მმარხველი

დანიელ მოსკოველი

აგრეთვე:

ირლანდია: წმინდა პატრიკის დღე (461).

analytics
სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის დაახლოება სამხრეთ კავკასიისთვის კი ძალიან დიდი უპირატესობაა მაგრამ საქართველოზე გამავალი შუა დერეფნისათვის ეს ყველაფერი სერიოზული დარტყმა იქნება - გიორგი კობერიძე
თავს თუ არ მოვიტყუებთ დასავლეთის ჩართილობით სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის დაახლოება სამხრეთ კავკასიისთვის კი ძალიან დიდი უპირატესობაა და რეგიონის მიზიდულობასაც გაზრდის, მაგრამ საქართველოზე გამავალი შუა დერეფნისათვის ეს ყველაფერი სერიოზული დარტყმა იქნება. ამერიკის მცდელობა იშუამდგომლოს სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის, განპირობებულია ორი მარტივი და ერთმანეთზე დამოკიდებული მიზნით:
 
1. ზანგეზურის დერეფნის ირიბი კონტროლი: - აშშ-ს მიზანია არ დაუშვას ირანის, ჩინეთისა და რუსეთის გავლენა ამ ახალ საერთაშორისო ეკონომიკურ მიმართულებაზე. პირიქით, ამ დერეფნის ვაშინგტონზე დამოკიდებულებაა პრიორიტეტი. მეთოდურად, ამერიკული გავლენისა და არაპირდაპირი კონტროლის უკან უამრავი მექანიზმი არსებობს: ამერიკული კერძო კომპანიების მეშვეობით, ინვესტიციებით, გზის უსაფრთხოების ვალდებულებით, საერთაშორისო მისიით, სამმხრივი პარტნიორობით, რეჟიმების მხარდაჭერით, რაიმე სახის ხელშეკრულებით და ასე შემდეგ. მეთოდი ბევრია, გავლენებისა და ირიბი კონტროლის ზრდა კი ამ ყველაფრიდან გამომდინარეობს.
 
2. შუა დერეფნის შიგნით ალტერნატივების გაჩენა: - ამერიკელებს უყვართ გამოთქმა, რომ არასდროს უნდა ჩადო ყველა კვერცხი ერთ კალათაში. საქართველოზე გამავალი შუა დერეფანი თითქმის უალტერნატივო იყო. რუსული ანუ ჩრდილოეთის დერეფანი დახურულია. წითელი ზღვის საზღვაო დერეფანი ორი წელია საბრძოლო ზონადაა ქცეული, ირან-ისრაელის ომებმა ახლო აღმოსავლეთის საჰაერო გზაგამტარიც არასტაბილურად აქცია და კავკასიაზე გადმორთო. ამ ყველაფრიდან და სომხეთ-აზერბაიჯანული დაპირისპირებიდან გამომდინარე საქართველო ერთ-ერთ ძირითად ეკონომიკურ დერეფნად რჩებოდა. ყოველ შემთხვევაში ბოლო 25 წელიწადი ასე იყო მოაზრებული და საქართველოც ასე პოზიციონირებდა.
 
ახლა კი საქართველოსთან დაკავშირებით განწყობები იცვლება და სხვადასხვა კალათის მნიშვნელობა იზრდება: ამერიკელი და ევროპელი ანალიტიკოსები ღიად საუბრობენ რომ ზანგეზურის ალტერნატივა უნდა ამუშავდეს და დაიტვირთოს, რომლის მნიშვნელობა ეკონომიკურიც იქნება და პოლიტიკურიც. ეკონომიკურში იმას გულისხმობენ, რომ გზა მოკლდება აზერბაიჯანსა და თურქეთს შორის: სომხეთზე გამავალი გზა უფრო მოკლე იქნება ვიდრე საქართველოზე გამავალი. ამასთან, ზანგეზურის გზით სომხეთის სამხრეთული სიუნიქის პროვინციაც გამოცოცხლება და აზერბაიჯანის ნახიჩევანიც. სწორედ ამ უკანასკნელიდანაა ალიევების ოჯახი. შესაბამისად, ბაქოს დამატებითი მოტივაციაც აქვს ნახიჩევანის გასავითარებლად და იქ გზის დასატვირთად.
 
ეკონომიკური გასაგებია, მაგრამ შეფასებებში პოლიტიკური განზომილება ყველაზე სამწუხარო და თვალშისაცემია: დასავლური ანალიტიკური ორგანიზაციები ღიად აცხადებენ, რომ საქართველო რუსულ და ჩინურ ორბიტაზეა გადასული, შესაბამისად, მისდამი ნდობა აღარ არსებობს. ამიტომ, მათი არგუმენტებით, აუცილებელია შეიქმნას ახალი პოლიტიკური საყრდენი კავკასიაში, რომელიც რუსეთის გავლენების მიღმა იქნება.
ვახსენოთ თურქეთიც: ანკარასათვის სომხეთის ეკონომიკური მიბმა გავლენის ზრდასთანაა დაკავშირებული. რაც უფრო სუსტად იქნება წარმოდგენელი რუსეთი სომხეთში, ნიშნავს რომ თურქეთი მით უფრო გაძლიერდება იქ. სომხეთთან შედარებით თურქეთი ეკონომიკური გიგანტია და მისი შესვლა ახალ ბაზარზე დიდი ეფექტის მქონე იქნება და პოლიტიკურად გადათარგმნის პერსპექტივაც ექნება. ეს ერთ და ორ დღეში არ მოხდება, მაგრამ ფაქტია, რომ ამ ორ ქვეყანას შორის, ოფიციალურ დონეზე ხისტი რიტორიკა სრულიად შეცვლილია.
 
ცხადია, სომხეთის რუსეთისაგან სრულად ჩამოხსნაზე საუბარი ამ ეტაპზე გადაჭარბებულია, მაგრამ მოსკოვი რომ გავლენებს კარგავს ეს შესანიშნავია. კვლევითი ორგანიზაციები არაორაზროვნად საუბრობენ, რომ წაგებულებს შორის რუსეთი, საქართველო და ჩინეთია. თუმცა ეს უკანასკნელი თურქეთთანაც გამონახავს ენას. რუსეთს სომხეთში ბევრი სვლა არ აქვს საბოტაჟებისა და გადატრიალების გარდა (და ომებისაგან განსხვავებით ისინი მას ძალიან კარგად გამოსდის). ისიც მოსალოდნელია, რომ დასავლეთის ჩართულობის ხელის შესაშლელად მოსკოვი ყველა ღონეს იხმარს და მათ ნაწილს უკვე ხმარობს კიდეც - სომხეთში არეულობა და გადატრიალება სცადა მან - ამ თემაზე გამოძიება სომხეთში ახლაც მიმდინარეა. არც ჩინეთი იქნება გულხელდაკრეფილი.
 
რაც შეეხება საქართველოს: ახლა საქართველოში ჩატარებული ნატოს წვრთნები Agile Spirit სწორედ იმის მანიშნებელი იყო, რომ აშშ კვლავ ცდილობს კავშირების შენარჩუნებას აქ. საქართველოს რუსულ ბანაკში საბოლოო აღმოჩენა შავ ზღვაზე რუსეთის გაძლიერებას და კავკასიაში მოსკოვის გავლენების ზრდას მოასწავებს. ამასთან, ინფრასტრუქტურის თვალსაზრისით საქართველოში უკვე ბევრი რამაა მოწყობილი, თუმცა ისიც ვიხილეთ, რომ აზერბაიჯანში საგზაო ინფრასტრუქტურას ძალიან დიდი სისწრაფით აშენებენ ხოლმე. ჩვენ ისეთ რეგიონში ვართ, სადაც ცვლილებებისათვის საერთაშორისო პოლიტიკური ნება ყველაზე მნიშვნელოვანია ხოლმე. ეს პოლიტიკური ნება კი დასავლეთს როგორც ჩანს აქვს. პოლიტიკურ ნებას კი ინვესტიციები მიჰყვება ხოლმე, ინვესტიციებს კი დაცვა სჭირდება. შესაბამისად, ჩაანაცვლებს თუ არა საქართველოს ზანგეზურის დერეფანი საკითხავია, მაგრამ მნიშვნელობას კი ნამდვილად შეამცირებს.
 
See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way