USD 2.7428
EUR 2.8772
RUB 2.6387
თბილისი
17 იანვარი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  303

17 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-17 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 348 დღე (ნაკიან წელში - 349).

დღის მოვლენები

  • 395 : რომის იმპერია ორ: აღმოსავლეთ და დასავლეთ რომის იმპერიებად გაიყო.
  • 1562 : საფრანგეთმა ცნო ჰუგენოტები სენ-ჟარმენის ედიქტით.
  • 1773 : კაპიტანი ჯეიმზ კუკი პირველი მკვლევარი ხდება, რომელმაც ანტარქტიკის წრე გადაჭრა.
  • 1819 : სიმონ ბოლივარმა გამოაცხადა კოლუმბიის რესპუბლიკა.
  • 1852 : დიდი ბრიტანეთი ცნობს ტრანსვაალის ბურთა კოლოონის დამოუკიდებლობას.
  • 1916 : პროფესიონალ გოლფისტთა ასოციაცია ჩამოყალიბდა.
  • 1917 : აშშ-მ დანიას $25 მილიონი გადაუხადა ვირჯინის კუნძულებში.
  • 1945 : ვარშავის განთავისუფლება — სსრკ ძალები ნაცისტებისგან ანთავისუფლებენ თითქმის სრულიად დანგრეულ ვარშავას.
  • 1946 : გაეროს უშიშროების საბჭოს პირველი სხდომა ტარდება.
  • 1949 : გოლდბერგები — პირველი სიტკომი (სიტუაციური კომედიის ხასიათის სერიალი) გადის ეთერში ამერიკის ტელევიზიით.
  • 1973 : ფერდინანდ მარკოსი ხდება ფილიპინების მუდმივი პრეზიდენტი.
  • 1975 : ბობ დილანი უშვებს შემდგომში ცნობილს როგორც მის საუკეთესო ალბომს - "Blood on the Tracks".
  • 1982 : „ცივი კვირადღე“ — აშშ-ში ტემპერატურა 100 წლიან რეკორდულ დონემდე ეცემა.
  • 1991 : სპარსეთის ყურის ომი — ოპერაცია უდაბნოს შტორმი იწყება ადრე დილით. ერაყი ისვრის 8 "სკად"-ის ტიპის რაკეტას ისრაელისკენ, მათგან საპასუხო დარტყმის მოლოდინში, თუმცა უშედეგოდ.
  • 1995 : 7,3 ბალის მიწისძვრა სახელწოდებით „ჰანშინის დიდი მიწისძვრა“ ხდება კობესთან ახლოს (იაპონია), უზარმაზარი მატერიალური ზარალითა და 6 433 ადამიანის მსხვერპლით.
  • 2002 : ნიირაგონგოს (კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა) ვულკანი იღვიძებს, ტოვებს რა 400 000 ადამიანს უსახლკაროდ.
  • 2010 : მემარჯვენე-ცენტრისტი სებასტიან პინიერა ჩილეს პრეზიდენტად აირჩიეს.
  • 2012 : ევროპის პარლამენტის პრეზიდენტად მარტინ შულცი აირჩიეს.
  • 2017 : ანტონიო ტაიანი ევროპის პარლამენტის პრეზიდენტად აირჩიეს.
  • 2021 : გერმანიის ქრისტიან-დემოკრატიული კავშირის თავმჯდომარედ არმინ ლაშეტი აირჩიეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1504 : პიუს V — რომის პაპი.
  • 1612  : ტომას ფერფაქსი — ლორდი, ინგლისის პოლიტიკური მოღვაწე.
  • 1706 : ბენჯამინ ფრანკლინი — ამერიკელი სახელმწიფო მოღვაწე.
  • 1732  : სტანისლავ ავგუსტ პონიატოვსკი — პოლონეთის უკანასკნელი მეფე
  • 1783 : პედრო გუალ ესკანდონი — ვენესუელელი პოლიტიკური მოღვაწე
  • 1860 : ანტონ ჩეხოვი — რუსი დრამატურგი.
  • 1860 : დაგლას ჰაიდი — ირლანდიის პრეზიდენტი
  • 1860 : კარლოს ხოსე სოლორსანო — ნიკარაგუის 37-ე პრეზიდენტი
  • 1863 : დევიდ ლოიდ ჯორჯი — ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი.
  • 1871: ნიკოლაე იორგა — რუმინელი პოლიტიკოსი, ისტორიკოსი, ფილოსოფოსი, არქეოლოგი, მწერალი
  • 1879  : ფელიპე გუსმანი — ბოლივიელი პოლიტიკოსი
  • 1880  : მაკ სენეტი — კანადაში დაბადებული ამერიკელი რეჟისორი.
  • 1894 :დავით ჯავრიშვილი — ქართველი ქორეოგრაფი
  • 1899 : ალ კაპონე — ამერიკელი განგსტერი.
  • 1901: სუსანა კალანდრელი — არგენტინელი მწერალი და მასწავლებელი.
  • 1903 : პანტელეიმონ ჩხიკვაძე — ქართველი საბჭოთა მწერალი.
  • 1905 : საიბ სალამი — ლიბანელი პოლიტიკური მოღვაწე
  • 1911: გერმანე გობეჯიშვილი — ქართველი არქეოლოგი.
  • 1911 : გავრილ კაჩალინი — რუსი ფეხბურთელი და მწვრთნელი
  • 1911: ჯორჯ სტიგლერი — ნობელის პრემიის ლაურეატი ეკონომიკის დარგში
  • 1922 : ლუის ეჩევერია — მექსიკის პრეზიდენტი 1970–1976 წლებში.
  • 1927  : ვალერიან ჭელიძე — საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის შრომის გმირი
  • 1934 : რობერტ ბარძიმაშვილი — ქართველი მუსიკოსი (კლავიშები, გიტარა), ჯგუფ „ორერას“ დაამარსებელი
  • 1940  : მირჩა სნეგური — მოლდოვის პოლიტიკური მოღვაწე
  • 1942 : მუჰამედ ალი — ამერიკელი მოკრივე.
  • 1943  :რენე პრევალი — ჰაიტის პოლიტიკური მოღვაწე
  • 1948  :დავით გოგია — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1948 : ჯიმ ლედი — ამერიკელი რადიოწამყვანი, პროდიუსერი და მწერალი.
  • 1961 : მაია ჩიბურდანიძე — ქართველი მოჭადრაკე.
  • 1962 : ჯიმ კერი — კანადელ-ამერიკელი მსახიობი და კომიკოსი.
  • 1963  :კაი ჰანსენი — გერმანელი მუსიკოსი
  • 1964 : მიშელ ობამა — შეერთებული შტატების 44-ე პრეზიდენტის ბარაკ ობამას მეუღლე.
  • 1966  : ლიუბჩო გეორგიევსკი — მაკედონიელი პოეტი და პოლიტიკოსი
  • 1969 : ტიესტო — ნიდერლანდელი ტრანს დიჯეი.
  • 1970  : ჯეიმზ უოტანა — ტაილანდელი პროფესიონალი სნუკერისტი.
  • 1978  : ალეკო ელისაშვილი — თბილისზე მზრუნველთა გაერთიანება „ტფილისის ჰამქარის“ დამფუძნებელი
  • 1980 : ვალერი აბრამიძე — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1981: რევაზ გოცირიძე — ქართველი ყოფილი ფეხბურთელი
  • 1985: სიმონე სიმონსი — ჰოლანდიელი კოლორატურული მეცო-სოპრანო
  • 1990  : ერეკლე კილაძე — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1992  : ლაშა შერგელაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 395 : თეოდოსიუს I — რომის იმპერატორი.
  • 1369 : პეტრე I — კვიპროსის მეფე.
  • 1893 : რეზერფორდ ჰეისი — აშშ-ის სახელმწიფო მოღვაწე.
  • 1933 : ლუის კომფორტ ტიფანი — ამერიკელი მხატვარი და დიზაინერი.
  • 1961 : ლულუმბა, პატრის — კონგოს პირველი პრემიერ-მინისტრი.
  • 2002 : სელა, კამილო ხოსე — ესპანელი მწერალი.
  • 2005 : ჟაო ჟიანგი — ჩინეთის პრემიერ-მინისტრი.
  • 2008 : ბობი ფიშერი — ამერიკელი ჭადრაკის დიდოსტატი.
  • 2013 : გურამ საღარაძე — ქართველი მსახიობი.
  • 2023 : მანანა დოიჯაშვილი — ქართველი პიანისტი, საქართველოს სახალხო არტისტი.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • კრება წმიდათა სამოცდაათთა მოციქულთა
    • ევაგრე და ილია დიაკონი
    • დიონისე არეოპაგელი და სვიმეონ ნიგერი
    • თეოკტისტე აღმსარებელი
    • აქილე პეჩორელი
    • ზოსიმე მონაზონი და წმინდა ათანასე
    • ევსტათე I
    • ღირსმოწამე ექვთიმე, ვათოპედის მონასტრის იღუმენი და მასთან ერთად 12 მონაზონი
    • ღირსი ონოფრე
მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.