USD 2.7503
EUR 3.1249
RUB 3.3429
თბილისი
16 ნოემბერი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  268

16 ნოემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 320-ე დღე (ნაკიან წლებში – 321-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 45 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1384 : იადვიგა აკურთხეს პოლონეთის მეფედ, მიუხედავად იმისა რომ ქალი იყო.
  • 1532 : ფრანსისკო პისარო და მისი ხელქვეითები ახერხებენ ინკების იმპერატორის — ატაჰუალპას დაჭერას.
  • 1849 : რუსეთის სასამართლომ ფიოდორ დოსტოევსკის სიკვდილი მიუსაჯა რადიკალ ინტელექტუალურ ჯგუფთან დაკავშირებული ანტი-სამთავრობო საქმიანობისთვის. სასჯელი გაუქმებულ იქნა უკანასკნელ მომემენტში.
  • 1904 : ჯონ ფლემინგმა გამოიგონა ვაკუუმის სინჯარა.
  • 1906 : ოპერის ვარსკვლავი ენრიკე კარუზო დააპატიმრეს ნიუ იორკის ცენტრალური პარკის ზოოპარკში მაიმუნების გალიასთან უცნობი ქალისთვის უკანალზე ჩქმეტის გამო.
  • 1907 : ინდიელთა ტერიტორიასა და ოკლაჰომის ტერიტორიას დაერქვა ოკლაჰომა და ხდება აშშ-ის 46 შტატი.
  • 1914 : ამერიკის ფედერალური სარეზერვო ბანკი (ამერიკის ცენტრალური ბანკი) ოფიციალურად იწყებს მუშაობას.
  • 1920 : ქანტას, ავსტალიის ეროვნული ავიაკომპანია დარეგისტრირდა როგორც საჰაერო გადამზიდი კომპანია სახელით „ქვინსლენდისა და ჩრდილოეთ ტერიტორიის საჰაერო სერვისები, ლტდ“. სიძველით მეორე ავიაკომპანია KLM-ის შემდეგ.
  • 1933 : აშშ და სსრკ ამყარებენ ფორმალურ დიპლომატიურ კავშირებს.
  • 1940 : მეორე მსოფლიო ომი - გერმანიის მიერ ქოვენთრიზე იერიშის მიტანის საპასუხოდ, ბრიტანეთის სამეფო საჰაერო ძალები ბომბავს ჰამბურგს.
  • 1940 : ჰოლოკოსტი - პოლონეთში ნაცისტები ვარშავის ებრაელთა გეტოს გარე სამყაროსგან იზოლირებულს ხდიან.
  • 1945 : ცივი ომი - აშშ იბირებს 88 გერმანელ მეცნიერს სარაკეტო ტექნოლოგიის დამუშავების დასაჩქარებლად.
  • 1945 : შეიქმნა იუნესკო.
  • 1965 : ვენერას პროგრამა - სსრკ კოსმოსში უშვებს უმართავ ხომალდს ვენერისკენ, პირველი კოსმოსური აპარატი, რომელმაც სხვა პლანეტის ზედაპირს მიაღწია.
  • 1979 : მეტროს პირველი ხაზი (M1) გაიხსნა ბუქარესტში, რუმინეთი.
  • 1988 : ბოლო ათწლეულის განმავლობაში პირველ ღია არჩევნებში პაკისტანში ამომრჩევლები პრემიერ მინისტრად ირჩევენ პოპულისტ კანდიდატს ბენაზირ ბჰუტოს.
  • 1993 : საქართველოს სამოქალაქო ომის მიმდინარეობისას მხედრიონის მებრძოლეებმა აიღეს სოფელი დარჩელი და გადაწვეს 27 საცხოვრებელი სახლი.
  • 1996 : დედა ტერეზა აშშ-ს საპატიო მოქალაქე ხდება.
  • 2000 : ბილ კლინტონი ხდება პირველი აშშ მოქმედი პრეზიდენტი, რომელიც ვიეტნამს სტუმრობს.
  • 2001 : ჰარი პოტერის პირველი ფილმი „ჰარი პოტერი და ფილოსოფიური ქვა“ გამოდის კინოეკრანებზე და ხდება მსოფლიოში მეორე ყველაზე მაღალანაზღაურებადი ფილმი.
  • 2007 : სასამართლომ ტელეკომპანია „იმედს“ სამაუწყებლო ლიცენზია დაუყადაღა „ხელისუფლების დამხობის პროპაგანდის“ გამო.
  • 2007 : ლადო გურგენიძემ საქართველოს პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ზურაბ ნოღაიდელი შეცვალა.
  • 2011 : სილვიო ბერლუსკონის გადადგომის შემდეგ იტალიის პრემიერ-მინისტრი მარიო მონტი ხდება.
  • 2013 : აბდულა იამინი მალდივის პრეზიდენტად აირჩიეს.
  • 2014 : რუმინეთის საპრეზიდენტო არჩევნებში წარმოშობით გერმანელმა კლაუს იოჰანისმა გაიმარჯვა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • ძვ. წ. 42 : ტიბერიუსი — რომის იმპერატორი (გ.37)
  • 1717 : დ'ალამბერი, ჟან ლერონ — ფრანგი მათემატიკოსი და ფილოსოფოსი
  • 1853 : ალხაზიშვილი, ილია — ქართველი მწერალი, მეცნიერი და საზოგადო მოღვაწე
  • 1910 : შავგულიძე, გიორგი — ქართველი მსახიობი (გ.1959)
  • 1922 : სარამაგო, ჟოზე — პორტუგალიელი მწერალი, სცენარსტი და ჟურნალისტი
  • 1974 : სკოულზი, პოლ — ინგლისელი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1903 : დიმიტრი მაჩხანელი — ქართველი მწერალი, პუბლიცისტი (დ. 1861)
  • 1954 : ევალდ ფონ კლაისტი (გენერალ-ფელდმარშალი) — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე (დ. 1881)
  • 2007 : გოდერძი ჩოხელი — ქართველი მწერალი (დ. 1954)

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • ნიკოლოზ ქართველთა მნათობი
    • აკეფსიმე ეპისკოპოსი, იაკობ ხუცესი და აითალე დიაკონი
    • წმინდა მოწამენი, მხედარნი: ატიკე, აღაპი, ევდუქსი, კატერიოსი, ისტუკარი, პაკტოვი, ნიქტოპოლიონე და მეგობარნი მათნი
    • ღირსი აკეფსიმე
    • ღირსი სნანდულია
კულტურა
კულტურის სამინისტრომ დათო დოიაშვილი თეატრის ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა

კულტურის სამინისტრომ დავით დოიაშვილი “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა. შესაბამის განცხადებას საქართველოს კულტურის სამინისტრო ავრცელებს.

კულტურის სამინისტრო გადაწყვეტილების მიზეზებს განმარტავს და აცხადებს, რომ სამინისტროს მხრიდან "არაერთგზის გაფრთხილების" მიუხედავად, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ "ვალდებულებას არ ასრულებდა", ხოლო თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

“ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრი” არის სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი.

სახელმწიფო პროფესიული თეატრი, ისევე, როგორც ნებისმიერი სხვა სსიპ-ი ანგარიშვალდებულია და აქვს კანონით დაკისრებული მოვალეობა, აღასრულოს მიზნები, რისთვისაც სახელმწიფომ დააფუძნა.

კერძოდ, თეატრში შემოქმედებითი საქმიანობა უნდა ხორციელდებოდეს ისევე უწყვეტად, როგორც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მისი დაფინანსება ხორციელდება.

საქართველოს კულტურის სამინისტროს მხრიდან არაერთგზის გაფრთხილების მიუხედავად, სამწუხაროდ, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ ამ ვალდებულებას არ ასრულებდა. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიღებული უწყვეტი დაფინანსების პირობებში, თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

აქედან გამომდინარე, კულტურის სამინისტრომ, როგორც სსიპ “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” დამფუძნებელმა უწყებამ, მიიღო კანონისმიერი გადაწყვეტილება, სსიპ-ის უწყვეტ და გამართულ ფუნქციონირებაზე პასუხისმგებელი პირის, თეატრის ხელმძღვანელის, დავით დოიაშვილის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ”, - აღნიშნულია განცხადებაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.