USD 2.7050
EUR 3.0872
RUB 3.3681
Тбилиси
16 იანვარი - ეს დღე ისტორიაში
дата:  290

16 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-16 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 349 დღე (ნაკიან წელში - 350).

დღის მოვლენები

  • ძვ. წ. 27 : რომის სენატმა ავგუსტუსის ტიტული მიანიჭა გაიუს იულიუს ცეზარ ოქტავიანეს.
  • 550 : გოთური ომები (535-554) : ოსტგოთები, მეფე ტოტილას მეთაურობით, რომს იღებენ ხანგრძლივი ალყის შემდეგ, იზაურიელი მცველების მოქრთამვით.
  • 929 : კორდობას ამირი აბდ-არ-რაჰმან III საკუთარ თავს ხალიფად აცხადებს, აფუძნებს რა კორდობას სახალიფოს.
  • 1412 : მედიჩის ოჯახი რომის პაპის ოფიციალური ხაზინადარი გახდა.
  • 1492 : თანამედროვე ენის პირველი გრამატიკა, ესპანურად, წარედგინა დედოფალ იზაბელას.
  • 1547 : ივანე მრისხანე რუსეთის ცარი ხდება.
  • 1556 : ფილიპ II ესპანეთი მეფე გახდა.
  • 1581 : ინგლისის პარლამენტმა რომაული კათოლიციზმი უკანონოდ გამოაცხადა.
  • 1707 : შოტლანდიის პარლამენტმა დაამტკიცა გაერთიანების აქტი, რითაც დასაბამი მისცა დიდ ბრიტანეთს.
  • 1777 : ვერმონტი ნიუ-იორკისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.
  • 1795 : ფრანგებმა უტრეხტი, ნიდერლანდი, დაიპყრეს.
  • 1909 : ერნესტ შაკლეტონის ექსპედიციამ მაგნიტური სამხრეთის პოლუსი იპოვა.
  • 1945 : ადოლფ ჰიტლერმა ფიურერბუნკერს შეაფარა თავი.
  • 1979 : ირანში ჩამოაგდეს შაჰი მოჰამედ რეზა ფეჰლევი.
  • 2011 :
    • 100 ადამიანი გარდაიცვალა და 90 დაშავდა ინდოეთში, კერალას შტატში, საბარიმალაში მომხდარი მასობრივი ჭყლეტვის შედეგად.
    • ვენესუელა აცხადებს, რომ დადასტურებული ნავთობის მარაგით მსოფლიო ლიდერობა ჩამოართვა საუდის არაბეთს.
    • ბუენოს აირესში დასრულდა „დაკარის რალი 2011“.
  • 2016 : ცაი ინ-ვენი ტაივანის პირველი ქალი პრეზიდენტი გახდა.
  • 2020 : დიმიტრი მედვედევის გადადგომის შემდეგ მიხეილ მიშუსტინი რუსეთის პრემიერ-მინისტრი გახდა.
  • 2021 : ინდონეზიის კუნძულ იავაზე ვულკანი სემერუ ამოიფრქვა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1605: შაჰრიარი — დიდ მოგოლთა იმპერიის დროებითი მმართველი (1627 –1628)
  • 1816  : ნინო ამილახვარი — ქართველი სასულიერო მოღვაწე.
  • 1821 : ჯონ ბრეკინრიჯი — აშშ-ის სენატორი და აშშ-ის მე-14 ვიცე-პრეზიდენტი.
  • 1855 : ელეონორა მარქსი — ინგლისისა და საერთაშორისო მუშათა მოძრაობის მოღვაწე.
  • 1866 : ლუარსაბ ბოცვაძე — ქართველი პედაგოგი, პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე.
  • 1870 : იური იააკსონი — ესტონელი სახელმწიფო მოღვაწე.
  • 1878 : გრიგოლ ნათაძე — ქართველი ისტორიკოსი, პედაგოგი და პოლიტიკოსი
  • 1896  : ალექსანდრე ჯინჭარაძე — ქართველი სამხედრო ოფიცერი
  • 1901  : ფულხენსიო ბატისტა — კუბის მმართველი.
  • 1903 : გიორგი გოლეთიანი — ქართველი აგროქიმიკოსი
  • 1903: კოლა ქვარიანი — ქართველი პროფესიონალი მოჭიდავე
  • 1911 : ედუარდო ფრეი მონტალვა — ჩილეს 28-ე პრეზიდენტი (1964–1970).
  • 1919  : მანსურ ალი — პაკისტანისა და ბანგლადეშის პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე.
  • 1924  :დავით ხახუტაიშვილი — ქართველი ისტორიკოსი
  • 1931 : იოჰანეს რაუ — გერმანიის ბუნდესპრეზიდენტი 1999–2004
  • 1932 : ოთარ მეღვინეთუხუცესი — ქართველი მსაიობი
  • 1932  : დაიან ფოსი — ამერიკელი ზოოლოგი და პრიმატოლოგი.
  • 1933 :სიუზენ ზონტაგი — ამერიკელი ესეისტი
  • 1935  : უდო ლატეკი — გერმანელი სპორტსმენი, სპორტული კომენტატორი.
  • 1941 : ევა დემარჩიკი — პოლონელი მომღერალი.
  • 1951 : რამაზ ხარშილაძე — ქართველი ძიუდოისტი
  • 1952 : ერნესტ დელი — ამერიკელი ადვოკატი
  • 1964 : ეკა კახიანი — ქართველი მომღერალი და მსახიობი.
  • 1980  :სეიდუ კეიტა — მალელი ფეხბურთელი.
  • 1984  : შტეფან ლიხტშტაინერი — შვეიცარიელი ფეხბურთელი
  • 1985  : დავით კაჭარავა — ქართველი მორაგბე
  • 1985 : პაბლო საბალეტა — არგენტინელი ფეხბურთელი,
  • 1986  : აიშა — ლატვიელი მომღერალი.
  • 1986 : რეტო ციგლერი — შვეიცარიელი ფეხბურთელი.
  • 1988  : ტალია დებრეტ ბარნეტი — ბრიტანელი მომღერალი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1793 : გიბონი, ედუარდ — ინგლისელი ისტორიკოსი
  • 1912 : ჰაიმი, გეორგ — გერმანელი მწერალი
  • 1981 : ასათიანი, ანთეოს — ქართველი ჰიგიენისტი

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • იოანე ჭყონდიდელი
    • ექვთიმე ღვთისკაცი (თაყაიშვილი)
    • მალაქია წინასწარმეტყველი
    • წმინდა გორდი
аналитика
The Daily Telegraph - ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს

ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:

დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.

დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.

აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.

კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.

უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?

როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.

რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.

ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან)  ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.

არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.

იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.

ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.

თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати