16 აგვისტო — გრიგორიანული კალენდრის 228-ე დღე (ნაკიან წლებში – 229-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 137 დღე.
დღის მოვლენები
1780 : ამერიკის რევოლუციური ომი, კამდენის ბრძოლა - ბრიტანელები იმაჯვებენ ამერიკელებზე კამდენთან, სამხრეთ კაროლინა.
1804 : ბულონის ტყეში, პარიზთან, საპატიო ლეგიონის ორდენის პირველი დაჯილდოება მოხდა.
1819 : პეტერლოოს ხოცვა - მასობრივ არეულობას საყოველთაო საარჩევნო ულფებისთვის გამართულ მიტინგზე მანჩესტერში (ინგლისი) უამრავი ადამიანი შეეწირა.
1865 : „აღდგენის დღე“ დომინიკელთა რესპუბლიკაში - ესპანელ დამპრყობლებთან ოთხწლიანი ომის შემდეგ დამოუკიდებლობის აღდგენა.
1896 : ქალაქ დოუსონთან, იუკონი, ოქრო აღმოაჩინეს, რამაც კლონდაიკის ოქროს ციებ-ცხელება გამოიწვია.
1928 : ვაშინგტონში დააკავეს სერიული მკვლელი კარლ მანცრამი, 20 ადამიანის მოკვლის შემდეგ.
1930 : პირველი ფერადი ხმოვანი ანიმაციური ფილმი სახელწოდებით „ფიდლსტიკს“ შექმნა უბ ივერკსმა.
1960 : კვიპროსი დიდი ბრიტანეთისგან დამოუკიდებელი ხდება.
1962 : The Beatles-ში პიტ ბესტს ცვლის რინგო სტარი.
1976 : კინოეკრანებზე გამოვიდა ელდარ რიაზანოვის კინოკომედია „ბედის ირონია, ანუ გაამოთ“.
1981 : აშშ-ის შეიარაღებას შეემატა პირველი ბომბდამშენი B52G, რომელსაც ფრთოსანი რაკეტების გადატანა შეუძლია.
1985 : პოპ-ვარსკვლავი მადონა შონ პენზე ქონწინდება.
2012 : ეკვადორის მთავრობამ ვიკილიქსის დამფუძნებელ ჯულიან ასანჟს პოლიტიკური თავშესაფარი მისცა.
ამ დღეს დაბადებულნი
1378 : ჰონგქსი — ჩინეთის იმპერატორი
1902 : ჰეიერი, ჯორჯეტ — ინგლისელი მწერალი
1913 : ბეგინი, მენახემ — ისრაელის პრემიერ მინისტრი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
1958 : მადონა — ამერიკელი პოპ მომღერალი და მსახიობი
1981 : სანტა კრუსი, როკე — პარაგვაელი ფეხბურთელი.
ამ დღეს გარდაცვლილნი
1027 : გიორგი I — საქართველოს მეფე.
1419 : ვენცელი — საღვთო რომის იმპერატორი და ჩეხეთის მეფე.
1443 : აშიკაგა იოშიკაცუ — იაპონელი სიოგუნი
1921 : პეტერ I — სერბეთის მეფე.
1951 : ჟუვე, ლუი — ფრანგი რეჟისორი, მსახიობი.
1957 : ლანგმუირი, ირვინგი — ამერიკელი ქიმიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი.
1973 : ვაკსმენი, სელმან — უკრაინული წარმოშვების ბიოქიმიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი.
1977 : პრესლი, ელვის — ამერიკელი მომღერალი.
2010 : დიმიტრიოს იოანიდისი — საბერძნეთის ყოფილი დიქტატორი.
2016 : ჟოაო აველანჟი — ფიფას ყოფილი პრეზიდენტი.
2018 : არეთა ფრანკლინი — ამერიკელი მომღერალი და კომპოზიტორი (დ. 1942)
დღესასწაულები
მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
წმინდა რაჟდენი — წრომს წამებული
ცხრა ძმა ხერხეულიძე და ცხრაათასი ქართველი — მარაბდის ომში დაღუპულები
ისააკი, დალმატი და ფავსტო
კოზმა განდეგილი
ანტონი რომაელი
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.