USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
14 თებერვალი - ეს დღე ისტორიაში
дата:  

14 თებერვალი — გრიგორიანული კალენდრის 45-ე დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 320 დღე (ნაკიან წელში - 321).

დღის მოვლენები

1779 : მოგზაური და მკვლევარი ჯეიმზ კუკი მოკლულ იქნა სენდვიჩის კუნძულების ადგილობრივი აბორიგენების მიერ.

1797 : ადმირალმა ჯეონ ჯერვისმა და ჰორაციო ნელსონმა გაერთიანებული სამეფოს ფლოტს გამარჯვება მოაპოვებინეს ესპანელების წინააღმდეგ წმინდა ვინსენტის კონცხთან ბრძოლაში, გიბრალტართან ახლოს.

1804 : სერბების პირველი აჯანყება ოსმალეთის წინააღმდეგ.

1859 : ორეგონი გახდა აშშ-ის 33-ე შტატი.

1879 : წყნარი ოკეანის ომი დაიწყო მას შემდეგ, რაც ჩილეს შეიარაღებულმა ძალებმა ბოლივიური საპორტო ქალაქის, ანტოფაგასტას ოკუპაცია მოახდინეს.

1912 : არიზონა გახდა აშშ-ის 48-ე შტატი.

1918 : სსრ კავშირში მიღებულ იქნა გრიგორიანული კალენდარი.

1924 : კორპორაცია აი-ბი-ემი დაფუძნდა.

1943 : მეორე მსოფლიო ომი : დონის როსტოვი გათავისუფლდა.

1944 : მეორე მსოფლიო ომი : იავაში მოხდა ანტი-იაპონური აჯანყება.

1945 : მეორე მსოფლიო ომი : ბრიტანეთისა და ამერიკის საჰაერო ძალები ბომბავენ დრეზდენს.

1945 : ჩილე, ეკვადორი, პარაგვაი და პერუ უერთდებიან გაეროს.

1949 : ისრაელის პარლამენტის კნესეტის პირველი სხდომა.

1961 : აღმოჩენილ იქნა ქიმიური ელემენტი ლორენციუმი (ელემენტი 103) კალიფორნიის უნივერსიტეტში.

1989 : დედამიწის საშუალო ორბიტაზე გლობალური ნავიგაციის სისტემის (GPS) პირველი თანამგზავრი გაუშვეს.

2005 : მოკლულ იქნა ლიბანის ყოფილი პრემიერ-მინისტრი რაფიკ ჰარირი, რაც დასაბამი გახდა „კედრების რევოლუციის“ (დამოუკიდებლობის ინტიფადა).

2009 : იაპონიის ეროვნულმა ასტრონომიულმა ობსერვატორიამ მთვარის პიველი ტოპოგრაფიული რუკა დაასრულა.

2016 : ფოსტენ არშანჟ ტუადერა ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის პრეზიდენტად აირჩიეს.

2018 : ფლორიდის ქალაქ პარკლენდის სკოლაში მომხდარი შეიარაღებული თავდასხმის შედეგად, 17 ადამიანი დაიღუპა და 15 დაშავდა.

კორუფციაში დადანაშაულების შემდეგ სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა თანამდებობიდან გადადგა.

ამ დღეს დაბადებულნი

1483 : ბაბური — თემურიდი, ინდოეთის მმართველი, მხედართმთავარი

1545 : ლუკრეცია დე’ მედიჩი — მედიჩთა დინასტიის წარმომადგენელი

1602 : ფრანჩესკო კავალი — იტალიელი კომპოზიტორი

1817 : ანა პეტროვა — რუსი მომღერალი (კონტრალტო).

1855 : ვსევოლოდ გარშინი — რუსი მწერალი

1867 : სოურარინ სორლაუქსონი — ისლანდიელი მხატვარი.

1868 : ედუარდ აბოლი — ქართველი ფარმაკობოტანიკოსი.

1872 : ლუარსაბ ანდრონიკაშვილი — ქართველი მეცნიერი

1894 : ვაღარშ ვაღარშიანი — სომეხი მსახიობი

1902 : ალექსანდე აბუში — გერმანელი პუბლიცისტი

1904 : ჰერტა კუუსინენი — ფინეთის საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე

1906 : ალექსანდრე პენი — ებრაელი პოეტი

1908 : ბორის პიოტროვსკი — საბჭოთა მეცნიერი, არქეოლოგი, აღმოსავლეთმცოდნე.

1909 : მაყვალა მრევლიშვილი — ქართველი პოეტი

1928 : სერგეი კაპიცა — რუსი და საბჭოთა მეცნიერი

1928 : გურამ პატარაია — ქართველი კინორეჟისორი

1930 : დურსუნ ბალაძე — ქართველი მათემატიკოსი.

1930 : დავით ტვილდიანი — ქართველი ექიმი.

1935 : გრიგორე ვიერუ — მოლდოველი მწერალი და პოეტი.

1936 : ანა გერმანი — პოლონელი მომღერალი

1939 : იუჯინ ფამა — ამერიკელი ეკონომისტი.

1940 : ვახტანგ გოგუაძე — ქართველი პოლიტიკოსი

1941 : თენგიზ კუბლაშვილი — ქართველი ფსიქოლოგი

1942 : მაიკლ ბლუმბერგი — ქალაქ ნიუ-იორკის მერი 2002–2013 წლებში

1944 : ალან პარკერი — ინგლისელი რეჟისორი, პროდიუსერი, სცენარისტი და მსახიობი

1953 : სერგეი მირონოვი — რუსი პოლიტიკოსი და სახელმწიფო მოღვაწე

1955 : ბილი მილიგანი — ამერიკელი მოქალაქე, როგორც უიშვიათესი ფსიქოლოგიის მქონე.

1967 : მარკ რიუტე — ნიდერლანდელი პოლიტიკოსი.

1969 : მეთ ოლმსტიდი — ამერიკელი მწერალი და პროდიუსერი.

1975 : ნიკოლოზ გილაური — საქართველოს პრემიერ-მინისტრი 2009–2012 წლებში

1983 : ბაკარი სანია — ფრანგი ფეხბურთელი

1987 : ედინსონ კავანი — ურუგვაელი ფეხბურთელი

1987 : მაკა საგაიპოვა — ჩეჩენი მომღერალი და მოცეკვავე.

1992 : კრისტიან ერიქსენი — დანიელი ფეხბურთელი.

1992 : ფრედი ჰაიმორი — ინგლისელი მსახიობი

1993 : საბა თავაძე — ქართველი ფეხბურთელი

1993 : ლაშა პარუნაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1779 : კაპიტანი კუკი — ინგლისელი მოგზაური და მკვლევარი.

1943 : ჰილბერტი, დავიდ — გერმანელი მათემატიკოსი

1961 : ბელიაშვილი, აკაკი — ქართველი მწერალი

1970 : ალექსიძე, ნიკოლოზ — ქართველი ენტომოლოგი

1975 : ჰაქსლი, ჯულიან სორელ — ინგლისელი ბიოლოგი, ფილოსოფოსი

2021 : კარლოს მენემი — არგენტინის ყოფილი პრეზიდენტი

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგ წმინდანთა ხსენების დღეს:

წმინდა მოწამე ტრიფონი

წმიდა მოწამეების პერპეტუას, სატირის, რევოკატის, სატორნილეს, სეკუნდისა და ფილაციტატა

პეტრე გალატელი

ღირსი ვენდიმიანი

კათოლიკური ეკლესია:

წმინდა კირილესა და მეთოდეს ხსენების დღეს.

ანგლიკანური და ლუთერანული ეკლესიები:

წმინდა ვალენტინის დღე

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати