USD 2.7226
EUR 3.1909
RUB 3.4120
Тбилиси
14 თებერვალი - ეს დღე ისტორიაში
дата:  

14 თებერვალი — გრიგორიანული კალენდრის 45-ე დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 320 დღე (ნაკიან წელში - 321).

დღის მოვლენები

1779 : მოგზაური და მკვლევარი ჯეიმზ კუკი მოკლულ იქნა სენდვიჩის კუნძულების ადგილობრივი აბორიგენების მიერ.

1797 : ადმირალმა ჯეონ ჯერვისმა და ჰორაციო ნელსონმა გაერთიანებული სამეფოს ფლოტს გამარჯვება მოაპოვებინეს ესპანელების წინააღმდეგ წმინდა ვინსენტის კონცხთან ბრძოლაში, გიბრალტართან ახლოს.

1804 : სერბების პირველი აჯანყება ოსმალეთის წინააღმდეგ.

1859 : ორეგონი გახდა აშშ-ის 33-ე შტატი.

1879 : წყნარი ოკეანის ომი დაიწყო მას შემდეგ, რაც ჩილეს შეიარაღებულმა ძალებმა ბოლივიური საპორტო ქალაქის, ანტოფაგასტას ოკუპაცია მოახდინეს.

1912 : არიზონა გახდა აშშ-ის 48-ე შტატი.

1918 : სსრ კავშირში მიღებულ იქნა გრიგორიანული კალენდარი.

1924 : კორპორაცია აი-ბი-ემი დაფუძნდა.

1943 : მეორე მსოფლიო ომი : დონის როსტოვი გათავისუფლდა.

1944 : მეორე მსოფლიო ომი : იავაში მოხდა ანტი-იაპონური აჯანყება.

1945 : მეორე მსოფლიო ომი : ბრიტანეთისა და ამერიკის საჰაერო ძალები ბომბავენ დრეზდენს.

1945 : ჩილე, ეკვადორი, პარაგვაი და პერუ უერთდებიან გაეროს.

1949 : ისრაელის პარლამენტის კნესეტის პირველი სხდომა.

1961 : აღმოჩენილ იქნა ქიმიური ელემენტი ლორენციუმი (ელემენტი 103) კალიფორნიის უნივერსიტეტში.

1989 : დედამიწის საშუალო ორბიტაზე გლობალური ნავიგაციის სისტემის (GPS) პირველი თანამგზავრი გაუშვეს.

2005 : მოკლულ იქნა ლიბანის ყოფილი პრემიერ-მინისტრი რაფიკ ჰარირი, რაც დასაბამი გახდა „კედრების რევოლუციის“ (დამოუკიდებლობის ინტიფადა).

2009 : იაპონიის ეროვნულმა ასტრონომიულმა ობსერვატორიამ მთვარის პიველი ტოპოგრაფიული რუკა დაასრულა.

2016 : ფოსტენ არშანჟ ტუადერა ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის პრეზიდენტად აირჩიეს.

2018 : ფლორიდის ქალაქ პარკლენდის სკოლაში მომხდარი შეიარაღებული თავდასხმის შედეგად, 17 ადამიანი დაიღუპა და 15 დაშავდა.

კორუფციაში დადანაშაულების შემდეგ სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა თანამდებობიდან გადადგა.

ამ დღეს დაბადებულნი

1483 : ბაბური — თემურიდი, ინდოეთის მმართველი, მხედართმთავარი

1545 : ლუკრეცია დე’ მედიჩი — მედიჩთა დინასტიის წარმომადგენელი

1602 : ფრანჩესკო კავალი — იტალიელი კომპოზიტორი

1817 : ანა პეტროვა — რუსი მომღერალი (კონტრალტო).

1855 : ვსევოლოდ გარშინი — რუსი მწერალი

1867 : სოურარინ სორლაუქსონი — ისლანდიელი მხატვარი.

1868 : ედუარდ აბოლი — ქართველი ფარმაკობოტანიკოსი.

1872 : ლუარსაბ ანდრონიკაშვილი — ქართველი მეცნიერი

1894 : ვაღარშ ვაღარშიანი — სომეხი მსახიობი

1902 : ალექსანდე აბუში — გერმანელი პუბლიცისტი

1904 : ჰერტა კუუსინენი — ფინეთის საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე

1906 : ალექსანდრე პენი — ებრაელი პოეტი

1908 : ბორის პიოტროვსკი — საბჭოთა მეცნიერი, არქეოლოგი, აღმოსავლეთმცოდნე.

1909 : მაყვალა მრევლიშვილი — ქართველი პოეტი

1928 : სერგეი კაპიცა — რუსი და საბჭოთა მეცნიერი

1928 : გურამ პატარაია — ქართველი კინორეჟისორი

1930 : დურსუნ ბალაძე — ქართველი მათემატიკოსი.

1930 : დავით ტვილდიანი — ქართველი ექიმი.

1935 : გრიგორე ვიერუ — მოლდოველი მწერალი და პოეტი.

1936 : ანა გერმანი — პოლონელი მომღერალი

1939 : იუჯინ ფამა — ამერიკელი ეკონომისტი.

1940 : ვახტანგ გოგუაძე — ქართველი პოლიტიკოსი

1941 : თენგიზ კუბლაშვილი — ქართველი ფსიქოლოგი

1942 : მაიკლ ბლუმბერგი — ქალაქ ნიუ-იორკის მერი 2002–2013 წლებში

1944 : ალან პარკერი — ინგლისელი რეჟისორი, პროდიუსერი, სცენარისტი და მსახიობი

1953 : სერგეი მირონოვი — რუსი პოლიტიკოსი და სახელმწიფო მოღვაწე

1955 : ბილი მილიგანი — ამერიკელი მოქალაქე, როგორც უიშვიათესი ფსიქოლოგიის მქონე.

1967 : მარკ რიუტე — ნიდერლანდელი პოლიტიკოსი.

1969 : მეთ ოლმსტიდი — ამერიკელი მწერალი და პროდიუსერი.

1975 : ნიკოლოზ გილაური — საქართველოს პრემიერ-მინისტრი 2009–2012 წლებში

1983 : ბაკარი სანია — ფრანგი ფეხბურთელი

1987 : ედინსონ კავანი — ურუგვაელი ფეხბურთელი

1987 : მაკა საგაიპოვა — ჩეჩენი მომღერალი და მოცეკვავე.

1992 : კრისტიან ერიქსენი — დანიელი ფეხბურთელი.

1992 : ფრედი ჰაიმორი — ინგლისელი მსახიობი

1993 : საბა თავაძე — ქართველი ფეხბურთელი

1993 : ლაშა პარუნაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1779 : კაპიტანი კუკი — ინგლისელი მოგზაური და მკვლევარი.

1943 : ჰილბერტი, დავიდ — გერმანელი მათემატიკოსი

1961 : ბელიაშვილი, აკაკი — ქართველი მწერალი

1970 : ალექსიძე, ნიკოლოზ — ქართველი ენტომოლოგი

1975 : ჰაქსლი, ჯულიან სორელ — ინგლისელი ბიოლოგი, ფილოსოფოსი

2021 : კარლოს მენემი — არგენტინის ყოფილი პრეზიდენტი

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგ წმინდანთა ხსენების დღეს:

წმინდა მოწამე ტრიფონი

წმიდა მოწამეების პერპეტუას, სატირის, რევოკატის, სატორნილეს, სეკუნდისა და ფილაციტატა

პეტრე გალატელი

ღირსი ვენდიმიანი

კათოლიკური ეკლესია:

წმინდა კირილესა და მეთოდეს ხსენების დღეს.

ანგლიკანური და ლუთერანული ეკლესიები:

წმინდა ვალენტინის დღე

аналитика
13.08.2025 - საბრძოლო მოქმედებების მიმოხილვა დონეცკის ოლქში - გიორგი კობერიძე
ალასკის კონფერენციამდე რუსები დიდი მსხვერპლისა და ტექნიკის განადგურების ხარჯზე დაწოლას ახორციელებენ უკრაინული პოზიციების წინააღმდეგ და მაქსიმალურად დიდი ტერიტორიის დაკავებას ცდილობენ. კრემლი ფიქრობს, რომ მოლაპარაკებებისას რაც უფრო უკეთესი პოზიცია გაქვს სამხედრო თვალსაზრისით, მით უფრო ადვილად შეგიძლია მოითხოვო პოლიტიკური თვალსაზრისით.
 
ფრონტის ხაზი დონეცკის ოლქში პირველი მსოფლიო ომის ვითარებას მოგვაგონებს. სანგრები, სპეციალური ფორტიფიკაციები და საარტილერიო ჭურვების დაცემისაგან გაკეთებული კრატერები გვხვდება განსაკუთრებით პოკროვსკისა და დობროპოლიას მონაკვეთზე.
- რუსებმა წარმატებული გარღვევა განახორციელეს პოკროვსკის ჩრდილოეთით, დობროპილიას სიახლოვეს. ამ ყველაფერს ჯერ მასირებული საარტილერიო და საავიაციო დაბომბვა უძღოდა წინ, შემდეგ გვერდი აუარეს რამდენიმე უკრიანულ საყრდენ პუნქტს და ბოლო ერთ კვირაში დაახლოებით 10 კილომეტრი წაიწიეს წინ, რაც საკმაოდ დიდი წინსვლაა ომის მოცემული დინამიკიდან გამომდინარე. მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველად ეს დივერსანტებისა და მცირე ჯგუფების შეტევას ჰგავდა, როგორც ჩანს რუსებმა საკმაოდ დიდი ძალები ჩართეს ამ გარღვევის განსახორციელებლად.
 
- ამის საპირისპიროდ და რუსული გარღვევის შესაკავებლად გუშინ უკრაინელებმა წამოიწყეს კონტრშეტევა, რამაც დღეს ფართომასშტაბიანი სახე მიიღო. კონტრშეტევაში ჩაბმულია აზოვის ბრიგადაც. რუსები საკმაოდ დიდ ფსონს დებენ ამ გარღვევაზე და ცოცხალი ძალის შტურმითა და საარტილერიო დარტყმებით ცდილობენ უკრაინული კონტრშეტევის ჩაშლას, თუმცა მათი მხრიდან გარღვევის ვიწრო ყელი 5 კილომეტრია, რაც უკრაინელთა მხრიდან გადაჭრისა და მათი დატყვევების საშუალებას ქმნის.
 
დეტალები რამდენიმე საათიდან რამდენიმე დღეში გახდება ცნობილი (თუმცა გარკვეული პოზიტიური სიგნალები და რუსი ტყვეების შესახებ ინფორმაცია არის, მაგრამ სრულ სურათში როგორია ვითარება ნაადრევია თქმა). თუკი რუსული შეტევა ჩავარდება, ეს მათთვის მნიშვნელოვანი დემორალიზების წყარო გახდება. შესაძლოა ვიხილოთ ტყვეებიც. წარმატების შემთხვევაში კი მათი მხრიდან დობროპილიასათვის საფრთხის შექმნა ან ფორტიფიცირებულ უკრაინულ ქალაქ დრუჟკივკასაკენ გადახვევა გამორიცხული არ იქნება, ისევე როგორც კრამატორსკი-დობროპილიას გზის გადაჭრის საშუალებაც.
 
- უფრო სამხრეთით, რუსები ცდილობენ დობროპილია-პოკროვსკის მომარაგების ხაზი გადაჭრან. პოკროვსკი-მირნოჰრადის აგლომერაციისაკენ მაგისტრალური ორი მთავარი გზა მიემართება. მიუხედავად იმისა, რომ რუსები მათ აქტიურად ბომბავენ, უკრაინელები მაინც ახერხებენ ორივე მათგანის შენარჩუნებას და ტვირთების გატარებასაც. რუსული მომარაგება ძირითადად რკინიგზით ხდება, ხოლო შეტევისას ისინი სამანქანო გზებსა და მათ მომიჯნავე ტერიტორიებს მიუყვებიან. საბრძოლო წარმატება მომარაგებაზეცაა დამოკიდებული. უკრაინული დრონები განსაკუთრებით აქტიურობენ ამ სექტორში, რაც მნიშვნელოვნად აფერხებს რუსების შეტევის სისწრაფესა და მათი ლოჯისტიკისათვის საფრთხის შექმნას. იმავეს ცდილობენ რუსებიც.
 
- დონეცკის ოლქში, პოკროვსკისა და დობროპილიას გარდა, უკრაინას ოთხი მთავარი ქალაქი აქვს ფორტიფიცირებული: კოსტიანტინივკა, დრუჟკივკა, კრამატორსკი და სლოვიანსკი. ამ ქალაქების აქტიური ფორტიფიცირება 2022 წლიდან მიმდინარეობს, თუმცა შეტაკებები ჯერ კიდევ 2014 წელს დაფიქსირდა, როდესაც რუსი ბანდფორმირებები აღნიშნული დასახლებებიდან ბრძოლით გაყარეს და შემდეგ უკრაინული თავდაცვის ზღუდეები შეიქმნა აქ. სანამ ეს ქალაქები დგას, მანამდე დონეცკის ოლქის უმნიშვნელოვანესი ნაწილი უკრაინელთა ხელში რჩება. ამ ქალაქების დაცემის შემთხვევაში არამხოლოდ დონეცკის ოლქს იგდებენ რუსები ხელში, არამედ დანარჩენ აღმოსავლეთ უკრაინასაც დაემუქრება საფრთხე.
 
სწორედ ამ ქალაქების დათმობას სთხოვს რუსეთი უკრაინას მოლაპარაკებების წინაპირობად. ანუ ჯერ დათმე ეს ქალაქები და მერე შევძლებთ მოლაპარაკებებსო. და თან ეს ყველაფერი ზაპორიჟიას, ხერსონისა და ლუგანსკის ოლქების დათმობასთან ერთად. თავი რომ დავანებოთ დანარჩენ რეგიონებს, ამ ოთხი ფორტიფიცირებული ქალაქის დაკარგვა, უკრაინის უსაფრთხოებისათვის ძალიან სერიოზულ პრობლემად გადაიქცევა. დნიპროპეტროვსკის ოლქში, პავლოგრადამდე დიდი დასახლება აღარცაა. შესაბამისად, ის, რასაც რუსები ითხოვენ, უკრაინული უსაფრთხოების სისტემისათვის მნიშვნელოვანი დარტყმა იქნება.
 
- შედარებით უკეთესი სიტუაციაა სლოვიანსკის აღმოსავლეთით, ლიმანის მიმართულებაზე, ლუგანსკის ოლქის მომიჯნავედ, სადაც უკრაინელებმა რუსეთის მხრიდან წარმოებული რამდენიმე მასირებული შეტევის მოგერიების შემდეგ თავად დაიწყეს ჯერჯერობით ლოკალური კონტრშეტევა. გამოითქვა მოსაზრება, რომ თუკი წელს კონტრშეტევა იქნება, უკრაინელებმა სწორედ ლუგანსკის მიმართულებაზე უნდა გააკეთონ აქცენტი კვლავ. ეს პოლიტიკურადაც გამართლებული იქნება და სამხედრო თვალსაზრისითაც. პოლიტიკურად იმიტომ, რომ იმ რეგიონში დაბრუნდება საბრძოლო მოქმედებები, რომელსაც რუსეთი ამბობს, რომ სრულად აკონტროლებს (თუმცა ეს არ შეესაბამება სინამდვილეს), ხოლო სამხრედრო თვალსაზრისით იმიტომ, რომ ამ რეგიონს ახლა რუსული საუკეთესო ნაწილები არ იცავენ, თუმცა მომარაგების ხაზების ნაწილი სწორედ მასზე გადის, ისევე როგორც სამეთაურო პუნქტები (კრემინასა და ლისიჩანსკში). შეტევის წარმატებით დასრულების შემთხვევაში კი ხარკივის ოლქში, ქალაქ კუპიანსკისაც მოეხსნება საფრთხე. თუმცა 2022 წლის ბოლოდან ლუგანსკის ოლქის ჩრდილოეთ ნაწილი საკმაოდ ფორტიფიცირებულია რუსეთის მიერ.
 
- რაც შეეხება მოლაპარაკებებს. ტრამპის რიტორიკა ტერიტორების დათმობა-გაცვლასთან დაკავშირებით რას გულისხმობს არაა ნათელი, მაგრამ უკრაინა და ევროპა მას ვერ დასთანხმდება. ტერიტორიების გადაცემა რუსეთისათვის არამხოლოდ პოლიტიკურად იქნება ძალიან მძიმე დარტყმა საერთაშორისო უსაფრთხოებისათვის, არამედ შეაჩერებს თუ არა ომს ესეც საკითხავია, რადგან რუსეთი უბრალოდ არ აღიარებს უკრაინის უფლებას იყოს სუვერენული სახელმწიფო. ამასთან ცნობილია რომ 2003 წელს უკრაინა-რუსეთს შორის საზღვრის დადგენის შესახებ შეთანხმება დაიდო, რომელზეც რუსეთის მრიდან პუტინმა მოაწერა ხელი, მაგრამ რატიფიცირებიდან 10 წელიწადში თავადვე დაარღვია ის - რუსული სტილია ის, რომ ის ომს იწყებს და არღვევს შეთანხმებებს მაშინვე, როდესაც ის თავს ძლიერად იგრძნობს. დღეს კი უფრო სწრაფად ვითარდება მოვლენები. შესაბამისად, დაპყრობითი ომის წარმატება მიეცეს რუსეთს და უკრაინამ სანაცვლოდ უსაფრთხოების გარანტია თუ ვერ მიიღო, ეს უკრაინასთან ერთად ევროპის (და ჩვენი) უსაფრთხოების სისტემის ჩამოშლაც იქნება.
 
ევროპელები და უკრაინელები მოლაპარკებების წინაპირობად უპირობო ცეცხლის შეწყვეტას ასახელებენ, რომლის უარყოფის შემთხვევაშიც რუსეთს ტოტალური სანქციები უნდა დაედოს.
 
2018 წელს როდესაც პუტინსა და ტრამპს შორის შეხვედრა შედგა ჰელსინკიში ისე ჩანდა თითქოს პუტინი უფრო მძლავრად გამოიყურებიდა, ტრამპი კი დაბნეული იყო, მაგრამ მალევე შეიცვალა ვითარება და რუსეთმა ამ შეხვედრიდან ბევრი ვერაფერი მიიღო გარდა პოლიტიკური კაპიტალისა. შესაძლოა ახლაც იგივე სურათი ვიხილოთ.
 
თუმცა აშშ-ს ძალიან გამოცდილი დიპლომატი და ნაციონალური უსაფრთხოების ყოფილი მრჩეველი ჯონ ბოლტონი აღნიშნავს, რომ ტრამპი ახლა უფრო სერიოზულად ემზადება შეხვედრისათვის, ვიდრე ეს 7 წლის წინ იყოო. მან იცის, რომ ამ შეხვედრამ შეიძლება მისი პრეზიდენტობის საგარეო პოლიტიკური მემკვიდრეობაც კი განსაზღვროსო, თუმცა ძალიან სერიოზული პრობელმაა ის, რომ ტრამპს ახლა შეთანხმება უფრო უნდა ვიდრე მაგიდაზე ხელის დაკვრაო. მიუხედავად ამისა, შეიძლება ტრამპს არ მოუნდეს სუსტ და დამთმობ ლიდერაც წარმოჩენა. მისი გუნდიც კარგად ემზადება შეხვედრისათვის. თუმცა ომის დანაშაულებისათვის ძებნილ პუტინთან შეხვედრა უკვე გარკვეული დათმობაა.
более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати