USD 2.7236
EUR 3.0431
RUB 2.9300
თბილისი
14 მაისი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  535

14 მაისი — გრიგორიანული კალენდრის 134-ე დღე (ნაკიან წლებში - 135-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 231 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1483 : შარლ VIII საფრანგეთის მეფედ აკურთხეს.
  • 1509 : აგნადელოს ბრძოლა - ჩრდილოეთ იტალიაში საფრანგეთის ჯარებმა ვენეციელები დაამარცხეს.
  • 1607 : ჯეიმსტაუნი, ვირჯინია, დააარსეს ინგლისელმა კოლონიზატორებმა.
  • 1610 : საფრანგეთის მეფე ანრი IV-ს მკვლელობის შემდეგ ტახტზე ლუი XIII ავიდა.
  • 1643 : ოთხი წლის ლუი XIV სფრანგეთის მეფე გახდა მამის, ლუი XIII, გარდაცვალების გამო.
  • 1769 : ინგლისელმა ექიმმა ედუარდ ჯენერმა მსოფლიოში პირველი აცრა გააკეთა.
  • 1789 : ფილადელფიაში, პენსილვანია, დელეგატები შეიკრიბნენ აშშ-ის ახალი კონსტიტუციის დასაწერად.
  • 1811 : პარაგვაი ესპანეთისგან დამოუკიდებელი ხდება.
  • 1900 : ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები გაიხსნა პარიზში.
  • 1913 : ნიუ-იორკის გუბერნატორმა დაამტკიცა როკფელერის ფონდის ქარტია, რომელმაც ფუნქციონირება დაიწყო ჯონ დ. როკფელერის ბოძებული $100 მილიონი დოლარით.
  • 1922 : გაიხსნა თბილისის სამხატვრო აკადემია.
  • 1939 : პერუელი ლინა მედინა მსოფლიოს ყველაზე ახალგაზრდა დედა ხდება სამედიცინო ისტორიაში ხუთი წლის ასაკში.
  • 1940 : გერმანიის საჰაერო ძალებმა დაბომბეს როტერდამი.
  • 1940 : ნიდერლანდი გერმანიას ჩაბარდა.
  • 1948 : ისრაელმა დამოუკიდებლობა გამოაცხადა და დროებითი მთავრობა შექმნა. გამოცხადებისთანავე მეზობელმა არაბულმა სახელმწიფოებმა მასზე იერიში მიიტანეს.
  • 1955 : ცივი ომი: რვა ევროპულმა სოციალისტურმა ქვეყანამ ხელი მოაწერა ვარშავის პაქტს.
  • 1973 : გაშვებულ იქნა სკაილები (Skylab), აშშ-ის პირველი კოსმოსური სადგური. ის იყო სატურნ-5 რაკეტის ბოლო გაშვება.
  • 1993 : შეიქმნა დსთ-ს ეკონომიკური კავშირი.
  • 1993 : ბალტიისპირეთის ქვეყნები ევროპის საბჭოს წევრები გახდნენ.
  • 1995 : ტენცინ გიაცო, მე-14 დალაი ლამა, აცხადებს 6 წლის გედჰუნ ჩოეკი ნიიმას პენჩენ ლამას მეთერთმეტე ინკარნაციად.
  • 2009 : ევროპის კოსმოსური სააგენტოს ჰერშელისა და პლანკის სატელიტები გაუშვეს გვიანის კოსმოდრომიდან.
  • 2010 : სულ მცირე 24 ადამიანი დაიღუპა და 187 დაიჭრა ტაილანდის სამთავრობო ძალებსა და წითელ პერანგიან მომიტინგეებს შორის შეტაკების დროს.
  • 2011 : აზერბაიჯანულმა დუეტმა „Eldar & Nigar“ სიმღერით „Running Scared“ ევროვიზიის სიმღერის კონკურსზე გაიმარჯვა.
  • 2016 :უკრაინელმა მომღერალმა ჯამალამ სიმღერით „1944“ ევროვიზია-2016-ზე გაიმარჯვა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1316 : კარლ IV — რომის საღვთო იმპერიის იმპერატორი
  • 1727 : გეინზბორო, ტომას — ინგლისელი მხატვარი.
  • 1771 : ოუენი, რობერტ — ინგლისელი უტოპისტი სოციალისტი.
  • 1805 : ჰარტმანი, იოჰან პეტერ ემილ — დანიელი კომპოზიტორი.
  • 1836 : სტეინიცი, ვილჰელმ — პირველი მსოფლიო ჩემპიონი ჭადრაკში.
  • 1922 : ტუჯმანი, ფრანიო — ხორვატიის პრეზიდენტი.
  • 1944 : ლუკასი, ჯორჯ — ამერიკელი კინორეჟისორი.
  • 1984 : ცუკერბერგი, მარკ — სოციალურ ქსელ Facebook-ის დამფუძნებელი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1610 : ანრი IV (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
  • 1643 : ლუი XIII (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
  • 1781 : განიბალი, აბრამ — რუსი სამხედრო ინჟინერი, გენერალ-ანშეფი.
  • 1818 : ბარკლაი-დე-ტოლი, მიხეილ — რუსი გენერალ-ფელდმარშალი
  • 1925 : ჰენრი რაიდერ ჰაგარდი — ინგლისელი მწერალი
  • 1953 : თამარ აბაკელია — ქართველი მოქანდაკე, გრაფიკოსი, თეატრისა და კინოს მხატვარი.
  • 1955 : ლევან ასათიანი — ქართველი ლიტერატურათმცოდნე
  • 1998 : სინატრა, ფრენკ — ამერიკელი მუსიკოსი.
  • 2014 : ლილი იოსელიანი — ქართველი რეჟისორი.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • თამარ მეფე
    • ზოსიმე II კუმურდოელი
    • იერემია წინასწარმეტყველი
    • ვატა სპარსელი
  • აგრეთვე:
    • პარაგვაი - დამოუკიდებლობის დღე.
რეგიონი
გორში, 12 ჰექტარზე გაშენებული ცენტრალური პარკის რეაბილიტაცია-რეკონსტრუქცია დასრულდა
ქალაქ გორის ცენტრალური პარკის რეკონსტრუქცია-რეაბილიტაცია დასრულდა
 
განახლებული პარკით უკვე სარგებლობენ ქალაქის მაცხოვრებლები და მისი სტუმრები
 
პარკის ტერიტორია დაიყო სხვადასხვა ტიპის - სპორტულ, კულტურულ და რეკრეაციულ ზონებად. შეიქმნა ისეთი ახალი სივრცეები, რომელიც ბევრად უფრო კომფორტულს ხდის პარკში დასვენებას და დროის გატარებას ახალგაზრდებისთვის, ბავშვებისა თუ მათი მშობლებისათვის
 
რეაბილიტაცია ჩაუტარდა პარკში არსებულ ხელოვნურ ტბასა და 2 შადრევანს, შენობა-ნაგებობებს და საზოგადოებრივ საპირფარეშოებს; მოეწყო ახალი საფეხმავლო ბილიკები, ფანჩატურები, სივრცეები ღია კაფეებისთვის, სკეიტპარკი, ფამფტრეკი და საბავშვო ატრაქციონები
 
„12 ჰექტარზე გაშენებული გორის ცენტრალური პარკის რეაბილიტაცია-რეკონსტრუქცია დასრულდა. პარკმა მოგვცა ყველა ასაკის ადამიანისთვის საინტერესო, სხვადასხვა დანიშნულების სივრცეების მოწყობის შესაძლებლობა. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ პარკში შეიქმნა ინფრასტრუქტურა, რომელიც იმართება კერძო სექტორის ჩართულობით. განახლებული პარკით გორს უკვე აქვს დიდი და საინტერესო რეკრეაციული სივრცე, რაც მნიშნელოვანია ყველა ქალაქისთვის,”-ამის შესახებ რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრმა, ირაკლი ქარსელაძემ გორის ახლად რეაბილიტირებული ცენტრალური პარკის მონახულების შემდეგ განაცხადა
 
პარკის გამწვანებისათვის, 46,793 კვმ ტერიტორიაზე დაირგო ბალახი, 237 ხე და 10,649 მცენარე, დამონტაჟდა საინჟინრო ქსელები კანალიზაციის, წყალმომარაგების და საირიგაციო ავტომატიზებული სისტემებისთვის. თანამედროვე პარკების ანალოგიურად, ტერიტორიაზე ცალკე მოეწყო ძაღლების სასეირნო სპეციალური სივრცე
 
გორის ცენტრალური პარკის განახლებული ინფრასტრუქტურა სრულად ადაპტირებულია შეზღუდული შესაძლებლობის პირებისა და ბავშვის ეტლით მოსარგებლე მშობლებისთვის
 
გორის პარკის რეაბილიტაცია-რეკონსტრუქციის სამუშაოები მსოფლიო ბანკისგან მიღებული სესხის ფარგლებში, 12.2 მილიონ ლარზე მეტით დაფინანსდა.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.