USD 2.6797
EUR 2.8684
RUB 2.9172
თბილისი
13 ნოემბერი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  589

13 ნოემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 317-ე დღე (ნაკიან წლებში – 318-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 48 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1002 : ინგლისის მეფე ეთერლედმა ქვეყანაში ყველა დანიელის მოკვლა ბრძანა, რაც დღეს წმინდა ბრაისის დღის ხოცვად მოიხსენიება.
  • 1841 : ჯეიმზ ბრეიდი პირველად აკვირდება ცხოველთა მაგნეტიზმს, მოვლენა, რომელსაც ის მოგვიანებით ჰიპნოზს უწოდებს.
  • 1851 : ამოქმედდა სატელეგრაფო ხაზი ლონდონსა და პარიზს შორის.
  • 1864 : საბერძნეთმა ახალი კონსტიტუცია მიიღო.
  • 1887 : სისხლიანი კვირის შეტაკებები ცენტრალურ ლონდონში.
  • 1927 : ჰოლანდიის გვირაბი გაიხსნა მგზავრებისთვის, რითაც პირველი სატრანსპორტო ჰუძონსქვეშა გვირაბი გახდა ნიუ-ჯერსისა და ნიუ-იორკს შორის.
  • 1950 : გენერალი კარლოს დელგადო შალბო მოკლეს კარაკასში, ვენესუელა.
  • 1954 : ბრიტანეთმა საფრანგეთი დაამარცხა რაგბის ლიგის პირველ მსოფლიო ჩემპიონატში პარიზში 30000 მაყურებლის წინ.
  • 1961 : ვლადიმირ სემიჩასნიმ ალექსანდრე შელეპინი შეცვალა კაგებეს ხელმძღვანელის თანამდებობაზე.
  • 1971 : მარსის ირგვლივ ტრაექტორიის შემოწერით ამერიკული კოსმოსური ზონდი „მარინერ 9“ პირველი ხომალდი გახდა, რომელმაც სხვა პლანეტას შემოუფრინა.
  • 1990 : უორლდ უაიდ უები (უუუ - WWW) პირველად ამოქმედდა.
  • 1994 : შვედეთის ამომრჩევლებმა რეფერენდუმში ევროკავშირში გაწევრიანება გადაწყვიტეს.
  • 2003 : ჩინეთის მთავრობამ ფართომასშტაბიანი პრივატიზაციის პროცესი დაიწყო.
  • 2007 : ბათუმის რუსული სამხედრო ბაზა ოფიციალურად გადმოვიდა საქართველოს სრულ განკარგვაში
  • 2010 : მიანმარის ხელისუფლებამ ოპოზიციის ლიდერი აუნ სან სუ ჩი შინაპატიმრობიდან გაათავისუფლა.
  • 2015 : პარიზში, ტერორისტული აქტების შედეგად, 150-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა.
  • 2016 :
    • იგორ დოდონი მოლდოვის პრეზიდენტად აირჩიეს.
    • რუმენ რადევი ბულგარეთის პრეზიდენტად აირჩიეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1312 : ედუარდ III — ინგლისის მეფე (1327—1377), რომლის ამბიციებმა საფრანგეთის მმართველობაზე გამოიწვია ასწლიანი ომი
  • 1850 : რობერტ ლუის სტივენსონი — ინგლისელი მწერალი;
  • 1885 : კესელრინგი, ალბერტ — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე;
  • 1955: ვუპი გოლდბერგი — ამერიკელი მსახიობი.
  • 1974: კერი სეიდლარი — შვეიცარიელი მხატვარი და არქიტექტორი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 867: ნიკოლოზ I — რომის პაპი (დ. 820)
  • 1868 : ჯოაკინო როსინი — იტალიელი კომპოზიტორი.
  • 1903: კამილ პისარო — ფრანგი მხატვარი. (დ. 1830 )
  • 1974: ვიტორიო დე სიკა — იტალიელი კინორეჟისორი და მსახიობი. (დ. 1901)
  • 2009 : არმენ ტახტაჯიანი — საბჭოთა ბოტანიკოსი (დ. 1910)
  • 2014 : კახა ბენდუქიძე - ქართველი სახელმწიფო მოღვაწე და ბიზნესმენი, საქველმოქმედო ორგანიზაცია „ცოდნის ფონდის“ დამფუძნებელი, თავისუფალი და აგრარული უნივერსიტეტების სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • 100 000 მოწამე თბილისს ხვარაზმელთაგან წამებულნი
    • წმიდა მოციქულნი: სტაქოსი, ამპლია, ურბანოსი, ნარკისი, აპელი და არისტობულე- სამოცდაათთაგანნი
    • წმინდა ეპიმაქო
    • ღირსი მავრა
სპორტი
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება. ეს გადაწყვეტილება დღეს ზაგრებში იქნა მიღებული მას შემდეგ, რაც მოცემულ ინიციატივას საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ დაუჭირა მხარი.
ძიუდოში წლევანდელ ევროპის ჩემპიონატს კი ხორვატიის დედაქალაქმა უმასპინძლა. ძიუდოში საქართველოს ნაკრებმა კონტინენტის პირველობა რვა მედლით დაასრულა. ინდივიდუალურ ასპარეზობაში ქართველმა სპორტსმენებმა ორი ოქრო, ორი ვერცხლი და სამი ბრინჯაოს მედალი მიიღეს და გუნდურ ჩათვლაში პირველი ადგილი დაიკავეს. ხოლო ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები ვიცე-ჩემპიონი გახდა.
ჩემპიონატზე ოქროს მედლები ვაჟა მარგველაშვილმა და ტატო გრიგალაშვილმა, ვერცხლი ილია სულამანიძემ და გურამ თუშიშვილმა, ბრინჯაო კი ეთერ ლიპარტელიანმა, ლაშა ბექაურმა და ლაშა შავდათუაშვილმა მოიპოვეს.
ევროპის ჩემპიონატს ზაგრებში საქართველოს კულტურისა და სპორტის მინისტრის პირველი მოადგილე იოსებ ბაღათურია, ხორვატიის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ზაზა გოგსაძე და საქართველოს ძიუდოს ფედერაციის პრეზიდენტი გიორგი ათაბეგაშვილი ესწრებოდნენ. იოსებ ბაღათურიამ ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში გამარჯვებული ნაკრებების დაჯილდოების ცერემონიაშიც მიიღო მონაწილეობა.
ზაგრებში გამართულ კონტინენტის პირველობაზე ევროპის ჩემპიონატის საქართველოში ჩატარების შესახებ ხელშეკრულებას მოეწერა ხელი. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი კობახიძის, მხარდაჭერით საქართველომ ევროპის ძიუდოს კავშირის შეთავაზება მიიღო 2026 წლის აპრილში ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატს უმასპინძლოს.
ზაგრებში ევროპის ძიუდოს კავშირმა 2023 წლის საუკეთესო მამაკაც ძიუდოისტად ტატო გრიგალაშვილი, წლის საუკეთესო ახალგაზრდა მამაკაც ძიუდოისტად შალვა გურეშიძე, წლის საუკეთესო გუნდად კი საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები დაასახელა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.