USD 2.7236
EUR 3.0431
RUB 2.9300
თბილისი
13 მაისი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  536

13 მაისი — გრიგორიანული კალენდრის 133-ე დღე (ნაკიან წლებში - 134-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 232 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1830 : ეკვადორი დამოუკიდებელი ხდება.
  • 1836 : რუსეთში პირველი რკინიგზის ხაზის პეტერბურგი-ცარსკოე სელო-პავლოვსკის მშენებლობა დაიწყო.
  • 1846 : 1846 : აშშ-ის მიერ ტეხასის ანექსიის გამო წარმოქმნილი უთანხმოების გამო აშშ-მა მექსიკას ომი გამოუცხადა.
  • 1865 : ოდესაში დაარსდა ნოვოროსიის უნივერსიტეტი.
  • 1880 : მენლოს პარკში (ნიუ-ჯერსი) თომას ედისონმა პირველი ელექტრო რკინიგზა გამოსცადა.
  • 1888 : იზაბელა I-მა ხელი მოაწერა ოქროს კანონს, რითაც ბრაზილიაში მონობა გაუქმდა.
  • 1912 : ბრიტანეთში ჩამოყალიბდა სამეფო საჰაერო ძალები.
  • 1913 : იგორ სიკორსკი პირველი ადამიანი გახდა, რომელმაც ოთხძრავიანი თვითმფრინავის პილოტაჟი მოახდინა.
  • 1940 : მეორე მსოფლიო ომი: გერმანია საფრანგეთს ესხმის თავს.
  • 1960 : კალიფორნიის ბერკლის უნივერსიტეტის სტუდენტების მასობრივი საპროტესტო აქცია დაიწყო თემთა პალატის არაამერიკული საქმიანიობის კომიტეტის ვიზიტთან დაკავშირებით. სტუდენტთა დაპატიმრებას მოჰყვა სიტყვის თავისუფლების მოძრაობის დაარსება.
  • 1966 : გამოვიდა როლინგ სტოუნზის ალბომი „Paint it Black“.
  • 1967 : ზაქირ ჰუსეინი ინდოეთის მესამე პრეზიდენტი გახდა - ინდოეთის პირველი მუსლიმი პრეზიდენტი.
  • 1981 : წმინდა პეტრეს მოედანზე განხორციელდა თავდასხმა რომის პაპზე.
  • 1981 : თბილისის „დინამო“ გახდა ევროპის თასების თასის მფლობელი.
  • 1991 : საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტი გარდაიქმნა აგრარულ უნივერსიტეტად.
  • 1991 : კომპანია „Apple“-მა გასაყიდად გამოუშვა „Macintosh System 7.0“.
  • 2005 : ანდიჟანის ხოცვა-ჟლეტა: უზბეკეთის შინაგანი ჯარის ნაწილებმა ანდიჟანში მომიტინგეებს ცეცხლი გაუხსნეს, რის გამოც 1500-მდე ადამიანი დაიღუპა.
  • 2009 : ევროკომისიამ ნახევარგამტარების მსოფლიოს უმსხვილეს მწარმოებელ კორპორაციას Intel რეკორდული (€1,06 მილიარდი) ჯარიმა დაუწესა ანტიკონკურენციული პრაქტიკისთვის.
  • 2010 : კორპორაცია „Google“-ის სერვისმა „Google Translate“ საკუთარ ლექსიკონს ქართული ენა დაუმატა.
  • 2017 : ევროვიზია 2017-ის გამარჯვებული, პორტუგალიის წარმომადგენელი სალვადორ სობრალი გახდა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1655 : ინოკენტი XIII — რომის პაპი (გ.1724)
  • 1792 : პიუს IX — რომის პაპი (გ.1878)
  • 1809 : ჯუსტი, ჯუზეპე — იტალიელი პოეტი (გ.1850)
  • 1840 : დოდე, ალფონს — ფრანგი მწერალი.
  • 1900 : ღვალაძე, ევგენ — იურისტი, ეროვნული მოძრაობის მოღვაწე (გ.1937)
  • 1936 : ქარჩხაძე, ჯემალ — ქართველი მწერალი.
  • 1950 : უანდერი, სტივ — ამერიკელი მუსიკოსი.
  • 1969 : ბაკეტჰედი — ამერიკელი მუსიკოსი.
  • 1986 : პეტინსონი, რობერტ — ინგლისელი მსახიობი, მოდელი და მუსიკოსი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1956 : ალექსანდრე ფადეევი — რუსი მწერალი.
  • 1961 : გერი კუპერი — ამერიკელი მსახიობი (დ. 1901)
  • 1985 : დოღონაძე, რევაზ — ქართველი მეცნიერი

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • იაკობ ზებედესი
    • დონატ ეპისკოპოსი
    • მოწამე მაქსიმე
    • ეგნატე ბრიანჩანინოვი
რეგიონი
გორში, 12 ჰექტარზე გაშენებული ცენტრალური პარკის რეაბილიტაცია-რეკონსტრუქცია დასრულდა
ქალაქ გორის ცენტრალური პარკის რეკონსტრუქცია-რეაბილიტაცია დასრულდა
 
განახლებული პარკით უკვე სარგებლობენ ქალაქის მაცხოვრებლები და მისი სტუმრები
 
პარკის ტერიტორია დაიყო სხვადასხვა ტიპის - სპორტულ, კულტურულ და რეკრეაციულ ზონებად. შეიქმნა ისეთი ახალი სივრცეები, რომელიც ბევრად უფრო კომფორტულს ხდის პარკში დასვენებას და დროის გატარებას ახალგაზრდებისთვის, ბავშვებისა თუ მათი მშობლებისათვის
 
რეაბილიტაცია ჩაუტარდა პარკში არსებულ ხელოვნურ ტბასა და 2 შადრევანს, შენობა-ნაგებობებს და საზოგადოებრივ საპირფარეშოებს; მოეწყო ახალი საფეხმავლო ბილიკები, ფანჩატურები, სივრცეები ღია კაფეებისთვის, სკეიტპარკი, ფამფტრეკი და საბავშვო ატრაქციონები
 
„12 ჰექტარზე გაშენებული გორის ცენტრალური პარკის რეაბილიტაცია-რეკონსტრუქცია დასრულდა. პარკმა მოგვცა ყველა ასაკის ადამიანისთვის საინტერესო, სხვადასხვა დანიშნულების სივრცეების მოწყობის შესაძლებლობა. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ პარკში შეიქმნა ინფრასტრუქტურა, რომელიც იმართება კერძო სექტორის ჩართულობით. განახლებული პარკით გორს უკვე აქვს დიდი და საინტერესო რეკრეაციული სივრცე, რაც მნიშნელოვანია ყველა ქალაქისთვის,”-ამის შესახებ რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრმა, ირაკლი ქარსელაძემ გორის ახლად რეაბილიტირებული ცენტრალური პარკის მონახულების შემდეგ განაცხადა
 
პარკის გამწვანებისათვის, 46,793 კვმ ტერიტორიაზე დაირგო ბალახი, 237 ხე და 10,649 მცენარე, დამონტაჟდა საინჟინრო ქსელები კანალიზაციის, წყალმომარაგების და საირიგაციო ავტომატიზებული სისტემებისთვის. თანამედროვე პარკების ანალოგიურად, ტერიტორიაზე ცალკე მოეწყო ძაღლების სასეირნო სპეციალური სივრცე
 
გორის ცენტრალური პარკის განახლებული ინფრასტრუქტურა სრულად ადაპტირებულია შეზღუდული შესაძლებლობის პირებისა და ბავშვის ეტლით მოსარგებლე მშობლებისთვის
 
გორის პარკის რეაბილიტაცია-რეკონსტრუქციის სამუშაოები მსოფლიო ბანკისგან მიღებული სესხის ფარგლებში, 12.2 მილიონ ლარზე მეტით დაფინანსდა.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.