USD 2.7545
EUR 3.1363
RUB 3.3460
Tbilisi
11 ოქტომბერი - ეს დღე ისტორიაში
Date:  582

11 ოქტომბერი - მოვლენები და დასამახსოვრებელი თარიღები მსოფლიო ისტორიაში

  •  1138 წლის 11 ოქტომბერი - მიწისძვრა ალეპოში, რომლის დროსაც 230 ათასი ადამიანი დაიღუპა.
  • 1521 წლის 11 ოქტომბერი - პაპმა ლეო X- მ მიანიჭა ინგლისის მეფეს ჰენრი VIII- ს „რწმენის დამცველის“ ტიტული მიანიჭა, სამეფო პამფლეტისთვის, რომელიც მარტინ ლუთერის წინააღმდეგ იყო მიმართული. როდესაც მეფემ გაწყვიტა ვატიკანთან კავშირი ქორწინების პრობლემების გამო, სხვა პაპმა, პავლე III- მ , მეფეს ჩამოართვა ეს საპატიო წოდება, მაგრამ ინგლისის პარლამენტმა აღადგინა მეფის მიერ მოწონებული ტიტული და ის კვლავ ფიგურირებს სრულ სამეფო ტიტულში.
  • 1783 წლის 11 ოქტომბერი - შეიქმნა რუსეთის აკადემია, აკადემიის პრეზიდენტად დაინიშნა თავადის ასული  ეკატერინა რომანოვნა დაშკოვა.
  • 1852 წლის 11 ოქტომბერი -  ავსტრალიაში დაიწყო მუშაობა, პირველმა, სიდნეის უნივერსიტეტმა,
  •  1853 წლის 11 ოქტომბერი - ნიუ იორკში გაიხსნა ამერიკის პირველი კლირინგის ბანკი.
  •  1881 წლის 11 ოქტომბერი - ჩრდილოეთ დაკოტას (აშშ) მკვიდრმა დევიდ ჰიუსტონი დააპატენტა ფოტოფირი.
  •  1887 წლის 11 ოქტომბერი - ამერიკელმა გამომგონებელმა თომას ედისონმა დააპატენტა პირველი ელექტრული მანქანა საარჩევნო ხმების დათვლისთვის.
  •  1899 წლის 11 ოქტომბერი - იწყება ინგლის -ბურების ომი.
  •  1917 წლის 11 ოქტომბერი - გ. ზინოვიევმა და ლ. კამენევმა გაზეთ "ნოვაია ჟიზნში" გამოაქვეყნეს წერილი "მიმდიუნარე მომენტისათვის“ სადაც ისინი ეწინააღმდეგებიან ЦК РСДРП(б) ცენტრალური კომიტეტის გადაწყვეტილებას ბოლშევიკების შეიარაღებული აჯანყების შესახებ.
  •  1918 წლის 11 ოქტომბერი - შედგა პირველი რადიო-კონტროლირებადი ფრენა  (საფრანგეთი). მან ერთ საათს გასტანა, თვითმფრინავმა 100 კმ მანძილი გაიფრინა.
  •  1919 წლის 11 ოქტომბერი - სტეფან ბატორის უნივერსიტეტის გახსნა ვილნაში.
  •  1919 წლის 11 ოქტომბერი - კომპანია „ჰეინდლი პეიჯ ტრანსპორტმა“ თვითვმფრინავის მგზავრებს პირველად შესთავაზა საუზმე სალონში. ლანჩის ღირებულება 3 შილინგი იყო
  • 1922 წლის 11 ოქტომბერი - მიღებული იქნა ირლანდიის კონსტიტუცია.
  • 1922 წლის 11 ოქტომბერი - სახალხო კომისართა საბჭოს განკარგულებით შემოვიდა ახალი ფულადი ერთეული, ჩერვონეცი.
  • 1931 წლის 11 ოქტომბერი - სსრკ-ში მიღებული იქნა გადაწყვეტილება კერძო ვაჭრობის მთლიანად აკრძალვის შესახებ.
  • 1958 წლის 11 ოქტომბერი - ბაიკანურის კოსმოდრომიდან მოხდა მცდელობა პირველი ავტომატური ინტერპლანეტარული სადგურის მთვარისკენ გაშვების. „Vostok-L 8K72“ მალევე ჩამოვარდა და აფეთქდა (ფრენის პროგრამა ითვალისწინებდა სადგურს მთვარის ხილულ დისკზე მოხვედრას).
  • 1961 წლის 11 ოქტომბერი - მოხდა პირველი მიწისქვეშა ბირთვული აფეთქება  სემიპალატინსკის პოლიგონზე.
  • 1962 წლის 11 ოქტომბერი - გაიხსნა ვატიკანის მეორე საბჭო, რომელმაც გააუქმა ვალდებულება, კათოლოიკური მსახურობის დროს მხოლოდ ლათინური ენის გამოყენების.
  • 1973 წლის 11 ოქტომბერი - ელვისი და პრისცილა პრესლი ერთმანეთს დაშორდნენ.
  • 1984 წლის 11 ოქტომბერი - პირველი ამერიკელი ქალი ასტრონავტი, კათრინ სალივანი ღია კოსმოსში გავიდა.
  • 1990 წლის 11 ოქტომბერი - სერბი ბიზნესმენი ჟელკო რაჟნატოვიჩი "არკანი და 19 ფეხბურთის ფანატი გულშემატკივარი ბელგრადიდან, ქმნიან სერბეთის მოხალისეთა გვარდიას. 1 წლის შემდეგ ისინი იწყებენ ბრძოლას დაიწყებს ხორვატიაში, შემდეგ კი ბოსნიაში.
  • 1994 წლის 11 ოქტომბერი - „შავი სამშაბათი“ რუსეთში, როცა მოხდა რუბლის კატასტროფიული დაცემა დოლართან მიმართებაში.
  • 1999 წლის 11 ოქტომბერი - საფრანგეთში ირჩევენ ახალ მარიანს - ქალს, რომლის გარეგნობაც უნდა წარმოადგენდეს რესპუბლიკის სიმბოლოს. ის გახდა ცნობილი ტოპ მოდელი ლეტიცია კასტა, რომელიც სხვა კონკურსანტებს შორის შეარჩიეს საფრანგეთის ქალაქების მერებმა.
culture
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way