USD 2.7558
EUR 3.1259
RUB 3.2753
Tbilisi
11 ოქტომბერი - ეს დღე ისტორიაში
 290

11 ოქტომბერი — გრიგორიანული კალენდრის 284-ე დღე (ნაკიან წლებში – 285-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 81 დღე.

დღის მოვლენები

 
  • 1783 : რუსეთის მეცნიერებათა აკადემია დაარსდა.
  • 1811 : გამომგონებელი ჯონ სტივენსის კატარღა „ჯულიანა“ იწყებს მოქმედებას როგორც პირველი ორთქლზე მომუშავე ბორანი ნიუ-იორკსა და ჰობოკენს შორის (ნიუ-ჯერსი).
  • 1850 : სიდნეის უნივერსიტეტი დაარსდა ავსტრალიაში სამი პროფესორითა და 24 სტუდენტით, როგორც ქვეყნის უძველესი უნივერსიტეტი.
  • 1968 : ნასა აპოლო 7-ს უშვებს - პირველი წარმატებული ადამიანით მართული აპოლოს მისია, ასტრონავტებით უოლტერ შირა, დონ აიზელი და უოლტერ კანინგემი.
  • 1986 : ისლანდიის დედაქალაქ რეიკიავიკში შეხვდნენ აშშ-ის პრეზიდენტი რ. რეიგანი და სსრ კავშირის ლიდერი მ. გორბაჩოვი.
  • 1987 : ჰომოსექსუალთა უფლებების დაცვის დემონსტრაცია ვაშინგტონში 200.000 ადამიანს იზიდავს აშშ-ის მთავრობის მიერ შიდსის ეპიდემიის უგულებელყოფის გამო.
  • 1994 : შავი სამშაბათი - რუსეთის რუბლი დოლართან მიმართებაში კატასტროფულ დევალუაციას განიცდის.
  • 2007 : ბრიტანელი მწერალი დორის ლესინგი ნობელის პრემიის ლაურეატი ხდება ლიტერატურის დარგში.
  • 2009 : ირლანდიის ეროვნულმა განმათავისუფლებელმა არმიამ შეიარაღებული კამპანიის დასრულება გამოაცხადა.
  • 2010 : დიდი ბრიტანელი ქრისტოფერ პისარადისი და ამერიკელი მკვლევრები პიტერ დაიმონდი და დეილ მორტენსენი ეკონომიკის დარგში 2010 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები გახდნენ.
  • 2011 : უკრაინის ყოფილ პრემიერ-მინისტრს იულია ტიმოშენკოს 7 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს რუსეთთან 2009 წელს დადებული ხელშეკრულების გამო.
  • 2013 : ქიმიური იარაღის აკრძალვის ორგანიზაცია მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდა.
  • 2019 : ეთიოპიის პრემიერ-მინისტრი აბი აჰმედი მშვიდობის განმტკიცების დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდა.
  • 2021 :
    • ალექსანდერ შალენბერგი ავსტრიის კანცლერი გახდა.
    • ნობელის პრემიის ლაურეატები ეკონომიკაში კანადელი დევიდ ქარდი, ამერიკელები ჯოშუა ანგრისტი და გვიდო იმბენსი გახდნენ.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1671 : ფრედერიკ IV — დანიის მეფე (გ.1730)
  • 1885 : მორიაკი, ფრანსუა — ფრანგი მწერალი (გ. 1970)
  • 1885 : მორეუ დე ხუსტო, ალისია — არგენტინელი ექიმი, პოლიტიკოსი, პაციფისტი და ადამიანის უფლებების დამცველი. (გ.1986)
  • 1887 : ჟან ჟუვი, პიერ — ფრანგი მწერალი (გ. 1976).

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1531 : ცვინგლი, ულრიხ — შვეიცარიელი საეკლესიო და პოლიტიკური მოღვაწე (დ.1484)
  • 1889 : ჯოული, ჯეიმზ პრესკოტ — ინგლისელი ფიზიკოსი (დ.1818)
  • 1963 : ჟღენტი, სერგი — ქართველი ენათმეცნიერი (დ.1912)
  • 1963 : პიაფი, ედიტ — ფრანგი მსახიობი და მომღერალი
  • 1989 : კოსტავა, მერაბ — ქართველი დისიდენტი, მუსიკათმცოდნე, პოეტი, საზოგადო მოღვაწე (დ. 1939)
  • 1989 : ჭავჭავაძე, ზურაბ — ეროვნული მოძრაობის გმირი
  • 2017 : ლიკა ქავჟარაძე — ქართველი კინომსახიობი. (დ. 1959)
  • 2019 : ალექსი ლეონოვი — საბჭოთა კოსმონავტი.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • ხარიტონ აღმსარებელი
    • ბარუქი წინასწარმეტყველი
    • კირილე და მარიამი
    • წმინდა ვაცლავი (ვიაჩესლავ ჩეხი)
    • წმიდა მოწამენი: ალექსანდრე, ალფესი, ზოსიმე, მარკოზ მწყემსი, ნიკონი, ნეონი, ილიოდორე და სხვანი
  • აგრეთვე:
    • აშშ : გენერალ პულასკის ხსოვნის დღე
culture
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way