USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
11 იანვარი - ეს დღე ისტორიაში
Date:  313

11 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-11 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 354 დღე (ნაკიან წელში - 355).

დღის მოვლენები

  • 1055 : ვლადისლავ II ბოჰემიის მეფე ხდება.
  • 1569 : პირველი რეგისტრირებული ლატარეა ჩატარდა ინგლისში.
  • 1571 : ავსტრიის დიდგვაროვნებს რელიგიის თავისუფლება უბოძა იმპერატორმა.
  • 1693 : ვულკან ეტნას ამოფრქვევის თანმხლებმა მიწისძვრამ სიცილიისა და მალტის ნაწილი გაანადგურა.
  • 1759 : ფილადელფიაში, პენსილვანია, პირველი ამერიკული სიცოცხლის დაზღვევის კომპანია შეიქმნა.
  • 1787 : უილიამ ჰერშელმა ურანის ორი თანამგზავრი აღმოაჩინა: ტიტანია და ობერონი.
  • 1805 : მიჩიგანის ტერიტორია შეიქმნა.
  • 1861 : ალაბამა (შტატი) გამოეყო აშშ-ს.
  • 1867 : ბენიტო ხუარესი მექსიკის პრეზიდენტი ხდება ხელმეორედ.
  • 1879 : ინგლის-ზულუს ომი დაიწყო.
  • 1880 : იმპერატორ ნორტონის დაკრძალვის მეორე დღეს სან-ფრანცისკოს ცაზე სრული მზის დაბნელება ხდება.
  • 1908 : გრანდ კანიონის ეროვნული მონუმენტი შეიქმნა აშშ-ში.
  • 1919 : რუმინეთმა ტრანსილვანიის ანექსია მოახდინა.
  • 1922 : პირველად გამოიყენეს ინსულინი ადამიანის დიაბეტის სამკურნალოდ.
  • 1923 : საფრანგეთისა და ბელგიის ჯარები რურს იკავებენ, რათა გერმანია აიძულონ კომპენსაცია გადაიხადოს.
  • 1935 : ამელია ერჰარტი პირველი ქალი გახდა, რომელმაც მარტო იფრინა ჰავაიდან კალიფორნიაში.
  • 1942 : იაპონია ნიდერლანდს ომს უცხადებს და ნიდერლანდის ისტ-ინდოეთში იჭრება.
  • 1942 : იაპონელები კუალა-ლუმპურს იპყრობენ.
  • 1946 : ენვერ ხოჯა ალბანეთს სახალხო რესპუბლიკად აცხადებს.
  • 1949 : პირველად მოვიდა თოვლი ლოს-ანჯელესში, კალიფორნია.
  • 1957 : აფრიკის კონვენცია დაარსდა დაკარში.
  • 1960 : ჩადმა გამოაცხადა დამოუკიდებლობა.
  • 1962 : უასკარანში (პერუ), ზვავმა 4000 ადამიანი იმსხვერპლა.
  • 1964 : ამერიკის პირველი დისკო-კლუბი "ვისკი ა გო გო" გაიხსნა ლოს-ანჯელესში.
  • 1966 : გაიხსნა თბილისის მეტროპოლიტენი.
  • 1972 : აღმოსავლეთ პაკისტანმა ბანგლადეში დაირქვა.
  • 1990 : 300.000 ადამიანი მსვლელობას აწყობს ლიტვის დამოუკიდებლობის მხარდასაჭერად.
  • 2011 :
    • ავსტრალიის ქალაქ ბრიზბენის ნაწილი ევაკუირებულია წყალდიდობის გამო.
    • ჩინეთის მეხუთე თაობის სტელსის გამანადგურებელმა (პროტორიპმა) „ჩენგდუ J-20“-მა პირველი ფრენა შეასრულა.
  • 2014 : არქეოლოგებმა ფარაონ სებეხოტეპ II-ის და აქამდე უცნობი აბიდოსის დინასტიის ფარაონ სენებკაის საფლავები აღმოაჩინეს.
  • 2015 : კოლინდა გრაბარ-კიტაროვიჩი ხორვატიის პრეზიდენტად აირჩიეს და იგი ქვეყნის ისტორიაში პირველი ქალი პრეზიდენტი გახდა.
  • 2016 : არგენტინის ნაკრებისა და „ბარსელონის“ თავდამსხმელი ლიონელ მესი ფიფას ოქროს ბურთის მფლობელი მეხუთედ გახდა.
  • 2020 : ცაი ინ-ვენი ტაივანის პრეზიდენტად მეორე ვადით აირჩიეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 891  : აბდ ალ-რაჰმან III — კორდოვის სახალიფოს მე–8 ამირა
  • 1638 : ნიკოლაუს სტენო — დანიელი ბუნებისმეტყველი.
  • 1755 ან 1757  : ალეგზანდერ ჰამილტონი — ამერიკელი პოლიტიკოსი
  • 1814 : ალექსი-მესხიშვილი, სარდიონ — ქართველი კრიტიკოსი, მთარგმნელი.
  • 1842: უილიამ ჯემსი – ამერიკელი ფილოსოფოსი და ფსიქოლოგი
  • 1849  : დავით ჩქოტუა — ქართველი პუბლიცისტი და რუსთველოლოგი.
  • 1852  : კონსტანტინ ფერენბახი — გერმანელი პოლიტიკოსი.
  • 1885 : ელის პოლი — ამერიკელი სუფრაჟისტი
  • 1861 : დიმიტრი მაჩხანელი — ქართველი მწერალი, პუბლიცისტი
  • 1906  : ალბერტ ჰოფმანი — შვეიცარიელი ქიმიკოსი და ლიტერატორი.
  • 1915 : გაიოზ ჯეჯელავა — ქართველი ფეხბურთელი.
  • 1924 : სლიმ ჰარპო — ამერიკელი მუსიკოსი
  • 1939  : ჯუმბერ კოპალიანი — ქართველი მეცნიერი
  • 1940  : ანდრეს ტარანდი — ესტონელი პოლიტიკოსი.
  • 1952 : დიანა გებლდონი — ამერიკელი მწერალი.
  • 1957 : ზაზა კოლელიშვილი ― ქართველი მსახიობი
  • 1966  : ელენე ბოჭორიშვილი — კანადაში მცხოვრები რუსულენოვანი ქართველი მწერალი.
  • 1966  : თენგიზ ვერულავა — ქართველი ექიმი, ჯანდაცვის ეკონომისტი, მწერალი.
  • 1971 : მერი ჯეი ბლაიჯი — ამერიკელი მომღერალი
  • 1972 : ამანდა პიტი — ამერიკელი კინომსახიობი.
  • 1975  : მატეო რენცი — იტალიელი პოლიტიკოსი
  • 1980  : გიორგი გიორგანაშვილი ― ქართველი თეატრისა და კინოს მსახიობი
  • 1985  : რევაზ გეწაძე — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1987  : ჯეიმი ვარდი — ინგლისელი ფეხბურთელი.
  • 1988  : მანუელ ონვუ — ესპანელი ფეხბურთელი
  • 1991  : ანდრეა ბერტოლაჩი — იტალიელი ფეხბურთელი.
  • 1992 : დანიელ კარვახალი — ესპანელი ფეხბურთელი
  • 1996  : ლეროი ზანე — გერმანელი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1798 : ერეკლე II — ქართლ–კახეთის მეფე.
  • 1928 : ჰარდი, ტომას — ინგლისელი მწერალი.
  • 1953 : ჟორდანია, ნოე — ქართველი პოლიტიკოსი (სოციალ-დემოკრატი), საქართველოს პრემიერ-მინისტრი 1918–1921
  • 2014 : არიელ შარონი — ისრაელის ყოფილი პრემიერ-მინისტრი
  • 2015: ანიტა ეკბერგი — შვედი მსახიობი
  • 2015: ენე ბუზანსკი — უნგრელი ფეხბურთელი

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • თოთხმეტი ათასი ჩვილი მოწყვეტილნი იროდის მიერ ბეთლემში
    • ღირსი მარკელე
    • თადეოზ აღმსარებელი
  • აგრეთვე:
    • ალბანეთი : რესპუბლიკის დღე (1944).
    • რუსეთი : ნაკრძალების დღე (1997).
analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way