USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
1 თებერვალი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  

1 თებერვალი — გრიგორიანული კალენდრის 32-ე დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 333 დღე (ნაკიან წელში - 334).

დღის მოვლენები

1327 : მოზარდი ედუარდ III ინგლისის მეფე გახდა.

1662 : ჩინელმა გენერალმა კოქსინგამ აიღო ტაივანი.

1790 : აშშ-ის უზენაესი სასამართლო შეიკრიბა პირველად ნიუ-იორკში.

1793 : საფრანგეთმა ომი გამოუცხადა დიდ ბრიტანეთსა და ნიდერლანდს.

1796 : ზემო კანადის დედაქალაქი ნიუარკიდან იორკში გადაიტანეს აშშ-დან თავდასხმის შიშით.

1814 : ვულკან მაიონის ამოფრქვევამ ფილიპინებზე 1200 ადამიანი იმსხვერპლა.

1861 : ამერიკის სამოქალაქო ომი — ტეხასი აშშ-ს გამოეყო.

1884 : ოქსფორდის ინგლისურის ლექსიკონის პირველი ტომი გამოვიდა.

1896 : ოპერა ბოჰემას პრემიერა გაიმართა ტურინში.

1913 : მსოფლიოში უდიდესი რკინიგზის სადგური ნიუ-იორკის გრანდ სენტრალ სტეიშენი გაიხსნა.

1918 : რუსეთმა გრიგორიანული კალენდარი შემოიღო.

1924 : დიდმა ბრიტანეთმა ოფიციალურად ცნო სსრ კავშირი.

1958 : ეგვიპტემ და სირიამ ჩამოაყალიბეს გაერთიანებული არაბული რესპუბლიკა, რომელმაც 1961 წლამდე იარსება.

1958 : გაშვებულ იქნა პირველი ამერიკული ხელოვნური თანამგზავრი „ექსპლორერ–1“.

1979 : აიათოლა ჰომეინი 15–წლიანი ემიგრაციის შემდეგ ირანში დაბრუნდა.

2003 : კოსმოსური შატლი „კოლუმბია“ აფეთქდა დედამიწის ატმოსფეროში შემოსვლისას, რამაც შვიდი ასტრონავტი იმსხვერპლა.

2005 : კანადა რიგით მეოთხე ქვეყანა გახდა, სადაც ლეგალიზებულ იქნა ერთი სქესის ადამიანთა ქორწინება.

2009 : ჩოგბურთში, რაფაელ ნადალი და სერენა უილიამსი ავსტრალიის ღია ჩემპიონატის გამარჯვებულები გახდნენ.

2012 : ეგვიპტის ქალაქ პორტ-საიდის საფეხბურთო სტადიონზე ტრაგედია დატრიალდა. დაიღუპა 79 და დაშავდა 1000-ზე მეტი კაცი.

2021 : მიანმარის სახელმწიფო მრჩეველი აუნ სან სუ ჩი სახელმწიფო გადატრიალების შედეგად სამხედროებმა დააკავეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

1550 : ჯონ ნეპერი — შოტლანდიელი მათემატიკოსი, ფიზიკოსი, ასტრონომი და ასტროლოგი.

1825 : ივანე კვინიტაძე — რუსეთის არმიის პოლკოვნიკი

1874  :ჰუგო ფონ ჰოფმანსთალი — ავსტრიელი მწერალი

1881 : ევგენი გეგეჭკორი — მენშევიკი.

1882 : ვლადიმირ დიმიტროვი — ბულგარელი ფერმწერი

1884 : ევგენი ზამიატინი — რუსი მწერალი

1887 : ანტანას მერკისი — ლიტვის სახელმწიფო მოღვაწე

1894 : ჯონ ფორდი — ამერიკელი კინორეჟისორი.

1901 : კლარკ გეიბლი — ამერიკელი მსახიობი.

1902 : ლენგსტონ ჰიუზი — აფრო-ამერიკელი მწერალი.

1907 : სავლე წერეთელი — ქართველი ფილოსოფოსი

1910 : მიხეილ ბოკუჩავა — ქართველი ბიოქიმიკოსი

1924 : გიორგი გელოვანი — ქართველი მსახიობი.

1930 : ჰუსეინ მოჰამად ერშადი — პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე ბანგლადეშში.

1931 : ბორის ელცინი — რუსეთის პრეზიდენტი 1991—1999 წლებში.

1936 : ავთანდილ ცოტნიაშვილი — ქართველი პუბლიცისტი, ლიტერატურის კრიტიკოსი.

1948 : ტარიელ კიპაროიძე — ქართველი არქიტექტორ-რესტავრატორი, მოქანდაკე

1949 : დეივიდ სალივანი — უელსელი ბიზნესმენი

1952 : როჯერ ციენი — ჩინელ-ამერიკელი ქიმიკოსი

1957 : ჯეკი შროფი — ინდოელი მსახიობი

1969 : ნინო სალუქვაძე — ქართველი სპორტსმენი, მიზანში მსროლელი.

1969 : გაბრიელ ბატისტუტა — 90-იანი წლების არგენტინელი ფეხბურთელი

1969 : შიო (მუჯირი) — საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის ეპისკოპოსი

1981: გოგა ბარბაქაძე — კინოსა და თეატრის ქართველი მსახიობი.

1984:დარენ ფლეტჩერი — შოტლანდიელი ფეხბურთელი

1986 : იოჰან ფონლანთენი — შვეიცარიელი ფეხბურთელი

1987 : ჰეიზერ მორისი — ამერიკელი მსახიობი, მომღერალი და მოცეკვავე.

1988: გიორგი გაბაიძე — ქართველი პოეტი

1991 : ვაჟა ტაბატაძე — ქართველი ფეხბურთელი

1994 : ჰარი სტაილზი — ინგლისელი მომღერალი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1222 : ალექსი I — ტრაპიზონის იმპერატორი.

1750 : ბაქარი — ქართველი სახელმწიფო და საზოგადო მოღვაწე, ქართლის ფაქტობრივი მეფე.

1941 : ქეთევან ანდრონიკაშვილი (ზურაბიშვილი) — ქართველი მსახიობი.

1957 : ფრიდრიხ პაულუსი — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე.

1966 : ბასტერ კიტონი — ამერიკელი კინომსახიობი.

1976 : ვერნერ ჰაიზენბერგი — გერმანელი ფიზიკოსი .

1977 : სპარტაკ ბაღაშვილი — ქართველი კინომსახიობი.

1985 : იპოლიტე ხვიჩია — ქართველი მსახიობი.

1998 : ჰალდოურ კილიან ლაქსნესი — ისლანდიელი მწერალი.

2012 : ვისლავა შიმბორსკა — პოლონელი პოეტი.

2015 : ალდო ჩიკოლინი — იტალიერი-ფრანგი პიანისტი.

2021 : თემურ წიკლაური — ქართველი საესტრადო მომღერალი და მსახიობი.

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

ანტონ მარტყოფელი

მაკარი დიდი

მარკოზ ეფესოელი

წმინდა ევფრასია

არსენი კერკირელი

მაკარი ალექსანდრიელი

მაკარი პეჩორელი

მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.