USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
1-ლი ივლისი ისტორიაში
Date:  292

1 ივლისი — გრიგორიანული კალენდრის 182-ე დღე (ნაკიან წლებში – 183-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 183 დღე.

დღის მოვლენები

  • 251 : აბრიტუსის ბრძოლაში გოთებმა რომაელები დაამარცხეს. რომის იმპერატორი დეციუსი და ჰერენიუს ეტრუსკუსი მოკლეს.
  • 1097 : დორილეის ბრძოლაში ჯვაროსნებმა ბოჰემონდ ტარანტოელის მეთაურობით დაამარცხეს სელჩუკთა არმია.
  • 1625 : მარაბდის ბრძოლაში ქართველები თეიმურაზ I-ის მეთაურობით თავდაპირველი უპირატესობის მიუხედავად ირანელებთან დამარცხდნენ.
  • 1751 : დაიბეჭდა დენე დიდროს და  ლენორ დალამბერის „ენციკლოპედია, განმარტებითი ლექსიკონი“-ს პირველი ტომი.
  • 1862 : რუსეთის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა დაარსდა.
  • 1863 : ამერიკის სამოქალაქო ომი - გეტისბურგის ბრძოლა დაიწყო.
  • 1867 : კანადის დღე - კანადის პროვინციები ნიუ-ბრანსუიკი და ნოვა სკოტია კონფედერაციაში ერთიანდებიან, რითაც დიდი ბრიტანეთისგან დამოუკიდებლობას აცხადებენ.
  • 1873 : პრინც ედუარდის კუნძული შეუერთდა კანადის კონფედერაციას.
  • 1875 : მუშაობა დაიწყო საერთაშორისო საფოსტო კავშირმა.
  • 1881 : მსოფლიოს პირველი საერთაშორისო სატელეფონო საუბარი შედგა სენტ-სტივენსა, ნიუ-ბრუნსვიკი, კანადა, და კალეს, მეინი, აშშ, შორის.
  • 1898 : ესპანეთ-ამერიკის ომი - სან-ხუან ჰილის ბრძოლა გაიმართა სანტიაგო დე კუბაში.
  • 1904 : აშშ-ს ქალაქ სენტ-ლუისში დაიწყო მესამე მსოფლიო ოლიმპიური თამაშები.
  • 1911 : პოლონელმა ბიოქიმიკოსმა კაზიმირ ფუნკმა ქიმიური ინგრედიენტების აღწერისას  პირველად გამოიყენა სიტყვა „ვიტამინი“
  • 1921 : ჩინეთის კომპარტია დაარსდა.
  • 1943 : ქალაქი ტოკიო ამავე სახელწოდების პრეფექტურას შეუერთდა და როგორც ქალაქმა შეწყვიტა არსებობა.
  • 1952 : აშშ-ში აიკრძალა კომუნისტური პარტია.
  • 1960 : სომალი დამოუკიდებელი გახდა.
  • 1962 : რუანდა და ბურუნდი დამოუკიდებელი გახდა.
  • 1963 : აშშ-ში საფოსტო კოდები შემოიღეს შიდა გზავნილებისთვის.
  • 1967 : ფორმალურად ჩამოყალიბდა ევროპის თანამეგობრობა.
  • 1969 : დანიაში, მსოფლიოში პირველად დაკანონდა პორნოგრაფიული პროდუქციის შექმნა და გავრცელება. 
  • 1972 : პირველი გეი-პრაიდ მარში შედგა ინგლისში.
  • 1976 : პორტუგალიამ მადეირას ავტონომია მიანიჭა.
  • 1979 : კომპანიამ სონი უოლკმენი გამოუშვა.
  • 1987 : ლა-მანშის გვირაბის გათხრები დაიწყო.
  • 1991 : ვარშავის ხელშეკრულების ორგანიზაცია (ვარშავის პაქტი) ოფიციალურად დაიშალა.
  • 1997 : დიდი ბრიტანეთის სამეფო გვირგვინს დაქვემდებარებული ჰონკონგი გადაეცა ჩინეთს, როგორც სპეციალური ადმინისტრაციული რეგიონი „ერთი ქვეყანა, ორი სისტემა“ პოლიტიკის შეთანხმებით.
  • 2000 : დანიისა და შვედეთის შემაერთებელი ორესუნის ხიდი გაიხსნა მგზავრთათვის.
  • 2009 :
    • შვედეთის პრემიერ-მინისტრი ფრედრიკ რეინფელდტი ევროპული საბჭოს პრეზიდენტი გახდა.
    • TerreStar-1, დღემდე აგებული უდიდესი კომერციული სატელეკომუნიკაციო თანამგზავრი, გაუშვეს ორბიტაზე გვიანის კოსმოსური ცენტრიდან.
    • ირლანდიის მთავრობამ გამოაცხადა, რომ ქვეყანაში ბრუცელოზი ამოიძირკვა.
    • ივო სანადერი ხორვატიის პრემიერ-მინისტრის პოსტიდან გადადგა და აქტიურ პოლიტიკას ჩამოშორდა.
  • 2010 :
    • პიერ ნკურუნზიზა ბურუნდის პრეზიდენტად აირჩიეს მეორე ვადით.
    • სენეგალში რვადღიანი ეროვნული გლოვა გამოცხადდა მიურიდების დიდი მურაბიტი სერინ მუჰამადუ ლამინ ბარა მბაკეს გარდაცვალების გამო.
    • აღმოსავლეთ აფრიკის თანამეგობრობაში საერთო ბაზარი ამოქმედდა.
  • 2012 :
    • ესპანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები ევროპის ჩემპიონი გახდა.
    • ენრიკე პენია ნიეტო მექსიკის პრეზიდენტად აირჩიეს.
  • 2013 : ხორვატია ევროკავშირის 28-ე წევრი ქვეყანა გახდა.
  • 2015 : საქართველო ციფრულ მაუწყებლობაზე გადავიდა.
  • 2018 : ანდრეს მანუელ ლოპეს-ობრადორი მექსიკის პრეზიდენტად აირჩიეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1646 : ლაიბნიცი, გოტფრიდ — გერმანელი მათემატიკოსი, ფილოსოფოსი
  • 1767 : დავით ბატონიშვილი — მწერალი, მეცნიერი
  • 1804 : სანდი, ჟორჟ — ფრანგი მწერალი
  • 1850 : დავითაშვილი, იოსებ — ქართველი პოეტი
  • 1909 : ზაქარიაძე, სერგო — ქართველი მსახიობი
  • 1934 : პოლაკი, სიდნი — ამერიკელი რეჟისორი
  • 1940 : ჯულუხიძე, გრიგოლ — ქართველი პოეტი
  • 1961 : დაიანა — უელსის პრინცესა

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1109 : ალფონსო VI — კასტილის მეფე.
  • 1625 : ხერხეულიძე, აღათანგ — ქართლის სამეფოს სახლთუხუცესი
  • 1876 : ბაკუნინი, მიხეილ — რუსი რევოლუციონერი
  • 1925 : სატი, ერიკ — ფრანგი კომპოზიტორი
  • 1950 : ჟაკ-დალკროზი, ემილ — შვეიცარიელი კომპოზიტორი და პედაგოგი.

მსოფლიოს ქვეყნების დღესასწაულები

  • სომხეთი - პროკურატურის მუშაკთა დღე.
  • ბულგარეთი - ახალგაზრდობის დღესასწაული „ჯულაია“
  • ბურუნდი - დამოუკიდებლობის დღე.
  • დიდი ბრიტანეთი, ვირჯინიის კუნძულები - ტერიტორიის დღე.
  • განა - რესპუბლიკის დღე.
  • კანადა - კანადის დღე.
  • კანადა, ნიუფაუნდლენდი - ხსოვნის დღე.
  • ჩინეთი - ჩინეთის კომუნისტური პარტიის დაარსების დღე.
  • ლესოტო - ოჯახის დღე.
  • მოლდოვა - საგადასახადო სამსახურის დღე.
  • რუანდა - დამოუკიდებლობის დღე.
  • სომალი - კავშირის დღე.
  • სურინამი - თავისუფლების დღე.
  • თურქეთი - სამხედრო საზღვაო ძალების დღე.
  • უკრაინა - არქიტექტურის დღე.

საეკლესიო დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • მიქაელ ულუმბოელი
    • წმინდა მოწამენი ლეონტი, იპატი და თეოდულე
    • წმინდა ეთერიოსი
    • ლეონტი ათონელი
  • აგრეთვე:
    • კანადა : კანადის დღე - ეროვნული დღესასწაული
    • მსოფლიო არქიტექტურის დღე
analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way