USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
უილიამ ადამსი – ინგლისელი სამურაის ისტორია
дата:  3623

17–ე საუკუნის იაპონია ევროპისთვის ჯერ კიდევ შეუცნობელი სამყარო იყო. ეს სახელმწიფო იშვიათად იღებდა უცხოელ სტუმრებს და თუ იღებდა, დიდი ნდობით არ უყურებდა მათ. ეს ფაქტი კიდევ უფრო საინტერესოს ხდის იმას, რომ ერთმა ევროპელმა ადამიანმა არა მხოლოდ ნდობის მოპოვება, არამედ დაწინაურებაც მოახერხა და თვით სამურაიც კი გახდა.

უილიამ ადამსი დაიბადა 1564 წელს ინგლისში, ქალაქ ჯილინგემში. იგი შეძლებული ოჯახის შვილი იყო და ბავშვობა კომფორტულად გაატარა, თუმცა 12 წლის ასაკში მამა გარდაეცვალა, რის შემდეგაც ახალგაზრდა უილიამი გემთსაშენის მფლობელის, ნიკოლას დიგინსის შეგირდი გახდა, რათა ზღვაოსნობა შეესწავლა. 

 

უილიამ ადამსი

1588 წელს კათოლიკური ესპანეთის უზარმაზარი არმადა ინგლისის სანაპიროებს მიადგა, რათა პროტესტანტული ინგლისელები დაემორჩილებინა და დედოფალი ელიზაბეტ I ტახტიდან გადაეგდო. ამ დროს უილიამ ადამსი 24 წლის იყო და ფრანსის დრეიკის ფლოტში ერთ–ერთი გემის შტურმანად მსახურობდა. რამდენიმე წლის შემდეგ იგი თავის ძმასთან, ტომასთან ერთად ნიდერლანდებში გაემგზავრა და იქაურ სავაჭრო ფლოტში ჩაეწერა. ინგლისელები და ჰოლანდიელები მაშინ მოკავშირეები იყვნენ და ორივე მხარეს უნდოდა ესპანეთისა და პორტუგალიის იმპერიების დასუსტება, რათა თვითონ გამხდარიყვნენ ზღვების ბატონ–პატრონები. 

1598 წელს ადამსის ხუთ გემიანი ფლოტი ნიდერლანდებიდან გავიდა და სამხრეთისკენ დაიძრა დასავლეთ აფრიკის სანაპიროების ჩაყოლებით. გზაში ქარიშხალი ამოვარდა და ფლოტს ორი გემი ჩამორჩა. დანარჩენებმა გზა განაგრძეს და მაგელანის სრუტის გავლით წყნარ ოკეანეში შეცურეს. ამასობაში კიდევ ერთი გემი დაიკარგა. ადამსს მხოლოდ ორი გემი დარჩა – ჰუპე და ლიფდე. სამხრეთ ამერიკის ერთ–ერთ სანაპიროზე მათ ადგილობრივი ინდიელები დაესხნენ თავს და 20 კაცი მოკლეს, მათ შორის უილიამის ძმა, ტომასი. გადარჩენილები სასწრაფოდ ხომალდებში ჩასხდნენ და სასწრაფოდ გაეცალნენ იქაურობას. ძმის სიკვდილმა ძალიან დააღონა ადამსი, მაგრამ ხელის ჩაქნევას არ აპირებდა და გადაწყვიტა კიდევ უფრო დასავლეთით, იაპონიისკენ წასულიყო. მოგზაურონა წყნარ ოკეანეში მძიმე იყო. ერთ–ერთმა ტაიფუნმა ჰუპე იმსხვერპლა. 1600 წელს, ორწლიანი მოგზაურობის შემდეგ ლიფდემ იაპონიის კიუსიუს კუნძულს მიადგა. ადამსის ეკიპაჟიდან დაახლოებით ოცი კაციღა იყო დარჩენილი.

 

პირველი შეხვედრა იაპონელებთან. (უილიამ ადამსს ლურჯი ქუდი ახურავს)

 

1587 წელს იაპონია ტოიოტომი ჰიდეიოშიმ გააერთიანა. 1598 წელს მისი სიკვდილის შემდეგ ძალაუფლებისთვის ერთმანეთს დაერივნენ დიდგვაროვანი დაიმიოები. ამათგან ყველაზე ძლიერი იყო ტოკუგავა იეიასუ. იმ დროს იაპონიაში პორტუგალიელი ვაჭრები იყვნენ და აბრეშუმი შეჰქონდათ ჩინეთიდან. ისინი ასევე კათოლიკობასაც ქადაგებდნენ. აბრეშუმი რომ არა, იაპონინელები არ დაუშვებდნენ უცხო რელიგიის ქადაგებას თავიანთ ქვეყანაში. ეს ყველაფერი მალე შეიცვალა.

იაპონელმა მასპინძლებმა უილიამი და მისი ხალხი სოფელ ბუნგოში დააბინავეს. მალე გავრცელდა ამბავი, რომ ქვეყანაში უცნაური ბარბაროსები ჩამოვიდნენ, რომლებსაც ოქროსფერი თმები და ცისფერი თვალები ჰქონდათ. ეს ამბავი ტოკუგავას ყურამდეც მივიდა და სტუმრები თავისთან დაიბარა დედაქალაქ ოსაკაში. ამ შეხვედრამ სამუდამოდ შეცვალა უილიამის ცხოვრება. ტოკუგავამ დაწვრილებით გამოჰკითხა უილიამს მისი ქვეყნისა და ევროპის შესახებ. ადამსმაც უამბო ინგლისზე და ასევე ომზე, რომელიც ინგლისს ჰქონდა ესპანეთსა და პორტუგალიასთან. ტოკუგავამ ასევე გაიგო, რომ ევროპაში ქრისტიანობის სხვადასხვა მიმდინარეობები არსებობდნენ. 

 

უილიამ ადამსისა და ტოკუგავა იეიასუს შეხვედრა

უილიამი და ტოკუგავა კიდევ რამდენჯერმე შეხვდნენ ერთმანეთს. ეს უკანასკნელი მოხიბლული იყო ადამსის ნიჭიერებით და ჩათვალა, რომ იგი ძალიან გამოადგებოდა იაპონიაში პორტუგალიური მონოპოლიის აღმოსაფხვრელად. ორი თვის შემდეგ ტოკუგავამ სეკიგაჰარას ბრძოლაში სამუდამოდ სძლია დანარჩენ დაიმიოებს და გაანადგურა მთავარი მეტოქე, იშიდა მიცუნარი. ამით ტოკუგავა იეიასუ იაპონიის ერთპიროვნული მმართველი, შოგუნი გახდა.

 უილიამს შინ დაბრუნება სურდა, თანაც ინგლისში ცოლ–შვილი ჰყავდა, მაგრამ ტოკუგავამ არ გაუშვა იგი, რადგანაც თავისთვის სჭირდებოდა. შოგუნმა მას სამურაის სტატუსი მიანიჭა. როგორც სამურაის, უილიამს ასევე გადასცეს მიწა მიურას ნახევარკუნძულზე და ოთხმოცამდე მსახური. ადამსი ერთგულად ემსახურებოდა ტოკუგავას და 1604 წლიდან მან ევროპული სტილის საბრძოლო გემების აშენებაც დაიწყო. უილიამი ტოკუგავას მთავარი მრჩეველი იყო როცა საქმე დასავლურ საკითხებს ეხებოდა. იაპონელებმა მას მიურა ანჯინი შეარქვეს, ანუ შტურმანი მიურადან. ასე დაიწყო უილიამ ადამსმა ახალი ცხოვრება იაპონიაში. მან იაპონელი ქალი მოიყვანა ცოლად, სახელად ოიუკი, რომლისგანაც ორი შვილი შეეძინა.

1609 წელს უილიამმა იაპონიაში ჰოლანდიელთა სავაჭრო კომპანიები მოიწვია, რათა ძირი გამოეთხარა პორტუგალიური მოპოლიისთვის. ტოკუგავას ჰოლანდიელები აწყობდა იმიტომ, რომ ისინი ქრისტიანობას არ ქადაგებდნენ. 
 
ადამსი 1620 წელს გარდაიცვალა, ანდერძით მან ქონება თავის ორივე ოჯახს გაუნაწილა – ინგლისსა და იაპონიაში მყოფებს. 
უილიამისა და ოიუკის მემორიალი იაპონიაში


1633 წელს ტოგუკავას შვილიშვილმა, იემიცუმ ქვეყნის საზღვრები ჩაუკეტა ყველა უცხოელს, ჰოლანდიელების გარდა. საინტერესოა როგორ წარიმართებოდა მოვლენები უილიამ ადამსი იაპონიაში რომ არ ჩასულიყო. შესაძლოა პორტუგალიელთა სავაჭრო მონოპოლია დიდხანს გაგრძელებულიყო ქვეყანაში და ასევე კათოლიკობასაც მოეკიდა ფეხი. უილიამ ადამსის ისტორია ძალიან პოპულარული გახდა ევროპაში, რომლის ცხოვრების მიხედვითაც არაერთი ლიტერატურული წიგნია დაწერილი.
аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати