USD 2.6797
EUR 2.8684
RUB 2.9172
თბილისი
«TRT» (თურქეთი): „გადამწყვეტი მომენტი დასავლეთისთვის რუსეთ-უკრაინის ომის მე-3 წელს“
თარიღი:  199

თურქეთის სახელმწიფო ტელერადიომაუწყებლობის კორპორაცია (TRT-Turkish Radio and Television Corporation) თავის ვებ-გვერდზე აქვეყნებს სტატიას სათაურით გადამწყვეტი მომენტი დასავლეთისთვის რუსეთ-უკრაინის ომის მე-3 წელს“, რომელშიც  გაანალიზებული რუსეთ-უკრაინის ომის მიმდინარეობის ორწლიანი შედეგები და სამომავლო პერსპექტივები. პუბლიკაციის ავტორია ჯან აჯუნი - პოლიტიკური, ეკონომიკური და საზოგადოებრივი კვლევის ცენტრის  SETA-ს საგარეო პოლიტიკის მკვლევარი.

გთავაზობთ პუბლიკაციის ტექსტს:

რუსეთის უკრაინაში შეჭრის მცდელობის შემდეგ კონფლიქტის დაწყებიდან ორი წელი გავიდა. როდესაც უკან ვიხედებით, ვხედავთ ომს, რომელმაც ორივე ქვეყანა შთანთქა და დიდ წაგება-წაგების სპირალს, რომელშიც სასურველი შედეგები ვერ იქნა მიღწეული. თუმცა რუსებმა ბოლო პერიოდში დაიწყეს ამ ველზე უპირატესობის მოპოვება და დასავლეთისთვის გადაწყვეტილების მიღების მომენტი დადგა. ისინი ან უკრაინას უფრო სერიოზულად დაუჭერენ მხარს, ან რუსეთის გამარჯვების პირისპირ აღმოჩნდებიან.

ორი წლის წინ, როდესაც რუსეთმა დაიწყო ელვისებური სამხედრო ოპერაცია კიევის ასაღებად და უკრაინაში ხელისუფლების შესაცვლელად და იგი წარუმატებელი აღმოჩნდა, ეს ნაბიჯ-ნაბიჯ დიდ ოკუპაციაში გადაიზარდა. თუმცა, როდესაც შეერწყა რუსული არმიის არასაკმარისობა უკრაინის არმიის წინააღმდეგობის გაწევას და ნაციონალისტურ გრძნობებს, შეჭრა ჩაიშალა, განსაკუთრებით დასავლეთის ქვეყნების ინტენსიური სამხედრო მხარდაჭერით. რუსებს მოუწიათ უკან დახევა მათ მიერ ოკუპირებული მრავალი რეგიონიდან. თუმცა რუსეთმა გეოგრაფიული სიღრმის, ბუნებრივი რესურსების და მძიმე ცოცხალი ძალის მობილიზებით მოახერხა ომის მიმდინარეობის შეცვლა თავის სასარგებლოდ. მიუხედავად იმისა, რომ უკრაინის არმიის საგარეო მხარდაჭერა შემცირდა, განსაკუთრებით ბოლო თვეების განმავლობაში, უკრაინელები, რომლებიც ადამიანური რესურსების მხრივ რუსეთთან შედარებით სუსტ მდგომარეობაში არიან, ფრონტის ხაზზე სირთულეებს წააწყდნენ. პუტინის მიერ რუსეთის არმიაში სამეთაურო-საკონტროლო სტრუქტურის შეცვლამ, მობილიზაციის გადაწყვეტილებით პერსონალის საგრძნობლად გაზრდამ და, რა თქმა უნდა, თავდაცვის მრეწველობის საწარმოო შესაძლებლობების გაზრდამ, შედეგი გამოიღო. 

ამ კონტექსტში, ცვალებადმა სამხედრო დინამიკამ დაიწყო ველზე გამოჩენა.  განსაკუთრებით რუსების მიერ ავდიევკას დაკავებამ, რომელიც დონბასში კრიტიკულ ადგილას მდებარეობს და 2014 წლიდან უკრაინის არმიის დასაყრდენი იყო, განგაშის ზარის ჩამოკვრა გამოიწვია. აშშ-ში კონგრესსა და თეთრ სახლს შორის ბრძოლამ გამოიწვია უკრაინისთვის დახმარების შეჩერება და როგორც ჩანს, ევროპული სახელმწიფოები ვერ უჭერენ მხარს უკრაინას რუსეთის წინააღმდეგ საკმარისი შესაძლებლობებისა და პოლიტიკური ნების არარსებობის გამო. რუსებმა შექმნეს საომარი ეკონომიკა, დაიწყეს თავიანთი რესურსების მეტი მობილიზება  ომისთვის და შედეგების მიღება და დაიწყეს თანდათან უპირატესობის მოპოვება ფრონტის ხაზზე.

ახლა ევროპულმა სახელმწიფოებმა, რომლებიც მიხვდნენ საფრთხეს, დაიწყეს მოქმედება. კონტინენტური ევროპის სახელმწიფოები, გერმანიისა და საფრანგეთის მეთაურობით, ცდილობენ ფორმულირებას თუ როგორ შეუძლიათ უკრაინის მხარდაჭერა უფრო მნიშვნელოვანი გზით გაერთიანებულ სამეფოსთან კოორდინაციით. თუმცა, მათ წინაშე დგას დიდი ძალა, რუსეთი. ომის მეორე წლის ბოლოს სერიოზული კითხვები ჩნდება იმის შესახებ, თუ რამდენი ხანი შეიძლება გაძლოს უკრაინამ დღევანდელ პირობებში. ამიტომ, წინ გადამწყვეტი მომენტი გველის დასავლეთისთვის. მათ უნდა დაძლიონ უთანხმოება რაც შეიძლება მალე, ჩართონ ამერიკის შეერთებული შტატები და მხარი დაუჭირონ უკრაინის არმიას და ეკონომიკას ბევრად უფრო შინაარსიანი და ინტენსიური გზით. მხოლოდ ამ გზით შეიძლება შეჩერდეს რუსული წინსვლა და აიძულონ ისინი ისევ უკან დაიხიოს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, რუსეთის გამარჯვება უკრაინაზე შექმნის ახალ გეოპოლიტიკურ რღვევას, რომელიც სერიოზულ საფრთხეს შეუქმნის კონტინენტურ ევროპას საშუალოვადიან პერიოდში.

რა თქმა უნდა, ქვეყანა, რომელიც ყველაზე მეტ სარგებელს მიიღებს რუსეთის ამ გამარჯვებით, იქნება ჩინეთი, რომელიც თავის მოკავშირე რუსეთთან ერთად გამოვა წინა პლანზე დასავლეთთან მიმდინარე ძალაუფლებისთვის ბრძოლაში.

წყარო: https://www.trt.net.tr/georgian/programebi/2024/03/01/ak-tualuri-t-emis-analizi-9-2024-2109820

სპორტი
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება. ეს გადაწყვეტილება დღეს ზაგრებში იქნა მიღებული მას შემდეგ, რაც მოცემულ ინიციატივას საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ დაუჭირა მხარი.
ძიუდოში წლევანდელ ევროპის ჩემპიონატს კი ხორვატიის დედაქალაქმა უმასპინძლა. ძიუდოში საქართველოს ნაკრებმა კონტინენტის პირველობა რვა მედლით დაასრულა. ინდივიდუალურ ასპარეზობაში ქართველმა სპორტსმენებმა ორი ოქრო, ორი ვერცხლი და სამი ბრინჯაოს მედალი მიიღეს და გუნდურ ჩათვლაში პირველი ადგილი დაიკავეს. ხოლო ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები ვიცე-ჩემპიონი გახდა.
ჩემპიონატზე ოქროს მედლები ვაჟა მარგველაშვილმა და ტატო გრიგალაშვილმა, ვერცხლი ილია სულამანიძემ და გურამ თუშიშვილმა, ბრინჯაო კი ეთერ ლიპარტელიანმა, ლაშა ბექაურმა და ლაშა შავდათუაშვილმა მოიპოვეს.
ევროპის ჩემპიონატს ზაგრებში საქართველოს კულტურისა და სპორტის მინისტრის პირველი მოადგილე იოსებ ბაღათურია, ხორვატიის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ზაზა გოგსაძე და საქართველოს ძიუდოს ფედერაციის პრეზიდენტი გიორგი ათაბეგაშვილი ესწრებოდნენ. იოსებ ბაღათურიამ ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში გამარჯვებული ნაკრებების დაჯილდოების ცერემონიაშიც მიიღო მონაწილეობა.
ზაგრებში გამართულ კონტინენტის პირველობაზე ევროპის ჩემპიონატის საქართველოში ჩატარების შესახებ ხელშეკრულებას მოეწერა ხელი. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი კობახიძის, მხარდაჭერით საქართველომ ევროპის ძიუდოს კავშირის შეთავაზება მიიღო 2026 წლის აპრილში ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატს უმასპინძლოს.
ზაგრებში ევროპის ძიუდოს კავშირმა 2023 წლის საუკეთესო მამაკაც ძიუდოისტად ტატო გრიგალაშვილი, წლის საუკეთესო ახალგაზრდა მამაკაც ძიუდოისტად შალვა გურეშიძე, წლის საუკეთესო გუნდად კი საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები დაასახელა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.