USD 2.7109
EUR 3.1197
RUB 3.3417
Тбилиси
ქალაქ თბილისის თვითმმართველობა – 1917-1921წწ
дата:  1110

ავტორი მაკა კვარაცხელია

საკვლევი თემა მოიცავს ქალაქ თბილისის თვითმმართველობის ისტორიას 1917 წლის მარტიდან 1921 წლის თებერვლამდე. 1917 წლის მარტიდან საქართველოში დაიწყო თვითმმართველობის დემოკრატიზაციის პროცესი, რაც უკავშირდებოდა რუსეთის დროებითი მთავრობის მიერ თვითმმართველობათა უფლებამოსილების გაფართოების კუთხით გატარებულ საკანონმდებლო ღონისძიებებს (1917 წლის 15 აპრილს „ქალაქის სათათბიროს ხმოსანთა არჩევნების დროებითი წესები“; 1917 წლის 9 ივნისს დამტკიცებულ ნორმატიული დოკუმენტი „ქალაქის საზოგადოებრივი მმართველობის დებულებაში ცვლილების შეტანის შესახებ“). დროებითი წესები და ახალი დებულება ვრცელდებოდა ყველა იმ ქალაქში, სადაც მოქმედებდა 1892 წლის დებულება, მათ შორის თბილისში.

არჩევნების დროებითი წესები გამოირჩეოდა დემოკრატიულობით და განიხილებოდა როგორც რევოლუციის ერთ-ერთი მონაპოვარი. მასში პირველად განხორციელდა საყოველთაო, თანასწორი, ფარული და პირდაპირი კენჭისყრის პრინციპი. 1917 წლის 30 ივნისს არჩეული თბილისის ადგილობრივი თვითმმართველობა, მართალია, დემოკრატიული ძალებით დაკომპლექტდა, მაგრამ ხმების უმრავლესობა მაინც ბურჟუაზიას დარჩა. დიდი პოლიტიკური და სოციალური პრობლემების მიუხედავად ქალაქის სათათბირო პირველ ეტაპზე მაინც
ახერხებდა მოსახლეობის სოციალურ-ეკონომიკური პირობების გასაუმჯობესებას, მაგრამ საქართველოს მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ (1918 წლის 26 მაისი) ხმოსანთა შორის ურთიერთშუღლი იმდენად დიდი იყო, რომ სხდომები ფაქტიურად პარალიზებული გახდა.

1919 წლის 2 თებერვლის არჩევნებისთვის მზადება თბილისმა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის მიერ დამტკიცებული „ქალაქთა საბჭოების ხმოსანთა არჩევნების დებულების“ საფუძველზე დაიწყო. რუსეთის სოციალისტ-რევოლუციონერთა პარტიის საქართველოს ორგანიზაციის წევრების და
სომეხი დაშნაკების მტრობის და ბოიკოტის ფონზე წინასაარჩევნო პროცესმა პოლიტიკური ხასიათი მიიღო. ყველაფრის მიუხედავად არჩევნები ჩატარდა ორგანიზებულად, წინააღმდეგობების მიუხედავად მოსახლეობა აქტიური იყო, არჩევნებს არ მიეცა ეროვნული კუთხით ბოიკოტის სახე.

საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტმა და მთავრობამ თავიდანვე დიდი ყურადღება მიაქცია სახელმწიფო სტრუქტურების გაუმჯობესებას, ცენტრალური და ადგილობრივი ხელისუფლების უფლება-კომპეტენციის მიზანმიმართულ გამიჯვნას. იმის მიუხედავად, რომ 1919 წელს უკვე მზად იყო
საქალაქო დებულების პროექტი, ხოლო 1920 წელს კანონპროექტი ქალაქთა საბიუჯეტო უფლების შესახებ, აღნიშნული კანონპროექტების დამტკიცება გადაიდო რიგი შენიშვნების ფონზე. საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობამ ვერ მოასწრო მოეწესრიგებინა ქალაქთა საკანონმდებლო ბაზა. ამასთანავე
კანონშემოქმედთა მთელი ძალისხმევა მიმართული იყო საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუციის შედგენისაკენ. მითუმეტეს თვითმმართველობასთან დაკავშირებული საკითხები 1921 წლის კონსტიტუციით მოწესრიგდა კონსტიტუციითვე (უზენაესი აქტით) და არა მიმდინარე
კანონმდებლობით.

ჩვენი საკვლევი თემა აგრეთვე მოიცავს თბილისის ადგილობრივი თვითმმართველობის პრაქტიკულ საქმიანობას 1917 -1921 წწ. კერძოდ, სასურსათო კრიზისის დაძლევის, სოციალური ფონის გაუმჯობესების, საბინაო და კომუნალური მეურნეობის განვითარების, მოსახლეობის უსაფრთხოების დაცვის, ჯანმრთელობის დაცვის, კულტურისა და სახალხო განათლების განვითარების კუთხით გატარებულ ღონისძიებებს. თბილისის თვითმმართველობას ფინანსური კრიზისის ფონზე ძალიან უჭირდა სხვადასხვა სფეროში გაფართოებული უფლებამოსილების შესრულება. ქალაქის ბიუჯეტის გასავალი 1917- 1921 წლებში ყოველთვის აჭარბებდა
შემოსავალს. მუდმივად დეფიციტური ბიუჯეტი შესაბამისად აისახა საქალაქო მეურნეობის ყველა სფეროზე.

1921 წლის არჩევნები 27 თებერვალს უნდა ჩატარებულიყო. განვითარებული მოვლენების გამო საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის 1921 წლის 12 თებერვლის დადგენილებით არჩევნები გადადო… სამწუხაროდ, 1917-1921 წლებში დაწყებულმა ადგილობრივი თვითმმართველობების სისტემის ჩამოყალიბებისა და სრულყოფის პროცესმა ვერ ჰპოვა ლოგიკური გაგრძელება. საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს
დემოკრატიული რესპუბლიკის დაპყრობის შემდეგ, 1921 წლიდან, თბილისის თვითმმართველობა საერთოდ გაუქმდა. მისი ადგილი თბილისის რევოლუციურმა კომიტეტმა (რევკომმა) დაიკავა.

წყარო:https://droa.ge/

общество
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати