USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
BBC news Russian - პუტინის ტყუილები
თარიღი:  292

ბრიტანული სამაუწყებლო კომპანიის ბი-ბი-სის რუსული სამსახურის (BBC news Russian) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „რუსეთზე გამარჯვება ბრძოლის ველზე შეუძლებელია? რა თქვა ვლადიმერ პუტინმა ომზე და როგორი სიტუაციაა ფრონტზე სინამდვილეში“.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებული სახით:

რუსეთის ფედერალური კრებისადმი ვლადიმერ პუტინის მიმართვის ერთი მესამედი ნაწილი უკრაინასთან ომს დაეთმო. მას არ ულაპარაკია ე.წ. „სპეცოპერაციის“  არც მიზნებსა და არც ამოცანებზე, სამაგიეროდ დიდხანს ისაუბრა რუსეთის სამხედრო პოტენცილაზე და ომის მიზეზებზე. „ბი-ბი-სი ნიუსის“ (BBC news) რუსულმა სამსახურმა ვლადიმერ პუტინის რამდენიმე დამახასიათებელი გამონათქვამი შეარჩია და შეამოწმა, თუ რამდენად შეესაბამებიან ისინი სიმართლეს.

ვლადიმერ პუტინი: „ჯერ კიდევ „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ დაწყებამდე კიევსა და დასავლეთს შორის მოლაპარაკება მიმდინარეობდა უკრაინისათვის ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვის თანამედროვე სისტემების, თვითმფრინავების და მძიმე ტექნიკის მიწოდებაზე“.

„ბი-ბი-სი“: სინამდვილეში ასე არ არის. 2014 წელს აშშ-ის პრეზიდენტმა ბარაკ ობამამ ხელი მოაწერა აქტს „უკრაინის თავისუფლების დაცვის შესახებ“, რომელიც კიევისათვის იარაღის გადაცემას ითვალისწინებდა, მაგრამ 2015-2017 წლებში უკრაინას მიეწოდა მხოლოდ არასასიკვდილო იარაღი და მოწყობილობები - დრონები, ავტომობილები, რადარები, საველე ჰოსპიტლები.. 2017 წელს დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციამ მოიწონა სასიკვვდილო იარაღის მიწოდება, მაგრამ საქმე ეხებოდა მხოლოდ თავდაცვით და არა შემტევ იარაღს, რომ კიევს მოსკოვის აგრესია შეეჩერებინა. მხედველობაშია „ჯაველინები“, პორტატული საზენიტო-სარაკეტო სისტემები („სტინგერები“) და ა.შ. ასეთი ტექნიკით დონბასში დისლოცირებული რუსული შენაერთების წინააღმდეგ შეტევა უაზრობა იქნებოდა.

მსგავსი ტექნიკა მისცეს უკრაინას სხვა ქვეყნებმაც: კანადამ - ჯავშანჟილეტები, დიდმა ბრიტანეთმა- ჯავშანავტომობილები და GPS-ნავიგატორები, საფრანგეთმა - ვერტმფრენები, გერმანია კი საერთოდ უარს აცხადებდა უკრაინისათვის რაიმე იარაღის მიწოდებაზე.

ვლადიმერ პუტინი: „რაც უფრო მეტი შორსმსროლელი დასავლური სისტემები მიეცემა უკრაინას, ჩვენ იძულებულნი ვიქნებით უფრო მეტად ავარიდოთ საფრთხის წყარო ჩვენს საზღვრებს“

„ბი-ბი-სი“: ამ თეზისს რუსეთის ხელმძღვანელობა ომის დაწყების დროიდან იმეორებს. კურსკისა და ბელგოროდის ოლქები რეგულარული სროლების ქვეშ ჯერ კიდევ ომის დაწყებიდან მოჰყვნენ, შემდეგ კი უკრაინის არმიის საჰაერო მოქმედებამ, დრონების მეშვეობით, სარატოვის ოლქმდეც მიაღწია. უკრაინის სიღრმეში შესულმა რუსულმა არმიამ ვერ შეძლო პოზიციების განმტკიცება და უკან დაიხია. ასე რომ, რუსეთის არმიის შემდგომი წინსვლა და საზღვრებიდან საფრთხის აცილება ვერ ხერხდება.

როგორც ცნობილია, „სპეცოპერაციის“ ერთ-ერთი მიზანი იყო ნატოს გაფართოების შეჩერება რუსეთის საზღვრებიდან მოშორებით, მაგრამ კრემლმა პირიქით მიიღო - ნატო უფრო ფართოვდება, შვედეთისა და ფინეთის მიღებით. ფინეთს კი რუსეთთან 1000 კილომეტრამდე სიგრძის საზღვარი აქვს.

ვლადიმერ პუტინი: „რუსეთზე გამარჯვება ბრძოლის ველზე შეუძლებელია“

„ბი-ბი-სი“: ბოლო 200 წლის განმავლობაში რუსეთის იმპერიის, საბჭოთა კავშირის და რუსეთის ფედერაციის ჯარებს ბევრი წარუმატაბელი სამხედრო კამპანიები აქვთ ჩატარებული - ყირიმის ომი (1853-56 წლებში), რუსეთ-იაპონიის ომი (1904-1905 წლებში), პირველი მსოფლიო ომში მონაწილეობა, ავღანეთი, ჩეჩნეთის პირველი ომი და სხვა. უფრო მეტიც - უკრაინის ომში ჩვენ მოწმენი ვართ, თუ როგორ დაიხია რუსეთის არმიამ კიევის გარეუბნებიდან, სუმისა და ჩერნიგოვის ოლქებიდან, ხერსონიდან, ლიმანიდან, იზიუმიდან, დატოვა შავი ზღვის კუნძული ზმეინიც. გაჩნდა უხერხული ხატოვანი გამონათქვამი: „რუსეთის არმია უკან კი არ იხევს, არამედ ძალების გადაჯგუფებას ახდენს“.

რუსეთის დაუმარცხებლობის თეზისის გამეორების დროს კრემლს ალბათ, მხედველობაში აქვს ის, რომ ქვეყანას ბირთვული იარაღი გააჩნია. ამ ლოგიკით, უცხოეთის არმიას რუსეთის ოკუპირება და მოსკოვის დაკავება არ შეუძლია, თუმცა ასეთი მიზანი არც უკრაინას არ ჰქონია. კაცმა რომ თქვას, თეზისი - „ბირთვული სახელმწიფო ომს არ აგებს“ - უარყოფილია ვიეტნამში აშშ-ის მარცხით.

ვლადიმერ პუტინი: „აქტიურად დავნერგავთ უახლეს ტექნოლოგიებს, რომელიც არმიისა და ფლოტის ხარსისხობრივ პოტენციალს გააუმჯობესებს. ჩვენ გვაქვს ისეთი ტექნიკის ნიმუშები, რომლბიც ბევრად კარგია დასავლურ ანალოგებზე“.

„ბი-ბი-სი“: რუსეთის პრეზიდენტი არმიის მოდერნიზებაზე ყოველ მიმართვაში ლაპარაკობს, თუმცა რუსული იარაღის შესახებ მისი ნათქვამი სასურველის სინამდვილედ წარმოჩენას ჰგავს. იგივე ცნობილი ფრთოსანი რაკეტა Х-22 თითქოსდა წარმატებულია (უკრაინის განცხადებით, მისი ჩამოგდება ვერ ხერხდება), მაგრამ მაინც 40-წლის წინანდელ  საბჭოურ პროექტების საფუძველზეა შექმნილი და ამიტომ მალე მოძველდება. „იქს-22“-თან ერთად, ასევე შედარებით წარმატებულია რაკეტა „ისკანდერი“, თანამედროვე ტანკი Т-90м, მაგრამ ისინი ცოტაა. რუსეთის ხელმძღვანელობას მოსკოვში გამართულ სამხედრო აღლუმებზე ახალი ტექნიკა გამოაქვს საჩვენებლად, მაგრამ მათი სერიული წარმოება პრობლემებს უკავშირდება.

ვლადიმერ პუტინი: ჩვენ არასროს არ დავემსგავსებით კიევის რეჟიმს და დასავლეთის ელიტებს, რომლებიც „ჭინკებზე ნადირობით“ არიან დაკავებულნი. არავის არაფერს ვერჩით იმათგან, ვისაც ფეხი დაუცდა და სამშობლოს განერიდა. მათ სინდისზე იყოს მათი საქციელი“.

„ბი-ბი-სი“: და მაინც რუსეთის ხელისუფლება სხვადასხვანაირი ინსტრუმენტებით სარგებლობს მათ დასასჯელად, ვინც მხარს არ უჭერს ომს და რეჟიმის წინააღმდეგ გამოდიან. მარტიდან რუსეთის სისხლის სამართლის კოდექსში შეტანილია შესწორება - სასჯელი „არმიის დისკრედიტაცის მცდელობის“ შესახებ და „სამხედრო ფეიკების (დეზინფორმაციის) გავრცელების“ თაობაზე. დეკემბრიდან გამკაცრდა კანონი „უცხოური გავლენის შესახებ“, რომლის თანახმად, უცხოელ (უცხოურ) აგენტად შეიძლება ის პიროვნება ან ორგანიზაციაც გამოცხადდეს, ვინც დასავლურ დაფინანსებას არ იღებს.

გარდა ამისა, ჩინოვნიკები და კანონმდებლები აგრძელებენ ლაპარაკს იმის შესახებ, თუ რამდენად და როგორ შეიძლება დაისაჯნონ რუსეთიდან მობილიზაციის დროს და ომის დაწყების მომენტში საზღვარგარეთ გაქცეული მოქალაქეები - მათი დისტანციური მუშაობის შეზღუდვიდან ქონების კონფისკაციის ჩათვლით.

ვლადიმერ პუტინი: დასავლეთი უკრაინიდან „ანტირუსეთის“ შექმნას ცდილობენ. ეს პროექტი ახალი არ არის“.

„ბი-ბი-სი“: რუსეთის პრეზიდენტს არაერთხელ უთქვამს, რომ მსოფლიოში მოქმედებენ ძალები, რომლებიც რუსეთის წინააღმდეგ გამოდიან და იბრძვიან, ხოლო უკრაინა მათ ხელში ინსტრუმენტის როლს ასრულებს. ამ საკითხზე ლაპარაკის დროს რუსეთის პრეზიდენტი არაფერს ამბობს იმაზე, რომ უკრაინა სუვერენული სახელმწიფოა და მას უფლება აქვს, მოსკოვის დაუკითხავად, ისე იცხოვროს და განვითარდეს, როგორც თვითონ მას სურს.

ის აზრი კი, რომლის თანახმად, ვიღაცეები უკრაინის მეშვეობით „ანტირუსეთის“ პროექტს ახორციელებს, „ბი-ბი-სმა“ ჯერ კიდევ 2021 წელს განიხილა. მოკლედ თუ ვიტყვით, ეს კონსპიროლოგიური („შეთქმულების“) თეორიაა, რომელიც პირველად 2012 წელს გამოქვეყნდა რუსუსლი ჟურნალის „ოდნაკოს“ საიტზე, რომელსაც „როსნეფტის“ ამჟამინდელი პრეს-მდივანი მიხეილ ლეონტიევი და პოლიტკონსულტანტი ლევ ვერშინინი გამოსცემდა.

წყარო: https://www.bbc.com/russian/features-64676054

 

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.