USD 2.7100
EUR 3.1799
RUB 3.4511
თბილისი
კამალა ჰარისი - მომავალი ვიცე-პრეზიდენტი, რომელსაც ოვალური კაბინეტამდე მხოლოდ ერთი გულისცემა აშორებს
თარიღი:  1417

ვიცე-პრეზიდენტი, ერთი მხრივ, რიგით მეორე, ყველაზე მნიშვნელოვანი ჩინოვნიკია შეერთებულ შტატებში. მეორეს მხრივ, მას არ გააჩნია დიდი უფლებამოსილება. მისი მთავარი კონსტიტუციური ფუნქციაა პრეზიდენტის შეცვლა მისი გარდაცვალების, გადადგომის ან თანამდებობიდან გადაყენების შემთხვევაში. ამერიკის შეერთებული შტატების ისტორიის განმავლობაში ამ თანამდებობას 48 ადამიანი იკავებდა. მათგან რვა გახდა პრეზიდენტი მათი წინამორბედების სიკვდილის გამო.

სულ მალე გაირკვევა, ვინ გახდება ამერიკის პრეზიდენტი. ამ დროის მონაცემებით, ჯო ბაიდენს საგრძნობი უპირატესობა აქვს. დემოკრატიული პარტიის საპრეზიდენტო კანდიდატის გამარჯვების შემთხვევაში, ვიცე-პრეზიდენტის პოსტს კამალა ჰარისი დაიკავებს.

კამალა ჰარისს თვითონ ქონდა თავისი კანდიდატურა წამოყენებული, აშშ-ს პრეზიდენტობის კანდიდატად დემოკრატიული პარტიიდან, მაგრამ შემდგომ ჯო ბაიდენის სარგებლოდ მოხსნა თავისი კანდიდატურა. ის იყო  პირველი სამხრეთ აზიური წარმოშობის,  შავკანიანი ქალია აშშ – ს ისტორიაში და ამერიკელი, რომელიც მონაწილეობდა საპრეზიდენტო არჩევნების ბოლო ეტაპზე.

არსებობს ასეთი ამერიკული გამოთქმა - ვიცე-პრეზიდენტს ოვალური კაბინეტიდან მხოლოდ ერთი გულისცემა აშორებსო. ბაიდენის  ასაკიდან გამომდინარე, ამერიკელ დემოკრატებს შორის ერთ-ერთი განსახილველი თემა, როგორც შანსი, არის ის რომ ჰარისმა შესაძლოა ამავე ვადაში დაიკავოს პრეზიდენტის ადგილი თეთრ სახლში.

ბაიდენის წარმატებისთვის, დემოკრატების მთავარი ინტრიგა ამერიკაში არსებული ვითარების გათვალისწინებით, იმაში იყო, რომ ვიცე-პრეზიდენტის კანდიდატი უნდა შერჩეულიყო, კანის ფერისა და  სქესის მიხედვით, ეს იყო შერჩევის მკაფიო კრიტერიუმები.

ზაფხულის დასაწყისში, ბაიდენმა თქვა, რომ მას სავარაუდო სიაში 11 კანდიდატი ჰყავდა, მათგან 4 აფროამერიკელი.

კამალა ჰარისის გარდა, მასში, სავარაუდოდ, შედიოდნენ კონგრესის წევრები ვალ დემინგსი და კარენ ბასი, პრეზიდენტ ობამას ეროვნული უსაფრთხოების ყოფილი მრჩეველი სიუზან რაისი. გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ყოფილი პირველი ლედი მიშელ ობამაც კი იყო მზად ბაიდენის წინადადების განსახილველად, მაგრამ აშშ-ს ბაიდენმა ჰარისი აირჩია, რომელმაც მისი წარდგენის შესახებ, ოფიციალური განცხადებამდე საათნახევრით ადრე შეიტყო.

ჯო ბაიდენისთვის პოლიტიკასთან ერთად ასევე ძალიან მნიშნელოვანია პირადი ურთიერთობები. ამ მხრივ კი კამალა ჰარისს განსაკუთრებული უპირატესობა ჰქონდა - ის ბაიდენის გარდაცვლილი შვილის მეგობარი იყო.

”მან უკვე დაამტკიცა, რომ წარმოუდგენლად ძლიერი ლიდერია. და მე ვიცი, რომ ის ჯო ბაიდენის ძლიერი პარტნიორი იქნება, - თქვა ჰილარი კლინტონმა კამალა ჰარისის შესახებ, მისი წარდგენისას.

კამალა ჰინდიურ ენაზე "ლოტოსის ყვავილს" ნიშნავს. ეს სახელი გოგონას დედამ დაარქვა, რომელიც აშშ-ში ინდოეთიდან  გადავიდა საცხოვრებლად. კამალა ჰარისი დაიბადა კალიფორნიაში, ოკლენდში, 1964 წელს. დედა, შამალა გოპალან-ჰარისი, უნივერსიტეტში ასწავლიდა, ძუძუს კიბოს მკურნალობის სპეციალისტი იყო. მამა წარმოშობითი იამაიკელი იყო, რომელიც კამალას დედას მაშინ დაშორდა, როდესაც ის 5 წლის გახდა. კამალას მამა, დონალდ ჰარისი,  სტენფორდის უნივერსიტეტის პროფესორი იყო.

დედა თავის ორ ქალიშვილს ინდური ფესვებისადმი პატივისცემას უნერგავდა, მაგრამ აფროამერიკული კულტურა მაინც ბევრად უფრო პოპულარული იყო ოჯახში.

„- დედაჩემს ძალიან კარგად ესმოდა, რომ შავ ქალიშვილებს ზრდის. მან იცოდა, რომ ჩვენი ახალი სამშობლო, მე და ჩემს დას, მაიას, შავ გოგოებად აღიქვამდა და მან ყველაფერი გააკეთა, რომ თავდაჯერებული, ამაყი შავკანიანები გავზარდილიყავით ”, - წერს ჰარისი თავის ავტობიოგრაფიაში.

სკოლის პედაგოგები და კლასელები ერთხმად აღნიშნავდნენ, რომ კამალას ქონდა უზარმაზარი ინტელექტუალური პოტენციალი. 1986 წელს ჰარისი ბაკალავრის ხარისხის იღებს ვაშინგტონის ჰოვარდის უნივერსიტეტში ორ სპეციალობაში - პოლიტოლოგია და ეკონომიკა. შემდეგ იურისტის დოქტორის ხარისხს კალიფორნიის უნივერსიტეტში. პერსპექტიული ადვოკატი მალე ხდება პროკურორის თანაშემწედ.

2002 წელს ჰარისი  სან ფრანცისკოს პროკურორი (ეს თანამდებობა არჩევითია ამერიკაში) გახდა. იმ დროისთვის ის უკვე მეგობრობდა ბო ბაიდენთან, ჯო ბაიდენის ვაჟთან და ასევე ნენსი პელოსთან.

ჭორების მიხედვით, კამალა სან-ფრანცისკოში  სიყვარულმა მიიყვანა: დიდი ხნის განმავლობაში მას სავარაუდო რომანი ჰქონდა  ქალაქის მაშინდელ მერთან, უილი ბრაუნთან, რომელიც მას ყველანაირ დახმარებას უწევდა.

ჰარისი იყო პირველი შავკანიანი, ქალი პროკურორი შეერთებულ შტატებში. 4 წლის შემდეგ, ამბიციური კამალა, მისი მეგობრის ნენსიის ღია მხარდაჭერით, კალიფორნიის გენერალური პროკურორი გახდა. ამ თანამდებობაზე მუშაობის დროს, იგი დიდი დროს უთმობდა მინდობით აღზრდილი ოჯახების პრობლემებს, არასრულწლოვანთა სამართლიანობასა და სექსუალური უმცირესობების უფლებების დაცვას.

ჰარისი არ არის გახმაურებული სკანდალების პერსონაჟი. ის სამაგალითო ცოლი და დედაა, რომელიც ეხმარება ქმარს პირველი ქორწინებიდან ვაჟისა და ქალიშვილის აღზრდაში.

2016 წლის სენატის არჩევნებში ახალი დემოკრატიული ვარსკვლავის კამალას გამარჯვება გასაკვირი არავისთვის არ ყოფილა. ამ თანამდებობაზე, ჰარისმა პირველ რიგში დონალდ ტრამპის მწვავე კრიტიკით

ვიცე-პრეზიდენტად წარდგენისთანავე, ჰარისმა Twitter- ში გააკეთა განცხადება:

„- ჯო ბაიდენს შეუძლია გააერთიანოს ამერიკელი ხალხი, რადგან მან თავისი ცხოვრება ჩვენთვის ბრძოლაში გაატარა. როგორც პრეზიდენტს, მას შეუძლია ააშენოს ამერიკა, რომელიც შეესაბამება ჩვენს იდეალებს.“

კამალა ჰარისი უდიდესი გავლენით სარგებლობს დემოკრატიულ პარტიაში და მის პოლიტიკურ წონას არც მისი რესპუბლიკელი „მტრები“ უარყოფენ. ბევრი მიმომხილველი აღნიშნავს, რომ სწორედ კამალა იქნება რეალური პრეზიდენტი უახლოესი 4 წლის განმავლობაში.

„დასუსტებულმა და არათანმიმდევრულმა, ჯო ბაიდენმა აირჩიაარა  მხოლოდ ვიცე-პრეზიდენტის კანდიდატი, მან აირჩია ადამიანი, რომელიც ქვეყანას უხელმძღვანელებს მომდევნო ოთხი წლის განმავლობაში, თუ ბაიდენი მოახერხებს გამარჯვებას“ - განნაცხადა რესპუბლიკური პარტიის ეროვნული კომიტეტის თავმჯდომარემ, რონა მაკდანიელმა.

”ჯოს ახლა შესანიშნავი პარტნიორი ჰყავს, რომელიც დაეხმარება მას გაუმკლავდეს რეალური გამოწვევების წინაშე მდგომ ამერიკას ახლა და მომავალ წლებში. - დაწერა ბარაკ ობამამ თავის Twitter- ზე.

 

კამალა ჰარისი ცნობილია თავის რუსოფობიით. მან არაერთხელ აღნიშნა, რომ ”რუსეთი შეერთებული შტატების მტერია”. მან ცინიკურად დასცინა ტრამპს, როცა ამ უკანასკნელმა სურვილი გამოთქვა დაესწრებოდა გამარჯვების აღლუმს მოსკოვში.

2017 წლის დეკემბერში მან დემოკრატ სენატორთა ჯგუფმა შეიმუშავეს კიბერ უსაფრთხოების კანონპროექტი, რომელითაც ცდილობედნენ, თავი დაეცვათ მოსკოვის პოტენციურ ვირტუალურ ჩარევისგან 2020 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში. ის დარწმუნებულია, რომ რუსეთი მონაწილეობს ტრამპის საარჩევნო კამპანიაში და არწმუნებს ყველას, რომ ”რუსები, რა თქმა უნდა, გადაწყვეტენ კვლავ ჩაერიონ შეერთებული შტატების შიდა საქმეებში”.

მან დაწერა ისტორიაც, რადგან გახდა პირველი ქალი ამერიკის ისტორიაში, რომელმაც პროკურორის პოსტი დაიკავა და შექმნა ვებ-პლათფორმა Open Justice, რათა საზოგადოებასთან კომუნიკაცია უფრო ღია გაეხადა.

მას უდიდესი წვლილი აქვს ქორწინებაში წყვილთა თანაბარი უფლებებისთვის ბრძოლაში, ასევე ერთსქესიანთა ქორწინების დაკანონების საქმეში.

საკუთარი კამპანიის დროს მას აქტიურად უჭერდა მხარს ბარაკ იობამა, ობამას მას ხშირად ადარებენ.

კამალა ჰარისი დემოკრატიულ პარტიაში ცენტრისტად მიიჩნევა (თუმცა, ოპონენტებმა მას უკვე დასდეს ბრალი რადიკალიზმში). მას თავად მოუგია არაერთი რთული არჩევნები, რაც ამ დაძაბული კამპანიის დროს დემოკრატებს ნამდვილად გამოადგებათ.

აშშ-ის ვიცე-პრეზიდენტობის კანდიდატის ვინაობა ასეთი მნიშვნელოვანი ალბათ 1944 წლის შემდეგ აღარ ყოფილაო - წერს ამერიკული პრესა. მაშინ ცხადი იყო, ფრენკლინ დელანო რუზველტის ჯანმრთელობის მდგომარეობის გათვალისწინებით, მის მიერ დასახელებულ კანდიდატს მალე პრეზიდენტის მოვალეობის შესრულება მოუწევდა.

 

 

 

 

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.