USD 2.8091
EUR 2.9248
RUB 2.7123
თბილისი
,, გიხაროდენ, რომელი წინაუძღვი თხოვასა" - წმინდა ნიკოლოზის მოგზაურობა მირონ-ლუკიიდან ბარიში
 567

საბერძნეთის პორტ იღუმენიცადან, იტალიაში, ქალაქ ბარიში გემით გადასვლისთვის 8  საათი და ორადგილიანი კაიუტისთვის 100 ევროა საჭირო. ამ გზას ძირითადად მანქანიანი მგზავრები იყენებენ, რომლებიც წმინდა ნიკოლოზის დღესასწაულზე ბარიში საკუთარი ტრანსპორტით ჩადიან.

რა იქნებოდა ბარი წმინდა ნიკოლოზის მირონმდინარე წმინდა ნაწილების გარეშე? ალბათ ერთი რიგითი საპორტო ქალაქი, რომელიც ერთიანი იტალიის შემადგენლობაში არც ისე შორეულ წარსულში - 1860 წელს შევიდა.

დღეს, კი ცნობილია წმინდა ნიკოლოზის მირონმდინარე წმინდა ნეშთით, მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ  მაღალი რადიაციით და დამატებით   ჩვენთვის,  ემიგრანტი ქართველი ქალებით, რომელთა რიცხვი ბარიში ოფიციალურად 35 ათასს აჭარბებს. ქართველი დედები, ოჯახებიდან, შვილებისგან შორს უვლიან იტალიელ მოხუცებს და ამ გზით ათეული წლებია არჩენენ საქართველოში დატოვებულ შვილებს, რომლებიც მათ გარეშე იზრდებიან.

პორტიდან წმინდა ნიკოლოზის ბაზილიკა არც ისე შორსაა. ყველა ჩამოსული ჯერ წმინდა ნაწილებისთვის პატივის მისაგებად მიიჩქარის, დანარჩენი კულინარია, კერამიკა, ნაყინი და ძველ ქალაქში ხეტიალი მერე იწყება.

ხო, მამალია ბარის სიმბოლო და ადგილობრივი კერამიკის ნიმუშებზე, ყავის ჭიქებზე, ზარებზე, მაცივარზე მისაკრავებზეც ისაა გამოსახული და კიდევ პასტა - ქუჩებშიც ხელნაკეთი, ასაწონი პასტა უხვადაა და გამომშრალი პომიდვრის ჩირი.

წმინდა ნიკოლოზის კათოლიკური ბაზილიკა უზარმაზარია, ეზოში გალავანთან წმინდანის მარტოსული  მონუმენტი  დგას, რომელიც 2003 წელს ზურაბ წერეთელმა ქალაქს აჩუქა.

11lkmhkb5xoglyz6w45asenfal0o5ubv

ბაზილიკის პირველი სართული 26 სვეტზე დგას, სვეტების ჩუქურთმები, არცერთი, ერთმანეთს არ ჰგავს. კიდევ ერთი სვეტი დგას ცალკე, ის საერთოდ განსხვავებულია და ეტყობა აქაური არ არის, ამ სვეტზე ცოტა მოგვიანებით მოგიყვებით.

წმინდა ნიკოლოზის სამყოფელში ციმციმებს ელექტროკანდელები, რომელიც მგონი ბატარეებზე მუშაობს ( ალბათ).

წმინდა ნაწილებიდან მირონი უწყვეტად გადმოედინება, ეს მეცნიერული კვლევითაც დადასტურებულია. მირონს წელიწადში რამდენჯერმე იღებენ. რადგან წმინდა ნაწილები  ღრმადაა დაფლული, კათოლიკე ბერი სპეციალურ  შპრიცს უშვებს და ამოაქვს. განზავებული მირონის შეძენა  ბაზილიკის მაღაზიაშია შესაძლებელი.

უცნაურად მოხვდა წმინდა ნიკოლოზის წმინდა ნაწილები ბარიში. ის  პირდაპირ მოიტაცეს ქალაქ მირონიდან ( დღევანდელი თურქეთის ტერიტორია), სადაც 1087 წლამდე იყო დასვენებული.

მიზეზი  ერთი უბრალო მღვდლის სიზმარი გახდა, რომელსაც წმინდა ნიკოლოზმა სთხოვა ქალაქ ბარიში გადასვენება.

საპორტო ქალაქს სჭირდებოდა ძლიერი მფარველი, ამიტომ ბარის მაშინდელმა მმართველმა მირონში სამი გემი გაგზავნა. სიწმინდის დაუფლებით გენუელებიც იყვნენ დაინტერესებული,  ბარელებმა იჩქარეს, შევარდნენ ტაძარში, სადაც მხოლოდ რამდენიმე ბერი იმყოფებოდა და ძალით დაეუფლნენ სიწმინდეს. როგორც ამბობენ, სიჩქარეში წმინდა ნაწილები დაზიანდა. ის სვეტი კი, რომელიც დღეს ბარის ბაზილიკაში განცალკევებით დგას და მომლოცველების წერილებითაა სავსე, სწორედ მირონიდან გამოჰყვა წმინდა ნაწილებს ( ვიცი იტყვით, ეს ფიზიკის კანონებს ეწინააღმდეგებაო, მაგრამ იქიდან გამომდინარე, რომ წმინდა ნიკოლოზთან დაკავშირებული ბევრი რამ ეწინააღმდეგება ფიზიკის კანონებს, სვეტის ამბავი შეიძლება  სულაც არ იყოს მითი).

მოკლედ, ასე ჩამობრძანდა წმინდა ნიკოლოზის წმინდა ნაწილები ქალაქ ბარიში, სადაც მის სახელზე ბაზილიკა ააგეს. 8 წლის შემდეგ 1095 წელს კი, პირველი ჯვაროსნული ომიც დაიწყო. ეხლა უკვე ვენეციელები გაემგზავრნენ ქალქ მირონში. ცნობილი იყო, რომ წმინდა ნიკოლოზის წმინდა ნაწილები ყოფილი  ბიზანტიის იმპერიის პატარა ქალაქში  კიდევ დარჩა. ვენეციელებმაც დაარბიეს ტაძარი და მათაც წამოიღეს მირონმდინარე წმინდა ნაწილები, უფრო მცირე რაოდენობით, რომელიც დღესაც ვენეციაში ინახება.

1_tomba 16

სამეცნიერო კვლევა 1953 წელს დაიწყო. ბარის უნივერსიტეტის პროფესორ-ანატომს ლუიჯი მარტინოსს არც ისე მარტივი დავალება ჰქონდა.

,, სიწმინდე მირონში ცურავს" - ამ სიტყვებით აღწერა ლუიჯი მარტინომ წმინდა ნიკოლოზის წმინდა ნაწილების მდგომარეობა. თუმცა ასევე აღნიშნა, რომ ნეშთი სრულყოფილი არ იყო და აკლდა სხეულის რამდენიმე ძვალი, ასევე იყო დაზიანებული.

 სამეცნიერო კვლევა მან 1953 წელს   დაიწყო, თუმცა 1992 წელს დაასრულა, როდესაც ვენეციაში დაცული წმინდა ნაწილებიც გახსნეს, სადაც სიწმინდესთან ერთად აღმოჩნდა ქვა, ბერძნული წარწერით :

,, წმინდა ნიკოლოზის წმინდა ნაწილები". კვლევის შედეგად დადასტურდა, რომ ნეშთი ერთი და იმავე პიროვნებას ეკუთვნის.

,, ვენეციური ნაწილი უფრო მცირეა, თუმცა არანაკლებ მნიშვნელოვანია, ვიდრე ბარიში დაცული სიწმინდე." - წერდა მეცნიერი საბოლოო დასკვნაში.

ნიკოლოზობას მართლმადიდებლები წელიწადში ორჯერ ავღნიშნავთ 19 დეკემბერს - მთავარეპისკოპოსის ხსენებას და

 22 მაისს მირონ-ლუკიიდან ბარიში წმინდა ნიკოლოზის წმინდა ნაწილების  გადასვენებას.

საკვირველმომქმედი და მირონ-ლუკიის  მთავარეპისკოპოსი წმინდა მღვდელმთავარი ნიკოლოზი ითვლება საქართველოს ეკლესიის მფართველ წმინდანად.

ავტორი: ესმა ონიანი

 

ეკონომიკა
2024 წლის ნოემბერში ქვეყანაში შემოსული ფულადი გზავნილების ნაკადების მოცულობამ 266.70 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა, რაც 9.6%-ით ნაკლებია 2023 წლის ნოემბრის ანალოგიურ მაჩვენებელზე.

საქართველოს ეროვნული ბანკის მონაცემებით, 2024 წლის ნოემბერში ქვეყანაში შემოსული ფულადი გზავნილების ნაკადების მოცულობამ 266.7 მლნ აშშ დოლარი (729.5 მლნ ლარი) შეადგინა, რაც 9.6%-ით ნაკლებია 2023 წლის ნოემბრის ანალოგიურ მაჩვენებელზე.

შემოსული გზავნილების 18.77% ამერიკის შეერთებულ შტატებზე მოდის - 50.05 მილიონი დოლარი, რაც 21.61%-ით მეტია 2023 წლის ნოემბერთან შედარებით. მეორე ადგილზეა იტალია (16.93%), საიდანაც  გასულ თვეში 45.16 მილიონი დოლარი გადმოირიცხა - ეს წინა წელთან შედარებით 4.4%-იანი მატებაა.

მესამე ადგილზეა რუსეთი (11.16%) 29.76 მილიონი აშშ დოლარით, რაც 2023 წლის ნოემბერთან შედარებით 60.63%-იანი კლებაა.

ქვეყნები, საიდანაც გასულ თვეს საქართველოში ყველაზე მეტი თანხა გადმოირიცხა: 

  1. აშშ - $50.05 მლნ;
  2. იტალია - $45.16 მლნ;
  3. რუსეთის ფედერაცია - $29.76 მლნ;
  4. გერმანია - $23.77 მლნ;
  5. საბერძნეთი - $21.46 მლნ;
  6. ისრაელი - $21.43 მლნ;
  7. თურქეთი - $8.49 მლნ;
  8. ყირგიზეთი - $8.01მლნ;
  9. ყაზახეთი - $8 მლნ;
  10. ესპანეთი - $5.69 მლნ;
  11. ირლანდია - $5.54 მლნ;
  12. საფრანგეთი - $4.98 მლნ;
  13. აზერბაიჯანი - $3.79 მლნ;
  14. გაერთიანებული სამეფო - $3.56 მლნ;
  15. პოლონეთი - $2.68 მლნ;

მსოფლიო ბანკის [WB] ინფორმაციით, საქართველო ფულად გზავნილებზე დამოკიდებული ქვეყნების რეიტინგში 21-ე ადგილზეა, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ ქვეყნის ეკონომიკის მნიშვნელოვანი ნაწილი უცხოეთში დასაქმებული ქართველების მიერ გამოგზავნილ თანხებზეა დამოკიდებული. 

სტატისტიკა ცხადყოფს, რომ ქვეყნის ეკონომიკის ფულად გზავნილებზე დამოკიდებულების მაჩვენებელი ყველაზე მაღალი შედარებით დაბალშემოსავლიან ქვეყნებშია. 

მსოფლიო ბანკის რეიტინგში პირველ ადგილს ტონგა იკავებს, რომლის მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) 37.2% ფულად გზავნილებზე მოდის; 35.3%-ით მეორე ადგილზე სომალია; საერთაშორისო რეიტინგში მესამე ადგილს კი ყირგიზეთი იკავებს, მისი ეკონომიკის 31.3% ფულად გზავნილებზეა დამოკიდებული. 

აღსანიშნავია, რომ განვითარებულ ქვეყნებში ფულად გზავნილებზე დამოკიდებულების მაჩვენებელი 1%-ზე ნაკლებია, რაც იმაზე მიუთითებს, ქვეყნის ეკონომიკის მხოლოდ უმცირესი ნაწილი ივსება უცხოეთში დასაქმებული მოქალაქეების მიერ გამოგზავნილი ფულადი სახსრები.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.