USD 2.7050
EUR 3.0872
RUB 3.3681
თბილისი
КГБ და ოზურგეთელი ოთარ თენეიშვილის "მაშველი რგოლი" ტარივერდიევისთვის
თარიღი:  1487
სანამ სათაურს გავშიფრავდე, ჯერ მიქაელ ტარივერდიევზე ვიტყვი: ამ ფოტოზე ის ძველებური საკრავი ინსტრუმენტის ფონზეა აღბეჭდილი, რომელიც ფირმა "პარკერის" ფისჰარმონიაა და გებელსის ნაქონია. თუმცა, ამაზეც ცოტა ქვემოთ.
 
ტარივერდიევი, რომ წარმოშობით თბილისელი იყო, ინგოროყვას ქუჩაზე საცხოვრებელი სახლის ფასადზე მემორიალური დაფაც ცხადყოფს. ზოგადი საშუალო განათლების მიღების შემდეგ პროფესიული დაოსტატებისთვის მოსკოვს მიაშურა, სადაც ბედმა პედაგოგად და მფარველად არამ ხაჩატურიანი არგუნა. გაუმართლა და ძალიან დიდ სიმაღლეებს მიაღწია - მის კინომუსიკას და თავად მას, როგორც უბადლო მელოდისტს, საყოველთაოდ აღიარებული პლანეტარული მეტრების - ენიო მორიკონესა და ნინო როტას შემოქმედებით საზღვრებში მოიაზრებდნენ. მადლიერი მსმენელები აღმერთებდნენ. განსაკუთრებით ქალები. თავადაც მათი დიდი ტრფიალი გახლდათ. ერთხელაც ასეთი თავდავიწყება ძალიან ძვირად დაუჯდა:
 
ულამაზეს მსახიობ ლიუდმილა მაქსაკოვასთან თავბრუდამხვევი სამწლიანი რომანი ჰქონდა. ერთ-ერთი ღამის გასეირნებისას ტარივერდიევის მანქანის საჭეს მაქსაკოვა მართავდა. მოულოდნელად გზაზე საიდანღაც მამაკაცი გამოვარდა. მაქსაკოვამ დამუხრუჭება ვერ მოასწრო, მამაკაცი ისე გაიტანა. ადგილზევე გარდაცვლილი მსხვერპლი ნასვამი აღმოჩნდა. ტარივერდიევმა მაქსაკოვას სასწრაფოდ საჭესთან ადგილი გაუცვალა და სავალალო ავარია თავის თავზე აიღო.
 
დაიწყო მტანჯველი სასამართლოების 2-წლიანი რეზონანსული პროცესი. საგულისხმოა, რომ მიმდინარე პროცესიდან მაქსაკოვა თანდათან დისტანცირდა, რაც ტარივერდიევისთვის თავზარდამცემი აღმოჩნდა. ხოლო განაჩენის გამოცხადების დღეს კი დივა თავის მეგობრებთან ერთად სულაც სადღაც გაემგზავრა. ამან ტარივრდიევი სრულ შოკში ჩააგდო.
 
საბოლოოდ, როგორც იქნა, კომპოზიტორს 2 წელი მიუსაჯეს. თუმცა, სასჯელი სასამართლო პროცესების ხანგრძლივობის ამავე ვადით გაიქვითა. ამ განცდებმა ტარივერდიევს გულზე დაარტყა:
 
- Это было не любовь, а болезнь!!! - მოკლედ და მწარედ დაასკვნა მან.
ამ ამბით მოგვიანებით კინორეჟისორი ელდარ რიაზანოვი დაინტერესდა და ფილმის სიუჟეტად აქცია. ტარივერდიევი დიდხანს, დიდხანს ეწინააღმდეგებოდა, მაგრამ რიაზანოვი შეუვალი აღმოჩნდა და არ დათმო. მეტიც, ტარივერდიევი ფილმზე "ვაგზალი ორისათვის" კომპოზიტორად დაამტკიცა!!!
 
რაც შეეხება ფოტოზე აღბეჭდილ ფისჰარმონიას: მიკის (ასე ეძახდნენ ტარივერდიევს) "ვაინბახის" ფირმის პატარა, კაბინეტური ფისჰარმონია ადრეც ჰქონდა, მაგრამ მეგობარს გაუცვალა როიალ "სტენვეიში". საფორტეპიანო ბაზარზე "სტენვეი" მაშინ პლანეტარული ბრენდი და ტრენდი გახლდათ. არადა, კომპოზიტორი ორღანის ჟღრიალა ტემბრს ვერ ელეოდა და ინსტრუმენტს დიდხანს უშედეგოდ ეძებდა.
ერთ დღესაც მის ბინაში მოხუცი თაყვანისმცემლის ტელეფონის ზარი გაისმა:
 
- ძალიან მიყვარს თქვენი მუსიკა. გავიგე, რომ ორღანს ეძებთ. მე გებელსის ნაქონი "პარკერი" მაქვს. მარტოხელა ვარ და ვის დავუტოვო? მოდით და წაიღეთ!!! ...დავუბრუნდეთ მიკის განსაცდელებს: შემდეგი დარტყმა მას მოსკოვის დიდ თეატრში ელოდა. მთავარ პარტიებში ნინო ანანიაშვილისა და ანდრის ლიეპასათვის დაკვეთილი ბალეტის ("ქალიშვილი და სიკვდილი") დადგმა იური გრიგოროვიჩმა მოულოდნელად გადაიფიქრა! წლების მანძილზე ტარივერდიევის ქანცგამწყვეტი შრომა სულ ამაო და წყალში გადაყრილი აღმოჩნდა. არადა, მისთვის ბალეტის დადგმა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო. თავად განსაჯეთ: ის, რამაც მიკის საყოველთაო აღიარება მოუტანა, მაინც მსუბუქი ჟანრის მუსიკად ითვლებოდა. მას კი უნდოდა დაემტკიცებინა, რომ კლასიკური ჟანრებიც არანაკლებ ხელეწიფებოდა!!! ...
 
 
ტელესერიალ "გაზაფხულის 17 გაელვების" მუსიკამ ტარივერდიევის რეიტინგი პიკზე ააგდო და არნახული პოპულარობა მოუტანა. თუმცა, მოხდა ისე, რომ სერიალის რეჟისორ ტატიანა ლიოზნოვას სამუდამოდ დაემდურა. სცენარისტი იულიან სემიონოვი მიკისთან განუწყვეტლივ ჩიოდა:
- ჩემს სცენარს პატივს არ სცემს, უდიერად ეპყრობა და თვითნებურად ცვლისო!!! ერთხელაც, ამით შეგულიანებულმა მიკიმ ლიოზნოვას უთხრა:
- Таня, ты не права!
 
ლიოზნოვა სრულიად გაცოფდა. საშინელი სკანდალი მოაწყო და ლამის ყველაფერი დალეწა. საბოლოოდ კი გაავებულმა ლიოზნოვამ ტარივერდიევი სერიალის შემქმნელთა უმაღლეს სახელმწიფო ჯილდოზე წარსადგენ სიაში არ შეიყვანა. თუმცა, იმ სიაში ოპერატორიც კი არ გამოუტოვებია. ბუნებრივია, ამან ტარივრდიევი ძალიან დაამცირა და ლიოზნოვასთან ურთიერთობას საბოლოოდ წერტილი დაუსვა (თუმცა, მიკიმ ის უმაღლესი სახელმწიფო ჯილდო მოგვიანებით მაინც მიიღო. ოღონდ, ელდარ რიაზანოვის ფილმ "ბედის ირონია ანუ გაამოთ" შემოქმედებით ჯგუფთან ერთად).
 
"გაზაფხულის 17 გაელვების" გამო ტარივერდიევის ნერვიულობა ამით არ დამთავრებულა. მთავარი დარტყმა - საშინლი დარტყმა - ჯერ კიდევ წინ ელოდა: ფილმის მუსიკის პოპულარობის მზარდი დინამიკა გრანდიოზულ მასშტაბებს აღწევდა. ერთ-ერთ უპრესტიჟულეს ფესტივალზე ("Песня Года") აბსოლუტურად ყველა ჯილდო "გაელვების" მუსიკამ მოხსნა. კონცერტის შემდეგ უბედნიერეს ტარივერდიევს კულისებში შეატყობინეს, რომ "გაელვების" მუსიკის პლაგიატის გამო საზღვარგარეთიდან საპროტესტო ტელეგრამა მოვიდა და ამიტომ დილით სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის თავმჯდომარე ტიხონ ხრენნიკოვთან იბარებდნენ. ტარივერდიევს ეს ჯერ ხუმრობა ეგონა. თუმცა, უთხრეს, რომ საქმე სერიოზულადაა და ხრენნიკოვი მას მოუთმენლად ელის!
 
მეორე დღეს ხრენნიკოვის მისაღებში მიკის აჩვენეს საერთაშორისო სატელეგრამო გზავნილი პარიზიდან, რომელსაც მიბმული ჰქონდა რუსულენოვანი თარგმანი:
-
Поздравляю
 
с успехом моей музыки в вашем фильме. Композитор Френсис Ли.
თითქოსდა, საქმე ეხებოდა Fransis Lai-ს მუსიკის პლაგიატს რეჟისორ არტურ ჰილერის საქვეყნოდ პოპულარული ოსკაროსანი ფილმიდან "Love story".
 
ტარივერდიევი გაოგნდა. კინაღამ გული გაუჩერდა. საკითხი უკიდურესად გასკანდალდა! ყოველ ფეხის ნაბიჯზე მზარდი დინამიკით იქოქებოდა. ყველა მოურიდებლად პირში ახლიდა:
 
- მართალია, რომ თქვენი პლაგიატის გამო საბჭოთა კავშირმა ფრენსის ლის 100-ათას დოლარიანი კომპენსაცია გადაუხადა? თუმცა, მისი პასუხი არავის აინტერესებდა, არავინ უსმენდა!
 
ტარივერდიევის ცხოვრება სრულიად გაუსაძლისი გახდა! სადაც იყო, გული გაუსკდებოდა!
 
და სასოწარკვეთილმა, რომ იტყვიან, თავზე ხელი აიღო: მოსკოვში საფრანგეთის საელჩოში დარეკა და კულტურის ატაშესთან დაკავშირება ითხოვა. დააკავშირეს (დღეს ალბათ ყველა გაიოცებს, მერე რა მოხდაო. მაგრამ იმ დროს ეს აბსოლუტურად სასიცოცხლო რისკი იყო!!!).
ტარივერდიევმა და ატაშემ მეორე დღეს შეხვედრა კომპოზიტორთა კავშირთან დათქვეს. შეხვდნენ. კავშირის კაფეში ყავა დალიეს. ატაშემ განუცხადა, ამ სკანდალში საელჩო საერთოდ არ ფიგურირებსო. მიკიმ სთხოვა, რომ პირადად ფრენსის ლის გამოხმაურება სჭირდებოდა. ატაშემ მეორე დღეს მიკი საფრანგეთის საელჩოში დაიბარა და პირადად ფრენსის ლისთან ტელეფონით დაკავშირებას შეპირდა. შეთანხმდნენ.
მანქანის დაძვრისთანავე მიკიმ შეამჩნია, რომ უშიშროების შავი, დაბურულ მინებიანი მანქანა აედევნა. სახლში მისვლისთანავე ტელეფონით თავის დას - მირას დაურეკა. მირას პასუხისთანავე მიკიმ ყურმილში რაღაც ტკაცუნი გაიგონა და მიხვდა, რომ უკვე უსმენდნენ. მიუხედავად ამისა, მირას მაინც ყველაფერი წვრილად მოუყვა და დასძინა, რომ საელჩოში აუცილებლად წავიდოდა. წავიდოდა, რადგან დასაკარგი უკვე აღარაფერი ჰქონდა; რომ მისმა ცხოვრებამ აზრი დაკარგა და ასეთ გამწარებულ ყოფას მეტს ვეღარ გაუძლებდა.
 
ოც წუთში კარზე ზარი გაისმა და КГБ- დან ორი ახალგაზრდა წარუდგა. უთხრეს, რომ მათი უწყება ამ მეგასკანდალის კურსში იყო, მაგრამ აქამდე არ ერეოდა. ამიერიდან კი ჩაერეოდა და საქმეს თავად მოაგვარებდა. ხოლო თუკი ტარივერდიევი არ დაიშლიდა და ხვალ საფრანგეთის საელჩოში ატაშესთან შესახვედრად მაინც წავიდოდა, პერსონალურ დოსიეს საბოლოოდ გაიფუჭებდა და შემდგომი მოსალოდნელი სამწუხარო შედეგების განჭვრეტა მისთვის რთული არ უნდა ყოფილიყო.
 
და აი, აქ უკვე დროა ამ პოსტის სათაური გავშიფრო: მეორე დღეს ტარივერდიევს სახლში ოთარ თენეიშვილი ეწვია, რომელიც წლების მანძილზე პარიზში "Совэкспортфильм"-ის წარმომადგენელი გახლდათ.
 
- მიკი, მე ძალიან კარგად ვიცნობ ფრენსის ლის. აღარ ინერვიულო. სიტყვას გაძლევ, რომ პირადად დავუკავშირდები და ის აუცილებლად გამოგეხმაურება. და ეს უმსგავსობაც აუცილებლად დასრულდება!
 
ოთარ თენეიშვილმა სიტყვა შეასრულა. მართლაც, სამ დღეში პარიზიდან ფრენსის ლის ტელეგრამა მოვიდა, სადაც ის კატეგორიულად იუწყებოდა, რომ მიქაელ ტარივერდიევთან და მის მუსიკასთან პრეტენზიები საერთოდ არ ჰქონდა!!!
ამით ოთარ თენეიშვილმა ტარივერდიევის ცხოვრებაში გრანდიოზული დიპლომატიური როლი შეასრულა - მაშველი რგოლის ფუნქცია იკისრა და მიკის რეაბილიტირება მოახდინა!!!
 
წარმოშობით ოზურგეთელი ოთარ თენეიშვილი, რომელზედაც მოგახსენებთ, მოსკოვში მეტად გავლენიანი პერსონა იყო. არაერთ საპასუხისმგებლო დონეზე პოზიციონირებდა. მათ შორის, უცხოეთშიც. ერთი ხანობა იგი პარიზში საბჭოთა კავშირის კულტურის ატაშეც კი გახლდათ და ლამის პლანეტარული კავშირები გააჩნდა.
 
როგორც ადგილობრივი თეატრის თბილისიდან მივლინებული კურატორი (იყო მაშინ ასეთი პრაქტიკა) მე მას ერთხელ შევხვდი ოზურგეთში. ნემიროვიჩ-დანჩენკოს სახლ-მუზეუმის გახსნის ზეიმსა და მახარაძის თეატრის 120 წლის იუბილეზე იგი მოსკოვის МХАТ-ის დელეგაციას ახლდა. ახლაც თვალწინ მიდგას: ბანკეტზე ეს ერთობ პუტკუნა სიმპათიური მამაკაცი როგორი საოცრად დახვეწილი ელეგანტურობითა და, თქვენ წარმოიდგინეთ, ელასტიურობითაც კი ცეკვავდა ულამაზეს მსახიობ ირინა აკულოვასთან. მათი დუეტის ცქერა მართლაც სიამოვნება იყო.
ამ ზეიმს კი უბადლოდ მასპინძლობდა კიდევ მეორე ოთარ თენეიშვილი - მაშინდელი მახარაძის რაიონის თავკაცი, განთქმული მეურნე და ორგანიზატორი (დღეს რომ მენეჯერს ეძახიან). იგი, სამწუხაროდ, პოლიტიკურ ინტრიგებს შეეწირა: როცა ქვეყნის ახლად დანიშნულმა მაშინდელმა ლიდერმა პირადი შურისძიების გამო სოლიკო ხაბეიშვილი დააპატიმრა, ელდაზე სოლიკოს ინფარქტი დაემართა და კლინიკაში გადაიყვანეს. რა თქმა უნდა, ხაბეიშვილი ყველამ გაწირა და აღარავინ ეკარებოდა. ერთადერთი, ვინც კაცურად მოიქცა, სწორედ ოთარ თენეიშვილი იყო. მიუხედავად იმისა, რომ იცოდა - იმ ნაბიჯს არ შეარჩენდნენ, კლინიკაში გასამხნევებლად მეგობარი მაინც მოინახულა. ეს სოლიდარობა ძვირად დაუსვეს: მართლაც, მეორე დღეს თენეიშვილიც დააპატიმრეს.
 
მაგრამ დავუბრუნდეთ კვლავ ტარივერდიევს: აღსანიშნავია, რომ ფრენსის ლის კინომუსიკიდან ძალიან პოპულარულია აგრეთვე კლოდ ლელუშის ფილმ "ქალი და მამაკაცის" კომპოზიციები (თუნდაც, "შაბადაბადა"). საგულისხმოა, რომ "გაელვებისეულ" პლაგიატად ფრენსის ლიმ თითქოს მიიჩნია "Love story"-ს პლანეტარული ჰიტის საწყისი ორი-სამი აკორდი, რომელიც იდენტურიაო კაფე "ელეფანტში"ცოლთან შტირლიცის კონსპირაციულ-დისტანციური პაემანის მზარდი ექსპრესიით გამორჩეულ საფორტეპიანო აკომპანიმენტთან (ამ უკანასკნელის მოსმენა მყისიერად შეგიძლიათ ამავე პოსტში - ტარივერდიევის ფოტოილუსტრაციის რუსულ ტექსტზე მიბმულ ინტერნეტ პარამეტრის შეხებისთანავე. და კიდევ: ამ პოსტის მერე შემდეგ მომდევნო პოსტად ვაქვეყნებ ვიდეოკლიპით ილუსტრირებულ ფრენსის ლის "Lav story"-ს კომპოზიციას სტეპან ჰაუსერისა და ლოლას შესრულებით. ვაქვეყნებ, რათა მკითხველმა თავად შეძლოს შედარება.).
 
მაინც საიდან გაჩნდა ვითომდა ფრენსის ლის ის საბედისწერო დეპეშა? გამოითქვა აზრი და ვარაუდი, რომ თითქოს ამ პროვოკაციის ავტორი ტარივერდიევის "17 გაელვების" მუსიკის გრანდიოზული ფურორით დაბოღმილი კომპოზიტორი ნიკიტა ბოგოსლოვსკი იყო. რომ თითქოს მან ცენტრალური ფოსტიდან საერთაშორისო დეპეშის ცარიელი ბლანკი წამოიღო. სახლში საბეჭდ მანქანაზე ფრანგულად აკრეფილი ტექსტი ტელეგრამის კვალობაზე წვრილ ლენტებად დაჭრა და ბლანკს დააკრა. რუსული თარგმანიც სკრეპით მიაბა. მერე წაიღო და ტიხონ ხრენნიკოვის მაგიდაზე მალულად დატოვა! მაგრამ ეს ვერსია ოფიციალურად ვერ დადასტურდა.
 
თუმცა, პირადად მე სარწმუნო მგონია, რადგან ნანახი მაქვს დოკუმენტური ფილმი ძალიან კარგ კინოკომპოზიტორ ალექსანდრ ზაცეპინზე (გაიდაის ფილმების მუსიკალური კომპოზიციების უცვლელ ავტორზე). იმ ფილმში ზაცეპინი ამბობს, რომ პარიზში საცხოვრებლად გაქცევა მას სწორედ ნიკიტა ბოგოსლოვსკის პროვოკაციამ აიძულა. მისი კინომუსიკის პოპულარობით დაბოღმილმა ბოგოსლოვსკიმ საბჭოთა КГБ-ეს აცნობა, რომ უცხოეთში ტურისტად მყოფმა ზაცეპინმა ერთ-ერთ რესტორანში დაკვრით უცხოური ვალუტა გამოიმუშავა და ეს საბჭოთა შესაბამის ორგანოებს დაუმალა. ამ "ჩაშვებამ" ზაცეპინს ცხოვრება დაუნგრია და დიდი წვალებით, როგორც იქნა, ბოლოსდაბოლოს პარიზში გაიქცა. ისე, კაცმა რომ თქვას, საესტრადო მუსიკის ჟანრში თავად ბოგოსლოვსკიც არ იყო ცუდი ავტორი. კარგი სიმღერები ჰქონდა. მაგრამ, ალბათ რაკი კინოში არ იყო მოთხოვნადი, ფილმების კომპოზიტორად არ იწვევდნენ, ამას ვერ ინელებდა და წარმატებული კოლეგების შურდა. არადა, იმ დროის კვალობაზე კინოში ძალიან დიდი ჰონორარები იშოვებოდა. მგონი, სწორედ ამან დაბოღმა ბოგოსლოვსკიც (ბედის ირონიით, რა გვარს არცხვენდა?!). მე ისიც მიკვირს, ორი ამხელა რეზონანსული სკანდალის ფონზე, ბუზიც რომ ვერ აუფრინეს. მაგრამ, რატომ მიკვირს? КГБ-ეს "სტუკაჩი" ყოფილა და ბუზს ვინ აუფრენდა?!
 
ისევ ტარივერდიევს მივუბრუნდეთ: ამდენ განსაცდელებს, დარტყმებს, სტრესებსა და ნერვიულობას მიკის გულმა ვეღარ გაუძლო და საოპერაციო გახდა. ლონდონის სამეფო ჰოსპიტალში აორტის ხელოვნური სარქველი ჩაუდგეს. ხუმრობდა, რკინის გული მაქვს 40-წლიანი გარანტიითო. ეს იმიტომ, რომ აორტის ხელოვნური სარქველის მეტალი ამერიკული მრავალჯერადი კოსმოსური ხომალდის Spase Shuttle-ს გარსის მეტალის შენადნობის ანალოგი გახლდათ. მაგრამ "შატლის" გარანტიამ არ იმუშავა. მიკის გული კვლავ საოპერაციო გახდა. ოპერაციის დღეც დაინიშნა. სიმხნევის მოსაკრებად და განწყობის ასამაღლებლად ოპერაციამდე ორი დღით ზღვაზე გაემგზავრა. თუმცა, სასტუმროს აივანზე ზღვის ულამაზესი ხედით დასატკბობად და სუფთა ჰაერის ჩასასუნთქად გასულს გული სამუდამოდ გაუჩერდა!!! ...
მართლაც, ტყუილად არ ამბობენ ფრანგები: "სე ლა ვი!!!" ...
 
ავტორი:
 
 
 
 
ანალიტიკა
7 ფუნდამენტური კითხვა რუსეთ-უკრაინის ომში - გიორგი კობერიძე
მოდით გავაანალიზოთ 7 ფუნდამენტური კითხვა რუსეთ-უკრაინის ომში:
1. პოლიტიკური თვალსაზრისით ვინ იმარჯვებს ომში?
- ჩინეთი: ამ ომს ჯერჯერობით ერთადერთი გამარჯვებული ჰყავს და ეს ჩინეთია. ჩინეთზე ახლა მსოფლიო ლიდერების ფოკუსი არ არის მიმართული, ეს კი მას მეტ-ნაკლებად შეუმჩნეველი განვითარების საშუალებას აძლევს. რაც უფრო მეტს იფიქრებს დასავლეთი რუსეთზე და რაც უფრო მეტ რესურსს დახარჯავს მის შესაკავებლად, მით უფრო ნაკლებად ეცლებათ ჩინეთისათვის.
ამასობაში პეკინის გავლენები კარდინალურადაც გაიზარდა რუსეთში, რომლისაგანაც რესურსებს საბითუმო ფასებში იღებს, ხოლო ჩინელებმა რუსეთის აღმოსავლური პროვინციების ათვისება კიდევ უფრო განავითარეს. ჩინური რბილი - კულტურულ-ეკონომიკური - ძალის ზრდასთან ერთად რუსი ქალები სიხარულით მიჰყვებიან ჩინელ მამაკაცებს, რომელთაც ქალების დეფიციტი აქვთ.
2. რატომ არ თანხმდება რუსეთი სამშვიდობო ინიციატივებს?
- რუსეთს სჯერა რომ ამ ომს იგებს. სანამ გჯერა რომ ომს იგებ, მანამდე ცეცხლს არ შეწყვეტ;
- რუსეთს ჯერ ვერ მიუღწევია სამხედრო მიზნებისათვის - მის ხელში არაა ხერსონი, ზაპორიჟია, ლუგანსკი და დონეცკი. ყირიმს ომამდე ისედაც ის აკონტროლებდა. შესაბამისად, ასობით ათასი მკვდარი სამხედრო, ოფიცრობა, გემები, ავიაცია და განადგურებული ტექნიკა ამ ტერიტორიების ოკუპაციით არ შეიძლება გამართლდეს.
- რუსეთს იმაზე მეტის წაღება უნდა, ვიდრე დაანონსებული აქვს. რუსეთის მიზანი არამხოლოდ ხერსონი, ლუგანსკი, დონეცკი, ყირიმი და ზაპირიჟიას ოლქია, არამედ მიკოლაივზე, დინიპროპეტროვსკზე, ხარკოვსა და ოდესაზეც არ იტყვის უარს თუკი ამის შესაძლებლობა ექნება. ნოვოროსიის პროექტი სწორედ ამას გულისხმობს თავის თავში. სწორედ ეს პროექტია, რომელიც პროგრამა მინიმუმად იყო მოაზრებული რუსი შოვინისტების მიერ. აღსანიშნავია ისიც, ნოვოროსიის პროექტის გარდა რუსეთისათვის უკრაინის სახელმწიფოს არსებობაც კი მიუღებელია.
- რუსეთს ძალიან გაუჭირდება ასობით ათასი რუსი მობილიზებული სამხედროს სახლში დაბრუნება და მათი საზოგადოებაში რეინტეგრაცია - ეკონომიკურადაც, ფსიქოლოგიურადაც და რეიციდივის თვალსაზრისითაც. ამაზე უკვე დიდი ხანია მსჯელობენ რუსები თავად. ამიტომ ომის თავისი პირობების გარეშე დასრულება არ აწყობს მოსკოვს;
- სამხედრო ეკონომიკის მუშაობა ერთია და ომის დასრულების შემთხვევაში სამოქალაქო ეკონომიკა როგორ იმუშავებს უმუშევარი ადამიანების და ომიდან დაბრუნებული დაუსაქმებელი ხალხის ფონზე - მეორე.
- ჩინეთს არ სურს რუსეთმა ომი შეწყვიტოს. რუსეთი კიდევ უფრო უნდა დასუსტდეს, რომ კიდევ უფრო მეტად დაექვემდებაროს მას.
3. ომი როდის დამთავრდება?
- მანამ არ დამთავრდება სანამ რუსეთს კიდევ უფრო არ გაეზრდება მსხვერპლი: ტრამპმა დღეს აღნიშნა რომ მხოლოდ ივლისის თვეში რუსეთს 20 ათასი მოკლული სამხედრო ჰყავს (მოკლული და არა დაჭრილი ან დაშავებული). გასაგებია, რომ ცუდად იკითხება და ისმინება, მაგრამ ფაქტია, თუ ბევრი სამხედრო არ კვდება, ომი გრძელდება.
- მანამ არ დამთავრდება სანამ დარტყმები რუსეთის ტერიტორიაზე არ გადავა და ელიტებს არ შეაწუხებს - დაბომბვები რუსეთის სამხედრო ეკონომიკასა და წარმოებზე უკმაყოფილების ზრდასთან ერთად ისედაც ომისაგან გაუცხოებულ საზოგადოებას, კიდევ უფრო გააუცხოებს და ომის ზიანზე დააწყებინებს ფიქრს. სანამ ომი რუსეთში არ აწუხებთ, მანამდე გაგრძელდეს რა. ვიღაც მდიდარ მოსკოველს სულაც არ დარდებს ბურიატისა და დაღესტანელის ფრონტზე სიკვდილი.
- მანამ არ დამთავრდება ომი სანამ უკრაინა არ დაიწყებს ტერიტორიების გათავისუფლებას - ისე არაფერი ახდენს საზოგადოების კონსოლიდაციას, როგორც გამარჯვებები, ხოლო ისე არაფერია დემორალიზების მომტანი, როგორც მარცხების სერია. რუსეთმა თუკი დაიწყო ტერიტორიების დაკარგვა უკრაინაში ეს ომის დასრულის დასაწყისი იქნება.
- მანამ არ დამთავრდება ომი სანამ რუსეთი არ დარწმუნდება რომ ომი მოგებადი აღარ არის. ომის დამთავრებაზე გადაწყვეტილება ადამიანების ტვინში მიიღება და არა ფრონტის ხაზზე.
- ამის საპირისპირო და უკრაინის საზიანო სცენარით რომ ვთქვათ: მანამ არ დამთავრდება ომი, სანამ რუსეთის არმია მასობრივად არ დაიწყებს უკრაინის დამარცხებას და რამდენიმე მიმართულებიდან ჩამოშლის უკრაინის თავდაცვას, უკან დახევა იქნება ქაოსური და უკრიანაში მასობრივად გაჩნდება მხარდაჭერა დათმობებთან დაკავშირებით.
4. რა სვლები აქვს აშშ-ს?
- ტოტალური სანქციები და რუსეთთან ვაჭრობის აკრძალვა და რაც რუსეთის ყველა მოკავშირის წინააღმდეგ ეკონომიკური ომის გამოცხადებაა: ეს ეკონომიკური თვასლაზრისით ატომური სვლაა. ამით არამხოლოდ რუსეთზე იქნება დარტყმა, არამედ რუსეთთან მოვაჭრე მცირე თუ დიდ სახელმწიფოებზე. ამას დასჭირდება დიდი რესურსების მობილიზება და ხარჯვა. ეს მოითხოვს იმაზე ბევრად დიდ ენერგიას, ვიდრე ჩრდილოეთ კორეისა და ირანის სანქცირება იყო.
- ნავთობის ფასის ვარდნა - ბაზაზე ნავთობის ჭარბი მიწოდება და მოკავშირეების დარწმუნება. ამით ნავთობის ფასი უნდა დასწიონ 30 დოლარზე და დაბლა. შედეგად, რუსეთის ეკონომიკას უზარმაზარი დარტყმა მიადგება;
- უკრაინისათვის დიდი რაოდენობით იარაღის მიწოდება და შეზღუდვების მოხსნა: აშშ-ს შეუძლია რუსეთის მუქარების მიუხედავად დიდი რაოდენობით იარაღი მიაწოდოს უკრაინას და მისი თავისუფლად, მათ შორის რუსეთის ტერიტორიაზე გამოყენების უფლება მისცეს. მაღალტექნოლოგიური შეიარაღება ომში შეიძლება გარდამტეხი აღმოჩნდეს. ამ ვარიანტში აშშ-ს მხრიდან რუსეთის წინააღმდეგ კონტრმუქარების წაყენება არანაკალებ რეალისტური იქნება, რისი მიზანიც რუსეთის მოლაპარკებებზე დაყოლიების იძულების მცდელობა იქნება.
- პროცესების ისე გაგრძელება როგორც არის: დროის გაყვანა, წინადადებებზე ფიქრი, კიდევ მეტი ვადების მიცემა და პროცესების გაწელვა. ამასობაში უკრაინისათვის იარაღის მიწოდება გაგრძელდეს, თუმცა ჩვეულ რიტმში.
- ჩახსნა: შეიძლება აშშ თანდათან ჩაეხსნას სიტუაციას და გადაერთოს სხვა საკითხებზე, უკრაინის თემა კი ევროპას მიუგდოს მოსაგვარებლად. თუმცა ეს ტრამპის ადმინისტრაციასა და მის პერსონალურ პოლიტიკაზე ძალიან ცუდად აისახება, მით უფრო რომ ქვეყნის შიგნით ისედაც პრობლემები აქვს.
- რუსულ თამაშზე დაყოლა - უკრაინაზე ზეწოლა რუსულ ულტიმატუმებზე დათანხმების შესახებ. ეს ყველაზე ცუდი სცენარია.
აქვე:
- ევროპას სხვა სვლა არ აქვს: ევროპა ახლა უკრაინაში რუსეთის ჩაფლობით დროს იგებს და მილიტარიზაციას ახდენს. მოკლე ვადაში მას აშშ-ს სრული ჩანაცვლება გაუჭირდება, მაგრამ საშუალო ვადაში მან კარგად იცის, რომ ერთის მხრივ უკრაინის სამხედრო წარმოებაში უნდა ჩადოს ფული - და აკეთებს კიდეც ამას - ხოლო მეორეს მხრივ საკუთრი წარმოება უნდა აამუშაოს. ეს ომი პირველ რიგში ევროპის უსაფრთხოების ომია. შესაბამისად, უკრაინის მარცხი ევროპის მარცხი იქნება.
5. რა მოხდება თუკი რუსეთმა გაიმარჯვა:
- მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ევროპაში პირველი დაპყრობითი ომი შედგება, რომელსაც აუცილებლად მიჰბაძავენ სხვები და დაპყრობითი ომები დაბრუნდება საერთაშორისო პოლიტიკაში;
- რუსეთი ულტიმატუმებს წაუყენებს მეზობლებს - ზოგი შეიძლება შთანთქას (მაგ. ბელარუსი), ზოგსაც თავის სამხედრო და პოლიტიკურ ორბიტაზე გადმოყვანა აიძულოს. ვინც ულტიმატუმებს არ მიიღებს, შეიძლება აწარმოოს ახალი ომები რუსული უმცირესობების დასაცავად, მაგალითად ყაზახეთში.
- რუსეთი წააქეზებს ახალ კონფლიქტებს ევროპის კონტინენტზე: ბალკანეთი დიდ ნაღმზე ზის, არც კავკასიაა მშვიდი, ბალტიისპირეთში რუსები ცხოვრობენ, ამ ფონზე ევროპის შიგნით სხვა ძალებიც გამოჩნდებიან, ვისაც მოუნდება თავისი წილი ტერიტორიული ნაჭრის მოთხოვნა - ასეთი დავები კი ევროპაში ძალიან ბევრია;
- მსოფლიოში სხვებიც მიბაძავენ რუსებს - თუკი ევროპაში შეიძლება დაპყრობითი ომი, რატომ არ შეიძლება სხვაგან, სხვა ძალების მიერ?!
- დასავლეთის დაისი - რუსეთი ახლა ფიქრობს რომ ის უპირისპირდება არა უკრაინას, არამედ მთელს დასავლეთს. თუ დაამარცა უკრაინა ამით ძალიან მძიმედ დაზარალებული და რეპუტაცია შერყეული გამოვა დასავლეთი, ხოლო ბირთვულ იარაღზე მუშაობა სხვა სახელმწიფოთა მხრიდან უფრო აქტიური გახდება.
6. რა არის რუსეთის მარცხი და რა არის გამარჯვება?
- რუსეთი დამარცხებული იქნება, თუკი უკრაინის ის ტერიტორიები ვერ დაიკავა, რომელიც ახლა გაცხდებული აქვს მის კუთვნილად - მთელი ხერსონი, ზაპორიჟია, დონეცკი, ლუგანსკი და ყირიმი.
- რუსეთი დამარცხებული იქნება, თუკი უკრაინას სახლემწიფოებრიობის რაიმე საერთაშორისო განატია მიეცა და მისი მილიტარიზაცია გაგრძელდა (ანუ უკრაინა გრძელვადიანადაც გადარჩა): ნატო, ცის კონტროლი, ბირთვული იარაღი, მოკავშირეების ბაზები მის ტერიტორიაზე და სხვა. ამ შემთხვევაში უკრაინის მილიტარიზაციაც გრძელდება და რუსული ოკუპაცია ან მთავრდება ან ძალიან მყიფედ რჩება.
- რუსეთი გამარჯვებული იქნება, თუკი დასახული ტერიტორიული ამონაცა შეასრულა და ხელში ჩაიგო მთელი ხერსონი, ზაპორიჟია, დონეცკი, ლუგანსკი და ყირიმი.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ცეცხლი შეწყდა ისე, რომ უკრაინის მილიტარიზაცია შეწყდა, მისთვის საერთაშორისო გარანტიები არ იქნა განსაზღვრული, ხოლო რუსეთს სანქციები მოეხნა.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ოკუპირებული ტერიტორიების საერთაშორისოდ აღიარება მოახდინა და დაიკანონა.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ომში ან ომის შემდეგ კიევში პრორუსული მთავრობა მოიყვანა.
აქვე უნდა აღინიშნოს რომ:
- კიევის ვერ აღება უკვე წარუმატებლობაა რუსეთისათვის;
- უკრაინის წინააღმდეგ გამოცხადებული დემილიტარიზაციის კამპანია ამ ეტაპზე ჩავარდა - უკრაინა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მილიტარიზებული სახელმწიფოა.
7. რა სოციალური კონტრაქტი აქვს რუსეთსა და უკრაინას თავის ხალხთან:
- რუსეთში 90-ნების შემდეგ ასეთი სოციალური კონტრაქტი დაიდო: შენ პოლიტიკაში ნუ ჩაერევი, დიდ პოლიტიკურ ბიზნესში ცხვირს ნუ ჩაყოფ, უყურე ტელევიზორს, ტაში დაუკარი ლიდერს, იამაყე შენი ქვეყნის იმპერიული წარსულით და შენ არავინ შეგეხება, დანარჩენი რაც გინდა ის აკეთე. ეს კონტრაქტი ქრება, რადგან სალხში შენთვის ყოფნა მაინც ფრონტზე ყოფნით დამთავრდა.
ახლა რუსეთი საკუთარ მოსახლეობას ახალ კონტრაქტს უდებს და ეუბნება, რომ რუსეთის ინტერესებს დაცვა და ბრძოლა სჭირდება, რაც შეიძლება სიკვდილით დასრულდეს, მაგრამ ეს საამაყო ამბავია - წინაპრებიც ასე იბრძოდნენ და კვდებოდნენო. ეს ყველაფერი პროაქტიულად კი არ უნდა გააკეთო, არამედ თუკი სახელმწიფო მოგიხმობს უნდა გაჰყვე მას და კითხვები არ დასვაო. მწყემსმა კეთილმა კარგად იცის რა არის სწორი და არაო. ყველა ჩვენ გვებრძვის თორემ რუსეთი რა შუაშიაო. იდეალი სტალინია და მის პრინციპებს უნდა დაემორჩილოთო.
- უკრაინაში სოციალურ კონტრაქტს ორი საფუძველი აქვს:
1. ყველანი ვებრძვით გარე, ისტორიულ მტერს, რომელის ჩვენს არსებობასა და იდენტობას ეგზისტენციალურ საფრთხეს უქმნის და მზადაა მოაწყოს გენოციდი.
2. ვებრძვით კორუფციას, რომელმაც ათწლეულობით უმძიმესი დარტყმა მიაყენა ქვეაყანას. ამ უკანასკნელზე როდესაც კითხვები გაჩნდა რამდენიმე დღის წინ, ხალხი ქუჩაში გამოვიდა და დემონსტრაციები გამართა კორუფციის ბიუროს დამოუკიდებლობის აღსადგენად.
 
 
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.