,
„მატჩზე რაიმე განსაკუთრებულს ვერაფერს ვიტყვით: ქართველებს გოლები თავიანთ გემოზე და სურვილზე გაჰქონდათ, თანაც სომხეთის გუნდის თბილისურ განადგურებას სათავე თვითონ კაპიტანმა ვარაზდათ არიანმა დაუდო - მან გოლი საკუთარ კარში უკვე მატჩის მე-4 წუთზე გაიტანა... ყველაფერი ადასტურებდა იმას, რომ სომეხ ფეხბურთელებს არაფრის უნარი არ გააჩნდათ. არაფერი არ შეუცვლია ედგარ სევიქიანის ლამაზ გოლსაც, რადგან გამარჯვება მაინც ქართველებს დარჩათ, თანაც დიდი ანგარიშით. სომეხ ფეხბურთელებს აშკარად დიდი პრობლემები აქვთ“, - ნათქვამია სომხეთის გაზეთ „გოლოს არმენიის“ (Голос Армении) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „სირცხვილი და თავის მოჭრა - საფეხბურთო მოედანზე და მოედნის გარეთ“ (ავტორი - ვადიმ მკრტჩიანი).
გთავაზობთ ამონარიდს პუბლიკაციიდან, რომელიც თბილისის სტადიონზე მომხდარ ინციდენტს ეხება:
„და ბოლოს, ორიოდე სიტყვა იმ ინციდენტზეც, რომელიც თბილისის „დინამო-არენას“ სტადიონზე მოხდა: საინტერესოა, ჰქონდა თუ არა სტიქიური ხასიათი რამდენიმე ასეული უმართავი დეგენერატის სამარცხვინო ქცევას თუ ის დაგეგმილ პროვოკაციას წარმოადგენდა, შესაძლოა, ადგილობრივი აზერბაიჯანელების მონაწილეობით? ნებისმიერ შემთხვევაში ფაქტი იმაშია, რომ ტრიბუნებზე მყოფი ქართველი გულშემატკივრების უმრავლესობა მოედანზე გადასული ვაი-ფანატების მისამართით იძახდნენ, რომ ისინი სამარცხვინოდ იქცეოდნენ, ხოლო სომხურმა ფან-დაჯგუფებამ განაცხადა, რომ მათმა ქართველმა კოლეგებმა ბოდიში მოიხადეს მომხდარის გამო.
საბედნიეროდ, არავინ არ დაშავებულა, თუმცა თანამედროვე [ქართულ] პოლიციას მასპინძლებისათვის სამარცხვინო ინციდენტის დროული აღკვეთა შეეძლო. უეფა, ალბათ, ქართულ საფეხბურთო ფედერაციას და სტადიონს რამენაირად დასჯის, ჩვენ კი გაგაცნობთ სოციალურ ქსელის ჩანაწერს, რომელიც ქართველ აქტივისტს თამთა თათარაშვილს ეკუთვნის: „სომხებმა ქართველებზე გაიმარჯვეს - თავიანთი სტუმართმოყვარეობით, კულტურით, ეთიკით და ადამიანური თვისებებით 10:0-ზე. სირცხვილი და თავის მოჭრა! კიდევ კარგი, რომ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციამ რეაგირება მოახდინა და სომხური მხარის წინაშე ბოდიში მოიხადა“.
კარგია, რომ ჩვენც რაღაცაში მოგებულები ვართ. ხუმრობაა, მაგრამ ვერაფერს იტყვი - თავზე მართლა ნაცარს ხომ ვერ დაიყრი. ცხოვრება გრძელდება. ფეხბურთი ხშირად ჩვენი ყოფის ამრეკლავ სარკეს წარმოადგენს, უფრო სწორად, იმ რეალობისა, რომელიც ჩვენს ირგვლივ არსებობს“.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
