USD 2.7573
EUR 3.0518
RUB 3.2415
თბილისი
BBC : „სავაჭრო ომებში გამარჯვებულები არ იქნებიან“: როგორ რეაგირებენ დონალდ ტრამპის ახალ ტარიფებზე მსოფლიოში“
თარიღი:  137

ბრიტანული სამაუწყებლო კომპანიის „ბიბისის“ (BBC) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია სარედაქციო ანალიტიკური მიმოხილვა სათაურით „სავაჭრო ომებში გამარჯვებულები არ იქნებიან“: როგორ რეაგირებენ დონალდ ტრამპის ახალ ტარიფებზე მსოფლიოში“.

„დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილებამ ე.წ. „გაზრდილი ტარიფების“ შემოღების შესახებ მთელ მსოფლიოში მწვავე კრიტიკა გამოიწვია. ვაშინგტონის მიერ გამოცხადებულმა სავაჭრო ომის ნეგატიურ შედეგებისა და საპასუხო ზომების მიღების თაობაზე ლაპარაკობენ როგორც ევროპაში, ისე აზიაში. აშშ-ის ზოგიერთი ახლო მოკავშირისათვის ახალი ბაჟების დაწესება მოულოდნელი აღმოჩნდა“, - ასეთია პუბლიკაციის დედააზრი.

გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:

დონალდ ტრამპის ბრძანებულების თანახმად, ახალი ტარიფები გამოყენებული იქნება ყველა სახელმწიფოს მიმართ. აშშ-ის საბაზო ანუ მინიმალური საბაჟო გადასახადი იმპორტირებულ საქონელზე ამჟამად 10%-ს შეადგენს. ცალკეული სახელმწიფოების მიმართ დადგენილია ბევრად უფრო მაღალი ტარიფები: ჩინეთისათვის - 34%, ევროკავშირისათვის - 20%, იაპონიისათვის - 24%, ინდოეთისათვის კი - 26%.

საფრანგეთი: „დაზარალებულებს დავეხმარებით“

საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა თავისი ამერიკელი კოლეგისა და ნატოელი მოკავშირის ნაბიჯს „დაუნდობელი და დაუსაბუთებელი“ უწოდა და განაცხადა, რომ აშშ-ის გადაწყვეტილება სერიოზული სახით აისახება ევროპის ეკონომიკაზე. მან ელისეის სასახლეში ფრანგული ეკონომიკის იმ სექტორის წარმომადგენლები მიიღო, რომლებიც სხვებზე მეტად დაზარალდნენ აშშ-ის მიერ შემოღებული ახალი ტარიფების გამო, კერძოდ, მეღვინეობის ინდუსტრიის ბიზნესმენები და მათ სახელმწიფო სუბსიდიებით დახმარება აღუთქვა. სხვათა შორის, ბევრი მათგანი უკვე ადრეც იყო გაზრდილი ტარიფების მსხვერპლი, მაგალითად, ჩინეთისაგან. „ევროკავშირი აშშ-ში 500 მილიარდის პროდუქციის ექსპორტს ახდენს და მათგან დაახლოებით 70%-ზე ახალი ტარიფები იმოქმედებს, თუმც ეს ციფრო ჯერ კიდევ დაზასუტებელია“, - თქვა ემანუელ მაკრონმა.

საფრანგეთის მეთაურის განცხადებით, დღეს ევროკავშირის ქვეყნებისათვის ძალიან მნიშვნელოვანია ერთ გუნდად გამოსვლა ამერიკული ტარიფებისაგან თავის დასაცავად. ემანუელ მაკრონმა ხაზი გაუსვა, რომ ევროკავშირის ძალა ევროპულ ბაზარშია, რომელიც 450 მილიონ მომხმარებელს ითვლის და ეს ბევრად უფრო დიდია, ვიდრე ამერიკული ბაზარი.

პრეზიდენტმა ასევე მოუწოდა ფრანგ ბიზნესმენებს შეაჩერონ ფრანგული ინვესტიციების ჩადება აშშ-ის ეკონომიკაში მანამ, სანამ არ იქნება შემუშავებული მომდევნო გადაწყვეტილებები ახალ პირობებში.

ევროკავშირი: „ვაფრთხილებთ დონალდ ტრამპს...“

როგორც ევროპის კომისიის თავმჯდომარემ ურსულა ფონ დერ ლაიენმა განაცხადა, აშშ-ის პრეზიდენტის გადაწყვეტილება „მსოფლიო ეკონომიკისადმი მიყენებულ სერიოზულ დარტყმას წარმოადგენს. მისი შედეგი საშინელება იქნება მილიონობით ადამიანისათვის მთელ მსოფლიოში, - აღნიშნა მან „ევროკავშირი - ცენტრალური აზიის“ სამიტზე გამოსვლისას, უზბეკეთის ქალაქ სამარყანდში.

ევროკომისიის ხელმძღვანელმა დონალდ ტრამპი გააფრთხილა, რომ ევროპა საპასუხო ზომებს მიიღებს, თუ ვაშინგტონი ბრიუსელთან მოლაპარაკებას არ მოისურვებს.

„ჩვენ უკვე ვამთავრებთ მუშაობას კონტრზომების პირველ პაკეტზე, რომელიც ევროპულ ფოლადზე აშშ-ის მიერ დაწესებულ ახალ ტარიფებს ეხება. ახლა კი ვემზადებით შემდგომი კონტრზომების მისაღებად - ჩვენი ინტერესებისა და ჩვენი ბიზნესის დასაცავად - იმ შემთხვევისათვის, თუ მოლაპარაკება ჩაიშლება ან საერთოდ არ გაიმართება“, - თქვა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა.

ირლანდიის ვიცე-პრემიერმა საიმონ ჰარისმა განაცხადა, რომ „ევროკავშირმა სიმშვიდე უნდა შეინარჩუნოს და პასუხი აწონილ-დაწონილად უნდა გასცეს“, თან დაამატა, რომ „ირლანდია მზადაა გადაწყვეტილების ძიებისათვის აშშ-სთან მოლაპარაკების საფუძველზე“.

იტალიის პრემიერ-მინისტრმა ჯორჯა მელონიმ - იგი ერთადერთი ევროპელი ლიდერია, რომელიც იანვარში დონალდ ტრამპის ინაუგურაციას დაესწრო ვაშინგტონში - განაცხადა, რომ თეთრი სახლის გადაწყვეტილება ტარიფების ზრდის თაობაზე „არასწორი ნაბიჯია“ და  იტალიელებს აღუთქვა, რომ ყველაფერს გააკეთებს, რათა ამერიკასთან შეთანხმებას მიაღწიოს და სავაჭრო ომი თავიდან აიცილოს“.

„ჩვენ არ გვსურს სავაჭრო ბარიერების ზრდა. ჩვენ არ გვსურს სავაჭრო ომი, რომელიც ჩვენს ხალხს გააღარიბებს, მსოფლიოში კი სამომავლოდ სახიფათო დაძაბულობას შექმნის“, - განაცხადა შვედეთის პრემიერ-მინისტრმა ულფ ქრისტერსონმა.

პეკინი: „სავაჭრო-სატარიფო ომებში გამარჯვებულები არ არსებობენ“

ჩინეთის ვაჭრობის სამინისტრომ გამოქვეყნა განცხადება, რომელშიც დაგმობილია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება და გამოხატულია მუქარა, რომ პეკინი აუცილებლად მიიღებს საპასუხო მკაცრ ზომებს თავისი უფლებებისა და ინტერესების დასაცავად.

„სავაჭრო და სატარიფო ომებში გამარჯვებულები არ არსებობენ, პროტექციონიზმი კი გამოსავალი არ არის“, - ხაზგასმულია დოკუმენტში, - ამერიკამ უნდა გამოასწოროს თავისი სეცდომა და სავაჭრო დავები ყველა ქვეყანასთან, მათ შორის ჩინეთთანაც, კონსულტაციების გზით უნდა გადაწყვიტოს - თანასწორობის, ურთერთპატივისცემისა და ურთიერთსარგებელის საფუძველზე“.

იაპონია: „რა დავაშავეთ?“

იაპონიის პრემიერ-მინისტრის სიგერუ ისიბას განცხადებით, ტოკიო უკიდურესად იმედგაცრუებულია იმით, რომ ამერიკამ იაპონია „დასასჯელთა სიაში მოაქცია“. „ტარიფების ზრდა ნეგატიურ გავლენას მოახდენს ორმხრივ ეკონომიკურ კავშირებზე, მსოფლიო ეკონომიკაზე და მრავალმხრივ სავაჭრო სისტემაზე“.

სიგერუ ისიბამ იაპონელ ბიზნესმენებს აღუთქვა, რომ იპოვის დროსა და შესაძლებლობას, რათა პირადად სთხოვოს დონალდ ტრამპს მიღებული გადაწყვეტილების გადახედვა.

სამხრეთ კორეა: „შესაძლოა გლობალური სავაჭრო ომის დაიწყოს...“

„რამდენადაც სიტუაცია ძალიან სერიოზული ხდება - არის ნიშნები იმისა, რომ შეიძლება გლობალური სავაჭრო ომი დაიწყოს, სამხრეთ კორეის რესპუბლიკის მთავრობა მის ხელთ არსებულ ყველა შესაძლებლობას გამოიყენებს სავაჭრო კრიზისის ნეგატიური შედეგების გადასალახავად“, - განაცხადა სამხრეთ კორეის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა ხან დოკ სუმ.

მთავრობამ განკარგულება გასცა ექსტრენული ზომების მისაღებად დაზარალებული კომპანიების დახმარების მიზნით, რომელშიც კორეული საავტომობილო ფირმებიც შედიან, - აღნიშნულია ქვეყნის მრეწველობის სამინისტროს მიერ გამოქვეყნებულ ცნობაში.

ავსტრალია: „დონალდ, შენ მეგობრები გყავს?“

„მეგობრები ასე არ იქცევიან“, - ასეთნაირად შეაფასა დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება საბაჟო ტარიფების გაზრდის თაობაზე ენტონი ალბანეზემ, ავსტრალიის პრემიერ-მინისტრმა.

„თეთრი სახლის ადმინისტრაციის მიერ დადგენილი და ტრამპის მიერ გაჟღერებული ტარიფები არანაირი ლოგიკით არ აიხსნება და აბსოლუტურად ეწინააღმდეგება პარტნიორობის საფუძვლებს ჩვენს ქვეყნებს შორის“, - ღრმა სინანულით აღნიშნა პრემიერ-მინისტრმა და მოსახლეობას აღუთქვა, რომ მთავრობა ქვეყნის ეკონომიკის დასაცავად ქმედით ზომებს მიიღებს.

კანადა: „აშშ ჩვენი მეზობელია, მაგრამ...’

კანადის პრემიერ-მინისტრის მარკ კარნის თქმით, „მართალია, აშშ ჩვენი მეზობელია, მაგრამ იძულებულნი ვართ არაკეთილმოსურნე მეზობელს მისივე მეთოდებით ვუპასუხოთ“. 

მთავრობის მეთაურმა აღნიშნა, რომ ოტავა იმოქმედებს მიზანმიმართულად და თავისი ეკონომიკური ძალის გამოყენებით“.

ისრაელი: „ამას ნამდვილად არ ველოდით“

ისრაელმა, რომელმაც ამას წინათ ყველა თავისი საბაჟო გადასახადი გააუქმა ამერიკული პროდუქციის იმპორტზე, „შოკშია ჩავარდნილი“ „დასჯილთა სიაში“ მოხვედრითა და მის წინააღმდეგ 17%-იანი ტარიფის დაწესებით, - წერს ისრაელის მასმედია.

„ჩვენ დარწმუნებულნი ვიყავით, რომ ამერიკა ლმობიერებას გამოიჩენდა ისრაელის მიმართ, რომელმაც საერთოდ გააუქმა ტარიფები ამერიკულ იმპორტზე, მაგრამ შევცდით“, - ციტირებს ისრაელის პრესა ერთ-ერთი სამტავრობო მაღალჩინოსნის ნათქვამს.

„კრემლი დასჯილთა სიაში არ ჩანს“

სადაა რუსეთი? არც დონალდ ტრამპის სიაში და არც თეთრი სახლის მიერ გამოქვეყნებული დამატებით მასალებში  იმპორტულ პროდუქციაზე ტარიფების ზრდასთან დაკავშირებით რუსეთი არ ფიგურირებს.

როგორც თეთრი სახლის პრეს-მდივანმა ქეროლაინ ლევითმა განაცხადა ერთ-ერთი გამოცემის - Axios-ის ჟურნალისტის კითხვაზე, რუსეთი სიაში იმიტომ არ არის, რომ ამერიკას შემოღებული აქვს მკაცრი ანტირუსული სანქციები, რაც რუსეთთან ვაჭრობას გამორიცხავს.

პრეს-მდივნის თქმით, სიაში არ იქნა შეტანილი კუბა, ბელარუსი და ჩრდილოეთ კორეა, რომელთა მიმართაც ასევე ძალიან ხისტი სანქციებია დაწესებული და სავაჭრო ემბარგო  მოქმედებს.

წყარო: https://www.bbc.com/russian/articles/cm2ez0v9d7lo

 

კულტურა
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.