USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
«TRT - Turkish Radio and Television Corporation» (თურქეთი): „შავი ზღვის გაზი: როგორ აინთო თურქეთის ენერგეტიკაში დამოუკიდებლობის ცეცხლი?“
Date:  223

თურქული სახელმწიფო ტელერადიოკორპორაციის TRT-ის (Turkish Radio and Television Corporation) ვებ-გვერდზე, რუბრიკით „ენერგეტიკული დღის წესრიგი“, გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „შავი ზღვის გაზი: როგორ აინთო თურქეთის ენერგეტიკაში დამოუკიდებლობის ცეცხლი?“, რომელშიც განხილულია თურქეთის პერსპექტივები შავი ზღვის გაზის მოპოვების საკითხში. „თურქეთი სულ უფრო მეტ ბუნებრივ გაზს იღებს შავი ზღვის ფსკერზე არსებული საბადოებიდან. შესაბამისად, სულ უფრო ამცირებს გაზის იმპორტს სხვადასხვა ქვეყნებიდან“, - ნათქვამია პუბლიკაციაში.

გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:

თურქეთი აგრძელებს სეისმურ კვლევებსა და ნახშირწყალბადების მოძიებას შავ ზღვაში, ამ თვალსაზრისით კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ნაბიჯი გადადგა. შავ ზღვაში, საქარიას ბუნებრივი აირის საბადოში „გოქთეფე-2“ ჭაბურღილში საბურღმა გემმა „ფათიჰამ“ შესაბამისი სამუშაოები დაიწყო. „გოქთეფე-2“, რომელიც რუმინეთ-თურქეთის ექსკლუზიურ ეკონომიკურ ზონასთან ახლოს მდებარეობს, შავ ზღვაში ბუნებრივი გაზის 25-ე ჭაბურღილი გახდა.

ბურღვის სამუშაოების დასრულების შემდეგ, თურქეთის ყოველდღიური წარმოება საქარიას გაზის საბადოზე, სავარაუდოდ, 40 მილიონ კუბურ მეტრამდე გაიზრდება. ეს ნიშნავს, რომ შავი ზღვის ბუნებრივი აირის საბადოების მარაგი 710 მილიარდ კუბურ მეტრამდე გაიზრდება. ბუნებრივი აირის წარმოების მოცულობის გაზრდით, თურქეთი მიზნად ისახავს ყოველდღიურად 60 მილიონი ადამიანის ბუნებრივი აირის მოთხოვნილების დაკმაყოფილებას.

მაშ, როგორ მივიდა თურქეთი ამ დონეზე, რომელიც მრავალი წლის განმავლობაში იყო დამოკიდებული საერთაშორისო მილსადენებიდან მომდინარე ბუნებრივ აირზე?

როგორ აინთო თურქეთის ენერგეტიკაში დამოუკიდებლობის ცეცხლი?

შავი ზღვის ბუნებრივი აირის საძიებო სამუშაოები TUNA-1 ჭაბურღილში 2020 წლის აგვისტოში დაიწყო. ამ ჭაბურღილში 320 მილიარდი კუბური მეტრი გაზი აღმოაჩინეს. დამატებითი გამოკვლევების შემდეგ გაირკვა, რომ TUNA-1 საბადოში ბუნებრივი აირის რაოდენობა 405 მილიარდ კუბურ მეტრს შეადგენდა. ამის შემდეგ სამძებრო სამუშაოები „ამსრა-1“ რეგიონში გაგრძელდა. „ფათიჰის“ სახელწოდების მქონე საბურღმა გემმა 135 მილიარდი კუბური მეტრის მოცულობის მქონე გაზის საბადოს მორიგი აღმოჩენა 2021 წლის 4 ივნისს გააკეთა. მოგვიანებით მოცულობა დაზუსტდა და 40 მილიარდ კუბურ მეტრამდე გაიზარდა.

თანმიმდევრული აღმოჩენების შემდეგ, თურქეთმა საერთაშორისო საექსპორტო კომპანიას რეგიონში, 3D-ს კვლევები ჩაატარებინა. აღინიშნა, რომ რეგიონში მთლიანი დადასტურებული მარაგი, 652 მილიარდი კუბური მეტრი იყო.

2023 წლის ბოლოს „ჩაიჯუმა-1“-ის საბადოზე კიდევ ერთი ბურღვა განხორციელდა. დადგინდა, რომ აქ რეზერვი იყო 58 მილიარდი კუბური მეტრი. ამრიგად, თურქეთის მთლიანი მარაგები განახლდა 710 მილიარდ კუბურ მეტრამდე.

სანამ საბურღი სამუშაოები გრძელდებოდა, ინტენსიური ძალისხმევა განხორციელდა გაზის სანაპიროზე მიტანისთვის. შესაბამისი ობიექტის მშენებლობა 2021 წლის იანვარში დაიწყო.

ხაზის პირველი შედუღება, რომელიც ბუნებრივ აირს სანაპიროზე მიიტანდა, 2022 წელს გაკეთდა. მილების დაგების პროცესი, რომელიც 2022 წლის ივნისში დაიწყო, მოკლე დროში დასრულდა.

2023 წლის 21 აპრილს პრეზიდენტმა რეჯეფ ერდოღანმა აანთო ბუნებრივი აირის პირველი ჩირაღდანი და შავი ზღვის ბუნებრივი აირის ჩატვირთვა უკვე არსებულ ქსელში დაიწყო. ყველა სამუშაო, ბუნებრივი აირის აღმოჩენიდან ბურღვამდე, მილსადენის მშენებლობიდან ხმელეთზე გამანაწილებელი ობიექტის დასრულებამდე, 32 თვეში დასრულდა.

თუმცა, არსებული მონაცემების გათვალისწინებით, შავ ზღვაში მხოლოდ ბუნებრივი აირის სამუშაოები არ მიმდინარეობს. ასევე აღმოჩენილია ნავთობის ნიშნები, განსაკუთრებით დასავლეთ შავი ზღვის რეგიონში. უახლოეს დღეებში ამ რეგიონში შესაბამისი ბურღვის სამუშაოებია დაგეგმილი, რომლებიც მიზნად ისახავს შემცირდეს უცხოური დამოკიდებულების ენერგიაზე მიწისქვეშა რესურსების ახალი აღმოჩენებით.

 თურქეთის ბუნებრივი აირის სისტემაში შესული უცხოური გაზის ჯამური რაოდენობა 2023 წელთან შედარებით 8 პროცენტით შემცირდა და 51 მილიარდ 477 მილიონ 297 ათას კუბურ მეტრს მიაღწია. მეორეს მხრივ, იმპორტის შემცირება ყოველწლიურად იგეგმება.

თურქეთი ბუნებრივი აირის მოთხოვნილების უმეტეს ნაწილს უზრუნველყოფს სულ 7 საერთაშორისო ბუნებრივი აირის მილსადენით, 4 LNG ობიექტით, რომელთაგან 2 არის მცურავი საცავი და გაზიფიკაციის ერთეული და 2 მიწისქვეშა ბუნებრივი აირის საწყობი.

ყოველწლიურად დაახლოებით 60 მილიარდი კუბური მეტრი ბუნებრივი აირის შეძენა ხდება რუსეთიდან, აზერბაიჯანიდან, ირანიდან, ალჟირიდან და სხვა ქვეყნიდან თხევადი სახით.

წყარო: https://www.trt.net.tr/georgian/programebi/2024/05/27/energetikuli-dg-is-cesrigi-22-2024-2144697

 

analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way