,
ზურაბ ბატიაშვილი, რონდელის ფონდის მკვლევარი
2023 წლის 11-12 ივლისს ვილნიუსში გაიმართება ნატოს სამიტი, სადაც ერთ-ერთი განსახილველი თემა ალიანსში შვედეთის შესაძლო გაწევრიანების საკითხი იქნება.
იტყვის თუ არა თურქეთი თანხმობას შვედეთის ნატოში გაწევრიანებაზე?
ოფიციალურმა ანკარამ 2023 წლის მარტში თანხმობა განაცხადა ფინეთის ნატოში გაწევრიანების საკითხზე, მაგრამ ამავე დროს მაშინ უარი თქვა შვედეთის გაწევრიანებაზე.
მიზეზად თურქეთისთვის რამდენიმე სენსიტიური საკითხი სახელდებოდა. ანკარაში მიიჩნევდნენ, რომ შვედეთს შეფარებული იყვნენ ტერორისტები, რომლებიც საფრთხეს უქმნიდნენ თურქეთის სახელმწიფოს და ითხოვდა მათ ექსტრადიციას. თურქული მხარე ასევე აპროტესტებდა იმ ფაქტს, რომ შვედეთს თურქეთისთვის იარაღის მიწოდებაზე ემბარგო ჰქონდა დაწესებული.
მოლაპარაკებების პროცესი რამდენიმე თვე გრძელდებოდა და ამ პერიოდის განმავლობაში შვედეთმა შეასრულა თურქეთის მოთხოვნების ერთი ნაწილი: ცვლილებები შეიტანა ანტიტერორისტულ კანონმდებლობაში, რომელიც 1 ივნისიდან შევიდა ძალაში და ანკარას მოუხსნა ემბარგო იარაღის მიწოდებაზე. მაგრამ არ შესრულებულა კონკრეტული პირების (დაახლოებით 100 პირის) ექსტრადიციის მოთხოვნა.
პროცესის წარმატებით დასრულების მიზნით 3-4 ივნისს თურქეთში ვიზიტით იმყოფებოდა ნატოს გენერალური მდივანი იენს სტოლტენბერგი, რომელმაც თურქეთს მოუწოდა არ დაბლოკოს შვედეთის ნატოში გაწევრიანების პროცესი.
4 ივნისს ანკარაში გამართული ერდოღან-სტოლტენბერგის შეხვედრა
სტოლტენბერგმა ასევე მადლობა გადაუხადა თურქულ მხარეს, რომელმაც დამატებითი ბატალიონი გაგზავნა კოსოვოში განლაგებულ ნატოს მისიაში იქ დაწყებული დაძაბულობის ფონზე.
ანკარაში ერდოღან-სტოლტენბერგის შეხვედრაზე გადაწყდა, რომ თურქული და შვედური მხარეები მორიგ შეხვედრას გამართავენ 12 ივნისს, იმ მიზნით, რომ აღმოიფხვრას ბარიერები შვედეთის გაწევრიანების პროცესში.
პარალელურად, აშშ, დიდი ბრიტანეთი და გერმანია აძლიერებენ ზეწოლას ანკარაზე, რათა ეს უკანასკნელი დაითანხმონ შვედეთის ალიანსში გაწევრიანებაზე.
აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა ენტონი ბლინკენმა განაცხადა, რომ შვედეთმა თურქეთის მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად გადადგა „მნიშვნელოვანი ნაბიჯები“, რის შემდეგაც ვაშინგტონი ელის შვედეთის ნატოში გაწევრიანების პროცესის დასრულებას.
ბევრი მოელოდა, რომ შვედეთის ნატოში გაწევრიანების პროცესი მიბმული იქნებოდა აშშ-ის მხრიდან თურქეთისთვის F16-ების ახალი პარტიის მიწოდებაზე და მათი ძველი მოდელების მოდერნიზაციაზე. მაგრამ ამ საკითხზე წინააღმდეგობაა აშშ-ის კონგრესში, რისი დაძლევაც ბაიდენის ადმინისტრაციისთვის ადვილი არ იქნება.
აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით ბლინკენმა განაცხადა, რომ ადმინისტრაციამ საჯაროდ დაუჭირა მხარი თურქული მხარის სურვილს, თუმცა მისი სისრულეში მოყვანის მიზნით საჭიროა კონგრესის თანხმობა, რაც ამ მომენტისთვის არ არსებობს.
ამდენად, ამ მომენტისთვის მთელი ყურადღება მიმართულია 12 ივნისის შეხვედრისკენ, სადაც გაირკვევა, მოახერხებენ თუ ვერა მხარეები წინააღმდეგობების დაძლევას ვილნიუსის სამიტამდე.
დღგ-ის გადახდისგან თავის არიდება რთულდება - საქმე ის არის, რომ 2024 წლის ოქტომბრიდან ძალაში შევიდა ფინანსთა სამინისტროს ახალი რეგულაცია, რომელიც მნიშვნელოვნად შეცვლის დამატებული ღირებულების გადასახადის (დღგ) გადახდისგან თავის არიდების მიზნით შექმნილი სუბიექტების მიმართ სახელმწიფოს დამოკიდებულებას. ეს ცვლილება განსაკუთრებულ გავლენას მოახდენს როგორც მეწარმე ფიზიკურ პირებზე (ინდივიდუალური მეწარმე, მიკრობიზნესი, მცირე ბიზნესი, ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელი პირი), ასევე ნებისმიერ წვრილ, ქსელურ, კომპანიებზე.
რა უნდა იცოდეს ბიზნესმა აღნიშნულ ცვლილებებთან დაკავშირებით - ახალ რეგულაციასთან დაკავშირებულ დეტალებს BMG-ისთან DGN Consulting-ის საგადასახადო მენეჯერი ანა ლობჟანიძე განმარტავს.
- კონკრეტულად რას გულისხმობს ფინანსთა მინისტრის გამოცემული ახალი რეგულაცია?
- 2024 წლის ოქტომბრიდან ამოქმედდა ცვლილებები ფინანსთა სამინისტროს N996 ბრძანებაში, რომლებიც დღგ-ის გადახდისგან თავის არიდების სქემების აღკვეთისკენ არის მიმართული. გარკვეული კრიტერიუმების დაკმაყოფილების შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს, რამდენიმე დამოუკიდებელი სუბიექტი განიხილოს ერთ გადამხდელ პირად და ყველა სუბიექტის შემოსავალი ერთობლივად დაბეგროს. აღნიშნული ცვლილება ეხება იმ ბიზნესებს, რომლებიც ახორციელებენ ბიზნესის დანაწევრებას, რათა არ დაუფიქსირდეთ წლიური ბრუნვა 100 000 ლარზე მეტი და ამ მიზნით არეგისტრირებენ სხვა ბიზნესსუბიექტებს, იურიდიული სუბიექტის ან ინდივიდუალური მეწარმის სახით. აღნიშნული სქემით ბიზნეს სუბიექტები თავს არიდებენ დღგ-ის გადახდას.
- რა კრიტერიუმებით იხელმძღვანელებენ საგადასახადო ორგანოები?
- თუ რამდენიმე ბიზნესი აკმაყოფილებს შემდეგ კრიტერიუმებს, მათ საგადასახადო ორგანო ერთ გადამხდელ პირად განიხილავს. კრიტერიუმები შემდეგია:
1. საქმიანობასთან დაკავშირებულ გადაწყვეტილებებს ერთი და იგივე პირი იღებს;
2. საქმიანობის ადგილი და შინაარსი იდენტურია;
3. რომელიმე სუბიექტი დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებული არ არის.
ამასთანავე, განმარტებულია, თუ რა პირობებში მიიჩნევა გადაწყვეტილებები ერთი და იგივე პირის მიერ მიღებულად. მაგალითად, თუ გადაწყვეტილებები მიიღება ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა კონტრაქტორების შერჩევა, ფასების განსაზღვრა, დასაქმების პირობები ან ინვესტიციების განხორციელება.
- როგორ იმოქმედებს ეს ცვლილებები ბიზნესზე?
- ამ ცვლილებების მიზანია, გააძლიეროს საგადასახადო ორგანოების უფლებამოსილება და ხელი შეუშალოს დღგ-ს გადახდისგან თავის არიდების სქემებს. ეს ზომები ხელს შეუწყობს თანაბარი კონკურენტული გარემოს შექმნას მცირე და საშუალო ბიზნესებისთვის. თუმცა, ბიზნესმა ყურადღებით უნდა დაიცვას რეგულაციები და გაითვალისწინოს ახალი წესები, რათა თავიდან აირიდოს პოტენციური ჯარიმები და დამატებითი შემოწმებები. რაც შეიძლება ითვალისწინებდეს დღგ-ს გადამხდელად ნებაყოფლობით რეგისტრაციას და შესაბამისად, საქონლის/მომსახურების ფასში დღგ-ის ასახვას.
- რას ურჩევდით ბიზნესს ამ ცვლილებების გათვალისწინებით?
- ბიზნესი ყურადღებით უნდა დააკვირდეს საკუთარ საქმიანობას და დარწმუნდეს, რომ საქმიანობის პროცესში ითვალისწინებს კანონმდებლობით დადგენილ ახალ კრიტერიუმებს და მიდგომებს. ამ ცვლილებების მიზანია, გააძლიეროს საგადასახადო ორგანოების უფლებამოსილება და ხელი შეუშალოს დღგ-ს გადახდისგან თავის არიდების სქემებს. ეს ზომები ხელს შეუწყობს თანაბარი კონკურენტული გარემოს შექმნას მცირე და საშუალო ბიზნესებისთვის. თუმცა, ბიზნესმა ყურადღებით უნდა დაიცვას რეგულაციები და გაითვალისწინოს ახალი წესები, რათა თავიდან აირიდოს პოტენციური ჯარიმები და დამატებითი შემოწმებები.
წყარო:https://bm.ge/
