,
უკრაინის მშვიდობის სამიტის დასკვნით კომუნიკეს ხელი 80-მა სახელმწიფომ და 4-მა ორგანიზაციამ მოაწერა, - ამის შესახებ ინფორმაციას უკრაინის უმაღლესი რადას ადამიანის უფლებათა კომისარი, დიმიტრი ლუბინეცი ავრცელებს.
კომუნიკეს რამდენიმე სახელმწიფომ, მათ შორის საუდის არაბეთმა, ინდოეთმა, ტაილანდმა, მექსიკამ, სამხრეთ აფრიკამ და არაბთა გაერთიანებულმა საამიროებმა ხელი არ მოაწერეს. თავი შეიკავა სომხეთმა, ასევე, ბრაზილიამ და ვატიკანმა, რომლებიც შვეიცარიაში დამკვირვებლების სტატუსით იმყოფებოდნენ.
კომუნიკე მშვიდობის სამიტზე განხილულ სამ ძირითად თემას მოიცავს - ჰუმანიტარულ, ბირთვულ და სურსათის უსაფრთხოების საკითხებს.
ასევე, გლობალური სამიტის ერთობლივი კომუნიკე უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის მიმართ მხარდაჭერას ადასტურებს.
„ჩვენ გვქონდა ნაყოფიერი, ყოვლისმომცველი და კონსტრუქციული აზრთა მიმოცვლა საერთაშორისო სამართლის ნორმებზე დაფუძნებული, ყოვლისმომცველი, სამართლიანი და მდგრადი მშვიდობის მიღწევის გზებზე. კერძოდ, ჩვენ ვადასტურებთ ჩვენს ვალდებულებას ძალის გამოყენების ან მუქარისგან თავშეკავების მიმართ, ნებისმიერი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის ან პოლიტიკური დამოუკიდებლობის, სუვერენიტეტის პრიცნიპების, დამოუკიდებლობისა და ყველა ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის მიმართ, მათ შორის უკრაინის, მის საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებში, ტერიტორიულ წყლებში და ვადასტურებთ ვალდებულებას დავების მშვიდობანი გზებით მოგვარების მიმართ, საერთაშორისო სამართლის პრინციპების შესაბამისად.
საერთო ხედვა კრიტიკულად მნიშვნელოვან ასპექტებზე:
1. ბირთვული ენერგიის გამოყენება და ბირთვული ობიექტები დაცული უნდა იყოს. უკრაინული ბირთვული ელექტროსადგურები და ობიექტები, მათ შორის ზაპოროჟიეს ბირთვული ელექტროსადგური, უსაფრთხოდ და დაცულად უნდა ოპერირებდეს, უკრაინის სრული კონტროლის ქვეშ და საერთაშორისო ატომური სააგენტოს პრინციპებისა და ზედამხედველობის შესაბამისად. ნებისმიერი მუქარა ან ბირთვული იარაღის გამოყენება უკრაინის წინააღმდეგ მიმდინარე ომის კონტექსტში, დაუშვებელია;
2. გლობალური საკვების უსაფრთხოება დამოკიდებულია უწყვეტ წარმოებასა და საკვები პროდუქტების მიწოდებაზე. ამასთან დაკავშირებით, თავისუფალი, სრული და უსაფრთხო სავაჭრო სანაოსნო მიმოსვლა, ისევე როგორც შავი და აზოვის ზღვების პორტებზე წვდომა გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა. სავაჭრო გემებზე თავდასხმა პორტებში და მარშრუტის გასწვრივ, ისევე როგორც სამოქალაქო პორტებსა და სამოქალაქო ინფრასტრუქტურაზე, დაუშვებელია. საკვების უსაფრთხოება არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გახდეს იარაღი. უკრაინის სოფლის მეურნეობის პროდუქტები უსაფრთხოდ და თავისუფლად უნდა მიეწოდებოდეს მესამე ქვეყნებს;
3. ომის ყველა ტყვე უნდა გათავისუფლდეს გაცვლის გზით. ყველა დეპორტირებული და უკანონოდ გადაადგილებული უკრაინელი ბავშვი და უკრაინელი მშვიდობიანი პირი, რომელიც უკანონოდ იქნა დაკავებული, უნდა დაბრუნდეს უკრაინაში. მიგვაჩნია, რომ მშვიდობის მიღწევა მოითხოვს ყველა მხარის ჩართულობასა და დიალოგს. ამიტომ გადავწყვიტეთ, მომავალში გადავდგათ კონკრეტული ნაბიჯები ზემოთ ხსენებულ სფეროებში, ყველა მხარის წარმომადგენლის შემდგომი ჩართულობით. გაერო-ს ქარტია, მათ შორის, ყველა ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენტიტეტის პრინციპების დაცვა, საფუძვლად დაედება ყოვლისმომცველი, სამართლიანი და მდგრადი მშვიდობის მიღწევას უკრაინაში“, – აღნიშნულია ერთობლივ კომუნიკეში.
„თუ უკრაინას რუსეთთან საომარი დაპირისპირების გაგრძელება სურს, მაშინ კიევი კრედიტორებთან, მევალეებთან და სახელმწიფო ობლიგაციების მფლობელებთან მტკიცე და პირნათელი უნდა იყოს. რამდენადაც ვალების ნებაყოფლობით დაბრუნება ამჟამინდელ პირობებში შეუძლებელია, ქვეყნის ხელისუფლება მთელი სიმკაცრით უნდა შეეცადოს მათ შემცირებას მაინც“, - ნათქვამია ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „უშველის უკრაინას ვალების ჩამოწერა?“.
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებული სახით:
ომები ძვირი ღირს. ბუნებრივია, რუსეთთან ომი უკრაინას მილიარდობით დოლარი უჯდება. კიევი ჯერ კიდევ ომის დაწყებამდე იყო რთულ სიტუაციაში ვალების გამო და ამიტომ იძულებული გახდა კერძო კორპორაციების ვალების ნაწილობრივი რესტყრუქტურირება განეხორციელებინა. მაგრამ ახლა ქვეყანამ უნდა დააბალანსოს ომის წარმოებისთვის აღებული სესხები (ანუ საბრძოლო მოქმედების დაფინანსება), პარალელურად კი ძველი ვალები მართოს და მოემსახუროს.
ეს ძალიან რთულ მანევრს წარმოადგენს. კიევმა იმედები არ უნდა გაუცრუოს სუვერენულ და მრავალმხრივ კრედიტორებს, რომლებიც მას ფულს აძლევენ საბრძოლო მოქმედებების გასაგრძელებლად და უკრაინულ ეკონომიკას ასე თუ ისე ეხმარებიან. უკრაინა მიმზიდველი უნდა იყოს კერძო ინვესტორებისათვის, როცა ეკონომიკის აღდგენა სერიოზულად დაიწყება. მაგრამ ეს ორი მიზანი ერთმანეთს ეწინააღმდეგებიან, რადგან კიევს პრობლემები აქვს - სად უნდა განათავსოს 20-მილიარდიანი კერძო ობლიგაციები?
კერძო ინვესტორებმა, ძირითადად ამერიკელებმა (მაგალითად, კომპანია Pimco- მესვეურებმა) სულგრძელობა გამოამჟღავნეს და უკრაინას, რუსეთის თავდასხმის გამო, ვალების გადახდა გადაუვადეს. მაგრამ რადგანაც ომის ესოდენ გაჭიანურებას არავინ ელოდებოდა, მოახლოვდა აგვისტო - ვალების გადახდის დრო. გასულ კვირაში ობლიგაციის მფლობელთა კომიტეტმა უარყო უკრაინის თხოვნით „დიდი შვიდეულის“ მიერ მომზადებული რეკომენდაცია როგორც ვალის 60%-მდე შემცირების (ჩამოწერის), ასევე ყოველწლიური საკუპონო გადახდების მოცულობის შეკვეცასაც. შეიძლება ითქვას, რომ თუ უკრაინა ვალებს არ შეამცირებს, მას ძალიან გაუჭირდება საერთაშორისო სავალუტო ფონდიდან სასურველი 15,6 მილიარდი დოლარის მიღება.
ერთი მხრივ, კრედიტორებს უფლება აქვთ იზრუნონ თავიანთი მოგებისათვის, მეორე მხრივ, აუცილებელია ვალების რესტრუქტურიზება. მაგრამ ეს არატიპიურ რესტრუქტურიზებას წარმოადგენს. უკრაინის დავალიანება გამოწვეულია არა იმდენად ფინანსების არასწორი მართვით, არამედ რუსეთთან ომით. მართლაცდა, ინვესტორი, რომელიც უკრაინას ვალების გადაუხდელობის გამო, დეფოლტამდე მიიყვანს, შეუძლია თავის რეპუტაციას ზიანი მიაყენოს - იმის გათვალისწინებით, რომ რუსეთის მთლიანად ევროპულ უსაფრთხოებას ემუქრება. ანუ, სხვაგვარად თუ ვიტყვით, ისეთი ინვესტორი, რომელიც გაჭირვებულ უკრაინას არ დაეხმარება, ის საკუთარი თავის მტერი იქნება.
დღეს უკრაინას სამი ვარიანტი აქვს: პირველი - კიევს შეუძლია ტაქტიკა შეცვალოს და გადახდები, ლობირების შედეგად, 2027 წლამდე გადაავადოს, როცა სუვერენული კრედიტორები ტავიანთი ვალების რესტრუქტურიზებას განახორციელებენ. მეორე - უკრაინას შეუძლია დეფოლტი გამოაცხადოს და აღიაროს, რომ ომის პირობებში მას საერთაშორისო ბაზარზე გასვლა გაუჭირდება, რესტრუქტურიზების ხელშეკრულების მიუხედავად. მესამე - კიევს შეუძლია მტკიცედ იდგეს თავის ნათქვამზე ვალის 60%-მდე შემცირების მიზნით.
პირველ ორ ვერსიას გარკვეული დასაბუთება აქვს, მაგრამ რისკებთანაა დაკავშირებული და შეშფოთების საფუძველი არსებობს. დეფოლტს შეუძლია ყველა კატეგორიის კრედიტორის უკმაყოფილება გამოიწვიოს და სამომავლო დაფინანსება საფრთხის ქვეშ დააყენოს.
ამიტომაც უკრაინისთვის საუკეთესო გამოსავალია ის, რომ ობლიგაციების მფლობელებთან ფსიქოლოგიურ დუელში გაიმარჯვოს და მიაღწიოს ვალების შემცირებას 40%-მდე მაინც, რასაც ბაზარი ელოდება. უკრაინამ არ გაფანტოს ყურადღება ბანკროტობის ხანგრძლივ პროცედურაზე და ფინანსების გადინება უნდა შეამციროს, რადგან ომის ღირებულება მთლიანობაში მატულობს. ყოველწლიური გადახდები აუცილებელია იქნება იმნვესტორთა მიზიდვისათვის, მაგრამ ეს გადახდები მხოლოდ სიმბოლური და მცირე რაოდენობით უნდა ხდებოდეს. ამასთან, კიევმა უნდა გაითვალისწინოს ისიც, რომ ობლიგაციების მფლობელებზე გადაჭარბებული ზეწოლა არ მოახდინოს.
ამას წინათ, დიდი შვდეულის სამიტის მონაწილეებმა გადაწყვიტეს რუსეთის აქტივებიდან პროცენტები უკრაინის ომის დაფინანსებას მოახმარო, მაგრამ მისი რეალიზაცია დროს მოითხოვს. ობლიგაციების მფლობელებს უნდა ახსოვდეთ, რომ ფსონი ფრონტის საჭიროებაზეა დადებული - „ყველაფერი ფრონტისათვის, ყველაფერი გამარჯვებისათვის“.
წყარო: https://www.ft.com/content/2fe87f1c-aa11-48e7-8efa-d5d1088fd1da#comments-anchor
