სათაური ისედაც ბევრს ამბობს, პირდაპირ საქმეზე გადავიდეთ:

„ჯაყო“ ველურია, პრიმიტივი, უზნეო. სამაგიეროდ ჯანსაღია. თეიმურაზი უკვე დეკადანსია, მომაკვდავი. რა სჯობია, მდიდარი წარსული და საფლავში დგომა თუ უკულტურო ჯანმრთელობა?“

„მომეცით ჯაყო და, თუ ყოველივე ვიკადრე, მალე თეიმურაზად გადავაქცევ.“

(მიხეილ ჯავახიშვილი - ჩანაწერები უბის წიგნაკებიდან)

1. მიხეილ ჯავახიშვილის „ჯაყოს ხიზნები“ თავდაპირველად ჟურნალ „მნათობში“, 1924-1925 წლებში ქვეყნდებოდა, წიგნად კი მწერლის სიცოცხლეში ორჯერ - 1925 და 1926 წლებში გამოიცა.

„ჯაყოს ხიზნები“ ქართულ ლიტერატურაში ერთ-ერთი ყველაზე სადავო რომანია. მას დიდი გამოხმაურება მოჰყვა - ავტორს ბევრი აკრიტიკებდა, რამაც, ერთი მხრივ, მკითხველის სიმრავლე, მეორე მხრივ კი, მათი ნაწილის წართმევა განაპირობა. მრავლად იყვნენ ისეთები, ავტორის ჩანაფიქრს რომ ვერ ხედავდნენ. უბის წიგნაკის ჩანაწერებში ჯავახიშვილი გულისტკივილით იხსენებდა, რომ ვერ დაინახეს მისი თანაგრძნობა თეიმურაზ ხევისთავის მიმართ და ზოგი იმასაც საყვედურობდა, საბჭოთა სინამდვილე ირიბად და ცუდადაა ასახულიო. ამ უკანასკნელ შენიშვნას არასდროს ეთანხმებოდა ავტორი, ესმოდა რა, რომ დათანხმება დიდი შეცდომა იქნებოდა; ამბობდა, საბჭოთა რეჟიმი და საბჭოთა სინამდვილე ამ რომანის ყველა წერტილში ჩანსო.

„ჯაყოს ხიზნები“ ეროვნული ნაწარმოებია, ვინაიდან აქაური პერსონაჟები მხოლოდ ცალკეული ტიპაჟები არ არიან. არადა, ამაზეც დიდი კამათი იყო - არის თუ არა თეიმურაზ ხევისთავი ტიპური?!

ბუნებრივია, თეიმურაზ ხევისთავი თითოეულ ქართველში არ ზის, მაგრამ გარკვეული გაგებით, ხევისთავობის ნიშნით მთლიანად საქართველოა აღბეჭდილი. ამ თვალსაზრისით, ვფიქრობ, ყველაზე მნიშვნელოვანი იმის გაგებაა, რამდენად ახლოს მივიდა ჩვენი ავტორი საქართველოს იდეასთან, როდესაც ასეთი ტრაგიკული, ასეთი საცოდავი პიროვნება აჩვენა, რომლის მიმართაც ძალიან ძნელია, გქონდეს სიმპათია (მიუხედავად იმისა, რომ ჯავახიშვილი შეიძლება მას თანაუგრძნობდეს და ბოლოსკენ იგრძნობოდეს, რომ თეიმურაზ ხევისთავს აქვს და უნდა ჰქონდეს აღორძინების იმედი).

ინტელიგენტი აზნაური, რომელიც თავისი უუნარობით, უმოქმედობით კარგავს ყველაფერს - ეს საქართველოს სახეა, საქართველოსი, რომელმაც დამოუკიდებლობა დაკარგა. ეს ამავე დროს მწერლის სახეა, მწერლისა, რომელიც რაღაც ენერგიას კარგავს; ეს არის სახე განძის მფლობელისა, რომელმაც არ იცის ამ განძის შენახვა. მარგო ყაფლანიშვილი არ არის ქალი, რომელმაც, უბრალოდ, ქმარს უღალატა ან, რომელიც დაიბნა, რომელიც წავიდა, რომელმაც ძალა სხვაგან დაინახა. ეს ის ქალია, თეიმურაზი რომ ვერ გაუფრთხილდა, იმისდა მიუხედავად, თავად რას წარმოადგენს მარგო და შეეძლო თუ არა, უკეთესი ყოფილიყო. რა თქმა უნდა, შეეძლო... მარგოც ქართველი ქალის სახეა, რასაც ასევე სერიოზული კრიტიკა მოჰყვა, მიუხედავად იმისა, რომ მის დაკარგვაში თეიმურაზის ბრალი უფრო მეტია, ვიდრე თავად მარგოსი.

რაც ყველაზე მთავარია, ეს არის ნაწარმოები, სადაც ჯაყო ჯივაშვილი გამოჩნდა. მისი სახელი ძალიან ჰგავს ჯუღას, გვარი კი - ჯუღაშვილს - „ჯუღა - ქურიდან გამოშვებული დამდნარი ლითონი ან შლაკი. ჯუღელი კაცი - გულღრძო, უგულო. ჯუღაშვილი.“ (მიხეილ ჯავახიშვილი - ჩანაწერები უბის წიგნაკებიდან)

ჯაყო, თავისი ცხოველური, ვიტალური, არაბუნებრივი და ველური ინსტინქტებით, ბოლშევიკურ სტიქიას ან სტალინს შეიძლება მოგვაგონებდეს, მაგრამ ჯაყო ძალაა, თვითონ ცხოვრებაა, რომელიც არა მარტო თეიმურაზ ხევისთავს, არამედ საქართველოს დაეტაკა. ქვეყანა ინტელიგენტურად, განათლებით, წარსულის იმედით აპირებდა ფონს გასვლას, მაგრამ მოვიდა ძალა, რომელმაც ეს ყველაფერი გაანადგურა, დაეუფლა მარგოს, შეურაცხყო და თავის მონად აქცია თეიმურაზი. 

არავინ იცის, აღორძინდება თუ არა თეიმურაზი, მაგრამ ჯაყოს გამარჯვება - ესაა ცხოვრება და ყველაზე სამწუხაროც ეგ არის, რომ ეს ამბავი ყველაზე დამაჯერებელია.

თეიმურაზ ხევისთავის გამო ბევრს კამათობდნენ საქართველოში, პირველად იყო რომანი, შემდეგ თეატრალური, თუ სატელევიზიო წარმოდგენები. კამათი გაგრძელდა მას შემდეგაც, რაც ფილმი გადაიღეს, ფილმი, რომელმაც ერთგვაროვანი შეფასება ვერ დაიმსახურა. თუმცა, სანამ არსებობს ეს რომანი, ნომერ პირველი რომანი საქართველოს რომანისტიკაში, აბა ვინ შეწყვეტს კამათს იმაზე, ვგავართ თუ არა თეიმურაზ ხევისთავს, არიან თუ არა ქართველი ქალები ისეთები, როგორიც მარგოა და მუდმივად გვემუქრება თუ არა ისეთი ძლიერი სტიქია, როგორიცაა ჯაყო?!

დიდი მადლობა უნდა ვუთხრათ მიხეილ ჯავახიშვილს იმისთვის, რომ ეს ნაწარმოები გულიდან მოიგლიჯა. ფაქტობრივად, კითხვის ნიშნის ქვეშ დააყენა თავი - ასეთი ნაწარმოების დაწერა დიდ სითამამეს მოითხოვს, სითამამეს, რომელსაც იშვიათად პატიობენ მწერლებს. არც ჯავახიშვილს აპატიეს, თუმცა ამ რომანმა და მიხეილ ჯავახიშვილმა მაინც გაიმარჯვეს.

„ზოგიერი კაცის ცხოვრება უნიჭო მწერლის რომანსა ჰგავს... ბოლომდის ჩაათავებ და ასე იტყვი: ნეტავ არ წამეკითხაო.“

2. კონსტანტინე გამსახურდიას „მთვარის მოტაცება“, 30-იანი წლების საბჭოთა საქართველოს ცხოვრებას რომ აღწერს, 1933-34 წლებში, „ჯაყოს ხიზნების“ მსგავსად, ჟურნალ „მნათობის“ ფურცლებზე იბეჭდებოდა.

მითოსით სავსე რეალისტური თხრობა, ჩვენი ერთ-ერთი საუკეთესო რომანი, რომელშიც დრამატიზმი შექმნილია არა მხოლოდ მითოსური პლანით, არამედ პერსონაჟების არქეტიპებით, მათი სიმბოლური წარმოდგენით, მთით, ბარით, ადამიანთა შეჯახებით, ვარიაციებით, იდეალების მსხვრევით, ასოციაციური კავშირებითა და ფსიქოანალიზით, დიდი დოზით.

ამ უაღრესად თანამედროვე რომანის სათაურს ტრადიციული ახსნა აქვს - მთვარე მოიტაცა გველეშაპმა, ამ შემთხვევაში - ენგურმა. ადიდებული ენგური რევოლუციისა და საბჭოთა წყობილების, მთვარე, ანუ წმინდა გიორგი კი ძველი საქართველოს სიმბოლო შეიძლება იყოს. წარმართულ-ქრისტიანული წარმოდგენებით სავსე თარაშ ემხვარი კარგავს ამ საქართველოს და, შესაბამისად, სიცოცხლის მთავარ მიზანსაც.

„მთვარის მოტაცებამ“ მკითხველისა და ხელისუფლების „გამოცდა“ წარმატებით ჩააბარა, თუმცა, მიუხედავად ამისა, სულ მალე მწერლებმა მისი გაკრიტიკება დაიწყეს, ცოტა მოგვიანებით კი რიგში ჩადგნენ და თითქმის ყველამ გაჰკრა კბილი. ამ ამბავმა ჩვენი მწერალი ისე შეაშფოთა, რომ სტილი შეიცვალა, რაც მაინცდამაინც ბედნიერ შემთხვევად არ მიმაჩნია ქართული ლიტერატურისთვის.

„მთვარის მოტაცება“ ის რომანია, რომელშიც ავტორმა საკუთარი დამოკიდებულება გამოხატა თავისი დროისადმი. დიდი ვაჟკაცობაა, დაინახო შენი დრო! ისტორიულ რომანს თავისი ხიბლი და ფასი აქვს, მაგრამ ჩვენ ხომ ვიცით, რომ კონსტანტინე გამსახურდიას ვერც ერთი რომანი ვერ დადგება ამ ნაწარმოების გვერდით?!

როდესაც ავტორი ამ წიგნის წერას იწყებს, მას უკვე თარგმნილი აქვს დანტეს „ღვთაებრივი კომედიის“ ნაწილი - ჯოჯოხეთი; ასევე, ამთავრებს „გოეტეს ცხოვრების რომანს“. ამას იმიტომ ვამბობ, რომ დანტეს ჯოჯოხეთის სახეები და გოეთეს ნათელი ხედვა სამყაროს შესახებ ნათლად აისახა ამ რომანში.

ეს არის რომანი, რომლითაც გამსახურდია ევროპულიდან ქართულ თემაზე გადავიდა და შექმნა ნაწარმოები, რომელიც სავსეა ძალიან უცნაური და უზარმაზარი მნიშვნელობის პერსონაჟებით: არზაყან ზვამბაია, ტარიელ შარვაშიძე, თარაშ ემხვარი, თამარ შარვაშიძე, ლუკაია ლაბახუა - ეს ის სახეებია, რომელთაც ქართული ლიტერატურა უნდა დაყრდნობოდა, სახეები, რომელთაც ახალი დროის შემოტანა შეეძლოთ.

მარტო კაც ზვამბაია რად ღირს - აფხაზი გლეხი, შარვაშიძეების ყოფილი ყმა, ბოლშევიკები რომ ეზიზღება, ვერ იტანს თბილისს, მიაჩნია, რომ ყოველგვარი უბედურება - წიგნი და ზოგადად, ცივილიზაცია დედაქალაქიდან მოდის... კაცი, რომელსაც შვილი გაგიჟებით უყვარს, ამაოდ უშლის კომკავშირში შესვლას და ბოლოს, შვილის ხელითვე რომ კვდება! ასეა, ესაა სიმბოლო იმისა, თუ რა მოსდის ძველ წყობას, ძველ წარმოდგენას, ძველ ადამიანს და სიმბოლო იმისაც, თუ რა ხალხი მოდის.

„მთვარის მოტაცება“ საშინელი რომანი-გაფრთხილებაა, რომელიც, თავდაპირველად ასე არ აღუქვამთ. მაგრამ, გაივლის კიდევ რამდენიმე წელიწადი და ყველა დაინახავს იმ აქცენტებს, რასაც მწერლისთვის საყოველთაო ანათემა უნდა მოეტანა. მოუტანა კიდეც, აკი კინაღამ შეიწირა ამ ნაწარმოებმა კონსტანტინე გამსახურდია.

ამბავი იმისა, რომ „დედამიწას სიყვარული ატრიალებს“

3. გურამ დოჩანაშვილის „სამოსელი პირველი“, 1975 წელს რომ გამოიცა. ნაწარმოები მაძიებელი ჭაბუკი ბიჭის - დომენიკოს ტიპური ამბავია, რომელზეც წარუშლელი შთაბეჭდილება მოახდინა იდუმალებით მოცული ლტოლვილის ნაამბობმა. ჰოდა, იმ ნაამბობის შემდეგ, სამყაროს თვალწინ რომ გიშლის, ახალგაზრდა კაცმა, ჯერ რომ არაფერი გინახავს ცხოვრებაში, რა გასაკვირია, მშობლიური სახლ-კარი დატოვო და ლამაზ ქალაქში წახვიდე?! 

მიილტვის დომენიკო სხვა სამყაროსკენ და თანდათან სწავლობს მეგობრობას, სიყვარულს, სიკეთეს, ბოროტებას, გულწრფელობას, პატიოსნებას, ღალატს, თანადგომას, საიდუმლოს; იმას, თუ რა დგას ადამიანების უკან, ვინ როგორია, რა არის ქალი...

დომენიკო მხოლოდ სივრცეში კი არა, ღირებულებებშიც მოგზაურობს. სწორედ აქ გაიგებს, რა არის ნამდვილი ქალი, აი, ის „ფეხაკრეფით რომ უნდა დაიარებოდეს, ოღონდ უნებურად, როგორც დევნილი“... ეცნობა ეს ჩვენი მოგზაური ადამიანებს და ხვდება, რომ ადამიანი ეს ის არ არის, გარეგნულად რაც ჩანს.

დომენიკომ ბევრი უნდა იაროს, ცხრა მთა გადაიაროს, ნახოს კანუდოსი, თეთრ სახლებს შორის გაიაროს, თანაქალაქელებს მიესალმოს და მხოლოდ ამის შემდეგ დაბრუნდეს სახლში - ეს ხომ ქართული ოდისეაა, ომების გავლისა და სახლში დაბრუნების ამბავი. ყველაფერთან ერთად, ეს ხომ ძე შეცთომილის ისტორიაცაა, შვილი რომ მთელ ქვეყნიერებას მოივლის და ვერაფერს ნახავს მთის წვერზე შეფენილ ერთ პატარა სოფელზე უკეთესს?!

დომენიკოს ამბავი კიდევ ერთხელ გვახსენებს ძველ სიბრძნეს - „Patriam nemo amat quia magna, sed quia sua“, „სამშობლო არავის უყვარს იმის გამო, რომ დიდია, გვიყვარს იმის გამო, რომ საკუთარია“. ასე სრულდება დომენიკოს - ცარიელ-ტარიელის, შიშველის, სითბოსა და საკვებს, მამის მზერას დანატრებული შვილის თავგადასავალი, რომელიც მაძიებელმა სულმა ბევრი ატარა, ბოლოს კი გილგამეშივით სახლში დააბრუნა, ვინაიდან სამყაროში არაფერი მოიპოვება სახლზე ძვირფასი.

გურამ დოჩანაშვილი ხშირად ამბობს, ჩემს წიგნებს სულიწმინდა წერს, მე უბრალოდ ჩამწერი ვარო. ასეა თუ ისე, ეს წიგნი გურამ დოჩანაშვილმა ბრწყინვალე სტილით მოგვაწოდა. „სამოსელი პირველი“ XX საუკუნის მეორე ნახევრის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ძეგლი და ქართული ლიტერატურის დიდი გამარჯვებაა, ლიტერატურის, რომელშიც მაგიური ელემენტი შემოიჭრა.

„ბუნებაში, ალბათ, არაფერია ერთმანეთზე ისე პირდაპირ დამოკიდებული, როგორც პიროვნების ზნეობაზე - მისი ერის ბედ-იღბალი, მოქალაქის ზნეობაზე - მისი სახელმწიფოს ავ-კარგი და პირუკუ. ისინი ერთმანეთის შვილები არიან.“ - ჭაბუა ამირეჯიბი, „დათა თუთაშხია“.

4. „დათა თუთაშხია“ ჭაბუა ამირეჯიბის ყველაზე ცნობილი რომანია, რომელშიც მოქმედება XIX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისის საქართველოში ხდება. ჭაბუას ნაწარმოები ვისთვის კეთილშობილი ყაჩაღის რომანია, ვისთვის კი საქართველოს მაშინდელი ყოფის, სულიერების ენციკლოპედია, წიგნი, რომელშიც ნაჩვენებია ხელისუფლებისა და ოპოზიციის ბრძოლის შინაარსი.

ერთი მხრივ - დათა, კანონგარეშე ცხოვრებას რომ ირჩევს, აბრაგდება და წლების განმავლობაში ემალება მეფის ჟანდარმერიას; მეორე მხრივ - მუშნი, დათას ბიძაშვილი, ძმასავით შეზრდილი კაცი, ჟანდარმერიის ჩინოვნიკი რომ გახდება და განასახიერებს კიდეც სახელმწიფოს, სახელმწიფოს, რომელიც აუცილებლად უნდა გადაგვარდეს; ერთი მხრივ, თავისუფლების გზა, საშიში და აბრაგობასთან წილნაყარი, მეორე მხრივ კი სახელმწიფო სამსახურის გზა - უფრო საშიში და დაუნდობელი, რომელსაც ნებისმიერი ღირსეული კაცის გადაგვარება შეუძლია...

დათასა და მუშნის ურთიერთობის მაღალი კლასი ვერ უძლებს სახელმწიფოს წნეხს; დათა იღუპება და ამ დროსაც კი, მისი უპირველესი საფიქრალი მუშნის გადაგვარების ამბავია - „ეს რამ მოაფიქრებინა!“ წარმოუდგენელია მუშნი ზარანდიას გაგება იმიტომ, რომ სახელმწიფო სახეს კარგავს.

ჭაბუა ამირეჯიბი თავისუფლებისა და ინდივიდუალიზმის მომღერალია. არც ერთ სხვა რომანს მოუხდენია საქართველოზე ამხელა გავლენა. წიგნი „ზემოთაც“ მოიწონეს და ფილმადაც გადაიღეს, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნაწარმოები შეიცავდა ანტისაბჭოთა ელემენტებს და იმაზე მწვავედ შეეხო საბჭოთა საკითხებს, ვიდრე რომელიმე ჩვენი სხვა რომანი. ასეთი სითამამე არც არის გასაკვირი კაცისგან, რომელსაც საბჭოთა გულაგი ჰქონდა გამოვლილი. ამ რომანის გამოქვეყნება დიდი გმირობა იყო.

დიდ გმირობას დიდი პოპულარობა მოჰყვა. მთავრობა ისე შეაშინა „დათა თუთაშხიას“ ეფექტმა, რომ ჭორი გავრცელდა - ჭაბუა ამირეჯიბი ამ რომანის ავტორი არ არისო. როცა ასეთი საუბრები იწყება, ყველა ხვდება, რომ რაღაც მნიშვნელოვანზე, დიდზე, სერიოზულზეა საუბარი. ცოტა მეეჭვება, უმნიშვნელო წიგნის გამო ვინმემ იდავოს - ვისი დაწერილია და ვისი არაო...

ამ შესანიშნავი რომანით ჭაბუა ამირეჯიბმა ძეგლი დაიდგა და ვფიქრობ, ამ წიგნს კიდევ ექნება მომავალი; მერე რა, რომ ვიღაცები შენიშვნებს გამოთქვამენ - „დათა თუთაშხია“ XX საუკუნის ერთ-ერთ მთავარ ნაწარმოებად დარჩება.

 „ჭური მოვხადეთ. და ამოვარდა. დალევა კი არ არის მთავარი. მთავარია, რაც ამოვარდება. საქართველო. ამოვარდება ხოლმე. თუ იკადრებს და მოეწონება ღვინო.“ - აკა მორჩილაძე, „ობოლე“

5. აკა მორჩილაძის, თუ გნებავთ გიო ახვლედიანის - „ობოლე“, ანუ საქართველოს პორტრეტი, ჩემი აზრით, ერთ-ერთი საუკეთესო ქართული წიგნია. 

მოქმედება აქ რამდენიმე ადგილას ხდება. უპირველეს ყოვლისა - დასავლეთ საქართველოში, ლეჩხუმისკენ, სოფელ მურში. თბილისში, კერძოდ ვაკეში და არც მეტი, არც ნაკლები - სანტა-ბარბარაში, ანუ ლოს-ანჯელესში. ყველაფერი კი იწყება იმით, რომ მურში არის სახლი, რომლის სახურავიც დაზიანდა და იმის მაგივრად, რომ ვარლამიეს თბილისისთვის მიემართა, არიქა, რამე უშველეთო, პირდაპირ ნიკას მიმართა, მაგარი მუსიკოსი როა და ლოს-ანჯელესში ცხოვრობს; ნიკამ კიდევ, თავის მხრივ, ძმას დაურეკა თბილისში.

„ვარლამიე. სრულიად გაგაოგნებს ქართველი კაცის მოწადინებულობა და ლტოლვა სიმაღლისაკენ. მე კი არ დამირეკა, არამედ - ნიკას, სანტა ბარბარაში. მე გეტყვით, რატომ. იმიტომ, რომ შარშან ნიკა იქ დათვრა და თავისი მობილურის ნომერი მისცა, როცა გინდა შემაწუხეო. შენ თუნდ წინასწარმეტყველი ესაია იყავი, ვარლამიე მაინც ნიკას მიწერს, იმიტომ რომ ნიკა სადღაც მაღლა ჰგონია. „ზაგრანიცა“ ჭრის. და კიდევ რაღაცეები.“

რომანი პირველ პირშია დაწერილი. ეს ჩვენი მთხრობელი, როგორც ჩანს, დრამატურგია, რომელსაც რაღაც კავშირი უნდა ჰქონდეს თეატრთან. ყოველ შემთხვევაში, ასე ამბობს მადონე. ვინ არის მადონე, რა კავშირი აქვს ამ რომანს მადონეს საქართველოსთან, რატომ ჰქვია თოფს თავისი და თან ქალის სახელი, კაცმა რომ თქვას, საქართველოს სახელიც, თოფს, რომელიც ვერასდროს ვეღარ გაისვრის. აი ამ წიგნის მთავარი ამბები.

„ობოლე“ უძვირფასესი რომანია იმ თვალსაზრისით, რომ ყველა ის სტერეოტიპი, რაც საქართველოში არსებობდა, პოსტმოდერნისტულ ხორცის საკეპ მანქანაშია გატარებული. მარტო ყავის ამბავი რად ღირს, ვაკეში რომ ამოხეთქა... ეს არის წიგნი, რომელმაც ხელახლა შექმნა საქართველო, შექმნა მისი პორტრეტი იმ მოსახვევში, რა მოსახვევშიც ის ბოლო წლები იმყოფება, როდესაც მას აშკარად დაეტყო სტაგნაციის ნიშნები, მაგრამ ამ წიგნმა ხაზი გაუსვა საქართველოს, როგორც ქვეყანას.

ეს, ალბათ, ყველაზე უფრო ღრმა და ქართული წიგნია, რომელიც კი აკა მორჩილაძემ დაწერა. მოგეხსენებათ, აკა ლონდონში წერს, რაც საშუალებას აძლევს, შორიდან შეხედოს საქართველოს. „ობოლეც“ ასეთი წიგნია, შორიდან დანახული, სიყვარულით, სითბოთი, სევდით და მოულოდნელი ემოციებით სავსე, წიგნი ქალზე, რომლის მსგავსიც უახლეს ქართული ლიტერატურაში, უბრალოდ, არ დაწერილა!

სიამოვნებით ვუთმობ ტოპ ხუთეულში ადგილს ამ შესანიშნავ რომანს და აბსოლუტურად დარწმუნებული ვარ, რომ სანამ იარსებებს საქართველო, სანამ ვინმე ლაპარაკობს ამ ენაზე, სანამ ვინმე ერთ წიგნს მაინც კითხულობს ქართულად, „ობოლე“ დარჩება ერთ-ერთ ყველაზე დიდ ნიმუშად იმისა, თუ როგორ შეიძლება, კაცს თავისი ქვეყანა ასე უყვარდეს და ამ საოცარი სიმსუბუქით ეპყრობოდეს.

„დამთავრდა სროულობის დრო, ახლა სხვა დროა...“

ეს არის ლიტერატურა. ეს არის ქართული წიგნები. გადაიკითხეთ ხუთივე რომანი და კიდევ ერთხელ დარწმუნდებით, როგორი განსხვავებული ქვეყანაა საქართველო, როგორ განვსხვავდებით ჩვენ და ჩვენი რეგიონები, ეპოქები ერთმანეთისგან. ქართული სიმღერისა არ იყოს, როგორც არ უნდა განსხვავდებოდეს გურული და კახური სიმღერა, მაინც ვხვდებით, რომ ჰარმონიულად, ორივე ერთია! ასეა ქართული რომანის შემთხვევაშიც.

ლევან ბერძენიშვილი

სტატიები/ბიბლიოთეკა

წყარო: liberali.ge