USD 2.7061
EUR 3.0936
RUB 3.3761
თბილისი
ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორი: რთულ ვითარებაში შევძელით სტუდენტებისთვის სწავლების მოქნილი სისტემა შეგვეთავაზებინა
თარიღი:  1419

კორონავირუსის გავრცელების პრევენციის მიზნით, დღეის მდგომარეობით, საკარანტინო რეჟიმში ვიმყოფებით. ორგანიზაციები დისტანციურ რეჟიმში მუშაობენ, საჯარო სკოლებში, კოლეჯებსა და უნივერსიტეტებში სასწავლო პროცესი ონლაინ ხორციელდება.

რა ხდება ამ მხრივ საქართველოს ერთ-ერთ ყველაზე დიდ უნივერსიტეტში, რა ახალი გამოწვევების წინაშე დგას ის და რა ინსტრუმენტებით იმართება სასწავლო პროცესი? ამ და სხვა თემებზე საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორი, პროფესორი დავით გურგენიძე საუბრობს.

- ქვეყანაში არსებული საგანგებო მდგომარეობიდან გამომდინარე, საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში სასწავლო პროცესი დისტანციურ-ელექტრონული ფორმით მიმდინარეობს. ჩვენი უნივერსიტეტი ელექტრონული კომპონენტებით სწავლის პროცესზე მიმდინარე წლის 16 მარტიდან გადავიდა. შექმნილი ეპიდემიოლოგიური ვითარების გათვალისწინებით, ტექნიკურმა უნივერსიტეტმა უმოკლეს დროში ჩაატარა მოსამზადებელი სამუშაოები. ტექნიკურ უნივერსიტეტს უკვე ჰქონდა სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე სტუდენტებისთვის ლექცია-სემინარებისა და გამოცდების ელექტრონული ფორმით ჩატარების გამოცდილება. სპეციალურად ფართომასშტაბიანი დისტანციური სწავლებისთვის განახლდა საუნივერსიტეტო ელექტრონული პლატფორმა elearning.gtu.ge, რომელიც Moodle-ის სისტემას ეფუძნება. ტექნიკური უნივერსიტეტის ელექტრონული სწავლების პლატფორმა დღეისათვის ტექნიკურად გამართულად ფუნქციონირებს და მასზე შეუფერხებელად წვდომა სამივე საფეხურის ყველა სტუდენტისთვისაა შესაძლებელი. ტექნიკური უნივერსიტეტის ბაკალავრებს, მაგისტრანტებსა და დოქტორანტებს საშუალება აქვთ ელექტრონულ პლატფორმაზე მოიძიონ 2 700-ზე მეტი სალექციო კურსი, მიიღონ დავალებები და შესრულებული დავალება პლატფორმაზე შესაბამის გრაფაში ატვირთონ.რაც მთავარია, ჩვენს ელექტრონულ პორტალს მძლავრი ტექნიკური უზრუნველყოფა აქვს და კარგად უძლებს სტუდენტთა დიდი რაოდენობის ერთდროულად შესვლას.

 - რამდენად სისტემატიზირებულია ონლაინ ლექციების ჩატარების პროცესი ტექნიკურ უნივერსიტეტში? 

- ტექნიკურ უნივერსიტეტის ელექტრონულ პლატფორმაზე ყველა საგანმანათლებლო პროგრამის სალექციო კურსებისა და დავალებების ატვირთვის პარალელურად, მიმდინარეობს ონლაინ ლექციები. ონლაინ ლექციები 30 მარტიდან ტარდება და მათი რაოდენობა მოცემულ ეტაპზე 1800-ს აღემატება. ტექნიკური უნივერსიტეტის ბაკალავრიატის, მაგისტრატურისა და დოქტორანტურის სტუდენტებს ონლაინ ლექციები Zoom და BBB ვებ-საკონფერენციო აპლიკაციების საშუალებით უტარდებათ. შედგენილია ონლაინ ლექციების ცხრილი, რომლის მიხედვითაც სწავლების სამივე საფეხურის სტუდენტებს საშუალება აქვთ ჩაერთონ ონლაინ ლექციებში. ცხრილი განთავსებულია პლატფორმა elearning.gtu.ge-ის მთავარ გვერდზე და სტუ-ის ვებგვერდის მთავარ გვერდზე. ამას გარდა, ტექნიკური უნივერსიტეტის ვებგვერდზე, სპეციალურად სტუდენტებისთვის განთავსებულია განახლებული გზამკვლევი ვიდეორგოლების სახით, რომელთა მეშვეობით ელექტრონული პლატფორმით სარგებლობისა და ონლაინ ლექციებზე ჩართვის შესახებ ინსტრუქციების მიღება შესაძლებელია, როგორც სტუდენტებისთვის, ასევე, პროფესორ-მასწავლებლებისთვის. ვიდეოინსტრუქციები, ასევე, ატვირთულია elearning.gtu.ge-ზე, სტუ-ის ფესბუქის გვერდსა და youtube-ის საუნივერსიტეტო პლატფორმაზე.

გარდა ამისა, საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ფეისბუქის გვერდზე ინტერაქტიურ რეჟიმში მიმდინარეობს სტუდენტებთან ურთიერთობა, პასუხს ვცემთ მათ მხრიდან დასმულ შეკითხვებს. ასევე, უნივერსიტეტის ელექტრონული კომპონენტით სწავლების პლატფორმაზე ტექნიკურ და სასწავლო პროცესთან დაკავშირებული საკითხების განსახილველად გარკვეული პერიოდულობით მიმდინარეობს ონლაინ კონსულტაციები პროფესორ-მასწავლებლებისა და სტუდენტებისათვის.

- რამდენად არის შესაძლებელი ელექტრონულ სწავლებაში პრაქტიკული და ლაბორატორიული მეცადინეობების ჩართვა?

- შექმნილი სიტუაციიდან გამომდინარე, ტექნიკურმა უნივერსიტეტმა შეიმუშავა პროექტი და უკვე შესაძლებელია ელექტრონულ ფორმატში პრაქტიკული და ლაბორატორიული (ვირტუალური) მეცადინეობების ჩართვა. ჩვენი პროფესორ-მასწავლებლები უკვე იყენებენ ელექტრონულ ინსტრუმენტებს სემინარებისა და კონსულტაციების ჩასატარებლად, ასევე, კურიკულუმში მითითებული ისეთი აქტივობების ჩასატარებლად, როგორიცაა: დისკუსია/დებატები, ჯგუფური მუშაობა, Case study, დემონსტრირების მეთოდი და სხვ. რაც შეეხება სასაწავლო/საწარმოო პრაქტიკასა და იმ ლაბორატორიულ/პრაქტიკულ მეცადინეობებს - ხატვა, კლაუზურა და სხვ., რომლებშიც აუცილებებლია პედაგოგისა და სტუდენტის უშუალო ჩართვა, ტექნიკურ უნივერსიტეტში განხორციელდება საგანგებო მდგომარეობის მოხსნის შემდგომ.

შექმნილი მდგომარეობიდან გამომდინარე უნივერსიტეტმა მიიღო გადაწყვეტილება და სწავლების ინდივიდუალური გრაფიკი შემოიღო, რაც სტუდენტის შეფასების საშუალებას მოგვცემს.

 - შესაძლებელი იქნება თუ არა ელექტრონული შეფასების სისტემის შემოღება?

- მნიშვნელოვანი ეტაპია ელექტრონული შეფასების სისტემის დანერგვა - თითოეულ სასწავლო კურსს, თავისი სპეციფიკიდან გამომდინარე, აქვს შესაბამისი შეფასების სისტემა, რომელიც აუცილებლად აისახება შეფასების ელექტრონულ სისტემაში და მოიცავს შეფასების კომპონენტებს, შეფასების მეთოდებს, რაც შეფასების კრიტერიუმებით იზომება. შეფასების ფორმაში გათვალისწინებულია მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი და შეფასება ხდება იმავე სემესტრში, რომელშიც სწავლება ხორციელდება.

 - უშუალოდ ვინ არის პასუხიმგებელი ტექნიკური უნივერსიტეტის ელეტრონული პლატფორმის მართვაზე და რამდენად ეფექტურად მიმდინარეობს ელექტრონული სასწავლო პროცესის მონიტორინგი?

- პირველ რიგში, უშუალოდ პასუხისმგებელია რექტორი, ასევე, ტექნიკურ უნივერსიტეტში შექმნილია პროგრამისტთა და საინფორმაციო ტექნოლოგიების სპეციალისტთა ჯგუფი. სწორედ ეს ჯგუფი ატარებს ელექტრონული სწავლების შეუფერხებელ მიმდინარეობაზე მუდმივ დაკვირვებას და ყველა საჭირო შემთხვევაში, დროულად ეხმარება პროფესორ-მასწავლებლებსა და სტუდენტებს.

რაც შეეხება იმ საკითხს, თუ რამდენად კანონის დაცვით ტარდება ლექციები, არის თუ არა დასწრება სტუდენტთა მხრიდან, ატარებენ თუ არა სათანადო პროფესორ-მასწავლებლები ელექტრონულ ლექციებს, ყოველდღიურ რეჟიმში კონტროლდება სტუ-ის მულტიმედიური, საკონფერენციო და უსაფრთხოების სისტემების მართვისა და ექსპლუატაციის ცენტრისა და ხარისხის უზრუნველყოფის ჯგუფების მიერ.

- დაბოლოს, ელექტრონული სწავლების პროცესში სტუდენტებისთვის რამდენადაა ხელმისაწვდომი სამეცნიერო-სასწავლო ლიტერატურა ელექტრონულ ფორმატში?

- რაც შეეხება სამეცნიერო-სასწავლო ლიტერატურას და მის ელექტრონულ ვერსიებს, ტექნიკურ უნივერსიტეტს ეს რესურსიც გააჩნია და იყენებს ელექტრონული სწავლების პროცესში. ტექნიკური უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკა ერთ-ერთი უძველესი და უმდიდრესი წიგნსაცავია, სადაც დაცულია 3,7 მილიონი ბეჭდური და ელექტრონული წიგნი, სამეცნიერო ჟურნალი და პერიოდული გამოცემა. ჩვენი სტუდენტებისა და პროფესორ-მასწავლებლების განკარგულებაშია ისეთი ელექტრონული საძიებო კატალოგები და პლატფორმები, როგორიცაა: Koha, Science Direct, Scopus, WEB OF SCIENCE, CAMBRIDGE JOURNALS, Royal Society Publishing, IMF eLIBRARY, SAGE journals, EDWARD EIGAR Publishing, DUKE UNIVERSITY PRESS, Polpred.com და სხვ. გარდა ამისა, სტუდენტებსა და პროფესორ-მასწავლებლებს უნივერსიტეტის ვებგვერდის მეშვეობით აქვთ წვდომა ბიბლიოთეკის ელექტრონულ კატალოგთან, სადაც შესაძლებელია სასურველი ლიტერატურის ელექტრონული ვერსიის მოძიება და დისტანციური განაცხადის გაკეთება. თუ განაცხადი შეეხება ბეჭდურ ლიტერატურას, ამ შემთხვევაში, ბიბლიოთეკა უზრუნველყოფს საჭირო ლიტერატურის სკანირებასა და მომხმარებლისთვის ელექტრონულ ფოსტაზე მიწოდებას 3 სამუშაო დღის განმავლობაში.

იმედი გვაქვს, სასწავლო პროცესი და ზოგადად, ჩვენი ცხოვრება მალე დაუბრუნდება ჩვეულ რიტმს, მაგრამ ერთი რამ აქედანვე ნათელია - ელექტრონული სწავლების მიმართულებით დაგროვილ და დანერგილ დიდ გამოცდილებას საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი სასწავლო პროცესში შემდგომშიც აქტიურად გამოიყენებს.

 

ანალიტიკა
The Daily Telegraph - ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს

ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:

დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.

დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.

აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.

კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.

უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?

როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.

რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.

ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან)  ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.

არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.

იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.

ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.

თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.