,
ადამიანი სოციალური არსებაა — მუდმივად გვჭირდება ერთმანეთთან კონტაქტი და კავშირის შენარჩუნება. შესაძლოა, დროებით მოვწყდეთ გარესამყაროს და საკუთარ ნაჭუჭში გამოვიკეტოთ, მაგრამ საბოლოოდ მაინც სოციალური ცხოვრების ნაწილი ვხდებით. თანამედროვე ქალაქში ცხოვრება, თავისი მუდმივი სიჩქარითა და რუტინული ვალდებულებებით, ხშირად გვიქმნის შეგრძნებას, თითქოს უსასრულო მარათონში ვართ ჩართულნი. ამას ემატება ისიც, რომ გამუდმებული ხმაური, გადატვირთული გრაფიკი და ურბანული გარემოს ქაოსი ზოგჯერ ძალიან მომაბეზრებელი და დამღლელია, ამიტომაც ადამიანები მუდმივად ცდილობენ ერთფეროვან ყოველდღიურობაში თავისუფალი დროისა და სიმშვიდის პოვნას. სწორედ აქ ჩნდება საზოგადოებრივი სივრცეების მნიშვნელობა — ესაა ქალაქის „სასუნთქი“ ადგილები, სადაც თითოეულ მოქალაქეს შეუძლია შეაჩეროს დრო, დაისვენოს და კვლავ იპოვოს კავშირი როგორც საკუთარ თავთან, ისე გარშემომყოფებთან. პარკები, სკვერები და სხვა სარეკრეაციო ზონები მშვიდად ყოფნის შესაძლებლობას გვაძლევს, სადაც ცხოვრების ტემპი ნელდება და მყუდრო, ბუნებრივი გარემო ახალი ენერგიით გვავსებს.
საზოგადოებრივი სივრცეების არსებობა სხვადასხვა სოციალური, კულტურული და ეკონომიკური ურთიერთობების ჩამოყალიბებასაც უწყობს ხელს. მათში მოქალაქეები დასვენების პარალელურად ერთმანეთს ეკონტაქტებიან. ეს ბუნებრივი სოციალური ინტერაქცია კი ქმნის ისეთი ტიპის ურთიერთობებს, რომლებიც ხშირად ფუნდამენტურ როლს თამაშობს საზოგადოების სტაბილური განვითარებისთვის. ასეთ სივრცეებში ხშირად ტარდება ღონისძიებები, გამოფენები, ფესტივალები და წარმოდგენები, რასაც კულტურული დინამიკის შენარჩუნებასთან ერთად ეკონომიკური სარგებელიც მოაქვს.
კარგად დაგეგმილი საზოგადოებრივი სივრცეები ხელს უწყობს ქალაქის მაცხოვრებლების გარემოსდაცვითი ცნობიერების ამაღლებასაც. ისინი ბუნებასთან სიახლოვის საშუალებას გვაძლევს და ძალაუნებურად ვფიქრობთ გარემოს დაცვის მნიშვნელობაზეც. ამასთან ერთად, მწვანე ზონები, პარკები და სკვერები, დიდ როლს ასრულებს ქალაქში სუფთა ჰაერის შენარჩუნების კუთხით. ისინი არა მხოლოდ ესთეტიკურად და ფუნქციურად აუმჯობესებენ გარემოს, არამედ ქალაქის ეკოლოგიურ მდგომარეობას აბალანსებენ, რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია გადატვირთული და დაბინძურებული ურბანული ცენტრებისთვის. საზოგადოებრივ სივრცეებში არსებული ფლორა ერთგვარი ბუნებრივი ფილტრია, რომელიც აფერხებს მტვრისა და ტოქსიკური ნაწილაკების გავრცელებას. მათი არსებობა ხელს უწყობს ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნებასაც, ეს კი უაღრესად მნიშვნელოვანია ისეთ ქალაქებში, სადაც ჰაერის დაბინძურების დონე სერიოზულ ეკოლოგიურ პრობლემას წარმოადგენს.
საზოგადოებრივი სივრცეები განაპირობებს უსაფრთხოებისა და თანასწორობის განცდასაც. როცა მოქალაქეებს აქვთ შესაძლებლობა გამოიყენონ საჯარო სივრცე თავისუფლად და კომფორტულად, გრძნობენ, რომ ქალაქი მათ ეკუთვნით. ამასთანავე, ქალაქები, სადაც განვითარებული და ინკლუზიური საზოგადოებრივი ადგილებია, ხასიათდება უფრო მაღალი უსაფრთხოებითა და სოციალური ერთობით.
გარდა ამისა, საზოგადოებრივი სივრცეები პოლიტიკური და სოციალური აქტივობისთვის გამოიყენება ხოლმე. მანიფესტაციები და პროტესტები ხშირად ქალაქის ცენტრალურ მოედნებზე ან სხვა ღია სივრცეებში იმართება, სადაც მოქალაქეები თავიანთი მოსაზრებებს გამოხატავენ და საჯარო განცხადებებს აკეთებენ. ეს აძლიერებს დემოკრატიული პროცესების განვითარებას და ხელს უწყობს ქალაქში დიალოგის კულტურის ჩამოყალიბებას.
საბოლოო ჯამში, საზოგადოებრივი სივრცეების მნიშვნელობა ქალაქის სოციალური ცხოვრებისთვის განუზომელია. აქ ადამიანები იკრიბებიან, ერთმანეთს ეკონტაქტებიან და მონაწილეობას იღებენ ქალაქის სოციალურ, კულტურულ და ეკონომიკურ პროცესებში. მათი სწორად დაგეგმვა და განვითარება აუცილებელია იმისთვის, რომ ქალაქი იყოს ცოცხალი, ინკლუზიური და მდგრადი.
წყარო:https://um.ge/
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
