USD 2.6978
EUR 2.9112
RUB 2.9177
თბილისი
სასტუმროში მოწყობილი თეატრი – რა გამოარჩევდა “ვეტცელს” თბილისის სხვა სასტუმროებისგან
თარიღი:  2100

XIX-XX საუკუნეთა მიჯნაზე, თბილისში პირველ სასტუმროებს, აქ მცხოვრები ევროპელები ხსნიდნენ, მათ შორის არიან გერმანელი კოლონისტები. მათ სახელს უკავშირდება სასტუმროები: მადერი, ვეტცელი, ლონდონი და სხვ.

ქართველ მეწარმეებთან ერთად, სასტუმროს ბიზნესში სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენლები აქტიურად მონაწილეობდნენ. საქართველოს საისტორიო არქივში ინახება კასპარ ვეტცელის შთამომავლების რამდენი ათეული შენობის პროექტი, რომელთა ნაწილი განხორციელდა.

ვეტცელების დაკვეთით აგებული ზოგიერთი შენობა, ამჟამადაც დგას თბილისში. რამდენიმე მათგანი მოგვიანებით დაინგრა, ნაწილი პროექტებისა კი, არც განხორციელებულა.

1897-1900 წლებში ფრიდრიხ ვეტცელმა, თბილისში, ახლანდელ აღმაშენებლის გამზირის #130-ში, საკუთარ მიწის ნაკვეთზე სასტუმრო ააშენა. მაშინდელი მიხეილის გამზირისა და ქსენიას (ახლა ზ. ჭავჭავაძის) ქუჩის კუთხეში ასაშენებელი სასტუმროს პროექტი, თბილისში მოღვაწე გერმანელმა არქიტექტორმა, ლეოპოლდ ბილფელდმა (1838-1921) დააპროექტა.

მისივე დაპროექტებულია ფრიდრიხ ვეტცელის რამდენიმე საცხოვრებელი სახლი თბილისში. სასტუმრო “ვეტცელი“, XX ს-ის დასაწყისიდან თბილისში, მდინარე მტკვრის მარცხენა ნაპირის საუკეთესო სასტუმრო გახდა. სამსართულიანი მანსარდიანი შენობა მდიდრულად არის გაფორმებული ბაროკული არქიტექტურის ელემენტებით. გეგმით ის ასო U -ს მოყვანილობისაა. შუა, მთავარი ნაწილი მიმართულია გამზირის მხარეს, მარჯვენა ფრთა – ქსენიას ქუჩისკენ, ხოლო მარცხენა – კვარტლის სიღრმეში. ფ. ვეტცელმა, რომელიც შენობის პატრონიც იყო და სასტუმროსიც, ის თავისი დროის ყველა შესაძლო კომფორტით აღჭურვა. ოთახებში იყო წყლის გათბობა და ელექტროგაყვანილობა. სასტუმროს ჰქონდა ლიფტი, საბილიარდე, კეგელბანი და ორი რესტორანი, მათ შორის ერთი, სარდაფის სართულში – “გერმანული სტილის” მხატვრობით გაფორმებული.

შემდგომში ამ რესტორანმა ცალკე სახელი მიიღო – “გერმანია”. მაგრამ მთავარი, რაც “ვეტცელს” თბილისის სხვა სასტუმროებისგან გამოარჩევდა, იყო მის მარცხენა ფრთაში მოწყობილი თეატრი, რომელშიც პერიოდულად სხვადასხვა დასები მართავდნენ წარმოდგენებს. ხშირად აქ საქორწინო და სხვა ზეიმებიც ეწყობოდა. სასტუმროს ჰქონდა ბაღიც, რომელშიც 1901 წლის ზაფხულში კონცერტებს მართავდა ოპერის თეატრის ორკესტრი.

იმავე 1900 წელს, ბილფელდისავე პროექტით, სასტუმროს ქსენიას ქუჩის მხრიდან, ორი დაბალი ფლიგელი მიაშენეს. ერთი- მომსახურე პერსონალისთვის, მეორე- სამანქანო განყოფილებისთვის. 1904 წელს, ფრიდრიხ ვეტცელის გარდაცვალების შემდეგ მემკვიდრეობა მის შვილებზე გადავიდა, რომლებიც ერთხანს განაგრძობდნენ მამის სამეწარმეო საქმიანობას. მაგრამ, როგორც დიდხანს ვერ შეძლეს მამის მიერ დატოვებული ქონების მართვა და მისი დიდი ნაწილის, ლუდსახარში ქარხანის, თბილისში რამდენიმე სახლისა და სასტუმროს გაყიდვა.ამგვარად, 1911 წელს სასტუმრო ვეტცელის ყოფილმა ხელქვეითმა, იმხანად შეძლებულმა მეწარმე ნოე სიხარულიძემ შეიძინა, შენობა საფუძვლიანად გადააკეთა და გააფართოვა.

ქსენიას ქუჩაზე არსებული ორი ფლიგელი მოხსნა და მათ ხარჯზე მარჯვენა ფრთა შესამჩნევად დაგრძელდა. გამზირის მხრიდან, მთავარ ფასადზე სასტუმროს დიდი ვერანდა მიაშენეს. პირველ და მეორე სართულებზე ხელოვნური მღვიმეები გაკეთდა, მთავარი შესასვლელი კი, მუზარადიანი ჰერმესის ქანდაკებებით გაფორმდა.

1915 წელს ნოე სიხარულიძემ სასტუმროს თავისი სახელი – “ნოე” დაარქვა. 1928 წელს მას “ევროპა” ეწოდა. ცოტა ხნის შემდეგ ის დახურეს, თუმცა მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ კვლავ გახსნეს, ამჯერად “რუსთავის” სახელწოდებით. 1970-იან წლებში სასტუმრო ისევ დაიხურა. მას შემდეგ შენობა ეკავა სხვადასხვა სახელმწიფო სტრუქტურებს. ამჟამად ის დაცლილი და გაპარტახებულია.

აღსანიშნავია, რომ ვეტცელები, XIX საუკუნის დასაწყისში ვიურტემბერგიდან საქართველოში გადმოსახლებულ გერმანელ კოლონისტებს შორის იყვნენ.

კასპარ ვეტცელს ჰყავდა ორი ვაჟი – იაკობ ფრიდრიხი და იოჰან კასპარი. კასპარ ვეტცელის მემკვიდრეებმა მნიშვნელოვან ფინანსურ წარმატებას XIX საუკუნის II ნახევარში მიაღწიეს, რასაც ცხადყოფს მათ მიერ თბილისში აგებული შენობების რაოდენობა. ვეტცელებს შორის ყველაზე წარმატებული, მეორე გილდიის ვაჭრის ტიტულის მფლობელი იაკობ ფრიდრიხი (1835-1904) აღმოჩნდა. მისი კაპიტალი სწრაფად იზრდებოდა და მუდმივ ბრუნვაში იყო.

მას ჰქონდა საკუთარი ლუდის ქარხანა, ჰქონდა სასტუმრო და სახლები თბილისში, კოჯორსა და წავკისში. გარკვეულ პერიოდის განმავლობაში იგი ასევე იყო ქალაქის სათათბიროს წევრი. თბილისში ერთ-ერთი ქუჩა, მცირე ხნით მის სახელს ატარებდა, საუბარია ამჟამინდელი ზ. ჭავჭავაძის ქუჩაზე. ფრიდრიხ ვეტცელის მეუღლე, ასევე, გერმანელი კოლონისტების შთამომავალი ვილჰელმინა ფრიკი (1847-1923) იყო. მათ ოთხი შვილი შეეძინათ: გოტლობი, გუსტავი, ლუიზა და ემილია მარგარიტე.

ვეტცელი ცდილობდა შვილებისათვის ისეთი განათლება მიეცა, რომ მომავალში მისი საქმე გაეგრძელებინათ. ორივე ვაჟი გერმანიაში გაგზავნა ტექნიკისა და ინდუსტრიის შესასწავლად, მიუხედავად იმისა, რომ გოტლობს სურდა მხატვარი გამოსულიყო.

ვეტცელი ქალიშვილების განათლებაზეც ზრუნავდა. ლუიზე და ემილია მარგარიტე ფლობდნენ ფრანგულ და ინგლისურ ენებს. ემილია მარგარიტეს მუსიკას ასწავლიდა ცნობილი ავსტრიელი მწერალი ბერტა ფონ ზუტნერი. 1870-იანი წლების დასაწყისში ფრიდრიხ ვეტცელმა თავის ძმასთან იოჰან კასპართან ერთად ლუდსახარში ქარხანა ააგო.

ქარხანა დიდი მთავრის, ახლანდელი უზნაძის ქუჩაზე მდებარეობდა და რამდენიმე დასახელების ლუდს უშვებდა – ვენურს, პილზენს, ექსპორტსა და მიუნხენურს.

1901 წელს, თბილისში გამართულ კავკასიის სოფლის მეურნეობისა და მრეწველობის საიუბილეო გამოფენაზე, მათი ლუდი ოქროს მედლით დაჯილდოვდა. მამის გარდაცვალების შემდეგ, ფრიდრიხ ვეტცელის შვილები, ლუდთან ერთად კათხებსაც უშვებდნენ, რომელზეც იყო წარწერა Пивоваренный Завод Насл. Ф. К. Ветцель.

სპორტი
კახა კალაძე: ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს თარიღი საქართველოს უახლეს ისტორიაში ოქროს ასოებით იწერება

საქართველოს ფეხბურთელთა ეროვნული ნაკრების გამარჯვების შემდეგ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე, თბილისის მერი კახა კალაძე და ნაკრების წევრები პირველი რესპუბლიკის მოედანზე შეკრებილ გულშემატკივრებს შეუერთდნენ და გამარჯვება მათთან ერთად აღნიშნეს.

კახა კალაძემ მადლობა გადაუხადა ეროვნულ ნაკრებს და და კიდევ ერთხელ ხაზი გაუსვა პლეიოფის ფინალში გამარჯვების განსაკუთრებულ მნიშვნელობას.

„გილოცავთ! რთულია, ვისაუბრო იმაზე, თუ რამხელა გამარჯვება მოიპოვა ჩვენმა ქვეყანამ. ეს არის ის, რასაც ათეულობით წელი ველოდებოდით. ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს არის ისტორიის დაწერა. საქართველოს უახლეს ისტორიაში 2024 წლის 26 მარტი ოქროს ასოებით იწერება, იმიტომ, რომ ჩვენი ეროვნული ნაკრები ითამაშებს ევროპის ჩემპიონატზე“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

დედაქალაქის მერმა მადლობა გადაუხადა ეროვნული ნაკრების გულშემატკივარსაც.

„მადლობა ყველას, ვინც მოედანზე იმყოფებოდა, ვინც სახლიდან უყურებდა ამ თამაშს. ყოველთვის, როცა ჭირდებოდა საქართველოს ეროვნულ ნაკრებს, იდექით მის გვერდში. იყო უამრავი წაგება, იყო რთული პერიოდი, მაგრამ ყოველთვის იდექით იქ, სადაც ჭირდებოდა ქართულ ფეხბურთს, ქართულ სპორტს და ამისთვის მინდა მადლობა გითხრათ თითოეულ თქვენგანს“, - მიმართა გულშემატკივრებს კახა კალაძემ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.