ჰიდროელექტროსადგურები 90-იანი წლების შუა პერიოდიდან არ მუშაობს
რუსეთმა აფხაზეთისთვის ელექტროენერგიით უფასო მიწოდებაზე უარი თქვა. ახლა, იმისთვის, რომ სოხუმი ელექტროენერგიის გარეშე არ დარჩეს, მთავრობამ სასწრაფოდ უნდა გამონახოს 2 მილიონ დოლარზე მეტი. ამის შესახებ ეკონომიკის მინისტრმა, კრისტინა ოზგანმა პარლამენტის ეკონომიკის კომიტეტის სხდომაზე განაცხადა.
აფხაზეთის ომის დასრულების შემდეგ ქართულ და აფხაზურ მხარეებს შორის მიღწეული ჯენტლმენური შეთანხმების მიხედვით, აფხაზეთი იღებს ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული მთლიანი გენერაციის 40%-ს. 2020 წლამდე ეს სავსებით საკმარისი იყო.
მაგრამ ბოლო წლებში ელექტროენერგიის არალეგალურმა მოპოვებამ (ე.წ. მაინინგმა) გაზარდა აფხაზეთში ელექტროენერგიის მოხმარება 2-დან 3 მილიარდ მეგავატამდე, წარმოქმნილმა დეფიციტმა კი ნაწილობრივ დაფარა რუსეთის მიერ ჰუმანიტარული დახმარების სახით მიწოდებული ნაკადი. ასე რომ, მოსკოვმა დატოვა ელექტროენერგიის ჰუმანიტარული მიწოდების პრაქტიკა – ახლა აფხაზეთმა ამაში ფული უნდა გადაიხადოს.
ელექტროენერგიის დეფიციტის გამო, 5 ნოემბრიდან აფხაზეთმა ელექტროენერგიის რუსეთიდან მიღება დაიწყო, თუმცა გასული დღის სხდომაზე ეკონომიკის მინისტრმა, კრისტინა ოზგანმა თქვა, რომ რუსეთმა სოხუმისთვის ელექტროენერგიის მიწოდების თავად ანაზღაურებაზე უარი თქვა. პარლამენტი ხელისუფლებას სთხოვს, რომ ელექტროენერგიის მიღებისთვის 900 მილიონი რუბლი გამოყონ, თუმცა მათ ამ რაოდენობის თანხა არ გააჩნიათ. ე.წ. დეპუტატის, ბესლან ხალვაშის თქმით, ყველა ცდილობს იპოვოს შესაძლებლობა.
აფხაზეთის ბიუჯეტში სასწრაფოდ საჭირო 2 მილიონი დოლარი არ არის.
„ჩვენ ვეძებთ ფულს მთელი ქვეყნის მასშტაბით, რათა ქვეყანა ელექტროენერგიის გარეშე არ დავტოვოთ“, – განაცხადა ფინანსთა მინისტრმა ვლადიმერ დელბამ.
იმავდროულად, მთავრობა ელექტროენერგიის ქრონიკული დეფიციტის პრობლემის რადიკალური ზომებით მოგვარებას გვთავაზობს. კერძოდ: მომდევნო ორი წლის განმავლობაში ელექტროენერგიის ტარიფის სამჯერ გაზრდას.
გარდა ამისა, ხელისუფლება აპირებს იჯარით გასცეს სამი დიფერენციალური ჰიდროელექტროსადგური (თითოეული 40 მეგავატი სიმძლავრით), რომლებიც ენგურის ჰიდროელექტროსადგურის კომპლექსის ნაწილია.
ჰიდროელექტროსადგურები 90-იანი წლების შუა პერიოდიდან არ მუშაობს
ერთ-ერთ მათგანზე საიჯარო ხელშეკრულებას მთავრობამ უკვე მოაწერა ხელი, თუმცა მისი ძალაში შესვლისთვის პარლამენტის თანხმობაა საჭირო. გარიგების დეტალები ჯერ ოფიციალურად არ სახელდება, თუმცა ოპოზიციას ეს იდეა აღარ მოსწონს.
„ელექტროენერგიის გამომუშავების ობიექტის იჯარის პირობები ეწინააღმდეგება ჩვენი ხალხის ინტერესებს“, – აცხადებენ ოპოზიციური ვეტერანთა ორგანიზაცია „არაუა“.
ორგანიზაციის წევრები პოტენციურ მოიჯარეებს აფრთხილებენ, რომ აფხაზეთში ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ ხელშეკრულება გაუქმდება. ისინი ასევე მიმართავენ პარლამენტს, არ მიიღოს „მცდარი გადაწყვეტილება, რომელიც შემდეგ აუცილებლად გადაიხედება“.
და ბოლოს, “არაუა” ბიზნესმენებს ცალსახა მუქარით მიმართავს:
“ყველა თქვენი ინვესტიცია ნაციონალიზდება და დაუბრუნდება მათ მფლობელებს, აფხაზ ხალხს.”
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.