მსოფლიოს მასშტაბით რუსული ნავთობის გაიაფებისა და საერთაშორისო სანქციების ამოქმედების ფონზე, რუსეთის ფედერაციის საბიუჯეტო შემოსავლები მკვეთრად მცირდება. იანვარში ბიუჯეტის დეფიციტმა 25 მილიარდ დოლარს მიაღწია, რაც 1998 წლის შემდეგ დაფიქსირებული უმაღლესი მაჩვენებელია.
დეფიციტის გაღრმავება ნავთობისა და გაზის სარეალიზაციო შემოსავლების შემცირებითაა განპირობებული. ერთწლიან ჭრილში ენერგორესურსებიდან მიღებული შემოსავლები 46%-ითაა შემცირებული.
ფინანსთა სამინისტროს ინფორმაციით, იანვარში რუსეთმა ენერგორესურსებიდან 426 მილიარდი რუბლის საბიუჯეტო შემოსავლის მიღება შეძლო, რაც 6 მილიარდი ამერიკული დოლარის ეკვივალენტია. შედარებისთვის, გასული წლის იანვარში აღნიშნული მაჩვენებელი თითქმის ორჯერ მეტი იყო.
გთავაზობთ ენერგორესურსებით მიღებულ საბიუჯეტო შემოსავლებს თვეების მიხედვით:
2022 წელი:
იანვარი – 795 მლრდ რუბლი | $11.2 მლრდ
თებერვალი – 972 მლრდ რუბლი | $13.7 მლრდ
მარტი – 1,208 მლრდ რუბლი | $17.0 მლრდ
აპრილი – 1,812 მლრდ რუბლი | $25.5 მლრდ
მაისი – 871 მლრდ რუბლი | $12.3 მლრდ
ივნისი – 718 მლრდ რუბლი | $10.1 მლრდ
ივლისი – 771 მლრდ რუბლი | $10.9 მლრდ
აგვისტო – 672 მლრდ რუბლი | $9.5 მლრდ
სექტემბერი – 688 მლრდ რუბლი | $9.7 მლრდ
ოქტომბერი – 1,282 მლრდ რუბლი | $18.1 მლრდ
ნოემბერი – 867 მლრდ რუბლი | $12.2 მლრდ
დეკემბერი – 932 მლრდ რუბლი | $13.1 მლრდ
2023 წელი:
იანვარი – 426 მლრდ რუბლი | $6.0 მლრდ
ყველაზე მაღალი შემოსავლები რუსეთის ფედერაციამ მარტი-აპრილის პერიოდში მიიღო, კერძოდ, 25.5 მილიარდი დოლარი. აღნიშნულ პერიოდში საერთაშორისო ბირჟაზე ბარელი რუსული ნავთობის ფასი 100 დოლარის ფარგლებში იყო, ამჟამად კი ის 50 დოლარის დიაპაზონში ივაჭრება. აქვე გასათვალისწინებელია ბუნებრივი აირის ექსპორტი, რომელიც ევროკავშირში ამჟამად პრაქტიკულად შეწყვეტილია.
აპრილის $25.5 მილიარდთან შედარებით, მიმდინარე წლის იანვარში საბიუჯეტო შემოსავლები 76%-ითაა შემცირებული.
ფინანსთა სამინისტროს ინფორმაციით, ბიუჯეტის დეფიციტის დასაძლევად მთავრობამ სტრატეგიული რეზერვების გამოყენების გადაწყვეტილება მიიღო. იანვარში ხაზინამ 3.6 ტონა ოქრო გაყიდა, სავალუტო ბირჟაზე კი 2.3 მილიარდი ჩინური იუანი გაიტანა. აღსანიშნავია, რომ რუსეთის საგარეო რეზერვები დასავლური სახელმწიფოების მიერ გაყინულია, შესაბამისად, ქვეყანას დეფიციტის შესავსებად მხოლოდ ადგილობრივი რეზერვები და რესურსები აქვს დარჩენილი.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.