,
2022 წლის 24 თებერვალს, რუსეთის უკრაინაში სრულმასშტაბიანი სამხედრო ინტერვენციის პარალელურად, უკრაინის წინააღმდეგ მიმართული ინფორმაციული ოპერაციები სხვადასხვა ფორმით გააქტიურდა. ყალბ და მანიპულაციურ მტკიცებებთან ერთად, კრემლის პროპაგანდა რუსული და ამერიკული სატირული გამოცემების მიერ გამოქვეყნებულ გამოგონილ ამბებს, როგორც რეალურ ფაქტებს ავრცელებდა და, ერთის მხრივ, უკრაინის მთავრობისა და უკრაინული არმიის დისკრედიტაციას, მეორე მხრივ კი, დასავლეთის სისუსტისთვის ხაზგასმასა და მის დემონიზებას ცდილობდა.
“მითების დეტექტორმა” 2022 წელს რუსეთ-უკრაინის ომთან დაკავშირებული 9 სატირული შინაარსის მტკიცება გამოავლინა, რომელთაც სხვადასხვა რუსულ და ქართულენოვანი წყაროები ავთენტური ინფორმაციის სახით ავრცელებდნენ და ანტიუკრაინული და ანტიდასავლური განწყობების გასაღვივებლად იყენებდნენ.
აღსანიშნავია, რომ სატირული შინაარსის პოსტები თანხმედრაში იყო იმ ძირითადი ყალბ და მანიპულაციურ გზავნილებთან, რომლებიც ომის კონტექსტში სხვადასხვა ფორმით ვრცელდებოდა. ჯამში ასეთი 6 გზავნილი გამოიკვეთა:
8 სატირული შინაარსიდან 4 დასავლეთის მიერ უკრაინის მხარდაჭერის თემას შეეხებოდა და კულტივირებდა აზრს, თითქოს დასავლელ პოლიტიკოსებს, სინამდვილეში, ზელენსკისა და უკრაინის მხარდაჭერა არ სურთ და პირადი პოლიტიკური ინტერესები ამოძრავებთ.
27 დეკემბერს ქართულ და რუსულენოვანმა Facebook მომხმარებლებმა იუმორისტულ ტელეგრამ არხ Политический Юмор-ზე დაყრდნობით გაავრცელეს ინფორმაცია, თითქოს გერმანიის კანცლერ, ოლაფ შოლცს “დაავიწყდა ჩართული მიკროფონი და ზელენსკის მეძავი უწოდა”. პოსტების თქმით, ინციდენტი კანცლერის გამოსვლის შემდეგ მოხდა, როდესაც გერმანიიდან უკრაინაში ტანკების გაგზავნის შეუძლებლობის შესახებ იყო საუბარი.
2022 წლის 25 თებერვალს, ომის დაწყების მეორე დღეს, ამერიკული სატირული გამოცემა The Babylon Bee-ზე დაყრდნობით, ქართულენოვანმა Facebook მომხმარებლები ავრცელებდნენ ინფორმაციას, თითქოს ჯო ბაიდენმა სოციალურ ქსელ Twitter-ში ვლადიმერ პუტინის გამოწერა გააუქმა. ისინი ცდილობდნენ, ერთის მხრივ, ჯო ბაიდენის არაკომპეტენტურობაზე გაესვათ ხაზი, მეორე მხრივ კი, ამკვიდრებდნენ აზრს, რომ დასავლეთი მხოლოდ მსგავსი ტიპის “დახმარებით” შემოიფარგლება და უკრაინისთვის სხვა სახის დახმარებას არ აპირებს.
კიდევ ერთი ინფორმაცია, რომელიც ზემოაღნიშნული გზავნილს ეხმიანებოდა, რუსულენოვანი სატირული გამოცემა Panorama Pub-ზე დაყრდნობით გავრცელდა. რუსულმა მედიასაშუალებებმა და რუსულენოვანმა Facebook ანგარიშებმა რეალურ ამბად გამოაქვეყნეს ინფორმაცია, თითქოს აშშ-ს არმიის გენერალი – რობერტ ჯეფერსონი NATO-ს ლიეტუვის წევრობის სტატუსის შეჩერებისკენ მოუწოდებდა. გავრცელებული ინფორმაციით, გენერალი აღნიშნავდა, რომ ვილნიუსის მიერ კალინინგრადის რეგიონის ბლოკადის გამო, მსოფლიო შეიძლება ნამდვილი მესამე მსოფლიო ომის წინაშე აღმოჩნდეს.
აღსანიშნავია, რომ გზავნილს, თითქოს დასავლეთი უკრაინას არ ეხმარება, კრემლის პროპაგანდა აქტიურად კულტივირებს. სხვადასხვა დროს კრემლისტური მედიები და რუსულენოვანი ინდივიდუალური ანგარიშები ავრცელებდნენ დეზინფორმაციას, თითქოს დასავლეთი უკაინით დაიღალა, ამერიკის შეერთებული შტატები უკრაინელი ლტოლვილებს არ მიიღებდა, ლენდ-ლიზ პროგრამის ფარგლებში გამოყოფილი თანხის უდიდესი ნაწილი თავად უკრაინაზე არ დაიხარჯებოდა, დახმარების სანაცვლოდ კი უკრაინას ხორბლის აშშ-ში ექსპორტი მოუწევდა.
დამატებითი ინფორმაციისთვის, იხილეთ მითების დეტექტორის სტატიები:
სატირულ გამოცემა The Babylon Bee-ზე დაყრდნობით, რუსულენოვან ტელეგრამ არხებზე ვრცელდებოდა ინფორმაცია, თითქოს ზელენსკი სავაჭრო ცენტრში სანტა კლასუთან ერთად შენიშნეს, სადაც მან სანტას დამატებითი 50 მილიონი დოლარი სთხოვა.
აღსანიშნავია, რომ ბოლო პერიოდში გახშირდა შემთხვევები, როდესაც უცხოურენოვანი ფეისბუქ ანგარიშები უკრაინის მთავრობის წევრებისა და მათი ოჯახების მფლობელობაში არსებული ქონების შესახებ ყალბ ინფორმაციას აქვეყნებენ და ამტკიცებენ, რომ ეს ადამიანები ომის პერიოდში ფინანსური დახმარებისა და დასავლელი გადასახადების გადამხდელთა ხარჯზე მდიდრდებიან, რაც მიზნად დასავლეთის ქვეყნების მოსახლეობაში ანტიუკრაინული განწყობების გაღვივებას ისახავს.
“მითების დეტექტორმა” უკრაინის მთავრობის წევრების ქონების შესახებ გავრცელებული დეზინფორმაციები წარსულშიც შეისწავლა, ვრცლად იხილეთ:
სატირული გამოცემების მიერ შექმნილ მასალებს სხვადასხვა ქართული და რუსულენოვანი ანგარიშები იმ მიზნითაც ავრცელებდნენ, რომ გაემყარებინათ არსებული ნარატივი, თითქოს დასავლეთში რუსოფობია მძვინვარებს, რუსეთის მოქალაქეები კი დისკრიმინაციის მსხვერპლი ხდებიან.
2022 წლის ივლისში ქართულმა და რუსულენოვანმა ანგარიშებმა რეალურ ინფორმაციად გაავრცელეს Paorama Pub-ის სტატია, რომლის მიხედვითაც ოქსფორდის უნივერსიტეტის სამეცნიერო საბჭოს გადაწყვეტილებით, რუსი მაღალჩინოსნების შვილებზე და ახლობლებზე 2014 წლიდან გაცემული დიპლომები გაუქმდება.
აღსანიშნავია, რომ სატირულ სტატიაზე რუსული პროპაგანდისტული მედიის Россия 1-ის წამყვანმა და სააგენტო Russia Today-ს გენერალურმა დირექტორმა დმიტრი კისილიოვმაც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ მიუხედავად სტატიის სატირული შინაარსისა, მსგავსი იუმორის მიმართულება მრავლისმეტყველია, რადგან სიმართლესავით ჟღერს.
აღსანიშნავია, რომ რუსოფობიის თემაზე დეზინფორმაცია “მითების დექტექტორმა” არაერთხელ გადაამოწმა. ვრცლად, იხილეთ სტატიები:
გზავნილი, თითქოს უძლეველი რუსული არმიის წინაშე უკრაინული სუსტი არმიის დამარცება გარდაუვალია, სამხედრო ინტერვენციის დაწყებამდე გამოჩნდა და ომის საწყის პერიოდში განსაკუთრებით გააქტიურდა. აღსანიშნავია, ხშირად საქმე მასალების მცდარი აღწერით გავრცელებასთან გვქინდა, რაც კონკრეტულ შემთხვევებში, მიზანმიმართული არ ყოფილა. შესაბამისად, გამონაკლისს შემთხვევებში, მიზანმიმართულ დეზინფორმაციის ნაცვლა, მცდარი ინფორმაციის გავრცელებასთან გვქონდა საქმე.
მაგალითისთვის, 2022 წლის თებერვალში, სამხედრო ინტერვენციის დაწყებამდე დღეებით ადრე, ქართულენოვან მედიაში აქტიურად ვრცელდებოდა ინფორმაცია უკრაინაში მიმდინარე სამოქალაქო წვრთნებში ასაკოვანი ადამიანების მონაწილეობის შესახებ. პოსტებში ასაკოვანი ქალები იარაღით ხელში იყვნენ გამოსახულნი. წარწერების მიხედვით, 121 და 93 წლის “უკრაინელი ბებოები” სამშობლოს დასაცავად ემზადებიან.
მონიტორინგის შედეგად სხვადასხვა შინაარსის სატირული პოსტებიც გამოვლინდა, რომლებიც რეალურ ინფორმაციად ვრცელდებოდა და ერთის მხრივ უკრაინის პრეზიდენტის, მეორეს მხრივ კი დასავლეთის დისკრედიტაციას ახდენდა.
აღსანიშნავია, რომ როგორც მედიის განვითარების ფონდის 2022 წლის კვლევამ ცხადყო, ფეისბუქ ანგარიშები, რომლებიც პანდემიის დროს ანტივაქსერულ საინფორმაციო კამპანიებში იყვნენ ჩართულნი, უკრაინაში რუსეთის ინტერვენციის შემდეგ უკრაინის საწინააღმდეგო და რუსეთის ქმედებების გამამართლებელ კამპანიებშიც იყვნენ ჩართული და ომს ვაქცინაციასა და ახალ მსოფლიო წესრიგთან აკავშირებდნენ.
ანტივაქსერული მომხმარებლების მიერ გავრცელებული მსგავსი შინაარსის პოსტი ამკვიდრებდა აზრს, თითქოს დასავლეთი უკრაინის კონფლიქტს ვაქცინაციის ლეტალური შედეგების გადასაფარად იყენებს; 2022 წლის 8 მარტს, ქართულენოვანმა Facebook ანგარიშებმა, სატირულ გამოცემა The Babylon Bee-ზე დაყრდნობით, გაავრცელეს ინფორმაცია, რომ რუსეთის მიერ უკრაინაში შეჭრა მიოკარდიტს (გულის კუნთის ანთება) იწვევს, ფოტოზე CNN-ის წამყვანი ანდერსონ კუპერია გამოსახული. პოსტები ამტკიცებდა, რომ ამერიკელები გახშირებულ მიოკარდიტს უკრაინის ოკუპაციას აბრალებენ, თუმცა სინამდვილეში ფაქტი ვაქცინაციის შედეგების გადასაფარად ხდება.
მოცემულ კატეგორიაში სტაირული შინაარსის პოსტებიs ნაწილი ცდილობდა დაემკვიდრებინა აზრი, თითქოს დასავლეთის არაკომპეტენტური ქმედებების გამო სამყარო შესაძლოა ბირთვული კატასტროფის წინაშე აღმოჩნდეს. დასავლეთის არაკომპეტენტურობაზე ხაზგასასმელად, სხვადასხვა რუსულენოვანი მედიები და ანგარიშები ავრცელებდნენ Panorama Pub-ის სტატიას, რომლის მიხედვითაც, ბელგიაში მდებარე Kleine Brogel-ის ამერიკული საჰაერო ბაზიდან შეცდომით უკრაინას 9 მილიონის ღირებულების ორი ტაქტიკური ბირთვული რაკეტა გაეგზავნა.
აგრეთვე, სატირულ-იუმორისტულ ტელეგრამ-ანგარიშებზე დაყრდნობით, რუსულენოვანმა Facebook ანგარიშებმა გაავრცელეს ინფორმაცია, თითქოს ზელენსკი იმუქრებოდა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ გერმანია უკრაინას Leopard-ის ტანკებს არ გადასცემდა, უკრაინა ევროკავშირის წევრობის განაცხადს გააუქმებდა.
სატირული წყაროები
“მითების დეტექტორმა” ის ძირითადი წყაროებიც გამოავლინა, რომელთა მიერ გამოგონებულ სატირულ/იუმორისტულ ინფორმაციას სხვადასხვა მედიები და სოციალური ქსელის ინდივიდუალური მომხმარებლები როგორც რეალურ ინფორმაციას ავრცელებდნენ.
წყარო:https://mythdetector.ge/
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
