USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
რითი დაიმსახურა თბილისმა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის მხრიდან შექება?
თარიღი:  613

ამ კვირაში სამხრეთ ოსეთის დელეგაციის ხელმძღვანელმა იგორ კოჩიევმა ერგნეთში განაცხადა, რომ ბოლო თვენახევარი ყველაზე მშვიდი იყო, სადემარკაციო ხაზზე სამშვიდობო ფორმატში შეხვედრების დაწყებიდან. პარასკევს სოხუმმა ასევე კმაყოფილება გამოთქვა, რომ „საქართველოს ამჟამინდელი ხელმძღვანელობა სიტუაციას აკონტროლებს“. დროთა განმავლობაში ეს განცხადებები დაემთხვა საქართველოში შიდა პოლიტიკურ კრიზისს, რომელიც დაკავშირებულია ხელისუფლების განზრახვასთან, მიიღოს „რუსული კანონი“ უცხოელ აგენტებზე. თუ ვიმსჯელებთ პრესაში და სოციალურ ქსელებში გამართული დისკუსიების მიხედვით, ბევრმა ეს ნაბიჯი  ოფიციალური თბილისის პრორუსული კურსის მხარდაჭერის აქტად მიიჩნია. რა იყო ეს - დამთხვევა თუ რაიმე სახის მხარდაჭერა?,

„მინდა ვთქვა, 17 იანვრის ბოლო შეხვედრიდან დღემდე პერიოდი ინციდენტების კუთხით ყველაზე მშვიდია. შეიძლება ითქვას, რომ ამ შეხვედრების დაწყებიდან, ზოგადად, ყველაზე მშვიდია. ჩვენ არ გვქონია დამრღვევის დაკავება, ანუ ქართული მხრიდან სახელმწიფო საზღვრის დამრღვევი არ ყოფილა. ჩვენ გვქონდა მინიმალური რაოდენობის ინციდენტები უპილოტო საფრენი აპარატების ფრენებთან დაკავშირებით. საზღვრის დარღვევა საქართველოს უშიშროების უწყებების - პოლიციისა თუ სხვა შეიარაღებული პირების მხრიდან არ ყოფილა. შეიძლება ითქვას, რომ ეს იყო ყველაზე მშვიდობიანი პერიოდი იანვრის შუა რიცხვებიდან დღემდე.

თავის მხრივ, აფხაზეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ გუშინ გამართულ პრესკონფერენციაზე განაცხადა, რომ „საქართველოს დღევანდელი ხელმძღვანელობა სიტუაციას აკონტროლებს“.

აქამდე აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენლები საქართველოს ხელისუფლებას კომპლიმენტური განცხადებებით არ ანებივრებდნენ, ამიტომ ბევრი დამკვირვებელი ამ განცხადებებს საქართველოში არსებულ კრიზისულ ვითარებასთან მიმართებაში განიხილავს, რომელიც დაკავშირებულია ქართული ოცნების მცდელობებთან, მიიროს ე.წ. პუტინის კანონი უცხოური აგენტების შესახებ და ეს განცხადებები თითქმის ოფიციალური თბილისის პრორუსული კურსის მხარდაჭერის აქტად მიიჩნია.

ოსი პოლიტოლოგი ვიაჩესლავ გობოზოვი ამ ვერსიებს უსაფუძვლოდ მიიჩნევს:

„ეს მხოლოდ შეთქმულების თეორიაა. ცხინვალსა და სოხუმში, რა თქმა უნდა, ესმით, რომ საქართველოს დღევანდელი ხელმძღვანელობა არ არის საუკეთესო, მაგრამ მათი ამჟამინდელი ოპონენტები კიდევ უფრო უარესები არიან. მაგრამ, მეორე მხრივ, სამხრეთ ოსეთსაც და აფხაზეთსაც კარგად ესმით: მათთან მიმართებაში, როგორც მოქმედი ხელისუფლება, ასევე მათი ოპონენტები ერთიანდებიან და თუ საქართველოს ამჟამინდელი ხელმძღვანელობა არ საუბრობს პრობლემის სამხედრო გადაწყვეტაზე, ეს იმის გამო კი არ არის, რომ ისინი უფრო მშვიდობიანები არიან ვიდრე წინამორბედები, არამედ იმიტომ, რომ ისინი უფრო ფხიზლად აფასებენ რუსეთის ფაქტორს და ხვდებიან, როგორ შეიძლება ეს მოხდეს. მათ უკვე ჰქონდათ სააკაშვილის მაგალითი. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ: ახლანდელ ხელმძღვანელობაში უფრო ფხიზელი ხალხია, მაგრამ ცხინვალისა და სოხუმის რიტორიკა საქართველოს შიდა პოლიტიკურ ვითარებასთან არაფერ შუაშია.

- მოსკოვი ვერ სთხოვს ან დაავალებს სოხუმს და ცხინვალს, მხარი დაუჭირონ საქართველოს ხელმძღვანელობას?

- არა, მოსკოვი არ აძლევს მათ მსგავს მითითებებს, რადგან ფხიზელი აფასებს საქართველოში არსებულ ვითარებას და, ალბათ, ბევრად მეტი ინფორმაცია აქვს და ბევრად მეტი ესმის, რომ სამხრეთ ოსეთის და აფხაზეთის განცხადებები არანაირ როლს არ ითამაშებს შიდაქართულ დაპირისპირებაში. მაგრამ სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის შიგნით ზიანის მეტი არაფერი მოუტანს. ამიტომ მოსკოვი ასეთ მითითებებს არ იძლევა. მას აქვს საკმარისი ბერკეტი, რათა სამხრეთ ოსური და აფხაზური ფაქტორის გარეშე ცდილობდეს სასურველი შედეგის მიღწევას“.

ვიაჩესლავ გობოზოვის თქმით, იეგორ კოჩიევის განცხადება უფრო მეტად არის საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღების მიქცევის მცდელობა სამშვიდობო ფორმატების და ჟენევის დისკუსიების მნიშვნელობაზე.

ეუთოს, გაეროს და ევროკავშირის დისკუსიების თანათავმჯდომარეებმა, დამკვიდრებული პრაქტიკის საწინააღმდეგოდ, ცალმხრივად, შეხვედრების მონაწილეებთან კონსულტაციების გარეშე, გადადეს ჟენევის დისკუსიები თებერვლიდან აპრილამდე და ეს მიუხედავად იმისა, რომ მთელი გასული წლის განმავლობაში მხოლოდ ერთი ტური იყო, შემდეგ კი შეკვეცილი ფორმატით. თავის განცხადებაში, ვიაჩესლავ გობოზოვის აზრით, იგორ კოჩიევმა აღნიშნა ამ შეხვედრების მნიშვნელობა და ფორმატის შემცირების დაუშვებლობა:

„სამშვიდობო ფორმატი, განსხვავებით ჟენევის დისკუსიების ფორმატისაგან, ყოველთვის უფრო ეფექტურად მუშაობდა. აქ  გარკვეული ტაქტიკური საკითხები მაინც გვარდებოდა. ამავდროულად, სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთს ჯერ კიდევ ესმით, რომ ჟენევის დისკუსიები, იქნება ეს კარგი თუ ცუდი, ერთადერთი პლატფორმაა, სადაც შეიძლება ასე მაღალ დონეზე საკუთარი პოზიციის გამოხატვა და დაცვა. ამ მხრივ სრულიად გასაგებია ამ ფორმატის შენარჩუნების სურვილი, მიუხედავად ყველა იმ პრობლემისა, რომელიც ახლახან წარმოიშვა. ამ თვალსაზრისით, იგორ კოჩიევის განცხადება იყო დემონსტრაციული სიგნალი იმისა, რომ მოლაპარაკების პროცესი არ უნდა დაიმარხოს, ის შემდგომში უნდა გაგრძელდეს“.

ამ ვერსიას ეთანხმება საერთაშორისო კრიზისული ჯგუფის ანალიტიკოსი ოლესია ვარტანიანი. მისი თქმით, სოხუმსა და ცხინვალში განცხადებები ჟენევის მოლაპარაკებების რაუნდის გადადების გამო შეშფოთების დემონსტრირებაა.

„ისე მოხდა, რომ მოსკოვში, სოხუმსა და ცხინვალში მოლაპარაკებების აპრილისთვის გადადების შესახებ განცხადება თანათავმჯდომარეების ცალმხრივ გადაწყვეტილებად იქნა მიჩნეული. უკრაინის ომის ფონზე, მათ ეს აღიქვეს, როგორც დასავლეთის ოპონენტების ინდულგენცია, რომლებიც თვლიან, რომ რუსეთს ახლა სხვანაირად სჭირდება საუბარი და არა ისე, როგორც ადრე. ამ თემაზე სპეციალური განცხადებები გაკეთდა მოსკოვში, სოხუმში და ცხინვალში. სხვათა შორის, ყველაზე დაბალანსებული განცხადება გაკეთდა ცხინვალში, რადგან თავიდანვე ხაზი გაუსვეს იმ ფორმატის შენარჩუნების აუცილებლობას, რომელიც ითვალისწინებს გამყოფი ხაზის გასწვრივ სტაბილურობის კონტროლს.

- ანუ, ეს განცხადებები არ არის ერთგვარი შეურაცხყოფა თბილისის მიმართ?

„ეს არ არის რევერანსები. ეს არის ფაქტი: გასული წლის განმავლობაში, უკრაინის ომის დაწყების შემდეგ, სტაბილურობა გამიჯვნის ხაზის გასწვრივ ბევრად უფრო მართვადი გახდა. მე ვესაუბრები არა მარტო უცხოელ შუამავლებს, არამედ ამ პროცესების მონაწილეებსაც და ისინი ამბობენ, რომ 2008 წლიდან, გასული წელი საუკეთესო იყო სტაბილურობის თვალსაზრისით: როდესაც იყო რაიმე ინციდენტი, ისინი საკმაოდ სწრაფად გვარდებოდა. მაშინაც კი, როდესაც სამართალდამცავ უწყებებში ხდებოდა გარკვეული წარსულის მქონე ადამიანების დაკავება, ისინი საკმაოდ სწრაფად თავისუფლდებიან და მათ არ აპატიმრებენ ხანგრძლივი ვადით, როგორც ეს ხშირად ხდებოდა ადრე. ერთის მხრივ, ეს იმის მტკიცებულებაა, რომ რუსეთს დღეს არ სჭირდება თავისი რესურსების გაფანტვა რაიმე დამატებით ფრონტზე. როცა მათ ვხვდები, ისინი თავად მეუბნებიან ამას: მათთვის ძალიან მნიშვნელოვანია სტაბილურობის შენარჩუნება, რომ არ იყოს საჭირო, მაგალითად, რაიმე დიპლომატიური დავის დაწყება უკრაინის გარდა სხვა მიმართულებით. მეორე მხრივ, არის საქართველოს ხელმძღვანელობა, რომელიც აცხადებს საკუთარ ქვეყანაში სტაბილურობის შენარჩუნების პოლიტიკას. ინტერესთა ასეთი დაახლოება. რაც შეეხება შედეგებს, რომლებსაც იგორ კოჩიევი აცხადებს, მათ უკან საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში დგას კონკრეტული მტკიცებულებები“.

წყარო - https://www.ekhokavkaza.com/a/32298323.html

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.