,
ამ კვირაში სამხრეთ ოსეთის დელეგაციის ხელმძღვანელმა იგორ კოჩიევმა ერგნეთში განაცხადა, რომ ბოლო თვენახევარი ყველაზე მშვიდი იყო, სადემარკაციო ხაზზე სამშვიდობო ფორმატში შეხვედრების დაწყებიდან. პარასკევს სოხუმმა ასევე კმაყოფილება გამოთქვა, რომ „საქართველოს ამჟამინდელი ხელმძღვანელობა სიტუაციას აკონტროლებს“. დროთა განმავლობაში ეს განცხადებები დაემთხვა საქართველოში შიდა პოლიტიკურ კრიზისს, რომელიც დაკავშირებულია ხელისუფლების განზრახვასთან, მიიღოს „რუსული კანონი“ უცხოელ აგენტებზე. თუ ვიმსჯელებთ პრესაში და სოციალურ ქსელებში გამართული დისკუსიების მიხედვით, ბევრმა ეს ნაბიჯი ოფიციალური თბილისის პრორუსული კურსის მხარდაჭერის აქტად მიიჩნია. რა იყო ეს - დამთხვევა თუ რაიმე სახის მხარდაჭერა?,
„მინდა ვთქვა, 17 იანვრის ბოლო შეხვედრიდან დღემდე პერიოდი ინციდენტების კუთხით ყველაზე მშვიდია. შეიძლება ითქვას, რომ ამ შეხვედრების დაწყებიდან, ზოგადად, ყველაზე მშვიდია. ჩვენ არ გვქონია დამრღვევის დაკავება, ანუ ქართული მხრიდან სახელმწიფო საზღვრის დამრღვევი არ ყოფილა. ჩვენ გვქონდა მინიმალური რაოდენობის ინციდენტები უპილოტო საფრენი აპარატების ფრენებთან დაკავშირებით. საზღვრის დარღვევა საქართველოს უშიშროების უწყებების - პოლიციისა თუ სხვა შეიარაღებული პირების მხრიდან არ ყოფილა. შეიძლება ითქვას, რომ ეს იყო ყველაზე მშვიდობიანი პერიოდი იანვრის შუა რიცხვებიდან დღემდე.
თავის მხრივ, აფხაზეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ გუშინ გამართულ პრესკონფერენციაზე განაცხადა, რომ „საქართველოს დღევანდელი ხელმძღვანელობა სიტუაციას აკონტროლებს“.
აქამდე აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენლები საქართველოს ხელისუფლებას კომპლიმენტური განცხადებებით არ ანებივრებდნენ, ამიტომ ბევრი დამკვირვებელი ამ განცხადებებს საქართველოში არსებულ კრიზისულ ვითარებასთან მიმართებაში განიხილავს, რომელიც დაკავშირებულია ქართული ოცნების მცდელობებთან, მიიროს ე.წ. პუტინის კანონი უცხოური აგენტების შესახებ და ეს განცხადებები თითქმის ოფიციალური თბილისის პრორუსული კურსის მხარდაჭერის აქტად მიიჩნია.
ოსი პოლიტოლოგი ვიაჩესლავ გობოზოვი ამ ვერსიებს უსაფუძვლოდ მიიჩნევს:
„ეს მხოლოდ შეთქმულების თეორიაა. ცხინვალსა და სოხუმში, რა თქმა უნდა, ესმით, რომ საქართველოს დღევანდელი ხელმძღვანელობა არ არის საუკეთესო, მაგრამ მათი ამჟამინდელი ოპონენტები კიდევ უფრო უარესები არიან. მაგრამ, მეორე მხრივ, სამხრეთ ოსეთსაც და აფხაზეთსაც კარგად ესმით: მათთან მიმართებაში, როგორც მოქმედი ხელისუფლება, ასევე მათი ოპონენტები ერთიანდებიან და თუ საქართველოს ამჟამინდელი ხელმძღვანელობა არ საუბრობს პრობლემის სამხედრო გადაწყვეტაზე, ეს იმის გამო კი არ არის, რომ ისინი უფრო მშვიდობიანები არიან ვიდრე წინამორბედები, არამედ იმიტომ, რომ ისინი უფრო ფხიზლად აფასებენ რუსეთის ფაქტორს და ხვდებიან, როგორ შეიძლება ეს მოხდეს. მათ უკვე ჰქონდათ სააკაშვილის მაგალითი. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ: ახლანდელ ხელმძღვანელობაში უფრო ფხიზელი ხალხია, მაგრამ ცხინვალისა და სოხუმის რიტორიკა საქართველოს შიდა პოლიტიკურ ვითარებასთან არაფერ შუაშია.
- მოსკოვი ვერ სთხოვს ან დაავალებს სოხუმს და ცხინვალს, მხარი დაუჭირონ საქართველოს ხელმძღვანელობას?
- არა, მოსკოვი არ აძლევს მათ მსგავს მითითებებს, რადგან ფხიზელი აფასებს საქართველოში არსებულ ვითარებას და, ალბათ, ბევრად მეტი ინფორმაცია აქვს და ბევრად მეტი ესმის, რომ სამხრეთ ოსეთის და აფხაზეთის განცხადებები არანაირ როლს არ ითამაშებს შიდაქართულ დაპირისპირებაში. მაგრამ სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის შიგნით ზიანის მეტი არაფერი მოუტანს. ამიტომ მოსკოვი ასეთ მითითებებს არ იძლევა. მას აქვს საკმარისი ბერკეტი, რათა სამხრეთ ოსური და აფხაზური ფაქტორის გარეშე ცდილობდეს სასურველი შედეგის მიღწევას“.
ვიაჩესლავ გობოზოვის თქმით, იეგორ კოჩიევის განცხადება უფრო მეტად არის საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღების მიქცევის მცდელობა სამშვიდობო ფორმატების და ჟენევის დისკუსიების მნიშვნელობაზე.
ეუთოს, გაეროს და ევროკავშირის დისკუსიების თანათავმჯდომარეებმა, დამკვიდრებული პრაქტიკის საწინააღმდეგოდ, ცალმხრივად, შეხვედრების მონაწილეებთან კონსულტაციების გარეშე, გადადეს ჟენევის დისკუსიები თებერვლიდან აპრილამდე და ეს მიუხედავად იმისა, რომ მთელი გასული წლის განმავლობაში მხოლოდ ერთი ტური იყო, შემდეგ კი შეკვეცილი ფორმატით. თავის განცხადებაში, ვიაჩესლავ გობოზოვის აზრით, იგორ კოჩიევმა აღნიშნა ამ შეხვედრების მნიშვნელობა და ფორმატის შემცირების დაუშვებლობა:
„სამშვიდობო ფორმატი, განსხვავებით ჟენევის დისკუსიების ფორმატისაგან, ყოველთვის უფრო ეფექტურად მუშაობდა. აქ გარკვეული ტაქტიკური საკითხები მაინც გვარდებოდა. ამავდროულად, სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთს ჯერ კიდევ ესმით, რომ ჟენევის დისკუსიები, იქნება ეს კარგი თუ ცუდი, ერთადერთი პლატფორმაა, სადაც შეიძლება ასე მაღალ დონეზე საკუთარი პოზიციის გამოხატვა და დაცვა. ამ მხრივ სრულიად გასაგებია ამ ფორმატის შენარჩუნების სურვილი, მიუხედავად ყველა იმ პრობლემისა, რომელიც ახლახან წარმოიშვა. ამ თვალსაზრისით, იგორ კოჩიევის განცხადება იყო დემონსტრაციული სიგნალი იმისა, რომ მოლაპარაკების პროცესი არ უნდა დაიმარხოს, ის შემდგომში უნდა გაგრძელდეს“.
ამ ვერსიას ეთანხმება საერთაშორისო კრიზისული ჯგუფის ანალიტიკოსი ოლესია ვარტანიანი. მისი თქმით, სოხუმსა და ცხინვალში განცხადებები ჟენევის მოლაპარაკებების რაუნდის გადადების გამო შეშფოთების დემონსტრირებაა.
„ისე მოხდა, რომ მოსკოვში, სოხუმსა და ცხინვალში მოლაპარაკებების აპრილისთვის გადადების შესახებ განცხადება თანათავმჯდომარეების ცალმხრივ გადაწყვეტილებად იქნა მიჩნეული. უკრაინის ომის ფონზე, მათ ეს აღიქვეს, როგორც დასავლეთის ოპონენტების ინდულგენცია, რომლებიც თვლიან, რომ რუსეთს ახლა სხვანაირად სჭირდება საუბარი და არა ისე, როგორც ადრე. ამ თემაზე სპეციალური განცხადებები გაკეთდა მოსკოვში, სოხუმში და ცხინვალში. სხვათა შორის, ყველაზე დაბალანსებული განცხადება გაკეთდა ცხინვალში, რადგან თავიდანვე ხაზი გაუსვეს იმ ფორმატის შენარჩუნების აუცილებლობას, რომელიც ითვალისწინებს გამყოფი ხაზის გასწვრივ სტაბილურობის კონტროლს.
- ანუ, ეს განცხადებები არ არის ერთგვარი შეურაცხყოფა თბილისის მიმართ?
„ეს არ არის რევერანსები. ეს არის ფაქტი: გასული წლის განმავლობაში, უკრაინის ომის დაწყების შემდეგ, სტაბილურობა გამიჯვნის ხაზის გასწვრივ ბევრად უფრო მართვადი გახდა. მე ვესაუბრები არა მარტო უცხოელ შუამავლებს, არამედ ამ პროცესების მონაწილეებსაც და ისინი ამბობენ, რომ 2008 წლიდან, გასული წელი საუკეთესო იყო სტაბილურობის თვალსაზრისით: როდესაც იყო რაიმე ინციდენტი, ისინი საკმაოდ სწრაფად გვარდებოდა. მაშინაც კი, როდესაც სამართალდამცავ უწყებებში ხდებოდა გარკვეული წარსულის მქონე ადამიანების დაკავება, ისინი საკმაოდ სწრაფად თავისუფლდებიან და მათ არ აპატიმრებენ ხანგრძლივი ვადით, როგორც ეს ხშირად ხდებოდა ადრე. ერთის მხრივ, ეს იმის მტკიცებულებაა, რომ რუსეთს დღეს არ სჭირდება თავისი რესურსების გაფანტვა რაიმე დამატებით ფრონტზე. როცა მათ ვხვდები, ისინი თავად მეუბნებიან ამას: მათთვის ძალიან მნიშვნელოვანია სტაბილურობის შენარჩუნება, რომ არ იყოს საჭირო, მაგალითად, რაიმე დიპლომატიური დავის დაწყება უკრაინის გარდა სხვა მიმართულებით. მეორე მხრივ, არის საქართველოს ხელმძღვანელობა, რომელიც აცხადებს საკუთარ ქვეყანაში სტაბილურობის შენარჩუნების პოლიტიკას. ინტერესთა ასეთი დაახლოება. რაც შეეხება შედეგებს, რომლებსაც იგორ კოჩიევი აცხადებს, მათ უკან საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში დგას კონკრეტული მტკიცებულებები“.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
