USD 2.7252
EUR 3.1599
RUB 3.4691
თბილისი
რა ვითარებაა ამ დროისთვის უკრაინაში - გიორგი კობერიძე
თარიღი:  571
2023 წლის 6-7 სექტემბრის შეჯამება უკრაინაში:
- როგორც უკრაინელებმა ისე რუსებმა ამ რობოტინეს სექტორში მობილიზებული სამხედრო დაჯგუფებები თითქმის სრულად ჩართეს შეტევა-თავდაცვით ოპერაციაში. ბოლო ოთხი დღეა უკრაინელები დღიურად 100-150 მეტრით მიიწევენ წინ. უკვე დადასტურებით შეიძლება ითქვას, რომ ვერბოვეს შტურმი აქტიურ ფაზაშია. ამასთან, უკრაინელები უტევენ ნოვოპროკოპივკას არა ერთი, არამედ ორი, ფლანგური მიმართულებებიდან (ჩრდილო-დასავლეთიდან და სამხრეთ-აღმოსავლეთიდან). იმ ფონზე რომ რუსული თავდაცვის ზღუდე სხვადასხვა ფორტიფიკაციებთან, თხრილებთან და მავთულხლართებთან ერთად ერთად სანგრებად დაყოფილ საყრდენ პუნქტებადაც შედგება, რომელსაც ზოგჯერ რუსული ასეულები იცავენ ხოლმე, მათი აღება უკრაინელთათვის კრიტიკულად მნიშვნელოვანია თუმცა დიდ დროს მოითხოვს.
რუსები კონკრეტულ მონაკვეთებში ცოცხალი ძალის მაქსიმიზაციით ცდილობენ უკრაინელთა შემტევი ძალების გამოფიტვას, უკრაინელები კი პირიქით, არა ერთ კონკრეტულ მონაკვეთს, არამედ მთელს სექტორს უტევენ გაშლილად. სწორედ მრავალწერტილიანი იერიშის არარსებობა იყო დასავლელი სამხედრო ანალიტიკოსების მხრიდან კრიტიკის საფუძველი, მაგრამ როგორც ჩანს უკრაინელებმა ეს ტაქტიკა მიკრო დონეზე ეფექტურად აითვისეს და პატარა მონაკვეთში არა მხოლოდ ცენტრალური გზით გასწვრივ, არამედ ყველა გეოგრაფიული გზაგამტარის გამოყენებით ახორციელებენ დაწოლას.
პრაქტიკულად ყველა დამკვირვებელი ამ სექტორისაკენ იყურება, რომელშიც გარღვევა რამდენიმე მონაკვეთზე უკვე დაფიქსირებულია, მაგრამ რუსული წინააღმდეგობა ჯერ კიდევ არ არის დაძლეული.
- საიმედო სიტუაციაა ბახმუტის სამხრეთით, კლიშჩიივკაში. დღეს რუსული ნაწილები უკან დახევისას საარტილერიო დაბომბვაში მოყვნენ. ამასთან, უკრაინელებმა დასახლების ირგვლივ ყველა შემაღლებული პოზიცია დაიკავა. კლიშჩიივკას ცენტრს უკრაინელები აკონტროლებენ. იმ ნაწილში კი, რომელშიც რუსები ცდილობდნენ ყოფნას, პრაქტიკულად სრულადაა განადგურებული. ეს ყოველივე კი შეიძლება იმის მომასწავებელი იყოს, რომ რუსებს მოუწევთ დასახლებიდან გასვლა, წინააღმდეგ შემთხვევაში მსხვერპლი მათ რიგებში კიდევ უფრო გაიზრდება. კლიშჩიივკას აღება ბახმუტის სამხრეთიდან მომარაგებას კიდევ უფრო შეაფერხებს, ხოლო უკრაინელებს რკინიგზის ხაზზე გაიყვანს.
- დონეცკის ოლქში, სამხრეთში, ველიკა ნოვოსილკა-მარიუპოლის გზის გასწვრივ უკრაინელები არამხოლოდ ცენტრალურ გზაზე მდებარე ზავიტნე ბაჟანიას უტევენ კვლავ, არამედ მის აღმოსავლეთით, პრაქტიკულად სრულიად სტეპურ მდელოზე მდებარე კრემენჩუკზეც მიიტანეს იერიში. ეს ძალიან სწორი სტრატეგიაა, რადგან რუსები თუკი იძულებულნი გახდნენ არა ერთი არამედ რამდენიმე პოზიცია ერთდროულად დაიცვან, ეს მათ მდგომარეობას კიდევ უფრო გაართულებს.
ამავე მონაკვეთის აღმოსავლეთით, უკრაინული შტურმი გრძელდება ნოვოდონეცკეზე. დასახლების უმეტესობა უკრაინელთა ხელში გადავიდა.
- პრო-უკრაინულმა რუს მოხალისეთა კორპუსმა უკრაინა-რუსეთის სასაზღვრო ზოლში კიდევ ერთი იერიში მიიტანა რუს სამხედროებსა და ფსბ-ს დანაყოფზე. ეს იმ ამბის კიდევ ერთხელ გამეორებაა, რაც 4 სექტემბერს მოხდა ბრიანსკის ოლქის მიმართულებით. თუმცა აღსანიშნავია, რომ ასეთ სასაზღვრო რეიდებს რუსული დანაყოფებიც მიმართავენ უკრაინელთა წინააღმდეგ.
- ლუგანსკის ოლქში უკრაინელებმა კიდევ ერთხელ დაბომბეს კადიივკა. სამიზნე სამეთაურო პუნქტი იყო.
- ხერსონის ოლქის ოკუპირებულ ნაწილში, ოლეშკიში ფსბ-ს წარმომადგენელი ააფეთქეს საკუთარ მანქანაში.
- წუხელ დაიბომა რუსეთი, ქალაქი როსტოვი და ვოლგოგრადის ოლქი. აღსანიშნავია, რომ აქამდე ვოლგოგრადის ოლქზე არ განხორციელებულა უკრაინელთა დარტყმები. ამასთან, ცოტა ხნის წინ დაიბომბა ბრიანსკიც, რომლის შედეგადაც სამრეწველო დაწესებულებას გაუჩნდა ცეცხლი.
- სიტუაცია კუპიანსკის მიმართულებით სრულად დასტაბილურდა, რუსული ზაფხულის შეტევა ამ ეტაპზე ჩავარდა, მაგრამ მოდუნების საფუძველს ეს არ იძლევა. პირიქით, გენერალი სირსკი ვარაუდობს, რომ რუსებმა შეიძლება ახალი იერიში წამოიწყონ ერთდროულად სამი მიმართულებით - კუპიანსკისაკენ, მდინარე ოსკილისაკენ (სვატოვედან) და ლიმანისაკენ. ამიტომაცაა, რომ უკრაინელები სამხედრო ნაწილების შემცირებას ამ მონაკვეთიდან არ აპირებენ.
- რამდენიმე დღის წინ BBC სიუჟეტს უშვებს, სადაც დაღუპულ უკრაინულ სამხედროებზე საუბრობს. ციფრს არ ასახელებს ჟურნალისტი, მაგრამ სიუჟეტში ნათქვამია, რომ დაღუპულ უკრაინელთა რიცხვი კონტრშეტევის დაწყების შემდეგ გაიზარდა. ეს მოსალოდნელია, რადგან შეტევისას თითქმის ყოველთვის უფრო მეტი ადამიანი იღუპება, ვიდრე თავდაცვისას. ამასთან, სიუჟეტში ისიც იყო ნათქვამი, რომ მრავალი დაღუპული სამხედროს ნაცვლად მისი ოჯახის სხვა წევრი წავიდა ფრონტის ხაზზე საომრად - დაღუპული ქმრების ნაცვლად ცოლებმა აიღეს იარაღი ხელში.
- ენტონი ბლინკენის ვიზიტი კიევში იმის დასტურად განხორციელდა, რომ აშშს მხარდაჭერა უკრაინისადმი მყარი და ურყევია. მეტიც, ბლინკენი კმაყოფილია უკრაინული შეტევის შედეგებით. როგორც ჩანს აშშ-ს მოქმედი ხელისუფლების მხრიდან კარგადაა გააზრებული ამ ომის შედეგების მნიშვნელობა და რომ რუსეთის გამარჯვება არსებულ საერთაშორისო წესრიგს დაანგრევს. ამასთან ბლინკენმა უკრაინისათვის დამატებით მილიარდი დოლარის დახმარებაზე ისაუბრა, ხოლო მის ვიზიტს 175 მილიონ დოლარიანი სამხედრო პაკეტის გამოცხადება უძღოდა წინ.
მიყევით ბმულს - გიორგი კობერიძე
ანალიტიკა
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“

ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“, რომლის ავტორები არიან ფრიდრიხ მერცი (გერმანიის კანცლერი) და ემანუელ მაკრონი (საფრანგეთის პრეზიდენტი).

გთავაზობთ სტატიის შინაარსს:

 „ჰააგაში ნატოს სამიტის ფონზე მსოფლიოში ქაოსური მოვლენები სუფევს: ბობოქრობენ ომები, ჩვეული ქცევის წესები და ნორმები ინგრევა,  ხოლო დიდი ხნით განმტკიცებული რწმენები ეჭვის ქვეშ დგება. ამ ეპოქალური გამოცდის ჟამს გერმანია და საფრანგეთი - თავიანთ ევროპელ და ატლანტის ოკეანის გაღმა ნაპირზე მყოფ მეგობრებთან და მოკავშირეებთან ერთად ერთიანი და მტკიცე ფრონტით გამოდიან, რათა დაიცვან ჩვენი საერთო ფასეულობები, ჩვენი მოქალაქეების თავისუფლება და უსაფრთხოება“, - ნათქვამია სტატიის დასაწყისში.

ავტორთა აზრით, „ევროპაში არასტაბილურობის ძირითად წყაროს რუსეთი და მისი იმპერიალისტური ომები წარმოადგენს: „2008 წელს რუსეთი თავს დაესხა საქართველოს, შემდეგ, 2014 წელს - მოახდინა ყირიმისა და დონბასის ოკუპაცია, 2022 წელს კი კრემლის ჯარები უკრაინის დანარჩენ ტერიტორიაზე შეიჭრნენ. ვლადიმერ პუტინის მიზანია ძირი გამოუთხაროს ევროპულ უსაფრთხოებას, მეზობლებს თავს მოახვიოს უკანონო მეურვეობა, ისინი შიგნიდან გატეხოს და თავის ორბიტაზე გადაიყვანოს, საერთაშორისო მართლწესრიგს საფუძველი შეურყიოს. ეს ყველაფერი რუსეთის სტრატეგიულ ინტერესებს წარმოადგენს. ჩვენ არ შეგვიძლია ამ ყველაფერს შევურიგდეთ, ჩვენს კონტინენტზე მშვიდობა უნდა დავიცვათ“.

„თუ კრემლის ამჟამინდელი პოლიტიკის ტრაექტორია არ შეიცვლება, რუსეთი საფრანგეთისა და გერმანიის ურყევ და მტკიცე პოზიციის წინაშე აღმოჩნდება. ამჟამად სასწორზე დევს ევროპული სტაბილურობის ბედი ათწლეულების განმავლობაში.

ნატოს სამიტზე საფრანგეთი და გერმანია დაადასტურებენ თავიანთ მხარდაჭერას იმ ძალისხმევისადმი, რასაც აშშ მიმართავს კონფლიქტების შეწყვეტისათვის და მტკიცე მშვიდობის მისაღწევად. საფრანგეთი და გერმანია მხარს დაუჭერენ უკრაინის სუვერენიტეტს, ცეცხლის შეწყვეტის წინადადებას და გააძლიერებენ რუსეთზე ზეწოლას, მათ შორის სანქციების მეშვეობით“, - აღნიშნავენ სტატიის ავტორები, - „ჩვენ ვუზრუნველყოფთ, რომ უკრაინა კონფლიქტიდან გამოსვლის შემდეგ აყვავებული, ძლიერი და უსაფრთხო ქვეყანა გახდეს“.

როგორც სტატიაშია ნათქვამი, ამ მხრივ უკვე ბევრი რამ არის გაკეთებული - ევროკავშირი უკრაინას 130 მილიარდი ევროთი დაეხმარა. გარდა ამისა, ევროკავშირმა დაგმო კრემლის აგრესიული პოლიტიკა, რისთვისაც რუსეთს მკაცრი სანქციები აქვს დაწესებული. „მაგრამ ეს კიდევ ცოტაა. ამიტომ ჩვენ, დიდ ბრიტანეთთან ერთად, ხელს შევუწყობთ უკრაინის არმიის გაძლიერებას, განვაახლებთ უკრაინის თავდაცვით მრეწველობას იმ მიზნით, რომ სამომავლოდ მას რუსეთის სავარაუდო აგრესიის წარმატებით მოგერიება შეძლოს.

„რა თქმა უნდა, ჩვენი გეგმები მხოლოდ უკრაინას არ ეხება. როგორც ჩანს, ახლო მომავალში კონფლიქტურ გარემოში ცხოვრება მოგვიწევს - იმ მსოფლიოში, სადაც ჩვენი მოკავშირეების წინაშე ახალი დილემები და პრიორიტეტები დადგება. რუსეთის გარდა, ჩვენ, ალბათ, კიდევ ბევრი გამოწვევის მოწმენი გავხდებით. ამისათვის ახლავე უნდა ვიზრუნოთ“, - აღნიშნავენ ავტორები და იქვე მიუთითებენ: აუცილებელია ნატოს გაძლიერება - თავდაცვის სფეროს ალიანსის წევრების საერთო ბიუჯეტის 3,5% უნდა მოხმარდეს, 2%-ის ნაცვლად. დამატებითი ხარჯები აუცილებელია. მათი მეშვეობით ჩვენ იმ ბზარს ამოვავსებთ, რომელიც ნატოს სამხედრო პოტენციალს გაუჩნდა რევანშისტული რუსეთის პირისპირ“, - ხაზს უსვამენ ავტორები.

„ალიანსის უსაფრთხოების ქვაკუთხედად ბირთვული შეკავება რჩება: საფრანგეთს აქვს თავისი დამოუკიდებელი სტრატეგიული ბირთვული ძალები, რომლებსაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვთ ნატოს საერთო უსაფრთხოების დაცვაში. გერმანიას უფლება აქვს მონაწილეობა მიიღოს ნატოს ბირთვული იარაღის ერთობლივ გამოყენებაში. გარდა ამისა, ერთობლივად ვიმუშავებთ შესყიდვების სისტემის რეფორმირებაში, რომელიც გამოიხატება უნიფიკაციაში, გამარტივებასა და გაზრდაში“, - ნათქვამია სტატიაში.

პუბლიკაციის დასასრულს, ავტორები აღნიშნავენ, რომ ნატო გააგრძელებს მჭიდრო თანამშრომლობას ევროკავშირთან, რათა უკეთ იქნას გამოყენებული ევროპის ტექნოლოგიური უპირატესობა [რუსეთის წინააღმდეგ]. „ჩვენ ვადასტურებთ სამოკავშირეო ერთიანობას, სოლიდარობას და ერთგულებას ჩვენი კონტინენტის თავისუფლების, მშვიდობისა და უსაფრთხოებისათვის“.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.