USD 2.7260
EUR 3.1254
RUB 3.4717
თბილისი
პროფესიონალ რკინიგზელთა კლუბი: ევროპის კავშირის ხედვა სატრანსპორტო სფეროში, მოკლედ და გასაგებად
თარიღი:  998

უნდა შეიქმნას ევროპის ერთიანი სატრანსპორტო სივრცე (Single European Transport Area). ამ სივრცეში მთავარია ისეთი მობილობის უზრუნველყოფა, რომელიც მაქსიმლურად ითვალისწინებს ეკოლოგიური ასპექტებს. მისი საფუძველი უნდა გახდეს ურთიერთდაკავშირებული მულტიმოდალური სატრანსპორტო სისტემა, როგორც სატვირთო გადაზიდვებისთვის, ისე მგზავრთა გადაყვანისთვის. ამისთვის სატრანსპორტო სისტემა უნდა გაძლიერდეს ხელმისაწვდომი High Speed Rail ქსელით, ნულოვანი გამონაყოფის სატრანსპორტო საშუალებებისთვის დამუხტვის და საწვავით გასაწყობი, აგრეთვე განახლებადი და დაბალნახშირბადიანი საწვავის მიწოდების ურიცხვი ინფრასტრუქტურული ობიექტებით, ეკოლოგიურად უფრო სუფთა და ადამიანის ფიზიკურ მოქმედებაზე დაფუძნებული მობილობის (active mobility) უფრო მეტად შეთავაზებით ეკოლოგიურად უფრო სუფთა ქალაქებში, რაც ხელს შეუწყობს მოქალაქეების ჯანმრთელობის და კეთილდღეობის გაუმჯობესებას.

გაციფრების პროცესი უნდა იყოს შეუცვლელი მაძრავი ფაქტორი მთელი სისტემის მოდერნიზაციისთვის, რათა ის გახდეს ერთიანი და უფრო ქმედითი. ევროპამ აუცილებლად უნდა გამოიყენოს გაციფრების და ავტომატიზაციის პროცესი უსაფრთხოების, საიმედობის და კომფორტის დონის შემდგომი ამაღლებისთვის, ამასთან უნდა შეინარჩუნოს ლიდერის პოზიციები სატრანსპორტო მოწყობილობების წარმოების და სერვისების შეთავაზების სფეროებში, აგრეთვე უნდა გაზარდოს ჩვენი კონკურენტუნარიანობა ქმედითი და სტაბილური ლოგისტიკური ჯაჭვების მეშვეობით.
აღნიშნული ევოლუციის მიღმა არავინ უნდა დარჩეს: უაღრესად მნიშვნელოვანია, რომ მობილობა მისაწვდომი და ფასების მხრივ შესაძლისი იყოს ყველასთვის, რომ სოფლის და შორი რეგიონები უკეთ დაუკავშირდნენ ერთმანეთს, რომ შეზღუდული გადაადგილების უნარის ადამიანებისთვის და ინვალიდებისთვის იყოს მისაწვდომი, და რომ აღნიშნულმა სექტორმა შესთავაზოს კარგი სოციალური პირობები, კვალიფიკაციის ამაღლების შესაძლებლობები და უზრუნველყოს მიმზიდველი სამუშაო ადგილები.
სატრანსპორტო სექტორში წერტილოვანი ცვლილებების არსებული პარადიგმა უნდა შეიცვალოს ფუნდამენტური ტრანსფორმაციით. ამგვარად, წინამდებარე სტრატეგია წარმოგვიდგენს ევროპული ტრანსპორტისთვის მდგრადი და ინტელექტუალური მომავლის უზრუნველყოფის საგზაო რუკას. ჩვენი ხედვის ცხოვრებაში გატარებისთვის მასში იდენტიფიცირებულია 10 საფლაგმანო სფერო და სამოქმედო გეგმა, რომელიც განსაზღვრავს ჩვენს მუშაობას უახლოეს წლებში. სტრატეგიის საფუძველში არსებული სცენარები, რომელიც საერთოა იმათთვის, ვინც მხარს უჭერს „2030 climate target plan“-ს (იგულისხმება სათბურის აირების გამონაყოფის მოცულობის შემცირება 2030 წლისთვის, მინიმუმ, 50-55 %-ით 1990 წლის დონესთან შედარებით), წარმოაჩენენ იმას, რომ შესაბამისი დონის ამბიციების შემთხვევაში, წინამდებარე სტრატეგიაში გადმოცემული პოლიტიკური ზომების კომბინაციას შეუძლია უზრუნველყოს სატრანსპორტო სექტორში მაბინძურებელი ნივთიერებების გამონაყოფის მოცულობის 90 %-ით შემცირება 2050 წლისთვის.
ევროპის სატრანსპორტო პოლიტიკაში განსაზღვრულია სხვადასხვა ძირითადი ეტაპები (milestones), რომელიც გვიჩვენებს ევროპის სატრანსპორტო სისტემის განვითარების გზას, რათა მიღწეული იქნას მდგრადი, ინტელექტუალური და მტყუნებამედეგი მობილობის სისტემის შექმნის მიზანი, რისთვისაც მითითებულია მომავალი პოლიტიკის აუცილებელი ამბიციები, როგორიცაა:
2030 წლისთვის:
• ევროპის საავტომობილო გზებზე ექსპლუატაციაში იქნება, მინიმუმ, 30 მილიონი ავტომობილი ნულოვანი გამონაყოფით;
• ევროპის 100 ქალაქი იქნება კლიმატურად ნეიტრალური;
• High Speed Rail ქსელში გადაზიდვების მოცულობა გაიზრდება ორჯერ;
• დაგეგმილი კოლექტიური სამგზავრო რეისები 500 კმ-მდე მანძილზე, ევროპის კავშირის ფარგლებში, უნდა შესრულდეს ნახშირბადის ნულოვანი გამონაყოფით.
• ვტომატიზებული მობილობა უნდა დაინეგოს დიდი მასშტაბით;
• მზად იქნება ბაზარზე ექსპლუატაციისთვის გემები ნულოვანი გამონაყოფით.
2035 წლისთვის:
• მზად იქნება ბაზარზე ექსპლუატაციისთვის დიდი თვითმფრინავები ნულოვანი გამონაყოფით.
2050 წლისთვის:
• თითქმის ყველა ავტომობილი, ფურგონი, ავტობუსი, აგრეთვე დიდი ტვირთამწეობის ახალი სატრანსპორტო საშუალება იქნება ნულოვანი გამონაყოფით;
• სარკინიგზო სატვირთო გადაზიდვების მოცულობა გაორმაგდება;
• High Speed Rail ქსელში გადაზიდვების მოცულობა გაიზრდება სამჯერ;
• მულტიმოდალური ტრანს-ევროპული სატრანსპორტო ქსელი (Trans-European Transport Network - TEN-T), რომელიც აღჭურვილია მდგრადი და ინტელექტუალური გადაზიდვების უზრუნველყოფისთვის მაღალ სიჩქარეზე დაკავშირებულობით, იფუნქციონირებს ყოვლისმომცველ ქსელში.
 
ახლა, თუ გაქვთ დრო, გადაავლეთ თვალი „საქართველოს ტრანსპორტის ეროვნულ სტრატეგიას“
და სცადეთ იპოვოთ რაიმე შეხების წერტილები „ევროპის სატრანსპორტო სტრატეგიასთან“. ვერ იპოვით, რადგან, უბრალოდ, არ არსებობს. მაშასადამე, მთავრობის მიერ დამტკიცებული დოკუმენტი „საქართველოს 2023 – 2030 წლების ტრანსპორტის და ლოგისტიკის ეროვნული სტრატეგია“ არ ემსახურება მთავარი მიზნის მიღწევას. მთავარი, სტრატეგიული მიზანი საქართველოს სატრანსპორტო სისტემისთვის უნდა იყოს ევროპის ერთიანი სატრანსპორტო სივრცის (Single European Transport Area) ნაწილად გახდომა, და არა „საქართველოს როგორც რეგიონულ სატრანსპორტო და ლოგისტიკურ ჰაბად ჩამოყალიბება“, როგორც ეს მითითებულია დოკუმენტში.

ვერ გახდება საქართველო „რეგიონული სატრანსპორტო და ლოგისტიკური ჰაბი”, თუ ის არ გახდა ევროპის ერთიანი სატრანსპორტო სივრცის ნაწილი!

ანალიტიკა
უკრაინაში საბრძოლო მოქმედებების ანალიზი - გიორგი კობერიძე
- რუსული იერიში გრძელდება დონეცკის ოლქში. პოკროვსკიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით რუსული მოიერიშე ნაწილები კვლავ ფლანგებიდან, ბრტყელტუჩას მანევრის განხორციელებას ცდილობენ უკრაინელი მცველების წინააღმდეგ. მათი მიზანია ტორეცკედან კოსტიანტინივკამდე, ან კიდევ უფრო ჩრდილოეთით, დრუჟივკამდე ყველა იმ ტერიტორიის ათვისება, რომელშიც ახლა უკრაინელები აკონტროლებენ.
 
ამის წარმატებით განხორციელების შემთხვევაში კი კრამატორსკისაკენ გაჭრას შეეცდებოდნენ. იმ ფონზე, რომ რუსული წინსვლა ნელია, უკრაინელთა ალყაში მოხვედრის საფრთხე მცირეა. ამასთან, იმდენად ნელა მიიწევენ რუსები წინ, რომ უკრაინელები ახერხებენ ზურგში ახალი თავდაცვითი პოზიციების აგებას, რაც რუსულ წინსვლას კიდევ უფრო აფერხებს. კრამატორსკი და სლავიანსკი და მისი შემოგარენი ციხე-სიმაგრედაა ქცეული. ამაზე ჯერ კიდევ 2023 წლიდან საუბრობდნენ. ზოგადად ფრონტის ხაზი ბოლო ორი წელიწადია ამ მიმართულებაზე ძალიან ნელა იცვება.
 
თუკი რუსებს დრუჟივკა-კოსტიანტინივკასაკენ სვლა არ გამოუვიდათ, ცხადია არის შანსი დასავლეთით განავითარონ შეტევა, რათა პოკროვკის მოექცნენ თავზე.
 
- რუსული იერიში გრძელდება დონეცკის ოლქის დასავლეთით, უშუალოდ პოკროვკისა და მის შემოგარენში. აქაც, რუსებს წინსვლა შესამჩნევად ნელი აქვთ და რაც მთავარია მათ რიგებში მსხვერპლია ძლიან დიდი. პოკროვსკი ომამდე 60 ათასიანი დასახლება იყო. მას რუსები ერთი წელია უტევენ, ხოლო მთელს ამ სექტორს - წელიწადნახევარია.
 
რუსული არმიის ძირითადი ნაწილები სწორედ პოკროვსკისა და ტორეცკე-ჩასივ იარის მიმართულებაზე არიან თავმოყრილები. გენერალური შტაბის უფროსის, სირსკის განმარტებით დაახლოებით 700 ათასი რუსი სამხედროა უკრაინაში, რომელთაგანაც 500 ათასი აღმოსავლეთის ფრონტზეა გადასროლილი.
 
- მაისში დაწყებული რუსული შეტევა სუმის ოლქზე დასტაბილურებული და ზოგიერთ ნაწილში სრულად შეჩერებულია. მეტიც, უკრაინელებმა გაათავისუფლებს რუსების მიერ დაკავებული დასახლება ანდრიივკა და მისი შემოგარენიც. ბრძოლა ოლეკსივკას მიმართულებით მიმდინარეობს. უკრაინამ ინიციატივა დაიბრუნა ამ სექტორში. მომდევნო დღეები უკეთ გამოაჩენს სურათს.
 
სუმის ოლქი რუსეთის კურსკის ოლქს ესაზღვრება. რუსები, გარდა სასაზღვრო სოფლების დაკავების მცდელობისა, ცდილობდნენ გაჰყოლოდნენ სუმი-სუჯას მაგისტრალს, თუმცა ჯერჯერობით იუნაკივკას ვერ გასცდნენ ისინი. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ამ მონაკვეთში საზღვრიდან 7 კილომეტრში შეიწიეს მხოლოდ. რუსების მიერ ოკუპირებული ყველაზე დიდი სივრცე კი საზღვრიდან 15 კილომეტრია.
 
იუნაკივკასათვის ინტენსიური ბრძოლა გრძელდება. ამ პატარა ქალაქის სამხრეთ-აღმოსავლეთით დიდი ტყიანი საფარია და მის ხელში ჩაგდებას ცდილობენ რუსები. აქედან არამხოლოდ სუმის მიმართულებით შეუძლიათ აწარმოონ ინტენსიური საარტილერიო დარტყმები, არამედ ტყეში შედარებით ფარულად გადაადგილდნენ კიდეც. უკრაინელებმა ჩაშალეს რუსების მცდელობა სწრაფად დაეკავებინათ დასახლება.
 
და ეს იმ ფონზე, რომ რუსების 50 ათასიანი დანაყოფია მობილიზებული ამ მიმართულებაზე. ეს კი საკმაოდ უმნიშვნელო შედეგია თან თუკი გავითვალისწინებთ იმ პროპაგანდისტულ და პოლიტიკურ კამპანიას, რომელიც სუმის ოლქის ოკუპაციაზე იყო გაკეთებული. სხვათა შორის პუტინმაც ისაუბრა სუმის შესახებ. ჯერჯერობით კრემლი ისე ფუთავს სიტუაციას თითქოს ინიციატივა მხოლოდ მათ ხელში იყოს და თავად წვეტდნენ სადამდე წაიწევენ წინ და რას უზამენ სუმის ოლქს.
 
თუკი რუსეთის მხრიდან ეს ზაფხულის მთავარი შეტევაა მაშინ საკმაოდ ცუდ შედეგს აჩვენებენ ისინი. მაგრამ ჰიპოთეტურად არ არის გამორიცხული კიდევ სხვა ჩანაფიქრი ჰქონდეთ მათ.
 
- სირსკიმ კომენტარი გააკეთა რუსეთის სუჯას ოლქზე. მან აღნიშნა, რომ უკრაინელები კვლავ ინარჩუნებენ რამდენიმე პლაცდარმს რუსეთში და რომ უკრაინა არ აპირებს შეტევით ოპერაციებზე უარის თქმას.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.