USD 2.7086
EUR 3.1783
RUB 3.4210
თბილისი
«Foreign policy» (აშშ): „დასავლეთმა უკრაინისადმი დახმარებით ომი უნდა გააგრძელოს თუ მშვიდობის დასამყარებლად უნდა იმოქმედოს? "
თარიღი:  290

აშშ-ის ყოველკვირეული ჟურნალის „ფორინ პოლისის“ (Foreign policy) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „დასავლეთმა უკრაინისადმი დახმარებით ომი უნდა გააგრძელოს თუ მშვიდობის დასამყარებლად უნდა იმოქმედოს? კონტრშეტევის ნელმა ტემპმა სამშვიდობო მოლაპარაკებებისათვის მოწოდებები გამოიწვია“ (ავტორები - მეთიუ კროინიგი, ბრენტ სკოუკროფტის სახ. სტრატეგიისა და უსაფრთხოების ცენტრის დირექტორი მოადგილე და ემა ეშფორდი, ამავე ცენტრის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი).

გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:

უკრაინის არმიის კონტრშეტევა არცთუ ისე წარმატებული აღმოჩნდა, როგორც ამას დასავლეთი იმედოვნებდა. ეს იმაზე მიანიშნებს, რომ დასავლეთის სურვილის მიუხედავად, კიევმა შეიძლება რუსეთთან ბრძოლის შედეგად დაკარგული ტერიტორიების დაბრუნება ვერ მოახერხოს.

კონტრშეტევის დროს კიევი თანდათან იძულებული ხდება საომარ მოქმედებებში დროს სულ უფრო მეტი და მნიშვნელოვანი რესურსები და რეზერვები გამოიყენოს, მაგრამ ჯერ-ჯერობით უკრაინა სასურველ მიზანს ვერ აღწევს - რუსეთის თავდაცვის ხაზის გარღვევას ვერ ახერხებს. კიევი დღეს თვითონვე აღიარებს, რომ შეტევა შეფერხებით მიმდინარეობს და არა ისე სწრაფად, როგორც დაგეგმილი იყო. თანაც მთავარი პრობლემა უკრაინის მოქმედებით კი არ გამოიხატება, არამედ დასავლეთის არარეალისტურ მოლოდინებში. რუსეთს შედარებით სუსტ მეზობელთან ომის დროს ჰქონდა დრო, რომ დაპყრობილ ტერიტორიაზე განმტკიცებულიყო. დასავლურ საზოგადოებას წარმოდგენაც კი არ ჰქონდა, თუ რა სირთულეებთან მოუხდა შეტაკება კიევს ბრძოლის ველზე. ევროპულ დედაქალაქებში და ვაშინგტონში ეგონათ, რომ თუ უკრაინას იარაღს მისცემდნენ, კიევი ტერიტორიის დაბრუნებას შეძლებდა. მაგრამ რეალობა - შეტევის წარუმატებლობა - იმას  მოწმობს, რომ ისინი ცდებოდნენ.

თეთრი სახლი უსაფუძვლოდ ვარაუდობდა, რომ კიევისადმი ფინანსურ და სამხედრო მხარდაჭერით შეძლებდა ბალანსის დაცვას - „ოქროს შუალედის“ შენარჩუნებას, ანუ უკრაინის დახმარებას გამარჯვებისათვის ისე, რომ რუსეთის პროვოცირებას არ გამოიწვევდა.

ევროპის ქვეყნებისაგან განსხვავებით, ამერიკამ უკრაინის გამო თავისი იარაღის საცავები დააცარიელა და კიევს ასობით მილიარდი დოლარის დახმარება გაუგზავნა. მართალია, ხანდახან თეთრი სახლი სიფრთხილეს იჩენდა და კიევს ურჩევდა, მიცემული იარაღი რუსეთის ტერიტორიის წინააღმდეგ არ გამოეყენებინა (ომის ესკალაციის თავიდან აცილების მიზნით), მაგრამ რადგანაც უკრაინის არმია სულ უფრო მეტად აქტიურდება, მოსკოვისადმი დარტყმების მიყენებასაც არ ერიდება, გამორიცხული არ არის, რომ დაპირების მიუხედავად, შეიძლება გამოიყენოს კიდეც.

ამჟამად დასავლეთის სახელმწიფოების წინაშე დგება საკითხი, თუ როგორი უნდა იყოს მათი შემდგომი ნაბიჯი უკრაინის მიმართ. დღეისათვის არსებობს სამი ვარიანტი: პირველი - ხანგრძლივი დამქანცველი ომი, სანამ ქვეყანა ყოველმხრივ მთლიანად არ გაჩანაგდება, მეორე - სამშვიდობო მოლაპარაკების მცდელობა და მესამე - უკრაინისადმი დასავლეთის დახმარების  გაგრძელება და გამარჯვება. მაგრამ მესამე ვარიანტის ეალიზებისათვის დასავლეთს და უპირველესად, ამერიკის შეერთებულ შტატებს მოუწევს ფინანსური და სამხედრო დახმარების მნიშვნელოვანი გაფართოება. ამ შემთხვევაში ვაშინგტონმა უკრაინას ყველაფერი უნდა მისცეს, რასაც კიევი მოსთხოვს, ბირთვული იარაღის გარდა.

საერთოდ კი, უკრაინამ უკვე მოიპოვა გრანდიოზული გამარჯვება, როცა რუსეთს არ მიეცა მთავრობის დამხობის შესაძლებლობა და ქვეყანამ სუვერენიტეტი შეინარჩუნა (მართალია, რიგ ტერიტორიებს კიევი ვერ აკონტროლებს, მაგრამ მაინც). და ეს არის არამარტო უკრაინის, არამედ აშშ-ის საგარეო პოლიტიკისა და მთლიანად დასავლეთის გამარჯვება. შესაბამისად, ვაშინგტონს მოუწევს მიღწეული წარმატების განმტკიცება - უკრაინის სოციალ-ეკონომიკური სტაბილიზება და მისი თავდაცვისუნარიანობის უზრუნველყოდა სამომავლოდ.

წყარო: https://foreignpolicy.com/2023/08/18/arm-ukraine-counteroffensive-russia-zelensky-peace/

 

 

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.